TARIMSAL ARAŞTIRMALAR VE POLİTİKALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE DE TARIMSAL YAYIM VE ARAŞTIRMA

(1)

TARIMSAL ARAŞTIRMALAR VE POLİTİKALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TÜRKİYE’DE TARIMSAL YAYIM VE ARAŞTIRMA

Dr. Muhammet DEMİRTAŞ

Daire Başkanı

06.06.2014

(2)

 1923-1950 DÖNEMİ

 1931 Birinci Köy ve Ziraat Kalkınma Kongresi

 1937 Tarım Bakanlığı

 1950-1985 DÖNEMİ

 1950 6 İlde Teknik Ziraat Teşkilatı

 1957 Zirai Mücadele Genel Müdürlüğü

 1960Toprak Su Genel Müdürlüğü

 1971 İlçe Ziraat Mühendisliği, Merkez KGTZ

 1976 Kırsal Kalkınma Projeleri

 1985-2011 DÖNEMİ

 1985 Tarım Köyişleri Bakanlığı

 1985 I.Tarımsal Yayım ve Uygulamalı Araştırma Projeleri(I.TYUAP)

 1990 II.Tarımsal Yayım ve Uygulamalı Araştırma Projeleri(II.TYUAP)

 1991 Televizyon ile Yaygın Çiftçi Eğitimi Projesi(YAYÇEP)

 1992 Pilot Kadın Çiftçi Eğitim Projesi

 Kırsal Kalkınma Projeleri

 2003 Problem Çözme yaklaşımı

 2004 Köy Merkezli Tarımsal Üretime Destek Projesi(KÖY-MER)

 2004 Kadın Çiftçiler Bilgi Yarışması,

Kamu Tarımsal Yayımı Yaklaşımı

2

(3)

 2006-2011 DÖNEMİ

 2006 Çoğulcu Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Sistemi

Çoğulcu Tarımsal Yayım Ve Danışmanlık Yaklaşımı

3

Tarımsal Danışmanlık Yetki Belgesi

Üretici Örgütü 242

Ziraat Odası 104

Dernek 10

Şirket 60

Serbest Tarım Danışmanı 195

TOPLAM 611

(4)

 2006-2011 DÖNEMİ

 2007 Tarımsal Yayımı Geliştirme Projesi(Tar-Gel)

 2008 Genç Çifçilerin Eğitim Projesi

 2009 Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Desteklenmesi

 2009 Kırsal Alanda Kadın Çalıştayları

 2011 Kadın Çiftçiler Yarışıyor Bilgi ve Proje Yarışması

 2012 Kırsal Alanda Kadının Güçlendirilmesi Eylem Planı

 2012 Kırsal Alanda Yaşayan Kadınların Sosyo- Ekonomik Yönden Eğitiminin Desteklenmesi Yoluyla Sürdürülebilir Kırsal Kalkınmanın Sağlanması Projesi

 2012 Tarımsal Yeniliklerin Yaygınlaştırılması Projesi Çoğulcu Tarımsal Yayım Ve Danışmanlık Yaklaşımı

4

(5)

5

Eğitim, Yayım Ve Yayınlar Dairesi Başkanlığı

EĞİTİM, YAYIM VE YAYINLAR DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Çiftçi Eğitimi ve Yayım Daire Bşk.

Görüntülü ve

Süreli Yayınlar Daire Bşk.

Hizmetiçi Eğitim ve Koordinasyon Daire Bşk.

İl Müdürlükleri (81)

İlçe Müdürlükleri (892)

Tarım Merkezi (10000)

(6)

6

Faaliyet sayısı Çiftçi sayısı

Demonstrasyonlar 89.157 450062

Tarla günleri 11.278 325.773

Çiftçi toplantıları 524.750 8.967.992

Çiftçi kursları 13.551 269.525

5. Çiftçi inceleme gezileri Teşvik müsabakaları

Konferans, Panel, Sergi 6.825 1.967.299

TOPLAM 645.561 11.980.651

Son 10 Yılda Tarımsal Yayım Faaliyetleri ve Katılan Çiftçi Sayıları

(7)

Üreticinin bilgi ihtiyacını karşılamak üzere;

Kurumsal anlamda Tarımsal Yayım işi aynı birimde toplanarak;

 Kamunun yanında,

 Özel sektör,

 Sivil toplum kuruluşlarının da hizmet sunucu olarak yer aldığı,

 Tarım Danışmanı ile üreticiyi buluşturan,

 Üreticide farkındalık oluşturan,

 Yerelde 10 000 adet Tarım Merkezi ve Yayımcı,

 Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetleri Desteği,

 Web Tarım TV,

 Tarımsal Bilgi ve Yenilik Sitemi oluşturulmuş,

 Çoğulcu Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Sistemi .

7

Tarımsal Yayımda Son Gelişmeler

(8)

8

Ülke Oranı %

ABD 2.88

AB 1.90

Çin 1.70

Japonya

3.33 Güney Kore

3.36 Rusya

1.24 İsviçre

3.62 Türkiye

0.92

Israil 4.28

Ülke Oranı %

Almanya 2.78

Fransa 2.21

İngiltere 1.85

OECD, Main Science and Technology Indicators

Ülkelerin Ar-Ge Harcamaları Hedefi (2020)

AB % 3

Güney Kore (2014) % 5

Çin % 2.5

Finlandiya % 4

Türkiye 2023 % 3

Ülkelerin Ar-Ge Harcamalarının GSYH Oranı

(9)

9

(10)

TÜRKİYE'DE AR-GE HARCAMALARI VE TARIMSAL AR-GE HARCAMALARININ PAYI

% 2012 2011 2010

1) Sosyo-Ekonomik Amaca Göre Kamu Kesimi Ar-Ge Harcaması (TL)

- Tarım 322.589.487 268.774.628 202.857.627

- Toplam

26,

6 322.589.487 268.774.628 202.857.627

2) Bilim Dalına Göre Yükseköğretim Ar-Ge Harcaması (TL)

- Doğal Bilimler 525.198.552 482.097.066 427.245.822

- Tarım Bilimleri 262.611.250 240.779.571 231.021.219

- Toplam

65,

0 787.809.802 722.876.637 658.267.041

3) Ekonomik Faaliyet Grubuna Göre Ticari Kesim Ar-Ge Harcaması (TL)

- Tarım Orman ve Balıkçılık 12.634.510 12.828.103 9.127.531

- Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı 82.433.947 75.733.504 60.859.416 - Su Arıtılması ve Atık Yönetimi 6.071.550 5.196.689 2.922.306

- Toplam 8,4 101.140.007 93.758.296 72.909.253

TARIMSAL AR-GE HARCAMALARI TOPLAMI (1+2+3) 1.211.539.296 1.085.409.561 934.033.920

AR-GE HARCAMALARDA TARIMSAL AR-GE'NİN PAYI (%) 9,27 9,73 10,07

YURT İÇİ AR-GE HARCAMALARI TOPLAMI 13.062.263.394 11.154.149.797 9.267.589.617

GSYİH İÇİNDE AR-GE HARCAMASININ PAYI (%) 0,92 0,86 0,84

GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA 1.416.817.000.000 1.294.892.893.000 1.098.799.348.445

Kaynak: TURKSTAT, Research And Development Activities Survey, 2010-2011-2012 10

(11)

11

²⁰⁰⁶ ²⁰¹¹ ²⁰¹³ ²⁰¹⁸

Ar-Ge Harcamalarının GSYH’ya Oranı (%) 0,60 0,86 0,92 1,80 Ar-Ge Harcamalarında Özel Sektörün Payı (%) 37,0 43,2 46,0 60,0 TZE Cinsinden Ar-Ge Personeli Sayısı 54.444 92.801 100.000 220.000 TZE Cinsinden Araştırmacı Sayısı 42.663 72.109 80.000 176.000

Ar-Ge Personeli İçinde Özel Sektörde İstihdam

Edilenlerin Payı (%) 33,1 48,9 52,0 60,0

Ar-Ge ve Yenilik Alanında Gelişmeler ve Hedefler

Kaynak: 2006 ve 2011 yılı verileri TÜİK’e aittir. 2013 ve 2018 yılı verileri Onuncu Kalkınma Planı tahminleridir.

TZE-Tam Zaman Eşdeğer

(12)

 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

 Tarımsal Araştırmalar Ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM)

Bakanlığımız dışında tarımsal Ar-Ge yapan/yaptıran kurum ve kuruluşlar,

 Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

 Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK)

 Üniversiteler

 Ziraat Fakülteleri (30)

 Veteriner Fakülteleri (25)

 Gıda Mühendisliği (51)

 Su Ürünleri Fakülteleri (17)

 Özel Sektör

 STK’lar

Türkiye’de Tarımsal Araştırma Sistemi

12

(13)

Araştırma Enstitüleri ve Kuruluş Tarihleri

1925 Eskişehir Tohum Islah İstasyonu 1926 Ankara Umumi Ziraat Laboratuarı

1930 Manisa- Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü

1930 Ankara Tavukçuluk Araştırma İstasyonu 1931 Adana-İzmir Zirai Mücadele Araştırma İstasyonu

1934 Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü 1936 Antalya Narenciye Araştırma İstasyonu

1938 Aydın İncir Araştırma İstasyonu 1944 Samsun Tohum Geliştirme İstasyonu

1950 Asma Hortumlu Böceği’nin isim babası Bakan Nihat Şevket İyriboz, 1954 Ankara Toprak Gübre Araştırma Enstitüsü

1963 İzmir Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü 1963 Tokat Toprak - Su Araştırma Enstitüsü 1965 Konya Bahri Dağdaş,

1992TAGEM ve ……

(14)

14

Araştırma Yetkisi Verilenler

8 Veteriner Kontrol Enstitüsü

13 Gıda Kontrol Laboratuvarı 10 Bölge Araştırma Enstitüsü 11 Merkez Araştırma Enstitüsü 27 Konu Araştırma İstasyonları

TAGEM Araştırma Enstitüleri (49)

(15)

Temel Araştırma Alanları

Sektörün ihtiyaç duyduğu konularda araştırma yapılmaktadır.

15

• Bitki Islahı ve Yetiştirme Teknikleri

• Bitki Sağlığı

• Hayvan Islahı ve Yetiştirme Teknikleri

• Hayvan Sağlığı

• Su Ürünleri

• Gıda ve Yem

• Toprak, Su Kaynakları ve Biyoçeşitlilik

• Tarım Ekonomisi

(16)

Günümüzde Tarımsal Araştırmalar

Gıda güvenliği

• bitkisel,

• hayvansal

• su ürünleri üretimi

Gıda güvenilirliği

• gıda,

• bitki ve

• hayvan sağlığı

Doğal Kaynak Yönetimi

• biyoçeşitlilik,

• toprak,

• su,

modası hiç geçmeyecek araştırma alanlarıdır.

(17)

Bu alanlarda başarı için;

• çok disiplinli

• bilgi ve sermaye yoğun

araştırma yaklaşımı gerekmektedir.

BTYK’nın Öngörüleri ve öncelikli Alanları

• Gıda

• Su

• Enerji

Mevcut Öngörüler

• Gıda (biyoloji – ekoloji – ekonomi)

• Su (fizik – kimya – biyoloji - coğrafya)

• Enerji (fizik– kimya– meteoroloji )

(18)

1) Bioteknoloji (molecular biology and genetic)

2) Bilgi iletişim teknolojileri (information communication technology)

• Veri tabanları (databases)

• Biyosensörler (electronics, photonics)

• Hassas tarım (precising farming, system eng., automation) 3) Gıda işlemeler, (food process, conservations)

4) Bitki özleri (plant extract),

5) İklim değişikliği (climate change)

6) Biyoyakıtlar (biodisel, bioethenol, biomass) 7) Nanoteknoloji (advanced materials),

8) Ekonometrik modeller (future estimates) ,

9) Biyoekonomi (bioeconomy) yeni araştırma alanları olarak görülmektedir.

Önümüzdeki Dönem İçin Öngörüler

(19)

19

200

5

200 6

200 7

200 8

200 9

201 0

201

1 Toplam

Bakanlığımıza Sunulan 33 26 58 35 21 29 40 242 Bakanlığımızın Müşteri

Olduğu 29 14 45 30 16 26 30 190

TÜBİTAK’ça Desteklenen 13 6 7 2 2 6 1 37

Bakanlığımıza bağlı bazı Araştırma Enstitülerinde 8 Ar-Ge Merkezi kurulmuştur.

Bunlar;

•Türkiye Tohum Gen Bankası (Ankara),

•Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Merkezi (Antalya),

•Kuraklık Test Merkezi (Konya),

•Boğa Test Merkezi ve Gen Bankası (Ankara),

•Yumurta Tavuğu Geliştirme Merkezi (Ankara),

•Enerji Tarımı Araştırma Merkezi (Samsun),

•Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi (İzmir),

•GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi (Diyarbakır).

Ayrıca 10 Ar-Ge Merkezi kurulması çalışmaları devam etmektedir. Bunlar;

•Bitkisel Doku Kültürü Merkezi (İzmir),

•Bitkisel Biyoteknoloji Merkezi (Ankara),

•Çiftçi Eğitim Merkezi (Şanlıurfa),

•Milli Botanik Bahçesi (Ankara),

•Türkiye Geofitleri Bahçesi (Yalova),

•Biyolojik Mücadele Merkezi (Adana),

•Soğuğa Dayanıklılık Test Merkezi (Erzurum),

•Damızlık Etçi Tavuk Geliştirme Merkezi (Eskişehir),

•Generasyon Atlatma Merkezi (Adana),

•Bandırma Hayvancılık Biyoteknoloji Merkezi (Balıkesir).

İleri Ar-Ge Merkezleri

(20)

20

Ar-Ge YATIRIM ARTIŞI; Bakanlığımızın tarımsal araştırmalara ayırdığı yatırım bütçesi 2002 yılında 11 milyon TL iken 2014 yılında yaklaşık 16 kat artarak 178 milyon TL’ye ulaşmıştır.

ENSTİTÜ-ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİ PROGRAMI; Enstitülerimizin altyapıları Özel Sektörün Ar-Ge faaliyetlerine açılmıştır. Bu kapsamda toplam 13,1 milyon TL bütçeli 170 proje yürütülmüştür. Proje çalışmalarında yaklaşık 900 üniversite öğretim üyesi, 150’ye yakın firma ve 100’e yakın STK, kooperatif/birlik ile işbirliği yapmaktadır.

AR-GE DESTEK PROGRAMI (Transfer Bütçesi); Tarım Kanunu’na dayalı olarak Bakanlığın ve sektörün ihtiyaç duyduğu konularda Özel Sektör, STK ve Üniversitelere yönelik destek programı oluşturulmuştur.

2007-2013 yılları arasında 608 proje önerisi alınmış, bu projelerden

154’ü desteklenerek toplam 18 milyon TL destekleme ödemesi

yapılmıştır.

(21)

Ar-Ge Teknoloji Geliştirme Hızı

R² = 0,8782

0 50 100 150 200 250

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Tarla Çeşitleri (Adet)

2004 Islahçı Hakları Kanunu

2006 Tohumculuk Kanunu

Özel sektörün Ar-Ge çalışmalarına katılması

Hatların özel sektöre devri Yerli teknoloji gelişim

hızının daha da artırılması

(22)

AB’de İnovasyon Performansı

22 Source: http://ec.europa.eu/enterprise/policies/innovation/files/ius/ius-2014_en.pdf

İlk sıralarda İsveç, isviçre, Danimarka, Almanya ve Finlandiya gelirken,

Son sıralarda ise Bulgaristan, Latvia, Türkiye, Romanya ve Makedonya gelmektedir.

(23)

23

Kamu ve Özel sektör Ar-Ge Kapasitesini geliştirilmesi,

Araştırma sonuçlarını daha fazla uygulanmaya aktarılması ve ticarileştirilmesi,

Özel sektör Ar-Ge harcamalarını artırılması,

Pazar odaklı tarımsal yayım ve araştırma yapılması, Yenilikçi kişi ve kuruluşların ödüllendirilmesi,

Daha Etkin İzleme ve Değerlendirme Sistemi

2023 Vizyonu Çerçevesinde Türkiye Tarımsal

Yayım ve Araştırma Politikaları Önerileri

(24)

24

Teşekkürler…

mdemirtas@tagem.gov.tr www.tarim.gov.tr