O
Okkuull ÖÖnncceessii EEğğiittiimmii ÖÖğğrreettmmeennlleerriinniinn KuKurruummssaall AAmmaaççllaarrıınn ÖÖnneemmiinnee İlİliişşkkiinn AlAlggııllaarrıınnıınn İİnncceelleennmmeessii
E
Emmssaall ÜÜNNAALL
GüGülleenn BBAARRAANN A
Annkkararaa ÜÜnniviveerrssiitteessii SSaaggllııkk BBiilliimmlleerrii FFaakküülltteessii bbaarraanngglln@n@ggmmaaiill..ccoomm
AAyynnuurr BBÜÜTTÜÜNN AAYYHHAANN
AAnnkkaarara ÜÜnniivveerrssiitteessii SSaaggllııkk BBililiimmlleerrii FFaakküülltteesisi a_a_bbuuttunun@@yyaahhoooo..ccoomm
Ö Özzeett
Araştırma Ankara il merkezinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bağımsız
anaokulları ile özel anaokullarında görev yapan okul öncesi eğitimi öğretmenleri üzerinde yürütülmüştür.
Araştırmaya Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı dört bağımsız anaokulunda görev yapan 51, on farklı özel anaokulunda görev yapan 49 olmak üzere toplam 100 öğretmen dahil edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak İş (2002) tarafından geliştirilen “Okul Öncesi Eğitim Kurumları Amaç Gerçekleştirme ve Önem Düzeyi Ölçeği” kullanılmıştır.
Araştırma sonucunda araştırmaya dâhil edilen öğretmenlerin kurumsal amaçların önemine ilişkin algılarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin kurumsal amaçların önemine ilişkin algılarında, kurumun niteliğinin ve görev süresinin anlamlı farklılık yaratmadığı belirlenirken, öğrenim düzeyinin anlamlı farklılık yarattığı saptanmıştır.
A
Ananahhttaarr ssöözzccüükklleerr:: OOkkuull öönncceessii ddöönneemm,, ookkuull öönncceessii eeğiğittiimm kkuurruummuu,, ookkuull öönncceessii eeğğiittiimmii ööğğrreettmmeennii..
AA StStuuddyy oonn PPrreesscchhooooll EEdduuccaattoorrss TThhiinnkkiinngg AbAboouutt IImmppoorrttaannccee ooff InInssttiittuuttiioonnaall AAiimmss
AbAbssttrraacctt
The study was conducted on preschool teachers working at private kindergartens and
independent affiliated with the Ministry of Education and located in the center of Ankara. The study sample included a total of 100 teachers, 51 of whom were working at four different kindergartens and 51 of whom at ten private ones.
Data were collected by using the “Scale for Preschool Institutional Goal Achievement and Awareness of the Importance of Goals” designed by İş (2002). The results showed that the participating teachers achieved institutional
goals to a great extent and had a high awareness of the importance of these goals. It was found that teacher’s educational backround created a significant difference in their importance of institutional goal levels, while work experience and the type of institution were working did not.
KKeeyywwoorrddss:: PPrreesscchhooooll ppeerriioodd,, pprreesscchhooooll iinnssttiittuuttiioonn,, pprreesscchhooooll tteeaacchheerr.. 1.1.GGiiririşş
OkOkuull öönncceessii ddöönneemm iinnssaann yyaaşşaammıınınınn tteemmeelliinnii ololuuşşttuurraann vvee ççooccuuğğuu ggeellececeeğğee hhaazzıırrllaayyaann çoçokk öönneemmllii b
biirr ddöönneemmddiir.r. BuBu dödönneemmiinn iiyiyi bibirr şşeekkiillddee dedeğğeerrlelennddiiririllmmeessii ssaağğllııkkllıı,, mumuttlluu vvee yayarraattıcıcıı bibirreeyylleerr yeyettişişttiiririlmlmeessii açaçııssıındndaann önöneemm ttaaşşıımmaakkttaaddıır.r. BuBu dödönneemmddee çoçoccuukkllaarr tetemmeell aallıışkşkaannllıkıkllaarrıı kkaazzaannmmaakkttaa,, yeyetteneneekkllereriinini gegelliiştştiirrmmeekkttee veve çeçeşşititlili dedenneeyyiimmllererddee bubulluunnaarraakk sosossyyaalllleeşşmmeekktteeddiirr (O(Okkttaayy,, 19199999;; ArAraall veve ararkk..,, 22000022)).. KKaazzaannddıırrııllaann bubu tetemmeell alalışışkkaannllııklklaarr bibirreeyyiinn yayaşşaaddıığğıı dodoğğaall vvee totopplluummssaall çeçevvrreeyyee uuyuyummuunnuu ssağağllaayayann dadavvrrananıışşllaarrddıırr.. BBuu dadavvrraannıışşllaarr bibirr kekezz kkaazzaannııllddııkkttaann sosonnrraa tteekkrraarrllaannaarraakk çoçoğğuu kekerree yyaaşşaamm boboyyuu vavarrllııkkllaarrıınnıı ssüürrddüürrüürrlleerr ((DDeemmiirriizz veve DDiinnççeerr,, 22000011)).. ÇoÇoccuukkllaarraa ookkuull öönncceessii dödönneemmddee bbeellllii ddaavvrraannıışşllaarrıı kakazzaannddıırrmmaakk vvee ggeelliişşiimmlleerriinnii ddeesstteekklleemmeekk iiççiinn ggeerreekkllii eeğiğittiimm eevvddee eebbeevveeyynnlleerr,, ookkuull öönncceessii eeğiğittiimm kukurruummllaarrıınnddaa isisee ööğrğreettmmeennlleerr tatarraaffıınnddaann vveerriilleebbiilliirr.. AAnnccaakk ççooccuuğğuunn okokuull önöncceessii dödönneemmddeekkii ç
çeeşşiittllii iihhttiiyyaaççllaarrıınnıı kakarrşşııllaayyaabbiillmmeekk ararttııkk ssaaddeeccee aaiilleelleerriinn tteekk babaşşıınnaa üüssttlleenneebbiilleecceekklleerrii bbiirr s
soorruummlluulluukk dedeğğiillddiirr.. ÇÇooccuukkllaarrıınn gegelliişşiimm özözeelllliikklleerriinnee uuyygguunn,, evevddee aiailleenniinn veverreemmeeddiiğğii eeğğiittiimm imimkkaannllaarrıınnddaann yayarraarrllaannmmaakk içiçiinn bbiirr eeğğiittiimm kukurruummuunnaa ggiittmmeelleerrii önöneemmlliiddiirr (O(Okkttaayy,, 11999999;; ZeZemmbbaatt,, 20200011))..
B
Biirr okokuull öönncceessii eğeğiittiimm kukurruummuunnddaa kkuullllaannııllaann mamatteerryyaall veve uuyygguullaannaann prprooggrraammıınn yayannııssıırra,a, enen önöneemmlli i ööğeğe ööğrğretetmmeennddiirr (A(Akkkkooyyuunnlluu,, 19199944;; OOkkttaayy,, 19199999)).. OOkkuull önöncceessii eeğiğittiimmddee hahazzıırrllananaann eeğğiititim m prprooggrraammllaarrıı,, kkuullllaannııllanan yöyönntteemmlleerr,, aarraaçç--ggeerreeççllerer nnee kakaddaarr yeyetteerrllii düdüzzeeyyddee oolluurrssaa ololssuunn öğöğrreettmmeenn yeyetteerrllii o
ollmmaaddıığğıınnddaa pprrooggrraammıınn aammaaccıınnaa ululaaşşaammaayayaccaağğıı,, bubu neneddeennllee öğöğrreettmmeenniinn hehemm kkiişşiililik,k, hehemm memesslleekkii özözeellllikikllererii,, hehemm pspsiikokolloojjiikk,, hehemm dede bbiillggii bibiririkkiimmii aaççııssıınnddaann yeyetteerrllii ololmamassıı ggeerreekkttiiğğii vuvurrgguullananmmaakkttaaddıır r ((ArAraall vvee aarrkk..,, 22000077))..
OkOkuull önöncceessii eğeğiittiimmddeenn bebekklleenneenn yayarraarrıınn ssaağğllaannmmaassıındndaa ninitteleliikkllii öğöğrreettmmeennlleerriin n etetkkiissiinininn çoçokk önöneemmlli iololduduğğuu (T(Tuurrlla aveve ararkk..,, 20200011;; JJoosshhii vvee TTaayylloror,, 22000055;; SSaarraacchhoo veve SpSpooddeekk,, 22000077)) vuvurrgguullaannmmaakkttaaddıırr.. O
Okkuull önöncceessii eğeğiititimimi ööğğrretetmmeenniinniinn;; yyeenniililiklkleerre euyuyuumm sasağğllamamaa,, iilelettişişiimm bebecceerriilleerriinene sasahhiipp oollmama,, kkeennddiissiinini gegelliişşttiirmrmeeyyee veve bibillgigissininii ararttırırmmaayyaa iisstteekklli ioollmmaa (O(Okkttaayy,, 19199999)),, eğeğiittiimm pprrooggrraammllaarrınınıı çoçoccuuğğuu akakttiiff kıkıllacacaakk şşekekiilldede ddüüzzeennlleemmee veve çoçoccuukkllaarrddaa yayarraattııccıı ddüüşşüünncceeyyii gegelliiştştiirriiccii etetkkiinnlliiklkleerr ppllaannllaammaa gigibbii özözeelllliikkllereriinniinn ((KaKannddıırr,, 20200011)) yyaannıı ssıırraa önöncceelliiklklee okokuull önöncceessii eğeğiittiimmiinn önöneemmiinniin n ffaarrkkıındndaa oollmmaallaarrı,ı, dodollaayıyısısıylyla a bubu a
ammaaççllaarrıı gegerrççeekklleeşşttiirrmmee kokonnuussuunnddaa iissttekekllii ololmmaallaarrıı gegerreekkmmeekktteeddiirr.. OOkkuull önöncceessii eğeğiittiimimin netetkikillii ololmamassıınnddaa ninitteelliikkllii ööğğrretetmmeennlleerriinn eettkikissiinniinn ççookk öönneemmllii oolldduuğğuu (T(Tuurrlala vvee ararkk..,, 22000011;; JoJosshhii aanndd TTaayylloror,, 22000055;; SSaarraacchhoo v
vee SoSoddeekk,, 20200077)),, öğöğrreettmmeennlleerriinn ninitteelliiğiğinniinn aarrttmmaassıındndaa ddaa eğeğiititim m düdüzzeeyyiinniinn,, dedenneeyyiimmiinn,, kukurruummuunn ololaannaakkllaarrıınnıınn,, ööğğrreettmmeennlleerriinn aallddıığığı üüccrreettiin n eettkkiillii oollduduğğuu iiffaaddee eeddiillmmeekktteeddiir r ((BBrroowwnn vvee aarrkk..,, 22000088;; MMaannllovovee v
vee aarrkk..,, 22000088))..
Okul öncesi eğitimin amaçları arasında, çocukların bedensel, zihinsel ve duygusal yönlerden gelişmesini ve iyi alışkanlıklar kazanmasını sağlamak, çocukları ilköğretime hazırlamak, şartları elverişsiz çevrelerden ve ailelerden gelen çocuklar için ortak bir yetiştirme ortamı yaratmak ve çocukların Türkçe’yi doğru ve güzel konuşmalarını sağlamak sayılabilir (Anonim, 2006). Okul öncesi eğitim kurumlarında bu amaçların gerçekleştirilmesinde öğretmenlerin bu amaçların önemine ilişkin algılarının önemi büyüktür.
Bu çalışmada okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin kurumsal amaçların önemine ilişkin algılarını incelemek, görev yaptıkları kurumun niteliğinin, görev sürelerinin ve mezun oldukları
okulun kurumsal amaçların önemine ilişkin algılarında farklılık yaratıp yaratmadığını belirlemek amaçlanmıştır.
2
2..YYöönntteemm
2.1.Araştırma Modeli
Araştırma betimsel tarama modeli ile yapılmıştır.
2.2.Çalışma Grubu
Araştırma Ankara il merkezinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bağımsız anaokulları ile özel anaokullarında görev yapan okul öncesi eğitimi öğretmenleri üzerinde yürütülmüştür.
Araştırmaya Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı dört bağımsız anaokulunda görev yapan 51, on farklı özel okul öncesi eğitim kurumunda görev yapan 49 öğretmen olmak üzere toplam 100 öğretmen dahil edilmiştir.
22..33..VVeerrii TTooppllaammaa AArraaççllaarrıı
ArAraaşşttıırrmmaaddaa vveerrii totoppllaammaa araraaccıı ololaarraakk İİşş (2(2000022)) ttaarraaffıınnddaann gegelliişşttiirriilleenn “O“Okkuull ÖÖnncceessii EEğiğittiimm KKuurruummllaarrıı AmAmaaçç GeGerrççeekklleeştştiirrmmee veve ÖÖnneemm DüDüzzeeyyii ÖlÖlççeeğiği””nniinn önöneemm düdüzzeeyyiinnee ililiişkşkiinn böböllüümmüü kkuullllaannııllmmııştştıırr..
OkOkuull ÖÖnncceessii EEğğiittiimm KuKurruummllaarrıı AmAmaaçç GeGerrççeekklleeşşttiirrmmee veve ÖÖnneemm DüDüzzeeyyii ÖlÖlççeeğğii;; iikkii b
bööllüümmddeenn ololuuşşaann lilikkeerrtt titippii bibirr ölölççeekkttiirr.. ÖlÖlççeeğğiinn bbiirriinnccii bbööllüümmüünnddee öğöğrreettmmeennlleerriinn çeçeşşiittllii dedemmooggrraaffiikk özözeelllliikklleerriinnii bebelliirrlleemmeeyyee yöyönneelliikk sosorruullaarr,, ikikiinnccii böböllüümmüünnddee isisee okokuull önöncceessii eğeğiittiimmiinn kukurruummssaall aammaaççllaarrıınnaa iilliişşkkiinn onon ikikii mmaaddddee bubulluunnmmaakkttaaddıırr.. AArraaşşttıırrmmaannıınn kokonnuussuunnuu oolluuşşttuurraann,, ööğrğreettmmeennlleerriinn kkuurruummssaall amamaaççllaarrıınn öönneemmiinnee iilliişkşkiinn aallggııllaarrıı iillee ililggiillii oollaarraakk,, ööğrğreettmmeennlleerrddeenn hheerr bbiirr mamaddddee ililee ililggiillii ololaarraakk kukurruummssaall aammaaççllaarrıınn öönneemmiinnee iilliişkşkiinn alalggııllaarrıınnıı ççookk öönneemmllii (3(3 ppuuaann)),, öönneemmllii (2(2 ppuuaann)),, azaz önöneemmllii ((11 ppuuaann)) düdüzzeeyylleerriinnddeenn bbiirriinnii seseççeerreekk dedeğeğerrlleennddiirrmmeelleerrii isistteennmmeekktteeddiirr.. AlAlıınnaann pupuaannıınn yyüükksseekk ololmmaassıı ööğrğreettmmeenniinn kukurruummssaall aammaaççllaarrıı dadahhaa fafazzllaa öönneemmsseeddiiğiğinnii g
göösstteerrmmeekktteeddiirr.. ÖÖllççeeğğiinn gegeççeerrlliikk veve ggüüvveenniirrlliikk çaçallıışşmmaassıı kkaappssaammıınnddaa ööllççeekk//mmaaddddee kokorreellaassyyoonnllaarrıı hehessaappllaannaarraakk mamaddddee ananaalliizzii yyaappııllmmıışş veve r=r=00..4444 -- 0.0.7788 araraassıınnddaa ssıırraallaannaann,, mmaaddddee//ttüümm ölölççeekk ililiişşkkii kakattssaayyııllaarrıı elelddee edediillmmiişşttiirr.. OOrrttaallaammaa ililiişşkkii kkaattssaayyııssıı kkaabbuull edediilleebbiilliirr bbiirr ddüüzzeeyy oollaann 00..6655 ololaarraakk sasappttaannmmıışşttıırr.. AAyyrrııccaa MMaaddddee AyAyıırrııccııllııkk GGüüccüü AAnnaalliizzii dede yyaappııllaarraakk,, ölölççeeğğiinn alaltt veve üsüstt grgruuppllaarrıınn alalggııllaarrıı araraassıınnddaa yeyetteerrllii ayayıırrııccııllııkk gügüccüünnee sasahhiipp ololdduuğğuu bebelliirrlleennmmiiştştiirr.. ÖÖllççeeğiğinn AAllpphhaa ..8888 veve SpSplliitt-- HaHallff kkaattssaayyııllaarrıı sısırraassııyyllaa ..797988 vvee ..778899 ololaarraakk bebelliirrlleennmmiiştştiirr ((İİşş,, 20200022)).. ArAraaştştıırrmmaa veverriilleerrii a
arraaşşttıırrmmaayyaa ddaahhiill eeddiilleenn ööğğrreettmmeennlleerree uuyygguunn ololdduukkllaarrıı ssaaaattlleerrddee araraaşşttıırrmmaaccııllaarr tatarraaffıınnddaann bbiirreeyysseell o
ollaarraakk uuyygguullaannmmıışşttıırr.. HHeerr bbiirr ööllççeeğğiinn uuyygguullaannmmaassıı yyaakkllaaşşııkk oonn bbeeşş ddaakkiikkaa ssüürrmmüüşşttüürr.. 22..44.. VVeerriilleerriinn aannaalliizzii
Ö
Öğğrreettmmeennlleerriinn “O“Okkuull ÖÖnncceessii EğEğiittiimm KuKurruummllaarrıı AmAmaaçç GeGerrççeekklleeşşttiirrmmee veve ÖÖnneemm DüDüzzeeyyii Ö
Öllççeeğğii”” nininn pupuaann ororttaallaammaallaarrıınnıınn nnoorrmmaall dadağğııllıımm ggöösstteerriipp gögösstteerrmmeeddiiğğii KoKollmmooggoorroovv––SSiimmiirrnnoovv tetessttii ililee inincceelleennmmiişş vvee aannaalliizz sosonnuuccuunnddaa ppuuaannllaarrıınn nonorrmmaall ddaağğııllıımm ggöösstteerrddiiğğii bebelliirrlleennmmiişşttiirr.. BuBu neneddeennllee,, aarraaşşttıırrmmaaddaa kukurruummssaall aammaaççllaarrıınn önöneemmii iillee iillggiillii oollaarraakk iikkiillii ggrruuppllaarrıınn kkaarrşşııllaaşşttıırrııllmmaassıınnddaa
t t tteessttii,, ikikiiddeenn fafazzllaa ololaann ggrruuppllaarrıınn kakarrşşııllaaşşttıırrııllmmaassıınnddaa tetekk yöyönnllüü vvaarryyaannss ananaalliizzii yayappııllmmıışşttıırr (B(Büüyyüükköözzttüürrkk,, 22000033;; GGrreeeenn vvdd..,, 11999977))..
3
3.. BBuullgguullaarr vvee TTaarrttıışşmmaa
OkOkuull öönncceessii eeğiğittiimm kukurruummllaarrıınnddaa gögörreevv yayappaann ööğrğreettmmeennlleerriinn kkuurruummssaall amamaaççllaarrıınn önöneemmiinnee ililiişkşkiinn alalggııllaarrıınnıı dedeğeğerrlleennddiirrmmeekk aammaaccııyyllaa yyaappııllaann araraaşşttıırrmmaaddaa eellddee edediilleenn veverriilleerr d
deeğğeerrlleennddiirriilleerreekk ttaabblloollaarr hhaalliinnddee ssuunnuullmmuuşşttuurr..
TaTabblloo 11.. AArraaşşttıırrmmaayyaa ddaahhiill eeddiilleenn ööğğrreettmmeennlleerriinn kukurruummssaall aammaaççllaarrıınn öönneemmiinnee iilliişşkkiinn aallggııllaarrıınnıınn dadağğııllıımmllaarrıı
KuKurruummssaall AAmmaaççllaarr
Ç Çookk
ÖnÖneemmllii ÖÖnneemmllii AzAz
ÖnÖneemmllii ToToppllaamm N
N % % NN % % N N % % NN % % TüTürrkkççee’’yyii ddooğrğruu vvee ggüüzzeell
kokonnuuşmşmaayyıı ssaağlğlaammaa 6161 6611..00 3939 3399..00 -- -- 101000 101000..00 BiBirreeyysseell ffaarrkkllııllııkkllaarr
dodoğrğruullttuussuunnddaa yyeetteenneekklleerrii g
geelliişşttiirrmmee
6262 6622..00 3737 3377..00 1 1 11..00 101000 101000..00 R
Ruuhhssaall dduuyygguussaall ggeelliişşiimmii d
deesstteekklleemmee 5656 5566..00 4343 4433..00 1 1 11..00 101000 101000..00 K
Küüllttüürreell kkaayynnaaşşmmaayyıı s
saağğllaammaa 4949 4499..00 4747 4477..00 4 4 44..00 101000 101000..00 M
Maanneevvii ddeeğğeerrlleerree bbaağğllııllıığğıı g
geerrççeekklleeşşttiirrmmee 5555 5555..00 4444 4444..00 1 1 11..00 101000 101000..00 SoSossyyaall ggeelliişşiimmii ddeesstteekklleemmee 6565 6655..00 3434 3344..00 1 1 11..00 101000 101000..00 AtAtaattüürrkk,, vvaattaann,, mmiilllleett
sesevvggiissii kkaazzaannmmaallaarrıınnıı sasağlğlaammaa
6666 6666..00 3333 3333..00 1 1 11..00 101000 101000..00 SoSorruunn ççöözzmmee bebecceerriilleerriinnii
dedesstteekklleemmee 6060 6600..00 3939 3399..00 1 1 11..00 101000 101000..00 İlİlkkööğğrreettiimmee hhaazzıırr oollmmaayyıı
sasağlğlaammaa 5555 5555..00 4444 4444..00 1 1 11..00 101000 101000..00 AnAnnnee--bbaabbaallaarrıı ookkuull öönncceessii
eeğiğittiimm hhaakkkkıınnddaa bibillggiilleennddiirrmmee
5959 5599..00 4040 4400..00 1 1 11..00 101000 101000..00 BeBeddeennsseell--ppssiikkoommoottoorr
gegelliişşiimmii ddeesstteekklleemmee 6161 6611..00 3535 3355..00 4 4 44..00 101000 101000..00 SoSorruummlluulluukk dduuyygguussuu
kakazzaannmmaallaarrıınnıı ssaağğllaammaa 6464 6644..00 3232 3322..00 4 4 44..00 101000 101000..00
ArAraaşşttıırrmmaayyaa ddaahhiill edediilleenn öğöğrreettmmeennlleerriinn kukurruummssaall aammaaççllaarrıınn öönneemmiinnee ililiişşkkiinn düdüşüşünncceelleerriinniinn ddaağığıllıımmıı inincceelleennddiiğğiinnddee;; ööğrğreettmmeennlleerriinn %% 6666’’ssıınnıınn çoçoccuukkllaarrıınn “A“Attaattüürrkk,, vvaattaann,, mimilllleett sesevvggiissiinnii kakazzaannmmaallaarrıınnıı sasağlğlaammaa””,, % % 6655’’iinniinn “s“soossyyaall gegelliişşiimmii ddeesstteekklleemmee””,, % % 6644’’üünnüünn
“s“soorruummlluulluukk dduuyygguussuu kakazzaannmmaallaarrıınnıı ssaağlğlaammaa”” aammaaççllaarrıınnıı çoçokk önöneemmllii ggöörrddüükklleerrii,, % % 4477’’ssiinniinn
“
“kküüllttüürreell kkaayynnaaşşmmaayyıı sasağğllaammaa””,, %%4444’’üünnüünn “m“maanneevvii dedeğğeerrlleerree babağğllııllıığğıı ggeerrççeekklleeşşttiirrmmee”” veve
“
“iillkkööğğrreettiimmee hhaazzıırr ololmmaayyıı ssaağğllaammaa””,, %4%433’’üünnüünn “r“ruuhhssaall duduyygguussaall gegelliişşiimmiinnii dedesstteekklleemmee”” a
ammaaççllaarrıınnıı önöneemmllii gögörrddüükklleerrii sasappttaannmmıışşttıırr.. BuBu bubullgguullaarr,, ggeenneell oollaarraakk öğöğrreettmmeennlleerriinn kukurruummssaall amamaaççllaarrıı öönneemmllii oollaarraakk ddeeğğeerrlleennddiirrddiikklleerriinnii oorrttaayyaa kkooyymmaakkttaaddıırr..
OkOkuull önöncceessii eeğğiittiimm kukurruummllaarrıınnddaa plplaannllaannaann veve uyuygguullaannaann etetkkiinnlliikklleerr çoçoccuukkllaarraa sosossyyaalllleeşşmmee,, akakrraannllaarrııyyllaa bibirraarraaddaa ololmmaa vvee oonnllaarrllaa uyuyuummlluu ililiişşkkiilleerr kukurrmmaa,, gegerreekkttiiğğiinnddee liliddeerr ololmmaa,, kukurraallllaarraa uyuymmaa ggiibbii sosossyyaall bbeecceerriilleerr gegelliişşttiirrmmee ggiibbii fıfırrssaattllaarrıı susunnmmaakkttaaddıırr (A(Arraall veve BüBüttüünn AyAyhhaann,, 20200088,, WoWorrtthhaamm,, 20200022)).. OOkkuullddaa evev oorrttaammıınnddaann fafarrkkllıı ololaarraakk ookkuullddaa gegeççiirriilleenn zzaammaannıınn veve g
geerrççeekklleeşşttiirriilleenn eettkkiinnlliikklleerriinn bbeellllii bibirr prprooggrraamm dodoğğrruullttuussuunnddaa veve kukurraallllaarr içiçiinnddee uyuygguullaannııyyoorr o
ollmmaassıı,, ççooccuukkttaann çoçoccuuğğaa ööğğrreennmmee fıfırrssaattıınnıınn ololmmaassıı veve dadahhaa fafazzllaa sasayyııddaa momoddeell imimkkaannıı ssuunnmmaassıı v
vee bbüüttüünn bubunnllaarrıınn prprooffeessyyoonneell bbiirr öğöğrreettmmeenn eeşşlliiğğiinnddee gegerrççeekklleeşşttiirriilliiyyoorr ololmmaassıı (A(Annoonniimm,, 22000066,, WoWorrtthhaamm,, 20200022)),, okokuull önöncceessii eeğğiittiimm kukurruummllaarrıınnıınn ololuummlluu öözzeelllliikklleerrii ololaarraakk düdüşşüünnüülleebbiilliirr.. NiNitteekkiimm pepekk çoçokk aiaillee ddee ççooccuukk babakkıımmıı yayannıınnddaa öözzeelllliikkllee sosossyyaalllleeşşmmee,, ssoorruummlluulluukk dduuyygguussuu kakazzaannmmaa,, ookkuullaa hahazzıırrllııkk gigibbii bebekklleennttiilleerr içiçiinnddeeddiirr.. BBuu ddooğrğruullttuuddaa ööğğrreettmmeennlleerriinn ddee bbuu kokonnuullaarrıı önöneemmsseemmeelleerrii bbeekklleenneenn bbiirr dduurruumm oollaarraakk dedeğeğerrlleennddiirriillmmeekktteeddiirr..
TaTabblloo 2.2. AArraaşşttıırrmmaayyaa dadahhiill edediilleenn öğöğrreettmmeennlleerriinn ggöörreevv yyaappttııkkllaarrıı kkuurruummuunn ninitteelliiğğiinnee gögörree kukurruummssaall amamaaççllaarrıınn öönneemmiinnee iilliişkşkiinn alalggııllaarrıınnaa aaiitt pupuaann oorrttaallaammaallaarrıı,, ststaannddaarrtt sasappmmaallaarr veve tt tetessttii sosonnuuççllaarrıı
KuKurruumm TTüürrüü KKUURRUUMMSSAALL AAMMAAÇÇLLAARRIINN ÖÖNNEEMM AALLGGIISSII
N N Χ S S t t pp
ReRessmmii 4949 3131..3333 3.3.5555 1.1.225500 0.0.221144 ÖzÖzeell 5151 3030..3939 3.3.9900
Tablo 2 incelendiğinde; resmi ve özel okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin puan ortalamalarının birbirine yakın olduğu saptanmıştır (resmi Χ =31.33, özel Χ =30.39). Yapılan t testi sonuçları da, öğretmenlerin kurumsal amaçların önemine ilişkin algılarının görev yaptıkları kurumun niteliğine göre anlamlı bir farklılık göstermediğini ortaya koymuştur (t=1.250, p>.05). Bu bulgu resmi ve özel okul öncesi eğitim kurumunda görev yapan öğretmenlerin kurumsal amaçların önemine ilişkin algılarının okul türüne göre değişmediğini göstermektedir. Okul öncesi eğitim kurumlarının kaliteli ve neitelikli eğitim hizmeti vermesinde en önemli unsurlardan birisi de öğretmenlerdir. Öğretmenlerin mesleki donanımları kadar kuruma hizmet verme istekleri de eğitimin niteliğini etkilemektedir. Öğretmen kurumsal amaçların önemine inandığında bu amaçları gerçekleştirmede daha istekli ve başarılı olmaktadır.
Okul niteliğine göre öğretmenlerin kurumsal amaçların önemine ilişkin algılarınının değişmemesi okul öncesi eğitimin etkililiği açısından oldukça önemlidir. Bu bulgu özel ve resmi kurumlar arasında öğretmenin kurumsal amaçlarının önemine ilişkin algısının değişmediğini ortaya koymaktadır. İş (2002)
de yaptığı araştırmada öğretmen ve yöneticilerin kurumsal amaçları gerçekleştirme düzeylerinin yüksek olduğunu belirtmiştir.
TaTabblloo 33.. AArraaşşttıırrmmaayyaa dadahhiill edediilleenn öğöğrreettmmeennlleerriinn gögörreevv süsürreelleerriinnee gögörree kukurruummssaall amamaaççllaarrıınn önöneemmiinnee iilliişşkkiinn aallggııllaarrıınnaa aaiitt ppuuaann oorrttaallaammaallaarrıı,, ssttaannddaarrtt ssaappmmaallaarr vvee vvaarryyaannss aannaalliizzii ssoonnuuççllaarrıı
GöGörreevv ssüürreessii N N KKuurruummssaall AAmmaaççllaarrıınn ÖÖnneemm AAllggııssıı Χ SS 1-1-55 yyııll 7722 3300..6611 44..0011 6-6-1100 yyııll 1166 3300..3311 22..7799 1111 yyııll vvee üüzzeerrii 1122 3333..0000 22..5522 ToToppllaamm 101000 3300..8855 33..7744 V
Vaarryyaannss AAnnaalliizzii S
Soonnuuççllaarrıı SDSD KKTT FF p p GrGruuppllaarr aarraassıı 2 2 6464..220011 2.2.343477 .1.10011
GrGruuppllaarr iiççii 9977 11332266..554499
ToToppllaamm 9999 13139900..77550022
Ö
Öğğrreettmmeennlleerriinn gögörreevv süsürreelleerriinnee gögörree kukurruummssaall amamaaççllaarrıınn önöneemmiinnee ililiişşkkiinn alalggııllaarrıınnaa aaiitt pupuaann ororttaallaammaallaarrıı inincceelleennddiiğiğinnddee;; 1-1-55 yıyıllddıırr ((Χ =3=300..6611)) veve 6-6-1100 yıyıllddıırr ((Χ = =3030..3311)) gögörreevv yyaappaann ö
öğğrreettmmeennlleerriinn ppuuaann ororttaallaammaallaarrıınnıınn bbiirrbbiirriinnee oolldduukkççaa yyaakkıınn ololdduuğğuu,, 1111 yyııll veve ddaahhaa uzuzuunn süsürreeddiirr g
göörreevv yayappaann ööğğrreettmmeennlleerriinn didiğğeerrlleerriinnddeenn ddaahhaa yüyükksseekk pupuaann ororttaallaammaassıınnaa sasahhiipp ololdduuğğuu didikkkkaattii çeçekkmmeekktteeddiirr ((Χ =3=333..0000)).. AnAnccaakk yyaappııllaann vavarryyaannss ananaalliizzii sosonnuuççllaarrıı inincceelleeddiiğiğinnddee ööğğrreettmmeennlleerriinn gögörreevv süsürreelleerriinnee ggöörree kukurruummssaall amamaaççllaarrıınn öönneemmiinnee ililiişşkkiinn alalggııllaarrıı aarraassıınnddaa ananllaammllıı ffaarrkkllııllııkk o
ollmmaaddıığğıı bbeelliirrlleennmmiişşttiirr ((FF==22..334477,, pp>>00..0055))..
Tablo 3 incelendiğinde görev sürelerine bağlı olmaksızın tüm öğretmenlerin okul öncesi eğitimin kurumsal amaçlarını önemsedikleri görülmektedir. Öğretmenler hangi eğitim kademesinde, ne kadar süredir çalışıyor olursa olsunlar, eğitim verdikleri çocuklara faydalı olmak, belirledikleri amaçlara ulaşmak ve onları sonraki eğitim kademelerine ve yaşama hazırlamak konusunda aynı çabayı, aynı titizliği göstermek durumundadır. Bu nedenle öğretmenlerin kurumsal amaçların önem algısında görev süresinin anlamlı farklılık yaratmaması öğretmenlerin görev ve sorumluluklarının çalışma süresi ne olursa olsun aynı olduğunu ortaya koymaktadır.
TaTabblloo 4.4. AArraaşşttıırrmmaayyaa ddaahhiill eeddiilleenn öğöğrreettmmeennlleerriinn öğöğrreenniimm ddüüzzeeyyiinnee gögörree kukurruummssaall amamaaççllaarrıınn önöneemmiinnee iilliişşkkiinn aallggııllaarrıınnaa aaiitt oorrttaallaammaallaarrıı,, ssttaannddaarrtt ssaappmmaallaarr vvee vvaarryyaannss aannaalliizzii ssoonnuuççllaarrıı
ÖÖğrğreenniimm DDüüzzeeyyii NN KKUURRUUMMSSAALL AAMMAAÇÇLLAARRIINN ÖÖNNEEMM AALLGGIISSII Χ ssss
KıKızz mmeesslleekk lliisseessii
memezzuunnuu 4444 3030..0022 33..5522 ÖnÖn lliissaannss mmeezzuunnuu 33 3131..5555 33..1177
LiLissaannss mmeezzuunnuu 5353 3333..0000 22..6655 ToToppllaamm 101000 3131..5522 33..5500 VaVarryyaannss AAnnaalliizzii
SoSonnuuççllaarrıı SSDD KKTT F F p p GrGruuppllaarr aarraassıı 22 232388..119911 55..181877 .0.00000 GrGruuppllaarr iiççii 9797 555577..331188
ToToppllaamm 9999 797955..550099
****pp<<..000011
Öğretmenlerin öğrenim düzeyine göre kurumsal amaçların önemine ilişkin düşünceleri incelendiğinde; kız meslek lisesi mezunu öğretmenlerin kurumsal amaçların önemine ilişkin algılarına ait puan ortalamalarının Χ =30.02, ön lisans mezunu olan öğretmenlerin puan ortalamalarının Χ = 31.55, lisans mezunu olan öğretmenlerin puan ortalamalarının Χ = 33.00 olduğu belirlenmiştir. Yapılan varyans analizi sonucunda öğretmenlerin öğrenim düzeyinin kurumsal amaçların önemine ilişkin algılarında anlamlı farklılık yarattığı (F=5.187, p<.05) saptanmıştır.
Öğretmenlerin meslekleriyle ilgili olarak daha uzun süre eğitim almaları, alanla ilgili daha çok bilgi edinme ve bu bilgileri uygulama imkanı yaratmaktadır. Mesleki bilgilerin daha uzun bir süreye yayılarak daha kapsamlı ve uygulamaya dönük bir şekilde verilmesi, öğretmen adaylarının bu bilgileri özümsemelerine ve önemine inanarak çalışma yaşamına yansıtmalarına neden olmaktadır. Yapılan çeşitli araştırmalarda üniversite mezunu olan öğretmenlerin çocukların dil gelişimlerini ve okuma yazmaya hazırlık etkinliklerini desteklemeye yönelik etkinliklere daha istekli oldukları (Howes ve ark., 2003) ve öğrenim düzeyinin okul öncesi eğitimin kalitesini artırdığı (Saracho ve Sodek, 2007; Brown ve ark., 2008;
Manlove ve ark., 2008) vurgulanmaktadır.
4.4. SSoonnuuçç vvee ÖÖnneerriilleerr
OkOkuull öönncceessii eeğğiittiimm kkuurruummllaarrıınnddaa gögörreevv yayappaann öğöğrreettmmeennlleerriinn kukurrumumssaall amamaaççllaarrıınn öönneemmiinene ililiişşkkiinn a
allggııllaarrıınnıı iinncceellememeekk,, gögörreevv yyaappttıkıkllararıı kukurruummuunn ninitteelliiğğiinniinn,, gögörreevv ssüürreelleerriinininn vvee mmeezzuunn oolldduukkllaarrıı ookkuulluunn kukurruummssaall amamaaççllaarrıınn önöneemmiinnee ililiişşkkiinn alalggııllaarrıınnddaa fafarrkkllııllııkk yayarraattıpıp yayarraattmamaddıığğıınını bebelliirrllememeekk amamaaccııylylaa
y
yaappııllaann aarraaşşttıırrmmaa ssoonnuuccuunnddaa,, öğöğrreettmmeennlleerriinn kukurruummssaall amamaaççllaarrıınn önöneemmiinnee iilliişkşkiinn aallggııllaarrıınnddaa kkuurrumumuunn ninitteelliiğğiinniinn vvee ggöörreevv süsürresesiinniinn ananllamamllıı fafarrkkllııllııkk yayarraattmmaaddıığğıı bbeelliirlrleenniirrkkeenn,, ööğğrreenniimm düdüzzeeyyiinniinn isisee ananllaammllıı f
faarrkkllılılııkk yyaarratatttıığğıı bbeelliirrllenenmmiişşttiirr.. O
Okkuull önöncceessii eğeğiittiimmiin n bbaaşşaarrıılılı ololmmaassıınnddaa ööğğrreettmmeenniinn öönneemmii ggöözz önönüünnee alalıınnddıığığınnddaa okokuull öönncceessii ö
öğğrreettmmeennlleerriinniinn kukurruummssaall amamaaççllaarrıınn önöneemmiinniinn fafarrkkıınnddaa ololmmaallaarrıı vvee bubu aammaaççllaarrıı kukurruummssaall a
ammaaççllaarrıı ggeerrççeekklleeşşttiirrmmee kokonnuussuunnddaa isistteekkllii oollmmaallaarrıınnıınn önöneemmii ororttaayyaa çıçıkkmmaakkttaaddıırr.. ÖÖğğrreettmmeennlleerriinn kukurruummssaall amamaaççllaarrıınn önöneemmiinnii bibillmmeelleerrii veve ggeerrççeekklleeşşttiirrmmeelleerrii iiççiinn kkuurruummssaall babazzddaa bibirr tatakkıımm çaçallıışşmmaallaarr yayappııllmmaassıı önöneerriilleebbiilliirr.. BuBu dudurruummddaa öönncceelliikkllee öğöğrreettmmeelleerriinn ününiivveerrssiittee tteerrcciihhlleerriinnddee ööğrğreettmmeennlliikk memesslleeğiğinnii iisstteeyyeerreekk teterrcciihh etetmmeelleerrii öönneemm ttaaşışımmaakkttaaddıırr.. BBuu neneddeennllee ününiivveerrssiitteelleerrddee ööğrğreettmmeenn alalıımmllaarrıınnddaa memerrkkeezzii sısınnaavvıınn yyaannıı sısırraa ööğrğreettmmeenn adadaayyllaarrıınnıınn yeyetteenneekk veve kikişşiisseell ö
özzeelllliikklleerriinnee didikkkkaatt edediillmmeessii öönneerriillmmeekktteeddiirr.. YaYappııllaann hhiizzmmeettiiççii eğeğiittiimm ççaallıışşmmaallaarrıı iillee ö
öğğrreettmmeennlleerriinn bibillggiilleerriinniinn gügünncceelllleemmeessii,, bubu amamaaççllaarraa uullaaşşaabbiillmmeenniinn dedesstteekklleennmmeessii aammaaccııyyllaa kukullllaannııllaabbiilleecceekk yeyennii yöyönntteemm veve uyuygguullaammaallaarr hahakkkkıınnddaa bibillggii sasahhiibbii ololmmaallaarrıı sasağğllaannaabbiilliirr.. ÖğÖğrreettmmeenn yeyettiişşttiirreenn eğeğiittiimm kkuurruummllaarrıınnddaa teteoorriikk dederrsslleerrllee bbiirrlliikkttee uyuygguullaammaa dederrsslleerriinn ağağıırrllıığğıınnıınn ararttıırrııllmmaassıınnıınn yayarraarrllıı ololaaccaağğıı düdüşşüünnüüllmmeekktteeddiirr.. AAyyrrııccaa ööğğrreettmmeennlleerriinn memesslleekk yyaaşşaammllaarrıınnaa babaşşllaaddııkkttaann sosonnrraa dada hihizzmmeett içiçii eğeğiittiimm ççaallıışşmmaallaarrıı ililee kukurruummssaall amamaaççllaarrıınn önöneemmiinnee ililiişşkkiinn bibillggiilleennddiirriillmmeelleerrii öönneerriillmmeekktteeddiirr..
KaKayynnaakkççaa
AkAkkkooyyuunnlluu,, BB.. ((11999944)).. “B“Biillggiissaayyaarrllaarrıınn MMüüffrreeddaatt PPrrooggrraammllaarrıınnddaakkii YYeerrii vvee ÖÖğğrreettmmeenniinn RoRollüü””,, 11.. EEğğiittiimm BBiilliimmlleerrii KKoonnggrreessii,, 11.. EEğğiittiimm BBiilliimmlleerrii KKoonnggrreessii,, BBiillddiirriilleerr:: CCiilltt 11,, (s(sss.. 414155--442200)).. AAddaannaa:: ÇÇuukkuurroovvaa ÜÜnniivveerrssiitteessii..
AnAnoonniimm,, ((22000066)).. “3“366--7722 AAyyllııkk ÇÇooccuukkllaarr İİççiinn OOkkuull ÖÖnncceessii EEğğiittiimmii PPrrooggrraammıı”” MiMillllii EEğğiittiimm BaBakkaannllıığğıı,, TTaalliimm TTeerrbbiiyyee KKuurruulluu BBaaşkşkaannllıığğıı,, YYaa--PPaa YYaayyıınn PPaazzaarrllaammaa,, İsİsttaannbbuull..
ArAraall,, N.N.,, KKaannddıırr.. A.A. veve YaYaşşaarr C.C. M.M. (2(2000022)).. OkOkuull ÖnÖncceessii EEğğiittiimm veve OkOkuull ÖÖnncceessii EğEğiittiimm PrProoggrraammıı.. İsİsttaannbbuull:: YYaa--PPaa YYaayyıınn vvee PPaazzaarrllaammaa..
ArAraall,, NN..,, GGüürrssooyy,, FF.. veve YıYıllddıızz BıBıççaakkççıı,, MM.. (2(2000077)).. “O“Okkuull ÖnÖncceessii KKuurruummllaarrıınnddaa ÇÇaallıışaşann Ö
Öğğrreettmmeennlleerriinn MMeesslleekkii BBeennlliikk SSaayyggııllaarrıınnıınn İnİncceelleennmmeessii””,, UlUluussllaarraarraassıı ÖğÖğrreettmmeenn YeYettiişşttiirrmmee PoPolliittiikkaallaarrıı vvee SoSorruunnllaarrıı SeSemmppoozzyyuummuu,, (s(sss..9966--110000)),, AzAzaarrbbeeyyccaann:: BBaakküü.. hthtttpp::////wwwwww..eeggiittiimm..hhaacceetttteeppee..ededuu..ttrr//sseemmppoozzyyuumm__bbiillddiirrii..ppddff aaddrreessiinnddeenn aallıınnmmıışşttıırr..
ArAraall,, NN.. aanndd BBüüttüünn AAyyhhaann,, AA.. ((2200008899.. ““AAnn EExxaammiinnaattiioonn ooff VVaarriiaabblleess AAffffeeccttiinngg tthhee SSoocciiaall BBeehhaavviioorr ooff FFoouurr aanndd FFiivvee YYeeaarr OOlldd PrPree--SScchhooooll CChhiillddrreenn,,”” TThhee SoSocciiaall SScciieenncceess,, 33,, 212166--221199 ((22000088))..
BrBroowwnn,, T.T.,, MoMollffeessee V.V.JJ.. vvee MMoollffeessee PP.. (2(2000088)).. “P“Prreesscchhooooll StStuuddeenntt LLeeaarrnniinngg inin LiLitteerraaccyy anandd MaMatthheemmaattiiccss:: ImImppaacctt ooff TeTeaacchheerr ExExppeerriieennccee,, QuQuaalliiffiiccaattiioonnss,, anandd BBeelliieeffss onon anan AAtt--RRiisskk SaSammppllee”” JJoouurrnnaall ooff EEdduuccaattiioonn ffoorr SSttuuddeennttss PPllaacceedd aatt RRiisskk,, 1313,,ss..::110066––112266..
BüBüyyüükköözzttüürrkk,, ŞŞ.. ((22000033)).. SSoossyyaall BBiilliimmlleerr İİççiinn VVeerrii AnAnaalliizzii EEll KKiittaabbıı.. PPeeggeemmaa YYaayyıınnccııllııkk,, AAnnkkaarraa.. DeDemmiirriizz,, SS.. vvee DDiinnççeerr,, ÇÇ.. (2(2000011)).. ““55--66 YYaaşş ÇoÇoccuukkllaarrıınnıınn ÖÖzzbbaakkıımm BBeecceerriilleerriinniinn CCiinnssiiyyeett veve OOkkuull
ÖnÖncceessii EEğğiittiimm AAllmmaa DDuurruummuunnaa GGöörree İİnncceelleennmmeessii””,, MMiillllii EEğğiittiimm DDeerrggiissii,, 115500,,ss..:: 4422--4466.. HoHowweess,, CC..,, JJaammeess,, JJ.. aanndd RRiittcchhiiee,, SS.. ((22000033)).. ““PPaatthhwwaayyss ttoo EEffffeeccttiivvee TTeeaacchhiinngg””.. EEaarrllyy ChChiillddhhoooodd
R
Reesseeaarrcchh QQuuaarrtteerrllyy,, 1188(( 11)),,110044--112200..
GrGreenn,, S.S.BB..,, SSaallkkiinndd,, N.N.JJ.. aanndd AkAkeeyy,, T.T.M.M. ((11999977)).. “U“Ussiinngg SPSPSSSS FoForr WWiinnddoowwss:: AnAnaallyyzziinngg AnAndd U
Unnddeerrssttaannddiinngg DDaattaa””,, PPrreennttiiccee HHaallll.. NNeeww JJeerrsseeyy..
İşİş,, E.E. (2(2000022)).. “O“Okkuull ÖnÖncceessii EğEğiittiimm KuKurruummllaarrıınnddaa GöGörreevv YYaappaann YöYönneettiicciilleerriinn KuKurruummssaall A
Ammaaççllaarrıı GeGerrççeekklleeşşttiirrmmeeddeekkii YeYetteerrlliilliikklleerriinniinn İnİncceelleennmmeessii””,, YYaayyıınnllaannmmaammıışş YYüükksseekk L
Liissaannss TTeezzii,, GGaazziiaanntteepp ÜÜnniivveerrssiitteessii,, SSoossyyaall BBiilliimmlleerr EEnnssttiittüüssüü,, GGaazziiaanntteepp.. J
Joosshhii,, AA.. vvee TTaayylloorr,, AA.. ((22000055)).. ““PPeerrcceeppttiioonnss ooff EEaarrllyy CChhiillddhhoooodd TTeeaacchheerrss aanndd PPaarreennttss ooff
TeTeaacchheerr––PPaarreenntt IInntteerraaccttiioonnss iinn aann IInnddiiaann CCoonntteexxtt”” EEaarrllyy CChhiilldd DDeevveellooppmmeenntt aanndd CCaarree,, 171755//44,, ss..::334433––335599..
KaKannddıırr,, A.A. ((22000011)).. ““ÇÇooccuukk GeGelliişşiimmiinnddee OkOkuull ÖnÖncceessii EEğğiittiimm KuKurruummllaarrıınnıınn YeYerrii veve ÖÖnneemmii”” MiMillllii EEğğiittiimm,, 115511,, ss..::110022--110044..
MaMannlloovvee,, E.E. E.E.,, VVaazzqquueezz,, A.A. anandd VeVerrnnoonn--FFeeaaggaannss,, L.L. (2(2000088)).. ““TThhee QQuuaalliittyy ofof CCaarreeggiivviinngg inin C
Chhiilldd CaCarree:: RReellaattiioonnss ttoo TeTeaacchheerr CoCommpplleexxiittyy TThhiinnkkiinngg aanndd PePerrcceeiivveedd SSuuppppoorrttiivveenneessss ooff t
thhee WoWorrkk EEnnvviirroonnmmeenntt”” IInnffaanntt aanndd CChhiilldd DDeevveellooppmmeenntt,, 1177,, p:p:220033--222222.. O
Okkttaayy,, A.A. ((11999999)).. YaYaşşaammıınn SiSihhiirrllii YYııllllaarrıı:: OOkkuull ÖÖnncceessii DDöönneemm.. İİssttaannbbuull:: EEppssiilloonn YYaayyıınnllaarrıı.. S
Saarraacchhoo,, O.O. NN.. aanndd SSppooddeekk,, BB.. ((22000077)).. “E“Eaarrllyy CChhiillddhhoooodd TTeeaacchheerrss PrPreeppaarraattiioonn aanndd tthhee QQuuaalliittyy ooff PrProoggrraamm OOuuttccoommeess”” EaEarrllyy CChhiilldd DDeevveellooppmmeenntt aanndd CCaarree,, 117777//11,,ss..:7:777--9911..
TuTurrllaa,, AA..,, TeTezzeell ŞaŞahhiinn,, F.F. veve AAvvccıı,, N.N. (2(2000011)).. “O“Okkuullöönncceessii ÖÖğğrreettmmeennlleerriinniinn FFiizziikksseell şşaarrttllaarr,, PrProoggrraamm,, YYöönntteemm,, TeTekknniikk,, SıSınnııff veve DaDavvrraannıış ş YöYönneettiimmii SoSorruunnllaarrıınnıınn BaBazzıı DeDeğiğişşkkeennlleerree GöGörree İnİncceelleennmmeessii””,, MMiillllii EEğğiittiimm,, 115511,,ss..:: 9955--110011..
WoWorrtthhaamm,, S.S.CC..,, (2(2000022)).. ““EEaarrllyy ChChiillddhhoooodd CuCurrrriiccuulluumm.. DeDevveellooppmmeennttaall BaBasseess foforr LeLeaarrnniinngg anandd TTeeaacchhiinngg””,, 33rrdd EdEdtt..MMeerrrriill PPrreennttiiccee HHaallll,, NNeeww JJeerrsseeyy..
ZeZemmbbaatt,, R.R. (2(2000011)).. “N“Niitteelliikk AAççııssıınnddaann OOkkuull ÖÖnncceessii EğEğiittiimm KKuurruummllaarrıı veve İlİlggiillii BiBirr ArAraaşşttıırrmmaa””,, ÜÜnniivveerrssiittee YaYayyıınn NNoo:: 666699,, AAttaattüürrkk EEğğiittiimm FaFakküülltteessii YYaayyıınn NNoo:: 4400..
