MUĞLA İLİ HALK OYUNLARI
GİYSİLERİ
• ERKEK GİYSİLERİ
• Muğla ili erkek halk giysilerini yerleşim birim ve yörelerine göre üç bölümde ele alabiliriz:
• 1. MuğIa Merkez, Milas, Yatağan, Kavaklıdere ve UIa ilçeleri'nde Giyim ve Kuşam
• 2. Bodrum ilcesin’de Giyim ve Kuşam
• 3.Ortaca Dalaman ve Fethiye İlçelerinde Giyim ve Kuşam
• 1. Muğla Merkez, Milas, Yatağan, Kavaklıdere ve UIa ilceleri'nde Giyim ve Kuşam
• BASA:
• - Fes: Nar çiçeği veya bordo renkte kısa veya uzun püsküllü bir fes kullanılır. Fes, yağlık türü bezlerle beslenir ve bunun üzerine iğne oyalı Kefiye sarılır.
Püskül arkadan sarkar. Fes, beslenmeyip sadece üzerine iğne oyalı ipek yazma da sarılabilir. Bu durumda, yazmanın bir ucu püskülle birlikte yandan sarkıtılır. Zeybek fesinin yörede halk üç işlevi olduğuna inanır.
•
• 1. Fes efenin yastığıdır. Yumuşak olması sebebiyle bu görevi görür.
• 2. Efe veya zeybeği, yatağan darbesinden korur.Çünkü üstüne takılan kefiye veya yazma, ipek olduğu icin yatağan işlemez. Yani yatağanı kaydırır.
• 3. Efenin başı doğadan esinlenerek yapılan iğne oyalan ile bezendiği için baskın anında fes kamuflaj görevi görür.
• İÇ’E:
• - Bürümcek- Yüzünakma Gömlek: iç;e yerli ipek dokumadan krem renginde uzun kollu ve kolları iğne oyalı, yakasız, önden yirik-düğmeli bir gömlek giyilir. Saf ipek olanlarına bürümcek, ipek-iplik karışımı olanlarıma da yüzünakma denir.
• - Dolgu Kuşak: Beli beslemek amacıyla sarılan bir çarşaf veya uzunca kuşak türüdür.
• ÜSTE :
• - Cepken: En üste mavi çuha üzerine tamamen siyah kaytan veya ibrişim işli (sıvama iş) kollan açık ve arkadan sarkan, bazen de kopçalan ile camadanın kollarına tutturulan cepken giyilir.
• - Camadan: Cepkenin altına giyilen camadan, Muğla'da iki türde karşımıza çıkmaktadır. Aynı renk ve işlemeden yapılmış olan (siyah kaytanla şal desen işli)bu camadanların bazılarının önü açıktır.Yani çapraz iliklenmez.Bu tür camadan kullanıldığında mutlaka Kavuşturma giyilmesi gerekir. Diğer türüne gelince, mavi veya siyah çuha kumaş üzerine siyah kaytan işli, çapraz iliklenen camadanlardır.
Camadanlar dar kesimli, sadece göğüs memelerini örtecek kadar kısadırlar.
• - Kavuşturma (Delme ): Mintan üzerine kolsuz yelek türünde, çapraz iliklenen, göğüs memelerini örtecek kadar kısa olan ve önü mavi çuha üzerine siyah kaytan veya ibrişim işlemeli, sırtı ise, siyah kadife kumaş üzerine san veya turuncu renkte ibrişim işlemeli olan kavuşturma giyilir. Kavuşturmanın halk arasındaki adı Delme'dir.
• - Saldırma: Zeybeklerin kullandığı sapı kulaklı türde uzun bir bıçaktır. Bu bıçağa,yatağan veya kocabıçak adı da verilir. Bıçağın sırt kısmı küt, iç kısmı ise keskindir. Eğimi ise aşağıya doğrudur. Bıçak silahlık üzerine tam ortadan dengeli bir vaziyette takılır. Eğiminin aşağıya doğru olması silahlık üzerinden çekme kolaylığı sağlar.
• - Yağhk: İpek kurnaş üzerine tel işleme ile yapılan yağlıklar, silahlıkların yanına takılır..
• - Köstek: Tamarnen gümüşten olan köstekler iki çeşittir.
Biri, boydan geçen ve mineli klipsi ile ortadan tutturulan Arnavut türü; diğeri ise, omuzdan kopçalanan Girit türüdür.
Saat aksesuarı olarak kullanılır. Muğla'da daha çok Arnavut türü olan takılır.
• - Hamayıl-Pazubant-Musaflık: Hamayıl boyna, pazubant kola, rnusaflık ise omuza takılır. Üçü bir arada kullanılmaz. Hamayıl ve pazubantlar gümüşten, musaflık ise işlemeli deriden yapılmıştır.
İçlerine musaf ve değişik dualar yazılarak konur.
• - Maşa: Silahlığın yanından aşağıya sarkıtılan, ucu çatal olan bir demir çubuktur. Maşanın görevi, silahlan bilemek ve hasmının silahlarını köreltmektir.
• - Diğer Aksesuar ve Malzemeler: Tabanca, Fişeklik (Kargılık), Gümüş Hançer veya Koltuk Altı Bıçağı, iki okka ağırlığında Yapağı, Kav, çakmak Taşı, Kehribar Ağızlık, Gümüş Tütün Tabakası ve Kehribar Tespih.
