Latincesi
Latincesi TürkçesiTürkçesi YöntemiYöntemi
Beta vulgaris
Beta vulgaris ŞekerpancarıŞekerpancarı Brassica napus
Brassica napus KolzaKolza , ,
Glycine max
Glycine max SoyaSoya , ,
Helianthus annuus
Helianthus annuus AyçiçeğiAyçiçeği
Linum usitatissimum
Linum usitatissimum KetenKeten
Solanum tuberosum
Solanum tuberosum PatatesPatates
Nicotiana sp.
Nicotiana sp. TütünTütün , ,
Oryza sativa
Oryza sativa ÇeltikÇeltik , ,
Zea mays
Zea mays MısırMısır , ,
Triticum sp.
Triticum sp. BuğdayBuğday
Lotus corniculatus
Lotus corniculatus Gazal boynuzuGazal boynuzu Medicago sativa
Medicago sativa YoncaYonca
Trifolium repens
Trifolium repens ÜçgülÜçgül
Cucumis melo
Cucumis melo KavunKavun
Fragrea fragrans
Fragrea fragrans ÇilekÇilek
Malus pumila
Malus pumila ElmaElma
Juglans regia
Juglans regia CevizCeviz
Pisum sativum
Pisum sativum BezelyeBezelye
Agrobacterium aracılığı ile gen aktarımı, Doğrudan gen aktarımı GEN
AKTARIMININ
BAŞARILI
OLDUĞU BAZI KÜLTÜR BİTKİLERİ VE GEN AKTARMA YÖNTEMLERİ
Agrobacterium tumefaciens
Agrobacterium tumefaciens Biyolistik Yöntem Biyolistik Yöntem
Daha çok çift çenekli bitkilerde başarılıdır. Tek
çenekli bitkilerde başarı oranı çok düşüktür. Hem tek, hem çift çeneklilerde başarıyla uygulanır.
Gen aktarımında kullanılan eksplantın fiziksel durumu (yaşı, büyüklüğü) ve bitkiden alındığı yer gen aktarımını önemli ölçüde etkiler.
Bu yöntem; fiziksel, kimyasal ve biyolojik parametreleri içeren bir sistem olup, başarı bu parametreler arasındaki etkileşimden çok etkilenir.
Bu yöntem; fiziksel, kimyasal ve biyolojik parametreleri içeren bir sistem olup, başarı bu parametreler arasındaki etkileşimden çok etkilenir. Bir başka deyişle üç parametreyi de çalışılan bitkiye göre optimize etmek gerekir.
Agrobacterium bir patojen olup, çift çenekli bitkilerde hastalığa neden olur. Agrobacterium enfeksiyonunda bitki koruma mekanizmasını devreye sokar, bu da gen aktarımını olumsuz yönde etkiler.
Cihazın kullanılması kolaydır.
Çok az miktarda plazmid DNA yeterlidir. Bir bombardıman için 0.8 µg DNA kullanılır.
Geçici gen ifadesini birkaç gün içerisinde belirlemek mümkündür.
Gen geçiş frekansı oldukça düşüktür.
Kullanılan tüketim malzemesi çok pahalıdır.
Bitkilerin “Doğal Genetik Mühendisi” olarak adlandırılır.
Bakteri enfeksiyonu yoktur.
Biyolojik bir gen aktarım yöntemidir. Fiziksel bir gen aktarım yöntemidir.
ANTISENS RNA
ANTISENS RNA
Antisens RNA Antisens RNA
Antisens RNA tekniği kullanılarak belirli protein ya da enzimlerin üretimlerinden sorumlu genlerin etkileri kolayca ortadan kaldırılabilmektedir.
Çift sarmal DNA üzerinde hücrelerin protein yapımında kullandıkları bilgiyi taşıyan iplikçiğe sens; diğerine antisens iplikçik adı verilir. Bitkilerden izole edilen genler, antisens iplikçik şablon olacak şekilde tekrar bitkilere aktarıldığında, antisens mRNA’lar üretilir.
Bitki genomunda mevcut DNA zinciri
Bitkiye ters yönde aktarılan DNA zinciri
5 3 5 3
A A T C G G
T T A G C C C C G A T T
G G C T A A
3 Sens iplikçik 5 3 Antisens iplikçik 5
Antisens RNA Antisens RNA
Bu antisens mRNA’lar, aynı genin ürettiği normal mRNA’lar ile birbirini tamamlayıcı olmalarından dolayı birleşerek mini RNA çift sarmalları oluştururlar. Ribozomlar ise böyle RNA’ları kullanamadıklarından, genin protein üretimi engellenmiş olur. Transgenik domateslerde etilen üretiminin antisens tekniği ile engellenmesi sonucu, depolama sırasında bozulmadan uzun süre kalabilen meyveler elde edilmiştir.
Bitki genomunda mevcut DNA zinciri
Bitkiye ters yönde aktarılan DNA zinciri
5 3 5 3
A A T C G G
T T A G C C C C G A T T
G G C T A A
3 Sens iplikçik 5 3 Antisens iplikçik 5
5 A A U C G G 3 5 C C G A U U 3
mRNA Antisens mRNA
5 3
A A U C G G U U A G C C
3 5
Komplementer iki RNA’nın çift sarmal oluşturması ve sonuçta protein üretiminin engellenmesi
