İşletme Sermayesi Yönetimi. Du Pont Analizi Nakit Yönetimi Alacak Yönetimi

(1)

İşletme Sermayesi Yönetimi

Du Pont Analizi Nakit Yönetimi Alacak Yönetimi

1

Özsermaye Getirisinin Önemi ?

İmalat-Mobilya sektöründe faaliyet gösteren ve Borsa İstanbul Ulusal-2 pazarında işlem gören Doğ-Taş Doğanlar Mobilya A.Ş.’nin 2011 ve 2012 yıllarına ait özkaynak getirisi aşağıda verilmiştir. Nasıl yorumlamalıyız ?

DGKLB 2011/12 2012/12

Özkaynak Getirisi 13.38% 57.31%

?

(2)

Du Pont Analizi

3

Du Pont Analizi

Kar Marjı Varlık Devir Hızı Özkaynak Çarpanı

(3)

Du Pont Analizi (Doğ-Taş Doğanlar Mobilya )

5

Kar Marjı Varlık Devir Hızı Özkaynak Çarpanı

Yıl Kar Marjı

Varlık Devir Hızı

Özkaynak Çarpanı

Özkaynak Getirisi

2011 8.35% 0.89 1.80 13.38%

2012 9.11% 0.95 6.61 57.31%

2013 0.25% 0.93 4.56 1.08%

Du Pont Analizi (Örnek 2)

X Firmasının özkaynak getirisi %12.78 olarak bulunmuş olup, faaliyet gösterdiği sektörün ortalaması %16.32’dir. Du Pont analizi yoluyla firmanın neden daha düşük getiriye sahip olduğuna ilişkin bilgiler edinmek isteniyor;

Firma X Tutar

Satışlar 3,000,000

Net Kar 120,000

Toplam Varlık 2,000,000

Özkaynak 940,000

(4)

Du Pont Analizi (Örnek 2)

7

Yıl Kar Marjı

Varlık Devir Hızı

Özkaynak Çarpanı

Özkaynak Getirisi

Firma X 4.00% 1.50 2.13 12.78%

Sektör 6.00% 1.70 1.60 16.32%

Firmaya Du Pont analizi yapılarak sektör bilgilerine göre yorumlanırsa;

İŞLETME SERMAYESİ YÖNETİMİ

Nakit Yönetimi

(5)

İŞLETME SERMAYESİ UNSURLARI

9

İŞLETME SERMAYESİ VARLIK UNSURLARI

GRUP YÜZDE

I-DÖNEN VARLIKLAR 100.0

A-Hazır Değerler 18.8

1-Kasa 0.3

2-Alınan Çekler 5.6

3- Bankalar 13.2

4-Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri (-) (0.6)

5-Diğer Hazır Değerler 0.3

B-Menkul Kıymetler 0.6

Kaynak: TMCB

İşletmenin Nakit Bulundurma Amaçları (Para Talebi)

İşlem İhtiyat

Spekülatif

(6)

Nakit Yönetiminin Önemi

11

- 1980’de, işletmeler varlıklarının %12’si kadar nakit bulundururken, 2011 gelindiğinde bu oranın 22% olduğu görülmektedir.

- Özellikle uluslararası işletmelerin bulundurduğu nakit seviyeleri büyük miktarlara ulaşmıştır. Örneğin; Apple 200 milyar $, Cisco 48.5 milyar $, Microsoft 59.4 milyar $, Google 49 milyar $. (2013 verileri)

Nakit Yönetiminin Önemi

Bu artışın nedenlerini inceleyen araştırmalara bakıldığında;

- Kapasite kullanım oranlarının düşmesi (2008-2009 yılı), - Düşük enflasyon oranlarının, nakit bulundurma maliyetlerini

azaldığını,

- Uluslararası işletmelerin (Google, Apple, Phzer gibi) vergi düzenlemeleri sebebiyle elde ettikleri nakitleri ülke dışında bıraktığını,

- Önceden başarısızlık (temerrüt, iflas gibi) yaşıyan finansal yöneticilerin (CFO) daha fazla nakit bulundurma eğiliminde olduğunu göstmektedir.

(7)

Nakit Yönetimi

13

Nakit Yönetimi

Nakit yönetimi üç soruya cevap vermektedir;

1. İşletmenin ödemeleri, tahsilatı ve bulunduracağı nakitlerin dengesi nasıl yönetilecek?

2. Atıl kalan geçici fonlar, gelir getirici varlıklara nasıl yatırılacaktır?

3. Mevcut nakit durumuna göre, uygun nakit dengesi nasıl

sağlanacaktır?

(8)

1.Nakit Yönetiminde Etkinliği Artırıcı İşlemler

15

Etkinliği artırıcı işlemler nakit tahsilatı ve ödemelerle ilgili olanlar yönünden ayrı ayrıdır;

-Tahsilatın kontrol edilmesinde amaç nakdin maksimum hızlandırılmasını sağlamaktır.

-Ödemelerin kontrolünde amaç ödemeleri mümkün olduğunca geciktirmektedir.

Tahsilatın Hızlandırılması ile İlgili İşlemler

• Müşterilerin Ödeme Alışkanlıklarını Değiştirme

• Toplama Bankacılığı

• Posta Kutusu Sistemi

• Nakit Hareketlerinin Hızlandırılması

Nakit Ödemelerinin Kontrolü

• Çek Hesabındaki Farktan Yararlanma

• Elektronik Fon Transfer Sistemi

1.Nakit Yönetiminde Etkinliği Artırıcı İşlemler

Kaynak: 2013 AFP Electronic Payments Survey http://www.afponline.org/epayments/

(9)

2.Atıl Fonların Değerlendirilmesi

17

Ödemelerden artan, fazla nakitler atıl kalıp maliyetinin yüklenilmesi yerine, ihtiyaç duyulacak zamana kadar, kısa süre ile de olsa verimli kullanma imkanı vardır.

2.Atıl Fonların Değerlendirilmesi – Yatırımı Etkileyen Faktörler

Getiri Vade

Likidite Vergi

Durumu

Risk

(10)

3.Nakit ve Benzeri Varlıkların En Uygun Seviyesinin Hesaplanması

19

İşletmeler nakit miktarının tespitinde,

- Geçmiş dönem sonuçlarını veya yararlanılan kredilerin hacmini dikkate alarak,

-Bütçe yardımıyla,

-Nakit bulundurma amaçlarını dikkate alarak geliştirilen modeller;

a) Boumal Modeli b) Brenak Modeli c) Miller-Orr Modeli

Nakit Bütçesi

İşletme bütçeleri, işletmenin yöneticileri tarafından gelecek faaliyet dönemi için saptanan politikaların, planların, amaçların ve hedeflerin sayısal ifadesidir.

Nakit bütçesi, belirli bir bütçe döneminde,belirli zaman dilimlerinde tahmini nakit akışlarını gösterir.

İşletmelerin ihtiyaç duydukları nakit akışlarını tahmin etme gereksinimi nakit bütçeleri ile giderilir.

Hazırlanan nakit bütçeleri yardımıyla yöneticiler problemlerini daha kolay çözme imkanı kazanmaktadır.

Problemleri önceden tespit edip, gerekli önlemleri alabilirler.

Stok yönetimi ve alacak politikasındaki değişiklerin etkisi nakit bütçesi yoluyla açıklanabilir.

(11)

Nakit Bütçesi

İşletme bütçeleri, işletmenin yöneticileri tarafından gelecek faaliyet dönemi için saptanan politikaların, planların, amaçların ve hedeflerin sayısal ifadesidir.

Nakit bütçesi, belirli bir bütçe döneminde,belirli zaman dilimlerinde tahmini nakit akışlarını gösterir.

İşletmelerin ihtiyaç duydukları nakit akışlarını tahmin etme gereksinimi nakit bütçeleri ile giderilir.

Hazırlanan nakit bütçeleri yardımıyla yöneticiler problemlerini daha kolay çözme imkanı kazanmaktadır.

Problemleri önceden tespit edip, gerekli önlemleri alabilirler.

Stok yönetimi ve alacak politikasındaki değişiklerin etkisi nakit bütçesi yoluyla açıklanabilir.

21

Nakit Bütçesi Hesaplamaları

• Bütçe döneminin ve zaman diliminin belirlenmesi

• Nakit girişlerinin tahmin edilmesi

• Nakit çıkışlarının tahmin edilmesi

• Nakit akış farklarının belirlenip net akışının tahmin edilmesi

• Nakit fazlalığı halinde, nakdin nerelere yatırılacağının belirlenmesi

• Nakit açığı halinde nasıl kapatılacağının belirlenmesi

(12)

• Snowmen tahta kaleminin dağıtımını yapan ES-MO A.Ş.ye ait 30 Haziran 2012 tarihli bilanço aşağıdaki gibidir;

Örnek Uygulama

23

Aktif Pasif

Kasa 80,000 Satıcılar 435,000

Alacak 280,000 Öz Kaynaklar 2,220,000

Stoklar 435,000 - Sermaye 3,000,000

Maddi Dur. Var. 1,860,000 - Ödenmemiş Ser. (1,320,000)

-Dağ. Kar. 360,000

-Dönem Karı 180,000

(1-6 Ay) 180,000

Aktif Toplamı 2,655,000 Pasif Toplamı 2,655,000

• Nakit bütçesi hazırlanması için gereken bilgiler ve tahminler aşağıda verilmiştir;

• 1.Firma Haziran ayında 560,000 TL satış geliri elde etmiştir. Diğer aylara ilişkin satış tahminleri aşağıdadır;

• Temmuz 580,000

• Ağustos 600,000

• Eylül 620,000

• Ekim 640,000

• 2.Firma satmış olduğu malların tutarının yarısını peşin tahsil etmekte, kalan kısmını da bir ay vade yapmaktadır.

• 3.Ortaklar taahhüt ettikleri sermayenin yarısını Eylül 2012’de ödeyecektir.

• 4.Hammadde ve malzeme alışları bir ay sonraki ay satış tutarının %75’i kadar olup, bedeli bir ay sonraki ayda ödenecektir

• 5.Firma ilgili ayın satış tutarının %15’i kadar satış gideri yapacak ve bedeli ilgili ay içerisinde ödeyecektir.

• 6.Aylık 50,000 TL genel gider yapmakta ve bedelini peşin ödemektedir.

Örnek Uygulama

(13)

• 7.Temmuz’da 150,000 TL ve Eylül’de 250,000 TL ödemek üzere, başka bir firmaya iştirak etmeye karar vermiştir.

• 8. Aylık amortisman gideri 40,000 TL’dir.

• 9. Firma kasasında her ay 60,000 TL nakit bulundurmalıdır.

• 10. Firma 20,000 TL ve katları şeklinde borçlanıp, anapara ve faiz ödemeleri firmanın ödemek istediği ayın sonunda yapılmaktadır.

Borçlanma faizi aylık %10’dur.

• 11. Firmanın brüt kar marjı %25’dir.

• Yöneticisi olduğumuz firmanın Temmuz-Ağustos 2012 dönemine ait nakit bütçesini, proforma gelir tablosunu ve proforma bilançolarını düzenlemek istersek;

Örnek Uygulama

25

Örnek Uygulama - Çözüm

Nakit fazlalığı halinde herhangi bir politikası olmayıp, 9. madde asgari kasa ile ilgilidir. Nakit açığı halinde nasıl kapatılacağı 10.madde de verilmiştir.

1 . ve 11. maddeler genel bilgi niteliğindedir. 8.madde amortisman gideridir ! Nakit akış farklarının belirlenip net nakit akışının tahmin edilmesi

Nakit Çıkışlarının Tahmin Edilmesi

4., 5.,6., ve 7. maddeler nakit çıkışına sebep olacak faaliyetlerdir, nakit çıkışları hesaplanmalıdır.

Nakit Girişlerinin Tahmin Edilmesi

2. ve 3. maddeler firmaya nakit girişi sağlayacak faaliyetlerdir, nakit girişleri hesaplanmalıdır.

Bütçe dönemi ve zaman diliminin belirlenmesi

Bütçe Dönemi:

1.07.2012 – 30.09.2012 Zaman dilimi : 1 ay

(14)

Örnek Uygulama- Nakit Girişlerinin Hesaplanması

27

NAKİT GİRİŞLERİ (000 TL)

AYLAR HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM

Satış Tutarı 560 580 600 620 640

-Peşin Tahsilat 290 300 310

-Kredili Satışlardan Tahsilat 280 290 300 310

Sermaye Taahhüdü - - 660

Nakit Girişleri Toplamı 570 590 1270 _Bilançoda

Alacaklar ve Ödenmiş Sermaye SATIŞLAR

Haziran 560. 000 Temmuz 580.000 Ağustos 600.000 Eylül 620.000 Ekim 640.000

Örnek Uygulama- Nakit Çıkışlarının Hesaplanması

NAKİT ÇIKIŞLARI (000 TL)

AYLAR HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM

ALIŞLAR 435 450 465 480

-Satıcılara Ödeme 435 450 465 480

-Satış Gideri 87 90 93

-Genel Gider 50 50 50

-İştirakler İçin Ödeme 150 - 250

Nakit Çıkışları Toplamı 722 590 858

Haziran 580,000 x %75 = 435.000 Temmuz 600,000 x %75 = 450.000 Ağustos 620,000 x %75 = 465.000 Eylül 640,000 x %75 = 480.000 Temmuz 580,000 x %15 = 87.000 Ağustos 600,000 x %15 = 90.000 Eylül 620,000 x %15 = 93.000

SATIŞLAR Temmuz 580,000 Ağustos 600,000 Eylül 620,000 Ekim 640,000

Bilançoda Satıcılar ve

İştirakler

(15)

Örnek Uygulama- Finansal İşlemler Tablosu

29

FİNANSAL İŞLEMLER TABLOSU (000 TL)

TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM

Dönem Başı Kasa Mevcudu 80 68 68 298

Nakit Girişleri Toplamı 570 590 1270

Nakit Çıkışları Toplamı 722 590 858

Nakit Akış Farkı -152 0 412

Nakit Açığı/Fazlası -72 68 480

Alınan Borç 140 0 0

Anapara Ödemesi 0 0 140

Faiz Ödemesi 0 0 42

Devreden Kasa 68 68 298

-Nakit akış farklarının belirlenip net akışının tahmin edilmesi.

-Nakit fazlalığı halinde nakdin nerelere yatırılacağının, nakit açığı halinde nasıl kapatılacağının belirlenmesi

Bilançoda Kasa

ES-MO A.Ş.

01.07.2012-31.09.2012 TARİHLİ PROFORMA GELİR TABLOSU(BİN TL)

Satışlar 1,800

(580+600+620)

Satılan Tic. Mal. Maliyeti (1,350)

Brüt Kar 450

Diğer Giderler Toplamı (582) Genel Giderler

(50+50+50) 150 Satış Gideri (87+90+93) 270 Amortisman Gideri

(40+40+40) 120 Finansman Gideri 42

Zarar (132)

Brüt Kar Marjı %25 verilmişti.

1,800 x %75 = 1,350

Bilançoda Dönem

Zararı (6-9 ay)

(16)

31

Aktif Pasif

Kasa 298,000 Satıcılar 480,000

Alacak 310,000 Öz Kaynaklar 2,748,000

Stoklar 480,000 - Sermaye 3,000,000

Maddi Dur. Var. 1,740,000 - Öden. Sermaye (660,000)

İştirakler 400,000 -Dağ. Kar. 360,000

-Dönem Karı 48,000

(1-6 Ay) 180,000 (6-9 Ay) (132,000)

Aktif Toplamı 3,228,000 Pasif Toplamı 3,228,000

ES-MO A.Ş. 30.09.2012 TARİHLİ PROFORMA BİLANÇOSU

D. B. Maddi Dur. Var. 1,860,000 Amortisman Gideri (120,000)

D. B. Stok 435,000

Dönem İçi Alışlar 1,395,000 Dönem İçi Kullanım (1,350,000)

D.S.Stok 480,000

Önceden hesaplananlar

Aynı değere Sahip kalemler

İŞLETME SERMAYESİ YÖNETİMİ

Alacak Yönetimi

(17)

Alacak Yönetimi

Ticari alacaklar, bir işletmenin diğer bir işletmeye veya bireye kredili olarak kendi ana faaliyet konusuna giren mal ve hizmetleri açık hesap şeklinde veya senetli olarak ve/veya taksitli olarak satışından ortaya çıkan alacaklardır.

AMAÇ: Alacakların firmanın net şimdiki değerine yapacağı katkının artırılmasıdır.

33

Alacak Yönetimin Önemi

Vadeli Satışın Faydaları

Vadeli Satışın Maliyeti

İşlemin maliyetinin tespit edilmesi ve vadeli satışların kârlarda yaratacağı artışla karşılaştırılması gerekir.

(18)

35

Alacakların Yönetim

Süreci

1.Kredi Politikasının Oluşturulması

2.Müşterilerin Kredi Değerliliğinin

Analizi

3.Alacakların İzlenmesi 4.Kredili

İşlemlerle İlgili Politikaların

Gözden Geçirilmesi

• 1.1.Uygun Kredi Vadesinin Tespiti

• 1.2.Uygun İskonto Oranının Belirlenmesi

• 1.3.Tahsilat Politikası ile İlgili Durumlar 1.Kredi Politikasının Oluşturulması

2.Müşterilerin Kredi Değerliliğinin Analizi

3.Alacakların İzlenmesi

4.Kredili İşlemlerle İlgili Politikaların Gözden Geçirilmesi

Alacak Yönetim Süreci

(19)

37

Gün 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 …

Satışlar

-Peşin 0 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL -Vadeli 0 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL

1.1. Vadenin Tespiti ( Vade Uzatılırsa ? Basit Bir Örnek)

Vade süresi artarken, alacak tutarını artartırmaktır (400’den 800’e çıkmıştır) !

Alacaklardaki bu artışın işletmeye maliyeti nedir ?

4 gün vade

Tahsilat 0 0 0 0 0 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL 100 TL

Alacak Tutarı 0 100 TL 200 TL 300 TL 400 TL 400 TL 400 TL 400 TL 400 TL 400 TL 400 TL 8 gün

vade

Tahsilat 0 0 0 0 0 0 0 0 0 100 TL 100 TL

Alacak Tutarı 0 100 TL 200 TL 300 TL 400 TL 500 TL 600 TL 700 TL 800 TL 800 TL 800 TL

• Firmanın alacaklarına yaptığı yatırımın fırsat maliyeti (AOSM)

%50'dir. Vadenin uzatılması işletme açısından uygun mudur?

Örnek Uygulama-Uygun Kredi Vadesinin Tespiti

2 Ay Vadeli 3 Ay Vadeli

Birim Satış Fiyatı 3.000 3.000

Birim Başına Maliyet 2.400 2.250

Satış Hasılatı 900.000.000

(%20 Artış)

1.080.000.000 Değersiz Alacak Oranı 3% 5%

(20)

Örnek Uygulama-Uygun Kredi Vadesinin Tespiti

39 Vade

Uzatılmasının Faydaları

Vade Uzatılmasının

Maliyeti

?

Örnek Uygulama-Uygun Kredi Vadesinin Tespiti

KARDAKİ ARTIŞ:

Mevcut Durum:

Birim Kar: 3.000 - 2.400=600 TL Kârlılık oranı: 600/3.000= 0.20

Toplam Kar: 900.000.000 X 0.20=180.000.000 TL Vadenin Uzatılması Halinde;

Birim kâr: 3.000 – 2.250 =750 TL,

Kârlılık oranı: 750/3.000=0,25 (%5 yükselmiş)*

Toplam Kar: 1.080.000.000 X 0.25=270.000.000

*İşletme eksik kapasite ile çalıştığından satışlarda ve üretimdeki artış, birim sabit maliyetin düşmesine dolayısıyla birim kârlılığın artmasına neden olmaktadır.

Kardaki Artış Tutarı: 270.000.000 -180.000.000 =90.000.000 TL

(21)

Örnek Uygulama-Uygun Kredi Vadesinin Tespiti

41 Vade

Uzatılmasının Faydaları

Maliyeti

?

Örnek Uygulama-Uygun Kredi Vadesinin Tespiti

ORTALAMA ALACAKLARDAKİ ARTIŞIN MALİYETİ:

Alacak Devir Hızı Ortalama Alacak Maliyet Değeri İle Alacak Tutarı Mevcut Durum (12/2 Ay) 6 (900.000.000 /6)

150.000.000 TL

(150.000.000x0,80) 120.000.000 TL Vade Uzatılması (12/3 Ay) 4 (1.080.000.000/4)

270.000.000 TL

(270.000.000x0,75) 202.500.000 TL

Maliyet Değeri İle Alacaklardaki Artış: 202.500.000-120.000.00 =82.500.000 TL

Ortalama Alacaklardaki Artışın Maliyeti:82.500.000 x 0,50 =41.250.000 TL

(22)

Örnek Uygulama-Uygun Kredi Vadesinin Tespiti

43

Faydaları

Maliyeti

?

Örnek Uygulama-Uygun Kredi Vadesinin Tespiti

DEĞERSİZ ALACAKLARDAKİ ARTIŞIN MALİYETİ:

Mevcut Durum:

Değersiz Alacak Tutarı: 900.000.000 x 0.03 = 27.000.000 Değersiz Alacakların Maliyet Değeri :

27.000.000 x 0.8 = 21.600.000 TL

Vadenin Uzatılması Halinde;

Değersiz Alacak Tutarı: 1.080.000.000 x 0.05 = 54.000.000 TL Değersiz Alacakların Maliyet Değeri:

54.000.000 x 0.75 = 40.500.000 TL

Değersiz Alacaklardaki Artışın Maliyeti: 40.500.000-21.600.000 =18.900.000 TL

(23)

Örnek Uygulama-Uygun Kredi Vadesinin Tespiti

45

Vade Uzatılmasının Faydaları 90.000.00

Vade Uzatılmasının Maliyeti 60.150.000

>

VADE UZATILMALIDIR!

• Iskonto, müşterilerin erken ödemelerini teşvik etmek amacıyla alacakların bir kısmından vazgeçmektir.

• İskonto Uygulaması:

• Firma satış 120.000 TL’lik satış yaptığı bir müşterisine;

(2/30, net 60) iskonto uygulamasını önermiştir. (60 gün vadeli

tanınmış olup, otuz gün içinde olan ödemelerde %2 iskonto)

• Müşterinin iskonto uygulamasını kabul etmesi durumunda işletmenin ilgili alacaktan yapacağı tahsilat;

• %2 iskonto uygulanacağı için (120.000 x %98) =117.600 TL olacaktır.

1.2.Uygun İskonto Oranının Belirlenmesi

1. Kredi Politikasının Oluşturulması

(24)

Örnek Uygulama-Uygun İskonto Oranının Belirlenmesi

47

MAK-SAN A.Ş.nin yıllık kredili satışları720.000.000 TL,ortalama tahsilat süresi60 gündür. Firma mevcut durumda iskonto yapmamaktadır.

Müşterilerine(6/10 net 60)iskonto uygulanması düşünülmektedir.

Müşterilerin%60'ının nakit iskontosundan yararlanacaklarıbelirlenmiştir.

Mevcut durumda %4 olan değersiz alacak miktarı, bu uygulama ile %3’e düşecektir.

Alacaklara bağlanan kaynakların maliyeti %50, firmanın kâr marjı %30 dur.

İşletme düşündüğü(6/10 net 60)iskonto uygulanmasını uygulamalı mıdır ?

İskonto Uygulamasının

Faydaları

Maliyeti

?

(25)

49

ORTALAMA ALACAKLARDAKİ AZALIŞIN FAYDASI:

Mevcut Durum % 6 İskonto Durumu

Tahsil Süresi

60 Gün

(60x0,40+10x0,60)

30 Gün

Alacak Devir Hızı (360/60)

6

(360/30)

12

Ortalama Alacak Tutarı (720.000.000/6)

120.000.000

(720.000.000/12)

60.000.000

Satış Fiyatı ile

Alacaklardaki Azalış

120.000.000-60.000.000=60.000.000 TL

Maliyet Değeri İle Alacaklardaki Azalış: 60.000.000 x 0,70 = 42.000.000 TL Ortalama Alacaklardaki Azalışın Faydası:42.000.000 x 0,50 =21.000.000 TL

Faydaları

Maliyeti

?

(26)

51

İskonto İndiriminin Maliyeti = 720.000.000x 0,60 x 0,06 = 25.920.000 TL İSKONTO İNDİRİMİNİN MALİYETİ:

DEĞERSİZ ALACAKLARDAKİ AZALIŞIN FAYDASI:

Mevcut Durum:

Değersiz Alacak Tutarı: 720.000.000x0.04 = 28.800.000 TL Değersiz Alacakların Maliyet Değeri :

28.800.000x0.70 = 20.160.000 TL Vadenin uzatılması halinde;

Değersiz Alacak Tutarı: 720.000.000x0.03 = 21.600.000 TL Değersiz Alacakların Maliyet :

21.600.000x0.70 = 15.120.000

Değersiz Alacaklardaki Azalışın Faydası: 20.160.000 -15.120.000 =5.040.000 TL

İskonto Uygulamasının Faydaları 26.040.000

İskonto Uygulamasının Maliyeti 25.920.000

>

İSKONTO UYGULANMALIDIR !

(27)

53

• Alacakların tahsil edilmesi amacıyla çeşitli harcamalar yapılabilir.

• Tahsilat harcamaları ortalama tahsilat süresini kısaltarak şüpheli alacakların oranını azaltır (diğer şartlarda bir değişme olmadıkça )

• Tahsilat politikasının geliştirilebilmesi için;

• Yapılan ilave harcamaların politikanın uygulanmasıyla elde edilecek faydalardan daha az olması

1.3.Tahsilatla ile İlgili Politikalar

1. Kredi Politikasının Oluşturulması

1.3.Tahsilatla Politikası ile İlgili Durumlar

Yıllık satış tutarı : 720.000.000 TL Birim satış fiyatı : 30.000 TL Birim ortalama maliyet : 27.000 TL Alacaklara bağlanan kaynaklarının maliyeti: %55 Mevcut Tahsilat Politikası

Yıllık tahsilat giderleri : 24.000.000 TL Alck. Ort. Tahsil süresi : 60 gün Değersiz alacak ortalaması : %3

Yeni Tahsilat Politikası

Yıllık tahsilat giderleri : 66.000.000 TL Alck. Ort. Tahsil süresi : 30 Gün Değersiz alacak oranı : %1,5

Brüt Kar Marjı %10

(28)

55

1.3.Tahsilatla Politikası ile İlgili Durumlar ORTALAMA ALACAKLARDAKİ AZALIŞIN FAYDASI:

Maliyet Değeri İle Alacaklardaki Azalış: 108.000.000 – 54.000.000= 42.000.000 TL Ortalama Alacaklardaki Azalışın Faydası:54.000.000 x 0,55 =29.700.000 TL

Alacak Devir Hızı Ortalama Alacak Maliyet Değeri İle Alacak Tutarı Mevcut Durum (360/60 Gün) 6 (720.000.000/6)

120.000.000 TL

(120.000.000x0,90) 108.000.000 TL Tahsilat P. Değişimi (360/30 Gün) 12 (720.000.000/12)

60.000.000 TL

(60.000.000x0,90) 54.000.000 TL

Tahsilat Politikasının Değişimin Maliyeti = 66.000.000 – 24.000.000 = 42.0000.000 TAHSİLAT POLİTİKASININ DEĞİŞİMİNİN MALİYETİ:

DEĞERSİZ ALACAKLARDAKİ AZALIŞIN FAYDASI:

Mevcut Durum:

21.600.000x0.90 = 19.440.000 TL Vadenin uzatılması halinde;

10.800.000x0.90 = 9.720.000

Değersiz Alacaklardaki Azalışın Faydası: 19.440.000 - 9.720.000 =9.720.000 TL

(29)

57

Tahsilat Politikası Uygulamalarının Faydası

39.420.000

Tahsilat Politikası Uygulamalarının

Maliyeti 42.000.000

<

Tahsilat Politikası Değiştirilmemeli

• 1.1.Uygun Kredi Vadesinin Tespiti

• 1.2.Uygun İskonto Oranının Belirlenmesi

• 1.3.Tahsilat Politikası ile İlgili Durumlar 1.Kredi Politikasının Oluşturulması

Alacak Yönetim Süreci

(30)

59 1.Kredi Politikasının Oluşturulması

• Müşteri Hakkında Bilgi Edinilmesi

• Müşterinin Kredi Riskinin Göstergeleri

•-Karakter

•-Kapasite

•-Kapital

•-Koşullar

•-Karşılık

• Müşteriye Kredi Açma Kararının Verilmesi

•-Geleneksel Kredi Analizi

•-Aşamalı Kredi Analizi

•-Puanlama Yoluyla Kredi Analizi 2.Müşterilerin Kredi Değerliliğinin Analizi

Alacak Yönetim Süreci

Ödev: Puanlama Yoluyla Kredi Analizi

Değişkenler Ölçüsü Değeri Ağırlığı Tartılı

Ağırlığı

Müşterinin Yaşı - 36 0,4 14,4

Medeni Hali Evli (1) yada bekar (0) 1 20,0 20,0

Mesleği Çeşitli meslekler için belirlenecek 1'den 5'e kadar farklı meslek grupları

4 4.3 17,2

En Son İşinde Çalıştığı

Süre Yıl olarak 6 0,9 5,4

Yıllık Geliri Bir yıldaki kazancının toplamı (milyar TL) 22,5 0,6 13,5 Oturduğu Semt yada

Bölge Farklı bölgelere göre 1'den 5'e kadar değer 3

4,6 13,8

Evinin Kendisine Ait

ya da Kira Olduğu Kaç yıldır ev sahibi

olduğu 4

1,2 4,8

Arabasının Olup

Olmadığı Evet (1) yada hayır (0) 1

15,0 15,0

Toplam Kredi Puanı 104,1

(31)

61

(32)

63

1.Kredi Politikasının Oluşturulması

• Rasyo Yardımıyla Alacakların İzlenmesi

• Alacakların Yaşlandırılarak İzlenmesi

• Şüpheli Alacakların Ayıklanması 3.Alacakların İzlenmesi

Alacak Yönetim Süreci

3.1. Rasyo Yardımıyla Alacakların İzlenmesi

3.2. Alacakların Yaşlandırılarak İzlenmesi

3.3. Şüpheli Alacakların Ayıklanması

3. Alacakların İzlenmesi

Ortalama Alacaklar Toplam Aktifler

Ortalama Alacaklar

Satışlar

(33)

65

3.1. Rasyo Yardımıyla Alacakların İzlenmesi

3.2. Alacakların Yaşlandırılarak İzlenmesi

3.3. Şüpheli Alacakların Ayıklanması

3. Alacakların İzlenmesi

1. Dönem 2. Dönem 3. Dönem 4. Dönem

Alacakların Bağlı Kaldığı

Gün

Alacak Tutarı

Hesap Sayısı

Hesap Sayısı 0 - 30 31.000 1.000 45.000 1.200 55.000 1.400 75.000 1.500 31- 60 20.000 500 40.000 800 65.000 1.600 100.000 2.000 61 - 90 10.000 300 15.000 400 25.000 1.000 50.000 1.500

91 - 120 5.000 100 7.000 150 10.000 200 15.000 250

120 + 0 0 1.000 50 1.500 100 2.000 100

Toplam 66.000 1.900 108.000 2.600 156.500 4.300 242.000 5.350

1.Kredi Politikasının Oluşturulması

• İşletmelerin içinde bulundukları çevre çeşitli olaylardaki değişmelerin sonucunda alacak yönetimi de etkileneceğinden politikaları aynı süreç içerisinde gözden geçirmek gerekecektir. Alacaklarla ilgili politikaların ortaya çıkan olaylara göre ele alınıp değerlendirilmesi gere

Alacak Yönetim Süreci

(34)

TESEKKÜRLER

67

Ars.Gör.Y.Erdem ÇEVİK

Isletme Bölümü 205 nolu Oda erdemcevik@gazi.edu.tr http://websitem.gazi.edu.tr/site/erdemcevik