Gıda üretimlerine uygun
yağlayıcılar
İçerik
•Gıda işlemede kullanılabilir özellikli yağlayıcılar
•Gıda işlemede kullanılabilir yağlayıcıların depolanması ve işlenmesi
•Gıda işleme ünitelerinde yağlayıcılar temelli tehlikeler
•En iyi üretim uygulamasının önemi
•Gıda işlemede kullanılabilir yağlayıcıların değişimi
•Yatak kusurlarının (bearing failiure) nedenleri
Gıda işlemede kullanılabilir yağlayıcılar
• FDA
•İzin verilen bileşenler listesi
• NSF
• INS (Avrupa)
Gıda işlemede kullanılabilir yağlayıcılar
Toplam gıda güvenliğinin sağlanması :
• Yalnızca FDA tarafından listelenen bileşenlerin kullanımı
• Doğru bölümler için doğru yağlayıcı kullanımı (lubricants- CFR, Title 21, section 178.3570)
•İzin verilen kullanım düzeyinin aşılmaması
• H1 kaydının gerçekleştirilmesi
•paketleme
•etiketleme
Gıda işlemede kullanılabilir yağlayıcılar
• H1 – Gıda ile kaza eseri temas eden yağlayıcılar
• H2 – Kesinlikle gıda ile temas etmemesi gereken yağlayıcılar
• 3H – Patentli bileşenler
• Gıda işleme sırasında açığa çıkan ve kısmen gıda bileşenlerinin parçası olan ajanlar
• HT1 – Kaza eseri gıda ile temas edebilen ısı transfer sıvıları
Gıda işlemede kullanılabilir yağlayıcıların uyumluluğu
• Paket üzerinde mutlaka onay işareti bulunmalıdır
• Paket üzerinde mutlaka kayıt numarası bulunmalıdır
• Paket materyali mutlaka ait olduğu sınıfı göstermelidir
• Referans numarası formülasyon ve etiketi içermelidir
• Tüm olası değişiklikler için yeniden kayıt ve onay alınmalıdır
H1 Ürün kullanılabilirliği
H1 Kayıtlı ürünler
• Makine yataklarında kullanılan yağlayıcılar
• Zincir yağlamada kullanılan yağlayıcılar
• Şanzıman kutusu yağlayıcıları
• Montajda kullanılan/ yapışmayı önleyici yağlayıcılar
• Hidrolik ve kompresör sıvıları
• Hava hattı yağlayıcıları
• Yüzeye/içine işleyen sıvılar
• Teneke kapama sıvıları
• Şeker çözücü çözeltiler
• Açığa çıkan sıvılar
• Genel amaçlı sprey ve yağlayıcılar
Gıda uyumlu yağlayıcıların depolanması ve kullanımı
Depolama
• Gıda uyumlu yağlayıcıların depolama mekanı ayrı olmalıdır
• Temiz ve kuru depolar seçilmelidir
• Aynı özellikli fıçılar bir arada tutulmalıdır
Kullanım
• Gres yağını dağıtmak için ahşap ya da kirli çelik malzeme kullanılmamadır
• Temiz metal bir karıştırıcı kullanılmalıdır
• Kullanım sonrası kaplar kapatılmalıdır
• Yalnızca yağ depolama amaçlı dizayn edilen kaplar kullanılmalıdır
Gıda üretim alanlarında
yağlayıcılardan kaynaklanan tehlikeler
Paketleme
• Doğru etiketleme
• Kapalı ve hasarsız paketleme
Depolama
• Zarar gören paketlerde meydana gelen sızmalar
• Bulaşma
• Gıda uyumlu ve uyumsuz yağlayıcıların karışması
• Doğru etiketleme
Gıda üretim alanlarında
yağlayıcılardan kaynaklanan tehlikeler
Kullanımda
• Açık yağlama noktalarından sızıntı
• Kaygan yüzeyler ile gıdanın teması
• Bulaşma
• Sıçrama
• Aşırı yağlama
• Gıda uyumlu ve uyumsuz yağlama elemanlarının karışması
En iyi üretim uygulamalarının önemi
(best manufacturing practices)
Prosedürlerin açık olması gerekmektedir:
• Yağlayıcı elemanların yönetim sistemleri
• Fabrika anketleri
• Doğru yağlayıcı elemanların kullanımı
• Yağlama sıklığı
• İzleme
• Örnek alma ve test etme
• Denetleme için kayıt tutma
• Yağlama konusunda verilen eğitimler
En iyi üretim uygulamalarının önemi
(best manufacturing practices)
Yağlama işleminin tamamlanması:
• Bu amaç için belirlenmiş kapların kullanımı
• Her zaman temiz ekipmanların kullanımı
• Bulaşmaya açık alanların izolasyonu
• Mümkünse süzme tepsilerinin kullanımı
• Uygun miktarda yağlayıcı kullanımı
• Sıçrayan yağların silinmesi
• HACCP yönergesine uyum amacıyla kritik kontrol noktalarının belirlenmesi
• Katı yağ atıklarının uygun şekilde tahliyesi
• Görev formunun doldurulması ve kayıt alma işleminin tamamlanması
Yağlayıcıların temizlik yeterliliği
Temiz bir yağlayıcı:
• Uzun süreli etki göstermelidir
• Uygulandığı parçanın etkinliğini arttırabilmelidir
• Uygulandığı alanları/parçaları temiz tutabilmelidir
• Maliyetleri azaltıcı etkiye sahip olmalıdır
!
Gıda uygulamaları ile uyumlu yağlayıcıların değiştirilmesi
Yağ ürünleri
• Sistem drenajı
• Filtre değişimi
• Kalıntıların atılması
• Filtrelerin kontrol
• Yeniden dolum
Makine (Gres) yağı ürünleri
• Uygunluğun kontrolü
• Rulman yatakların temizlenmesi
• 1/3 ile ½ oranında gres yağı dolumunun gerçekleştirilmesi
Gıda uygulamaları ile uyumlu yağlayıcıların değiştirilmesi
Dişli yağ sistemleri
• Sistemin drene edilmesi
• Filtre değişimi
• Yatakların gıda ile uyumlu yağ ile yıkanması
• Filtre kontrolü/değişimi
• Dolum
• Dişli sistemin çalıştırılması
• Örnek analizi
Yağlama kusurları
Yüksek basınçlı temizlikten kaçınma
• Su, yağlama sistemine kaçabilir
• İzole edici katman zarar görebilir yağ dağılabilir/sıçrayabilir
Uygun olmayan biçimde yağlanan
bölgelerde kusurlar
Aşırı yağlama sırasında oluşan olası yağlama kusurları
• Standard bir gres tabancası 200 bar basınca kadar çıkabilir
• Yüksek basınçlı gres yağı tabancası >400 bar’ın üzerinde basınç yaratabilir Aşırı sürtünmenin yaratacağı potansiyel sorunlar:
• Daha yüksek güç gereksinimi
• Top/silindir patinajı skid
• Artan sürtünme etkisi
• Aşırı ısınma
• Rulmanın iç kısmında aşınma
• Yağlayıcının degradasyonu (yıkımı)
Doğru yağlayıcı uygulamaları
Azar azar ve sık!!!
Hassas rulmanın yataklar
• 1/3’ü ile 1/2’sinin doldurulması
• Yüksek hızla çalışan rulmanların 1/3’ün doldurulması önerilmektedir
Düz rulman yataklar
• Temiz gres yağı görünene kadar doldurulmalıdır
Özet
• Yalnızca gıda ile uyumlu yağlayıcıların kullanılması gerekmektedir
• NSF H1 kaydı/onayı gereklidir
• Yağlanacak olan noktaların belirlenmesi gerekmektedir
• Bulaşmadan kaçınılmalıdır
• Yüksek basınçlı temizlikten kaçınılmalıdır
• Sızma/dökülmelere karşı dikkatli olunmalıdır