LOJİSTİK SEKTÖRÜNÜN GELİŞİMİNDE EĞİTİMİN ROLÜ:
BİR BEKLENTİ ANALİZİ
Yrd. Doç. Dr. Hakan TUNÇ Öğr. Gör. Hakan KIRBAŞ Yrd. Doç .Dr. Murat KAYA Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Hikmet Tolunay M.Y.O. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Bankacılık ve Finans Bölümü Dış Ticaret Bölümü Bankacılık ve Finans Bölümü htunc@mehmetakif.edu.tr hakankirbas@mehmetakif.edu.tr mkaya@mehmetakif.edu.tr
Özet
Lojistik bir malın topraktan hammadde olarak çıktığı andan itibaren başlayıp, son birim tüketiciye ulaşana kadar ki sürecin tamamı olarak tanımlanabilir. Türkiye’nin 3 tarafının denizlerle çevrili olması ve geniş düzlüklere sahip olması, lojistik sektörünün gelişimi açısından olumlu bir beklenti oluşturmaktadır.
Ayrıca lojistik sektörünün dış ticaret sektörü ile kardeş sektör olması, ülkenin sürdürülebilir kalkınma sürecinde, önemini artırmaktadır.
Lojistik sektörünün gelişimi ile lojistik eğitiminin gelişim süreci paralellik göstermektedir. Çünkü lojistik ağları büyüdükçe ve karmaşıklaştıkça uzman elemana olan ihtiyaç artmaktadır. Bu çalışmada değişik üniversitelerin lojistik bölümlerinde okuyan öğrencilere bir anket uygulaması yapılmış olup ankette öğrencilerin kariyer beklentileri ve lojistik algıları üzerine bazı sorular sorulmuştur. Sonuçta öğrencilerin olumlu kariyer beklentilerinin, cinsiyetlerinden ve limanı olan bir şehirden gelmelerinden etkilenmediği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Lojistik, Eğitim, Beklenti, T Testi, L91
THE ROLE OF EDUCATION IN THE DEVELOPMENT OF THE LOGISTICS INDUSTRY: EXPECTATION ANALYSIS
Abstract
Logistics, Starting from the moment when a commodity becomes a raw material from the commodity The final unit can be defined as the entire process of reaching the consumer. The fact that 3 sides of Turkey are surrounded by seas and they have large flatlands, , Positively expectation the development of the logistics industry. Also be the logistics sector is the sister industry with the foreign trade sector, It also increases the importance of the country in the sustainable development process.
The development process of the logistics industry and the logistics education are parallel. Because as logistics networks grow and become more complex, the need for Professional staff. in this study, a questionnaire was applied to the students who read in the logistics program of different universities. In the questionnaire, some questions were asked about career expectations and logistic perceptions of students.
As a result, we can say that students are not affected by the positive career expectations of their sexes and from a port city.
Keywords: Logistics, Education, Expectation, T Test , L91
MESTEK 2017 | 4. Ulusal Meslek Yüksekokulları Sosyal Ve Teknik Bilimler Kongresi Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, 11-13 Mayıs 2017, BURDUR.
347 1. Giriş
Lojistik sektörünün Türkiye’de hızlı gelişmesinin 3 temel nedeni bulunmaktadır.
Bunların başında, hızla artan dış ticaret hacmi gelmektedir. Ulusal sınırların dışı ile yapılan ticari faaliyetlerin, uzun mesafeli olması ve bu faaliyetlerde zaman zaman çoklu mod kullanımı, lojistik sektöründe uzmanlaşma ihtiyacını artırmıştır. Ayrıca dünya ticaretinin büyük kısmının denizyolu ile yapılması, Türkiye’de limanların artmasına ve gelişmesine neden olmuş, sektörün gelişmesine de katkı sağlamıştır. Türkiye’de lojistik sektörünün gelişmesinde etkili olan bir diğer neden ise E-Ticaretin ve buna bağlı olarak kargoculuğun gelişimidir. İnternet kullanımının yaygınlaşması ve E-Ticaret sitelerinin sunduğu avantajlar sayesinde insanların E-Ticaret sitelerine ilgisinin artması ile sipariş ettikleri ürünlerin kapılarına kadar hızlı bir biçimde gelme süreci, lojistik sektörünün gelişmesine neden olmuştur. Ayrıca Türkiye’nin coğrafi konumu ve Anadolu’nun geniş düzlüklere sahip olması, karayolu taşımacılığını da geliştirmiştir. Lojistik sektörünün söz konusu gelişimi, uzman eleman ihtiyacını arttırmış ve buna bağlı olarak Türkiye’de lojistik sektörünün gelişimine paralel olarak lojistik eğitimi de gelişmiştir.
Lojistik eğitimi, hizmetler dahil olmak üzere malların verimli ve etkili bir şekilde nakledilmesi ve depolanması için prosedürlerin planlanması, uygulanması ve kontrol edilmesi ile müşterinin ihtiyaçlarına uymak amacıyla menşei noktasından tüketim noktasına ilişkin bilgi sürecini ifade etmektedir (Supply Chain Visions, 2010). Bütün ulusları önemli ölçüde etkileyen küreselleşme, ticaretin biçimini değiştirerek, tüm ticari faaliyetlerin genişlemesini sağlamıştır. Bu genişleme, ulaştırma ve lojistik sektörünü yeniden şekillendirmiş ve lojistiğin önemini daha da arttırmıştır. Neticede taşımacılık ve lojistik sektörü, dünyada ve Türkiye'de en hızlı gelişen sektörlerden biri haline gelmiştir.
Bu duruma paralel olarak, sektör için gerekli nitelikli işgücünü sağlayacak eğitim olanaklarının oluşturulması ve geliştirilmesi de kritik bir öneme sahip olmuştur (Özoğlu& Büyükkeklik, 2013: 1).
Tüm bunların ışığında, çalışmamızda ülkemizdeki lojistik eğitimi değerlendirilmiş ve bu alandaki eğitimin geliştirilmesi için lojistik eğitimi alan öğrencilerin aldıkları eğitim ile kariyer beklentileri arasındaki ilişkinin çeşitli açılardan ortaya konulması hedeflenmiştir.
2. Dünyada ve Türkiye'de Lojistik Eğitimi 2.1. Dünyada Lojistik Eğitimi
Üniversite düzeyinde ilk lojistik programı, Amerika Birleşik Devletleri’nde Michigan State Üniversitesi'nde 1960'lı yıllarda ortaya çıkmaktadır (Southern, 2011: 56 ,Ballou, 2006: 377). Bu tarihten evvel taşımacılık ile ilgili kurslar ve programlar olmasına rağmen, fiziksel dağıtıma bağlı kalınarak ortaya çıkması nedeniyle, bu programı ilk kabul etmek mümkün olacaktır. Esasen II. dünya savaşında askeri alanda ulaştırma, dağıtım ve taşımacılık konularının önemi daha fazla ortaya çıksa da fiziksel dağıtım konusunun 1960'lı yıllardan sonra gerek yazında gerekse kurumsal alanda başta Amerika'da olmak üzere tüm dünyada ele alındığı görülmektedir.
ABD'de 475 işletme okulunun 2010 yılı verilerine göre sadece yüzde 65'i ulaştırma ve lojistik ya da tedarik zinciri yönetimi alanlarında lisans programına sahiptir. Bu programlar genellikle bilgi sistemleri, yönetim bilimleri veya üretim ve operasyon yönetimi programlarıyla ilgilidir. Dolayısıyla bu programlarda geleneksel lojistik disiplini içerisindeki materyalden çok, niceliksel metotlara ve optimizasyon tekniklerine
348
ağırlık verilmektedir. Ulaştırma ve lojistik alanında gerekli materyal olmadan öğrencilere lojistik eğitimini çok yönlü bir eğitim olarak vermek olanaksızdır. Buna rağmen geleneksel programların bazılarında kaliteli eğitim için gerekli olan nicel yeterlilik ve özen azalmıştır. Burada kolej ve üniversitelerin giderek azalan sınırlı kaynakları önemli bir nedendir (Ozment & Keller, 2011: 82).
Malezya'da 20 kamu üniversitesi, 44 özel üniversite ve 5 yabancı üniversite ile diploma programı sunan 300'den fazla özel kolej bulunmaktadır. Bunların içerisinde lojistik eğitimi veren yüksek öğrenim kurumlarında 26 adet, lisans eğitimi düzeyinde 15 adet, diploma programı şeklinde 23 adet ve profesyonel program şeklinde ise 1 adet program bulunmaktadır. Talib ve Daud (2013) Malezya'daki lojistik yüksek öğrenime yönelik çeşitli öneriler geliştirdikleri çalışmalarında; lojistik ve tedarik zincirinde, depolama, stok yönetimi, multimodal dağıtım, lojistik bilgi sistemi, satın alma gibi daha çeşitli, özgün ve uzmanlaşmış alanlara ihtiyaç olduğu, üniversitelerdeki lojistikle ilgili lisans programların artırılması ve ortak çalışma tesis etmelerinin cesaretlendirilmesi gerektiği, ünlü uluslararası yüksek öğrenim kurumlarıyla ortak eğitim veren lojistik ile ilgili denklik programları açılması, yine bu hedefte devlet veya özel şirketlerden lojistik öğrencileri ve akademisyenlere burs imkânı tanınması gerektiği sonucuna varmışlardır.
Dazmin ve Halim (2011), Malezya'da yaptıkları başka bir nitel çalışmada , lojistik eğitimi ihtiyaçları ile ilgili olarak; lojistik lisans programları için gerekli bilgi, beceri ve tecrübe gerekliliklerinin neler olduğunu ortaya koymuşlardır. Çalışmada katılımcılar, yüksek öğrenim kurumları tarafından lojistik programlarında verilen derslerin lojistik bilgisi ve lojistik dışı bilginin kombinasyonuna sahip olması gerektiğini ifade etmişlerdir.
Buna göre teorik öğrenme çıktıları, lojistik ve lojistik dışı bilgi olarak kombine edilmelidir. Ayrıca öğrencilerin analitik düşünce, yaratıcılık, olumlu davranış, ve çalışma usullerini anlama becerilerini, endüstriyel eğitim almaları durumunda daha iyi uygulayabilecekleri sonucuna varılmıştır. Çalışmada ortaya çıkan bir diğer bulgu ise;
ortaya çıkan bilgi, beceri ve tecrübelerin niteliksel analizi ile birlikte tedarik zinciri yönetimi, pazarlama, müşteri ilişkileri yönetimi, yabancı dil ve ticaretin güvenliği konuları, eğitimde öncelikli konular olarak tespit edilmiştir.
Ozment ve Keller (2011), lojistiğin geleceğini ele aldıkları çalışmalarında; Amerika Birleşik Devletleri'nde lojistik eğitiminin gelecekte büyük ölçüde fark yaratacağını, bununda beraberinde büyük ölçekli çözümleri gerektireceğini ifade ederek; Federal hükümetin lojistik ve tedarik zinciri eğitimini geliştirmek için bir ulusal merkez kurması gerektiğini, lise ve üniversite kolejlerindeki öğrencilerin olası bir kariyer olarak lojistik disiplinine girmesini sağlamak için çalışmalar yapılmasını ve lojistik programlarına kaynak sağlamak için eyalet hükümetleri ile birlikte çalışılması gerektiğini, bunun da ötesinde lojistik ve tedarik zinciri eğitimine ulusal bir kaynak sağlanarak finanse edilmesi gerektiğini ifade etmişlerdir.
Mangan ve Gregory (2001), İrlanda'daki lojistik sektöründe eğitim ve öğretim ihtiyaçlarının tespiti ve lojistik ile tedarik zinciri yönetimi konularındaki değişimle, sektördeki rekabet gücünü artırmaya yönelik yaptıkları çalışmalarında, İrlanda'nın lojistik gelişiminin ülkenin ekonomik kalkınmasının ve devam eden ekonomik başarının sürekli hale gelmesi için bir gereklilik olduğunu ve bu yolda lojistik gelişimi için, bu alanda verilen eğitimdeki mevcut ders müfredatında bazı değişiklikler yapılması gerekliliğini vurgulamışlardır. Çalışmada öne çıkan en önemli alanlar; lojistik ve tedarik zinciri yönetimi, bilgi teknolojisi ve bilgisayar, depo yönetimi, dağıtım ve taşıma yönetimi
349
konularıdır. Bunlara ek olarak, nicel ve nitel temel becerilerin geliştirilmesi de eğitim ve öğretim yoluyla edinilmesi gereken bilgi ve beceriler olarak tespit edilmiştir.
2.2. Türkiye'de Lojistik Eğitimi
Ülkemizde lojistik sektörü son yıllarda hızlı bir gelişim gösteren bir sektördür.
Türkiye, konum olarak Orta Doğu, Türk Cumhuriyetleri ve Avrupa arasında bir aktarma merkezi olmasından kaynaklı avantajı ile birçok otorite tarafından da lojistik üssü olma hedefi veya ideali olan ülke olarak tanımlanmaktadır (Babacan, 2005: 12). Lojistik sektöründe rekabet düzeyi hem dünyada hem de ülkemizde her geçen gün yükselmektedir. Bu nedenle, yurt içi firmaların yabancılar karşısında rekabet güçlerini artırabilmeleri için maliyetlerin, insan kaynaklarının, faaliyetlerin ve yönetim süreçlerinin etkinliği ile teknolojilerinin devamlı suretle geliştirilmesi birer zaruret halini almıştır.
Türkiye, coğrafi konumu, genç ve dinamik nüfusu sayesinde lojistik sektörü açısından dünyada önemli bir lojistik üs olabilecek durumdadır. Buna karşın bu avantajlarını lojistik üs olma yolunda yeterince kullanamamaktadır (Akiş, 2016: 7). 2014-2018 dönemini kapsayan 10. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda “Türkiye’nin lojistikte bölgesel bir üs olması” ve bu sayede lojistik maliyetin düşürülmesi, ticaretin geliştirilmesi ve rekabet gücünün artırılması temel amaç olarak belirlenmiştir (Ülengin, 2015: 28). Ancak Türkiye’nin, kıtaları birleştiren üç tarafı denizlerle çevrili dünyanın önemli bir noktasında olması, ülkenin lojistik bir üs olmasına yetmemektedir. Lojistik üs olmak için Türkiye'nin geçiş ülkesi olmaktan ziyade, merkez ülke olması gerekmektedir. Bunun içinde başta, kombine taşımacılık, bilgi teknolojileri gibi fiziki altyapı ve yasal, finansal, yönetsel ve kurumsal alanlarda iyileştirmeler yapılması gerekmektedir (Kara vd., 2009: 82).
Türkiye’nin lojistik performansının yükselmesi, buna bağlı olarak da global rekabet gücünün artması için, teknolojik altyapısını iyileştirmesi, inovatif bir üretim ve dış ticaret politikası izlemesi ve küresel pazarlardaki payını arttırması gerekmektedir (Akiş, 2016:
8). Lojistik işletmeleri rekabet güçlerini ve karlılıklarını sürdürülebilir bir şekilde artırmak için stratejik maliyet yönetimini etkili bir şekilde uygulamalıdırlar. Bu çerçevede lojistik sektöründeki işletmelerin sürdürülebilir rekabet gücü ve kârlılıkları için modern maliyet yönetim yaklaşımlarını da etkili bir şekilde kullanmaları gerekmektedir (Sarıdoğan, 2013: 92).
Taşımacılık ve lojistik sektörü genel olarak uluslararası mevzuat ile düzenlenmiştir.
Avrupa Birliği (AB) uyum sürecinde, Türkiye, birlik tarafından belirlenen standart yapıya göre kanun ve düzenlemeler ile bu alanda çeşitli düzenlemeler yapmıştır. Ulaştırma ve lojistik eğitiminde ise, AB yönergelerine giren kriterler ve ulaştırma ile lojistik alanında işgücüne katılma, sektörün gelişimi ve küresel rekabeti göz önüne alan konular kritik öneme sahiptir. Eğitim sürecini yönetim ve bilişim alanında disiplinler arası bir eğitime sahip olacak şekilde planlayarak lojistik altyapı, uluslararası ticaret ve ekonomi ilişkileri hakkında kapsamlı bilgi sahibi mezunlar yetiştirmek, önemli bir rekabet avantajı sağlayacaktır. Ayrıca mezunlar, birden fazla yabancı dili de bilmelidirler. Bununla birlikte eğitim altyapısı özel sektörün ihtiyaçlarına cevap vermeli ve onlarla işbirliği yapılmalıdır. Öte yandan Türkiye'de lojistik eğitimi ağırlıklı olarak , lojistik yüksek lisans eğitimi, sosyal ve fen bilimleri veya uygulamalı bilimler yüksekokullarında verilmektedir. Bu alanda dünyada doğrudan lojistik enstitülerinin olduğu bilinmekle beraber Türkiye'de de akademisyenlere ve sektördeki uzmanlara eğitim vermek üzere lojistik enstitüleri kurulması şarttır (Özoğlu & Büyükkeklik, 2013: 9).
3. Lojistik Sektörünün Gelişiminde Eğitimin Rolü Üzerine Uygulama
350
Çalışmanın bu bölümünde, lojistik sektörünün gelişiminde eğitimin rolünü anlamak için Türkiye’de 4 farklı meslek yüksekokulunda okuyan 451 öğrenciye anket uygulaması yapılmıştır. Ankete cevap veren öğrenciler rastgele seçilmiş olup, ankete cevap veren öğrencilerin büyük kısmı Bucak Hikmet Tolunay M.Y.O. lojistik programı öğrencilerinden oluşmaktadır. Uygulanan anketin güvenilirlik testi için Cronbach's Alpha değeri 0,69 çıkmıştır. Bu değer anketimizin güvenilir olduğunu göstermektedir (Kalaycı, 2005: 405).
Anketimize cevap veren öğrencilerin %56’ sı bayan öğrencilerden oluşmaktadır.
Bu sonuç lojistik programının maskülen bir program olduğu algısının yanlış olduğunu, artık bayanlarında programı tercih ettiklerini göstermektedir. Anketimize cevap veren öğrencilerin demografik özelliklerine ilişkin tablo aşağıda verilmiştir.
Tablo 1: Demografik Sonuçlar
Soru Sonuçlar Basıklık
( Kurtosis)
Çarpıklık (Skewness) İlk Üniversitez mi? Ankete cevap verenlerin %79’unun
İlk üniversitesidir. 1,457 0,124
Limanı Olan Bir Şehirdenmi Geldiniz?
Ankete cevap verenlerin % 54 ‘ü liman olan bir şehirden gelmektedir.
0,183 -1,975
Ailenizde Lojistikle Uğraşan Var mı?
Ankete cevap verenlerin %33’ünün ailede lojistikle uğraşan biri vardır.
-0,713 -1,498
Tercih sıranız? Ankete cevap verelerin %60’ının tercih sırası; 1-5 tercih sırası
aralığındadır.
0,988 -0,395
Geldiğiniz lisenin türü?
Ankete cevap verenlerin % 57’si meslek lisesinden gelmektedir.
0,795 0,935
P<0.005 Tablo 1 incelendiğinde lojistik programının, tercih edilen bir program olduğu, lojistik öğrencilerinin çoğunluğunun limanı olan bir şehirden geldikleri gözükmektedir.
Ayrıca lojistik öğrencilerinin % 79’unun ilk üniversitesi olması, programın hedeflenen bir program olduğunu göstermektedir.
351 Tablo 2: Temel İstatistik Sonuçları
N Ortalama Standart Sapma
Skewness Kurtosis
Bu programı okuduğum için memnunum.
451 3,55 1,238 -,660 -,516
Bugüne kadar programı bırakmayı
çok düşündüm. 451 2,51 1,367 ,541 -,934
Alan derslerimden çok zevk aldım. 451 3,52 1,322 -,612 -,768 Lisans tamamlamak zorunda
olduğumu düşünüyorum.
451 3,50 1,274 -,561 -,728
Mezun olduktan sonra özel bir
eğitime ihtiyaç duymuyorum. 451 2,94 1,209 ,084 -,842
Yurt dışında yabancı dil eğitimi almak istiyorum.
451 3,37 1,351 -,414 -1,004
Mezun olduktan sonra bir lojistik departmanını yönetebilirim.
451 3,38 1,244 -,473 -,633
Mezun olduktan sonra devlet memuru olmak istiyorum.
451 3,47 1,302 -,598 -,704
Mezun olduktan sonra iş
bulabileceğimi düşünüyorum. 451 3,73 1,111 -,836 ,164
Mezun olduktan sonra kısa zamanda iş bulabileceğimi düşünüyorum.
451 3,52 1,128 -,508 -,318
Tablo 2’de anket sorularına verilen cevapların temel istatistik sonuçları verilmiştir.
Anketimizde 5’li likert ölçek kullanılmıştır. 1 cevabının kesinlikle katılmıyorum olduğu, 5 cevabının ise kesinlikle katılıyorum olduğu ölçeğimizde ortanca değer 3’tür.
Anketimize cevap veren öğrencilerin okudukları programdan mutlu oldukları söylenebilmektedir. Ayrıca öğrencilerin çoğunlukla programı bırakmak istemediği, alan derslerinden zevk aldıkları ve mezuniyet sonrasında özel bir eğitime ihtiyaç duymadıklarını da ifade etmek mümkündür.
Öğrencilerin özgüvenini ve mezun olduktan sonra mesleki beklentilerini ölçen sorulara verilen cevapların ortalamaları incelendiğinde, çoğunlukla öğrencilerin bir lojistik departmanını yönetecek özgüvene sahip olduklarını ve mezun olduktan sonra iş bulabileceklerini düşündükleri söylenebilir. Ayrıca öğrencilerin kısa zamanda iş bulabileceklerine dair düşünce ortalaması, mezun olduktan sonra iş bulabileceklerine dair düşünce ortalamasından biraz düşüktür.1
1 3.73>3.52
352
Temel istatistikler incelendikten sonra, anketimize cevap verenlerin cinsiyeti ve üniversite öncesinde geldikleri şehirde liman olmasının farklılığı ile mezun olduktan sonra kısa zamanda iş bulabilecekleri düşüncesi arasında istatistiksel bir farklılığın varlığı test edilecektir. Analiz için bağımsız örneklem T testi uygulanacaktır.
T testi, iki bağımsız değişken arasında ortalamaların istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığa sahip olup olmadığını göstermektedir (Büyüköztürk, 2007: 67). Bu testin iki temel varsayımı bulunmaktadır. Varsayımlardan birisi, bağımsız değişkenlerin normal dağılması gerektiğidir. Tablo 1 ve Tablo 2 incelenirse bütün değişkenlerimiz için skewness ve kurtosis değerlerinin -1 ile +1 arasında değiştiği gözükmektedir. Bu aralığın, normal dağılım için sıkıntısız bir aralık olduğu genel kabul görmektedir (Morgan, Leech, Gloeckner, Barret, 2004: 59 ).
Analize ilişkin temel hipotezlerimiz aşağıdaki gibidir.
H0(1) = Öğrencilerin cinsiyeti ile mezun olduktan sonra kısa zamanda iş bulabilecekleri düşüncesi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farlılık yoktur.
H0(2) = Öğrencilerin üniversite kazanmadan önce yaşadıkları şehirde liman olması ile mezun olduktan sonra kısa zamanda iş bulabilecekleri düşüncesi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farlılık yoktur.
Tablo 3: Bağımsız Örneklem T Testi Sonuçları (Cinsiyet) F Değeri Olasılık
Değeri(sig) N Güven
Aralığı
Levene İstatistiği 4,127 0,043 451 % 95
T Değeri Olasılık Değeri (sig)
Ortalama Farkı
Standart Hata Farkı
T Testi Sonuçları 0,773 0,440 0,084 0,108
Tablo 3’de bağımsız örneklem T testi sonuçları verilmiştir. Bağımsız örneklem T testinin varsayımlarından birisi de modelde değişen varyans sorununun olmaması gerektiğidir. (Kalaycı, 2005: 73). Analizde değişen varyans sorunun tespiti için Levene istatistiği kullanılmıştır. Tablo 3 de Levene istatistiği olasılık değeri 0,043 çıkmıştır. Bu değer 0.05’den küçük olduğu için varyanslarımız homojen çıkmamıştır. Varyansların homojen çıkmadığı durumda2 yapılan T testi sonuçları da Tablo 3 de verilmiştir. Tablo 3 incelendiğinde yapılan T testi için olasılık değerimiz 0,05’den büyük çıkmıştır( 0,440).
Bu durumda H0(1) hipotezimizi kabul etmek durumundayız (Kalaycı, 2005: 79). Lojistik programında okuyan öğrencilerin cinsiyet fark etmeksizin mezun olduktan sonra kısa zamanda iş bulabileceklerini düşünmektedirler.
2 Equal variances not assumed
353
Tablo 4: Bağımsız Örneklem T Testi Sonuçları (Liman Olması) F değeri Olasılık
Değeri(sig)
N Güven
Aralığı
Levene İstatistiği 0,028 0,868 451 % 95
T değeri Olasılık Değeri (sig)
Ortalama Farkı
Standart Hata Farkı
T Testi Sonuçları 0.327 0,744 0,035 0,107
Yukarıda H0(2) hipotezi için yapılan T testi sonuçları verilmiştir. Değişen varyans sorunu için Levene istatistiği kullanılmış ve olasılık değeri 0,05’de büyük çıkmıştır (0,868). Değişen varyans sorunu bulunmamaktadır. Değişen varyans sorunu bulunmayan durumda yapılan T testi sonuçları yukarıdaki Tablo 4’de verilmiştir. Olasılık değerimiz 0.04’den büyük çıkmıştır. Bu durumda H0(2) hipotezimizi kabul etmek durumundayız (Kalaycı, 2005: 79). Lojistik programında okuyan öğrencilerin mezun olmadan önce yaşadıkları şehirde liman olması ile mezun olduktan sonra kısa zamanda iş bulabilecekleri düşüncesi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunamamıştır.
4. Sonuç
Cumhuriyet’in 100. yıldönümünde 500 milyar dolar ihracat hedefleyen bir ülke olarak Türkiye için stratejik sektörlerin başında lojistik sektörü gelmektedir. Doğru malı, doğru zamanda, doğru kişiye en uygun fiyat seviyesinde ulaştırmak ve uluslararası rekabette üstünlük sağlamak için lojistik sektörünün ve lojistik eğitiminin gelişmesi gerekmektedir.
Türkiye’de lojistik alanında lisans boyutunda ilk eğitim kurumu olan İstanbul Üniversite’si Ulaştırma ve Lojistik Yüksekokulu 2000 yılında öğrenci almaya başlamıştır. Bugün 20’de fazla yüksekokulda ve 60’da fazla meslek yüksekokulunda lojistik eğitimi verilmektedir. Lojistik algısının nakliyecilikten uzaklaşıp modern bir lojistik anlayışına sahip olması için bu okulların ve lojistik eğitiminin gelişimi büyük önem arz etmektedir.
Bu çalışmada öncelikle Türkiye’de ve dünyada lojistik eğitiminden bahsedilmiş olup son bölümde 4 farklı meslek yüksekokulunda okuyan 451 öğrenciye anket uygulaması yapılmıştır. Anket sonuçlarına göre, öğrencilerin çoğunlukla programı bırakmak istemediğini, alan derslerinden zevk aldıklarını ve mezuniyet sonrasında özel bir eğitime ihtiyaç duymadıklarını söyleyebiliriz. Anketimize cevap verenlerin cinsiyeti ve hayatlarını geçirdikleri şehirde liman olmasının farklılığı ile mezun olduktan sonra kısa zamanda iş bulabilecekleri düşüncesi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın varlığı test edilmiştir. Lojistik programında okuyan öğrencilerin kısa zamanda iş bulabilme beklentilerinin cinsiyet ve liman olan bir şehirden gelmelerinin farklılığından etkilenmediğini söyleyebiliriz.
KAYNAKÇA
354
Akiş, E., (2016). Türkiye’de Lojistik Sektörü Ve Rekabet Gücüne Etkisi, 2.Üretim Ekonomisi Kongresi, https://www.iku.edu.tr/upp/8562/files/Elife%20AKİŞ.pdf.
Babacan, M., (2005). Lojistik Sektörünün Ülkemizdeki Gelişimi Ve Rekabet Vizyonu , http://eab.ege.edu.tr/pdf/3/C1-S1-2-M2.pdf.
Ballou, R. H. (2006). The Evolution And Future Of Logistics And Supply Chain Management. Production, 16, (3), 375-386.
Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. 7.Baskı.
Pegem Yayıncılık.
Dazmin B.D., Halim B.A. ,(2011). A Qualitative Study on Logistics Educational Needs in Malaysian Higher Education Institutions: A Perspective from Logistics Practitioners, International Journal of Human Resource Studies , Vol. 1, No. 1, 52-63.
Kalaycı, Ş. (2005). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. 1.Baskı.
Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Kara M., Tayfur L., Basık H., (2009). Küresel Ticarette Lojistik Üslerin Önemi ve Türkiye, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt: 6 Sayı: 11, 69-84.
Mangan, J., Gregory, O. (2001). Education, Training and the Role of Logistic Managers in Ireland. International Journal of Logistics, Research and Applications, Vol.4, no. 3, 313-327.
Morgan, B. George, A., Nancy. L.L., Gloeckener, G.W., Karen. C. B.(2004). “ Spss for Introductor,.Statistics: Use and Interpretation.” Second Edition. London, Lawrance Erlbaum Associates.
Ozment, J., Keller, S.B. (2011). The future of logistics education. Transportation Journal, 50(1), 65-83.
Özoglu, B., Büyükkeklik, A. (2013). The Transportation and Logistics Sector in Turkish Economy: A Review about Growth Potential and Education Infrastructure. The International Journal of Transport & Logistics, 13, 1-10.
Sarıdoğan, A. A., (2013), “Lojistik Sektöründe Rekabet Gücü Odaklı Stratejik Maliyet Yönetimi”, Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, C.
2, S. 2, 69-95.
Southern, R. N. (2011). Historical Perspective Of The Logistics And Supply Chain Management Discipline, Transportation Journal, 50(1), 53-64.
Supply Chain Visions, (2010), Supply Chaın And Logıstıcs Terms And Glossary, Bellevue-Washington. http://www.shortsea.org.tr/pages/logisticglossary.pdf.
Talib, S.M.A., Daud, D., (2013). Malaysia Logistics Higher Education:Past, Present and Future, Faculty of Business and Information Science, UCSI University, Malaysia, Malaysia IOSR Journal of Research & Method in Education Volume 2, Issue 2, 63-68.
Ülengin, F., (2015). Türkiye Ulaştırma ve Lojistik Meclisi Sektör Raporu 2014.
Research Report. TOBB (Türkiye Odalar Ve Borsalar Birliği), Ankara.
