y.y.O. Vııt. fp!. Derg. 1999, JO(l-2):57.(j()
Dolu ve Güneydop Anadolu Bölgesinde
Sıin"Adenovlrus
(Tip-ı,
2, ve 3)
Enfekslyonlannın Seroprev.ıansı Soydaı AT ASEVEN1 -AnkaraÜniversitesi, Veteriner FakIl1tesi, Viroloji Anabilim Dalı -ANKARA 2Yü:tilneü Yıl Oırivmitesi, Veteriner Fakü1tesi, Viroloji Bilim Dalı -VANI)ZET
Bu tutqtırmada,
DOP
ve Giineydoğıı A1I4tiolıı bölguindda 5 faıtJı ildm toplam 411 adııt sığır ömdiıındi. Bıı sığır/onn serum limdkri BovIM adeMVinu ı;p..ı (BAV.l), BOViM t:ıdellOVinu tip-2 (BAV.l) ve 80vIM ad.enovinu tip-3 (BAV·3)'e korıl mikı"OTı6tra/lzasyon ıati ile incelendi. Toplam 411 adet srrum önıeğindn 28 adedinint"
5.9) i1cvine admownu tip- J'e, 206 adedinin ('Ki 43.1) Bovine adenovinu tip-2'ye ve II ad«iinint"
2.5) Bovine admuvinu tip-3'e k.tulı spuifii"ötralizan GtttikoI' t4lıd1ğı tupit «ilMi. Yemt#G/tı adet ('Ki 16.1) sııl1Ufl örnql Iıem &vine adıınovinu tip-l Iıem de ttp-Z ve tip-3 'e m'11 seroMgGtif olarak stıpttınırhn, 25 adet
t"
5.3) senurı önreği ise Iıer 3 vinu tipi Için seropozitifbu/ımdv.AMhıar kcu.uı.r: Sığır, Adenovinu, Sen/m NÖ1ral/uuyon.
Se".,-.wıltw:e 01
ao,iM
AMlWvinıs (BA v) tyJH 1-21UUl.J i1if«IkJ1u bı «Utn'ft IUUL roıılMtutun A.~ 1'Iı1'bJSUMMARY
In. tlıis reseorelı, 411 ,anıt sera _re samp/ııd from 5 differtnl district of eastem QN/ sowheastem Antuolia. Turkey.
Serum samplu wue e.XDmiJUd for Bavine adeMvinu type-l (BAV-}), Bovin.t adeMVinu type-2 (BAV-2) and BovIM adnıovlrw type·ı (BAV·3) l1y mict"OMlııraJirJılion test. of the 471 sem, 28 (5.9 4Jı)~re uroposilivelor Boville odeMvlnu type-l, 206 (4ı.1 ,.,) 101' BovIM adeMVirus type-2 and 12 (2.5 'lı) lor bOViM odellOvinu type-ı spesific tttutralisin8
~s. Twmly fiile sera (5.ı 'lı) _re seroposiliw for all tM Bovin.t AdeMVinu type 1, 2 and ı, wherm.r 76 senım stımplu (16.l 'lı) _re derected as seroMgatiwfor BoviM aMMVinu ~-I,2 and ı._
K., words: Bovine, AdelIOvirus, Serum Neutraliuıtion.
GIRIş
Sılır Adenovinıslan (BA v) bUtun dUnyada yaygın ola- rak gOrl1lıncktcdir. AdenovUuslar. insanlarda ve hayvanlardA latent olarak bulunabildili gibi. klinik enfeksiyonaı da neden olabilmektedir. Bu nedenle sıp adcooviruslan dünylIUn birçok bölgesinde, klinik olarak sallıldı gôrünilşIQ ,ılır·
lardan izole edilebilmesinin yanında. pneumoni, enteritis, dianbea ve konjunktivitis olgulanodan da izole tdilebilmiştir (6,11-14).
SIlU' adenovinıslan iki alt grup içinde, 9 scrotip olarak klasifiye edilmi,tir (6,21.30). Birinci alt grup ~indc serotip 1·2-3 ve 9 yer almakta, 2. alt gnıbu ise scrotip 4·5-6-7-8
oluşturmaktadır.Bu iki alt grubu oluşturan serotiplerin fırldı
antijenik Ozcllikleri bulunmakta, altgrup-l içinde yu alan scrotiplcr memeli hUcre kl1ltüderinin birçotımda çop1abil- melcrinc karşın, a1~2 içinde yer alan scrotipler yalnızca
dana taıiıı hOCre kWtI1rUnde gclifebilmelctedir(6). SıP
ıdcnovinıslan hDcre kültürlerinde yuvaiaiclqma ve intta- nllk1car inkluzyon cisimcili oluşumu (2) ile braberiz.e sitopatolojik etki (CPE) meydana getirmekte., a1ıp-up-l tipi
viruılar tek tip lnlduzyon eilimcili, altgnıp-2 ViNSIan ise multiple inkJuzyon eilimcili oluşturmaktadır (6).
S_tır adenovinıslan. sıp-populasyonu içinde
aem.
biryayılım alanına sahiptir.Hasta Bılırlarda solunum ve ulKÜrim sistemi semptomlan, ateş ve iştahsızltk gOzlenmcbodir.
Hastalık genellikle solunum sistemi enfeksiyonu temPIIOnL- lan ile başlamakta, nuai ve konjunktival lt.rOZ abııtıya
oksUrtlk i$tirak etmekledir. Sind4im .. sistemi eııfebiyonu
salivasyon -ile ba,lamakta, hafif sulu gri·san renkli imal görUlmekte, sekonder bakteriyel enfeksiyonlann i,tirald ile
hastalık ajırlaşmaktı ve sUrO içinde kayıplara neden
olmaktadır. Solunum sistemi enfeksiyonu ve prıeumoente
ritis olgulannda önemli bir yu tutan sıtır adcno vinıslrır ftıtıısu transplıscnw olarak enfekte etmekte (3) ve atır
ekooomi.k kayıplar meydana &elınektedir.
EnfeksiyonUD bulaşması.nda., nasai. konjunla:ival sekrctler, gaita ve idtv önemli roloynamaktadır (1.5.6,26). Viruı
izolasyonu ise bu sekret ve eksktretJerden ve posI-monem olarak da IllırlaM, baş muJcoz membranı, brıJClf, ince
balırsak, tonsil. aktiter. lwaciler ve testis bomojenizatının
dana testis hücre költUrtl inokullSYonu sonucu yapıla
bilmekledir. Bunun yanında sıp adeoovinıs enfeksiyonlan.
Serum nOtralizasyon (SN) (2.4.27), Agar jel immundiffUzyon (AGID) (13,23), Herrı.aa1utioasyon inhibisyon (HAL) (LO).
"-",,",,,i rtWsyoo (ıı, Immwtfl ... (IF) (10,2'), BUSA (15.29) ve lmmUD<lektronmikroskopi (19) telaıikleri ile de tespit edilebilmektedir.
Bu çalı.pna ile yetiştiriçililı: açısından ODem taşıyalı ve a&tr
~ kayıplara Dederı olabilen sı)ır ademvinıs enfek-
$iyonunun
DoJu
ve OODeydolu Anadolu bölgesinde bIZI YerIqim birimlerindeki seroprevalanaın tesbiti hedef-1_ .
MATERYAL VE METOT
vhw: Arqtırmada serum DOtralizasyon testinin uygu- lanması amacı ile Bovine Aık:novirus tip-ı (BA v-ı). Bovioe Adeoovirus tip-2 (BAV-2) ve Bovine Adeoovirus tip-3
51
r.r.O. Vet. FlM:. IR,..,. 1999, lO(l·ı):57-60
(BAV-3) kulbmıkb.
Hkft kIItIrlI: DA V -i.2 ve nın tıretilınıes.i ile virus- 1aruwı eafebiyözi1ıe titrelerinin tesbitiode ve seıum DOtra- liı.uytın atiııill. uYi'ı!'nme"ıyI, MMfin Dmby Bovioe Kid- DC)' (MDBK) devamlı blk:re kGLdLraDdeD yararlaıııldı.
_
o....ı.t,_ Dotu
ve G<lneydolu AnIdoIu bölgaiodeki 5 farldı ilden toplam 471at
,ıtırkan
ômeli
toplandı. Ornekiemeıerin yapıldıtı iller ve örnek·ienen hayvan sayı" ımlo ı 'de verildi.
Tablo ı. Omeklemderin yapıldıtı iller ve OmckIeDCJI havvansavu
Sıra No 111" omekıenen Hayvan AY'"
i V .. 269
2 31
3
i
S.Un. 100• Di_ ••
S G. 22
T 471
Bu hayvanlardan puJverize kaolin içeren tapıere (Gmocr, Nuertifıaen, Gc:rmany) alman wılann I«UIDU aynldıktaıı lOIIrI. lCeriJ stok tilpkrioc: aktarıldı ve .56"C'de 30 dakib bekictileret inattive edikil. senını. oroetıeri test' edilinceye bdar -2O"C'de saklaodı.
_ _ T ...
(SNT),s.ru.._ ...
yve Liess'in (l6) bildirdili yl\rıteme göre mihon6tr1lizasyOll testine tabi tutuldu. Bu amaçla 96 göılU mibopleytlerin (Oreincr, Nucırtinaen. Gemwıy) butüıı gözlerine 45111 EaıI:e's
Minima1 EueııQai Medium (EMEM) konuldu. Daha sonra her bir tenım
6meti
içiD 2 göz iwllanılmak: üzere S'er 111 serumometi
ilave odildi. Bibnck ve Mc Keıchet'in (4) bildirdiii gibi 1110 onıunda sı:ılmdınlmı, olan serum Omek.lerininGurincı Frey ve Lİm'iD (16) bildirdili y6nteme göre titresi
heaaPWWı BAV tip-I'den SO vol konu1du ve pleytlet 37oc,ııı
S COı'li ettiYde i lUt süreyle inkubuyona buü.ı.ldı. SOre
~ ml'de 300.000 h1lcre olacak şekilde hazırlanan
MDBK hUcre ıUıpansiyonundan bel göze SO vol ilave edildi.
Bu test PrOaedO.rÜ. aynı ııerum ömek1erine BAV tip-2 ve BAV tip-3 için de tekrvlandı. Pleytlerin üzerleri tobik olmayan
tı.ırt ile bpMılaıU:: 3PC'lilr:, % S COı'li etOve kaldınldı ve htk:relerde meydana ıden siıopatolojik etki (CPE) doku
ktıItIırU mikroItobu (Olympus, Tokyo, Japan) ile dejcrleodirildi.
BULGULAR
Araştınnııda test edilen 471 adet serum l\nıelinden 28 adedinin f"lo 5.9) BAV tip-I'e. 206 adedinin (IJt 43.7) BAV tip-2'ye
ve
12 adedinin de (% ıS) BAV tip-3'e katııDÖtrali.zarı antikor taşıdıJı Icspit edildi (Tablo 2.).
Araştırmada kullanılan 471 adet serum lImetinin 92 adedinde (% 19.5) BAV tip-I ve 2'ye kareı, 10 adedinde (%
2.1) BAV tip-l ve 3'e kaqı. 22 aded.iDde (% 4.6) BAV tip2 ve 3'e kartı, 25 adedinde ise (% B) BAV tip-1,2 ve 3'e kaqı
antikor varlıtı saptandı. yetmiş .Iu adet (% 16.1) senım
ömetinde
ise BAV'a (tip 1-2 ve 3) kartı nötralizan antikorvarlılı tespit edikıncdi (Tablo 2, Grafik 1).
Tablo 2. ARttırmada kullamlan serum örneklerinin
serum
Nötralizasyon testi sonuçlarıSw o...ı.ı.... BOVINE ADENOVIRUS (BAV)
No ~ n,.ı
r.,., n,.,
n~l+2 n~I+3 T1p.2+3 n~ 1+2+3 TIP 1+2+3(·)..
" . Ak(+)..
Ak (+)..
Ak{+) '!lt Ak(+)..
Ak(+)..
Ak (+) '!lt Ak (+) '!lt Ak(-)..
OL 269 18 M
,. . 35.'
II '.0 64 23.7 5 1.8 17 ~, II '.0 47 17.402 31 O 24 77.. O O O i
,. ,
O•
19.3O, 100 O 76 , .0 1.0
,
,~ O•
4.0 '0 17 17.0..
05••
II•
122,
'.0 O 22... .
5 LO' O 14 28.5 O• •
18.1•
36.J O•
'.1 O O O• 27.'
,
471 III 59,..
41' i l'-' "
,,~ 10 2,1 22...
25 5.J" u
" ..
ı ::;;
ı=
- '1! ;:/
~'1! -
+- - ( .... Y)
Grafik ı. Serum omekJerindc HA V' a (Tip-I, 2 ve 3) kartı oluşan nötraliı.an aııtikorlann daJılıml.
58
TAllTlŞMA VE SONUC
81ItItn dllDym sıp adeoovirus (sA v) enfob:i~
lNbitiOe yOoelik olarak yapılM ça1qmalar (9,11,22) i!kto-
IIUIU ealebiYOllun yaygın olarak göriildütünü oıtt.ya koy.
_
CmceUotti.
veark. (9), farklı yqWd&ki 0405 adet . . ıaumuna uyıuJ,ı.dıklan miboootraliz.uy ıea:tiDde. 278 . . 0meIiıı (% 68.9) B!ı.V tip-I'e, 315 adet
ömotin
(% n.8) BAV ti~2'ye ve 341 adet ÖmeAin (% SH) BAV dp-3'e kartı DıOtraIiDD IDtikor tatıdıtmı tespit etmiştir. LOeiıı ve art.(18) ornekIrdikleri 40 .set kan serumunun 35 ~ (~
87.5) BAV'a kup n6traLiZaD andkor vıırhjını tapit dDIitQr.
Mobonty (22),....",
çal,,.,..,. ....
ı.nı. BAV ""1'0 ıw,.% 38, BAV tip-3'e karşı % 45 oranında seropozitiflik AP- tamış, SaLWIati sıp popWuyOllI.aru:ıda aderıovinıs eafdı:.
si)'OllunUD oldukça yaygın olarak lön1kIt1jQıril bildinn..iştir.
ülkemiz.dc
de .11ır adenovirus cnfeIaiyorıUD.UD varlıj.mm tesbitine y6Delik olarak çe,itli ııernlojik çalıŞmalar (7,8,24, 25,3 i) yapılmıştır.Burp ve Akça (7) 1982 yıl.ı.nda Gelemen Devlet Üretme
çiftlili sıjırlannda yçtlklın tarimida 60 adet serum 6meJinin 23 adcdinde (% 28.3) BAV tip.Ve, 42 adet serum
ömetioden
28 adedinde (% 66.6) BAV ti~2'yc ve 52 adet serumOmeJindcn
37 adedinde (% 7U) BAV tip-3'e br$ı n6tralizan antibır varlıtt IIptamıflardır. Burgu ve Toker (8) taraftndan ı 985 yılında yapılaD dijer bir çalışmada ise TQıti •. ye'llİn çeşitli MIgelerinden saiiana 288 bD. lCtWDU lkncli BAV ti~l, tip-2 ve tip.3'c bııı miboootraliz.uy leItine tabi tutulmuş, test edilen serum ömekl.erinin 13S adediode (%81.6) BAV ti~I, 278 adedinde (~99.5) BAV tip-2 ve 276 adedinde (% 9S.8) BAV tip-3'e
Iwtl
oMralizan aııtikor t""";te<litmı,tU. ~.
öztürk ve Toker (24), Konya Tanm ltıetmesindt BAV tip- I, tip-2 ve tip-3 eııfebiyorılannuı varlıtmı amştırmak:
amacıyla 214 adet JIp Jean scrumUDU ı:nikron6traliz
testi~'tabi tutmuşlar. serum örneklerinin IS3'ünde (% 71.4) BAV tip-I'c, 179'undI. (% 83.6) BAV tip-2'}'e ve ı91'inde (% 89.2) BAV tip-3'c kartı oötraI.izao antikor saptmııtlardır.
Yavru ve oztuıt (31) yine XoııY' bölıeainde ClmekJediklcri 1150 adet bıı serwnwıun 194'lInde (% 16.8) BAV tip-l'e br$ı nCıcraIizan antikor tcapit etmişlerdir. oıtürt ve ark.. (2S) Konya bölaeainde yaptıklan bap.a bir arqtı.rmada 'ılır IdenoYinıs (BAV) ti~2 enfebiyoııumın varlıtını .-okıjik olarU. araştımıı.,lar ve ömekk.dikJ.eri 950 adet LIjır bıı.
serumundan 247',inde (o/. 26.0) BAV tipo2'ye bqı n6tnJizan antikor varlılmı belirlemişlerdir.
Çeşitli Illftıncılar (Il,ı7) Nötr.Jizuyon testiııiıı, adenı>
viruslara karıı oluşan spesifik nötralizan antikDrIan..n tesbiti için uygulanabilecek en duyarlı teŞhiS metOtJanOdIıı. biri oldulunu ileri sürmektedirler. Bilnck ve Mc Kercba-(4), SJlrr adeoovirua enfebiyonumın teabitinde uyıuJaoacak te- rum OOtraJ.iıuyon testinde, serum örneklerinin 1110 OnIUILıda sulmdınlmumı, 1110 ve daha yubn titrede aotikor iQCfta serum tıme.kJcriıtin JetOpOZitif olarak dc:leıku.tiıilmea . . . . tiPi bildirmişlerdir.
Bu araştınnada da serum 6mekJeri lflO OnıUOCIa . . . . dınlrnıt ve adeuovirui enfebiyonlannıı brJı oıu,.
. . . .
DÖt:ralizm ~orlan.n ~iti tçiıı mikro ~ ...
uygular:ımJ.F. Nöır.lizasyOll testi 1ODucunda, &rı tl'
r.r.O. VeL Fiile. Derı. 1999, 10(1.2):51-60
_ 4 7 1 _ ... _ 28 _ (% 5.9) ....
ı ı idlll tip-l'c, 206 adOdiDde (% 43.7) RP adeoovirus . . 2.,. ve 12 adOdiDdıe (% 2.5) SJP adcoovirus up-3'e iwlt
iPCIIi.ftk
DLItraLiıaıı antikor varlı#ı tespit edilmittir.AI... 1 kUILaıUJan. I«ILIO öme:klerinin 92 adcdinde (%
19.5) BAV tip-I ve 2'ye 1wJı, 10 adediDde (% 2.1) BAV tip- i ve 3'. brfı. 22 adediDde (% 4.6) BAV tip-2 ve l'e brıı ve 25 adeCI:iDde Lae (% S.3) BAV tip-1,2 ve 3'e brlı. antikor vıırfıia taptanmıftU· Her
oç
serotipe br$ı seroneptif olarak tespit cıdilerı ııenım.i:imeli
ise 76 Miet (o/. 16.1) olarak belir- Leıımittir·Araftınna IJOnucwxia ckie edilm bulgular, &1lcklemeLerin
,....,. .. Dotu '" G<IneYdOiU
_ L u bO ... boz>yerlqim merkezlerinde sıp adcDovirualan.nın birlikte veyı tek . . !anna solunum ve 1iDdi.rim aiJtemi cnfebiyoou oı,ulannda 6Deml.i rol oynayabilecetini onaya koymaict.dır.
Özdl.i.k1e yetiştiricilik açllllKilD oocm mşıyan v.c ekoaoıııik byıplan Deden olabilen ııdeooviıu$ cnfebiyOlllanna bııı ıcrekIi koatrol ve konmma önlemlerinin alınmumın uygun
olacatı sonucuna varılmıştır.
KAYNAKLAR
1 - "-.
P. ~ ı.._ ...
A. (1005), Pneumo-enteritis-nı calves caused by *nevimses. Acta.. Vet.Acad. SeL Hunı.,IS:167.175.
2----.,
A. cı",):PrOPOSaI
for subpoopina of bevine adcnoviruaea.3-_
ACtI V~ Acad. A. _ ... Sci.Hung., S. (ım)19:319·321. , ,",-I""'W transmissiOll of bevine ldeoovUuses.. Comp. Immunol.. Microbiol..lrıfect. Dil., 6:189·192.
. "'BIIır--*, B. lIIId Me KercIa-, D. G. U"I): Sero&ogic evideııce for Adenovirus infectiOll$ in Califomi. cattle.Am. J.
Vet. Res., 3l( i ):805·807 .
5-JhirId.
F., SC:Werb, G., 1IartKWr, R. aadlliMrdy, B. UM): Infectionavcnuche arı, Mutka1bcm mit dembeviDcıı Adenovinı:s type-4. Dtscb.. TIenıntl. Wnrbeoschr, 87:
8().88.
.Bwkl. F.(199O): Bovioe Adcaoviru&ea:. V.irw; Infeedoruı ofVcttet:nıes 3, V'uus iıı&ıcdous olRuminants.. 161·169.
1-B ... ı. ~ Y. (ım), Gelemen Devlet
o ...
ç;ftlia; _ boz> .... _ _ ıw,.
""'Ioj"
arattımWar. Ankara Oniv. Vd. FK. Deq .• 29(J.-4):.5()6..512 .
...
ı.T_.
A. (i"'" TWtiye'de ...VirUaJarWn (11.,.1,2.3) ItrOlojik .olarak tesbiti. Ant. Oniv.
Vet. Pak. Deq., 32 (I): 223·230.
J.C ' 'I. F .. 'hriiii.
c. .... GaCIardL.
G. (197,>:SeroIot:ical
investiallion on typeı,ı and 3 bovine ~ VÜ'UIeI in Vencco. Atti della societa ltaUana di Buiattia,8:189.i ...
ıe-c-r.ııı, A., ... R. _ ... p_ (ım),
"'"
101 ," • "'osicaı aDLi virological obiervlÔODl 011 <*LIC
, .ir ... ia iDteDtive bnıCCI.iD& in Italy. An:h.Vet.ltaJ., 30
(I-~28-32
~ A.M. (I"'ı, ıı.pa;...,
..., _ _ _
_ _ ılı elMa. Aust. Vd., .7:J06..31ı.
v.
~... JA (IMI): Bovioe 1deDovinıc., .... V.MA. .152 (6)'~794. .
A - . ...
D _ M.A.G. (ım~. - - _
• • iD ımı .mm.ı. in the Sudan. SJ.VCI.Sci. &ad S9
r.r.0. Vet. Fak.. Dırg, 1999, /0(1-2):51-60
AnUn. Husb., 13(2):45-51. '
ı
... ' ...
F ... eet .... P.A.,. GIbbS, E.P.J .. MarpII1, '.A., - . M.J ... WhIte, D.O. (1087), V _VlıoIosY.
lS-JI1onat, G. aaıl ManIdfe, C (tMl: E.ıayme Linked
Immııııotorbent Asaay used LO monitor serum lI1lİ·bodies in cows and calyes vaccinated against adeooYirus infection.
Vcterirwia Moskov. USSR, 5:38-42.
i ... H.K.,'"
u...
B. (i!m)'V""""""".
kinetik und Verwendbarkeit eiDet stark ZytOpa1bogenen VD- MD Vinı.a&wnmes ftir diagnostiscbe Untetsuchungeıı mit der Mikrotiter·Mcthode. 2'bL.Vet.Med .• 18:61-71.
17-KaIIn, R.F. (tt86): Viral disease of catıJe. The lowa Swe University Pre:aslAmes, low .. 61-70.
ıs.KIeID. Mo, F.arly, E., ZeUat, J. (1fS9):Isolation from CanJe of a virus ~latcd LO human .seoovirus. Proc.Soc.
up.
Biol. and Mecl.,I02: 1-4.
ı,.ı...taa. P. (ım): Rapid Adeoovirus typing by immuııoekıctroıımicrolc. J.Clin.Path., 26:914-917.
20-~ KrysIloWIb,D.s. . . . .
yDlkl.Z.
(1975): Differuıtial diagnostics of mb.ed infcctioı.u: with poeumocropic and enk7OlrOpic bovioe vinıses.. ın detı:ction of
miıted iofectious by immu-noHuoıescc:ııcc lesi: using dif'terent
f100ı0chr0mes. BuU.Vet.Lust.Pulawy, 19:14-21. .
ıı-M.aews, R.E.J'. (1J182): Qassification, and nomerıc:latun: of vinıscs. Fowth repon of the Intemalionııl
Committce on TaxoPOmY of viruses. Basel Switzerland: S.
1CaJe<.
,9-61.12-McıMaty, 8.B. (1M1): Comments on boyine adeno- Yinaies. J.A.V.M.A., 152(6):792- 794.
23-obl, T.U. lIDd Taylor, W.P. (1984): Serological
suıvey of Adenovinıs antibodies iD domcstic animals in Niaeria. Comp. InununoL. Mtcrobiol and Inf. Dis., 7(1):63-68.
60
2A-Öat8rk.
P .. Toker, A,(l988):Kooya Tarım Işletmesine ait sıtırfarda l1j:ır .seooYirus tip-I. tip-2 ve tip-3'Un serolojik olarak sapcanınası. Selçuk Üniv. Vet. Fak. Deıg .• 4(1):213- 218.15-ÖdGrk. F .. V-Ynı, S .. DglDaD, R., ŞIafek, A.(I991):
Konya bölaesi sıjırlannda sıiır adenovinıs tip-2 enfeksiyon- lannın serum nötralizuyoo testi ile araştml.muı. Selçuk Üniv.
Vet. Fak. Derı., 8(2):7()"'73.
16-R"""hok, P.R. (1970): Bovinc Adenoviruses. A comparative, serological and experimental SlUdy. Central Dieraeneeakuodig Instituut, afdeling Ron:cniam. Dnıkkerij
Uitıeverij G. Van Dijk. Brwkelen, 83 pp.
l'-RoIIl, CR., LGeaeI, G.K. and Fmrldt, V.R. (1973):
Disuibution of antibody LO bovine adenovirus type-l in Alabama' cattle, as deteım.iocd by mic~scrum oeutrali:r.ation test. AmJ.Vet.Res.., 34:841-842.
ıa.s.ı.ın.ıc, M., BoI...ıc. T. - . . . N ... sola, J.
(198'7): Use of lndirect Immunofluorescence in adenovirus
ciia&nos.ls
Prim.ijen. Veterinanki Glasnik,41(11-12):I006- 1008.29-SdnrI.nlllaMr, J.(I98J): Dctectiog anlibodies agaiost rcovituscs and adc::oo-associatı:d virusc5 in tbc rowl by Elist.
Irwıgural Dissertation, Fachbereich Veterinarmediı.i der Preieo Uoiver&iw, Berlin, 80.
:ıo.~_ K., ... A., """"" 1LS., _ ıı., G~ H.R., Grem, Mo, 1IIertıober,
J.e..
Kalıu,s.s.,
MeFerrea, J.B .. PetIenOa, U .. R....u. W.c. and WodeU, G. (lMl): AdeOO'liridae: seoocıd Report. Intervirology, ıs:
169-179.
31-V.vnı,
s.. Oztortt,
F. (1990): Konya bölgesi sıjırlannda sılır adenovinıs tip-I üzerinde Nötnı1izasyon ye Agar Jel Preııipitaayon testi ile karşılaftımıalı araştırmalar.
Veterinll'ium 1(2):28·32.