T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü
MÜZİK VE GÖSTERİ SANATLARI ALANI
ZURNA EĞİTİMİ KURS PROGRAMI
ANKARA, 2016
İÇİNDEKİLER
PROGRAMIN ADI ... 1
PROGRAMIN DAYANAĞI ... 1
PROGRAMA GİRİŞ KOŞULLARI ... 1
EĞİTİCİLERİN NİTELİĞİ... 1
PROGRAMIN AMAÇLARI ... 1
PROGRAMIN UYGULANMASIYLA İLGİLİ AÇIKLAMALAR ... 2
PROGRAM SÜRESİ VE İÇERİĞİ ... 4
ZURNANIN TARİHİ TANIMLANMASI, VE TEMEL ÖZELLİKLERİ 4 ZURNADA SESLER VE DOĞRU NEFES KULLANIMI 4 ZURNA İÇİN BASİT RİTİMLİ ETÜTLER, DİZİ, EZGİ ÇALIŞMALARI 4 ZURNADA NÜANSLAR VE UYGULAMALAR 5 ZURNA İÇİN UYGUN MAKAM VE REPERTUVAR ÇALIŞMALARI 5 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEYLE İLGİLİ ESASLAR ... 5
PROGRAMIN UYGULANMASINDA KULLANILACAK ÖĞRETİM ARAÇ-GEREÇLERİ ... 6
BELGELENDİRME ... 6
ii
PROGRAMIN ADI Zurna Eğitimi
PROGRAMIN DAYANAĞI
1. 24.06.1973 tarihli ve 14574 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu,
2. Talim ve Terbiye Kurulunun 20.04.2016 tarih ve 19 sayılı kararı ile kabul edilen, Yaygın Eğitim Kurumları Çerçeve Kurs Programı,
3.
T
alim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 29/06/2016 tarih ve 44 sayılı Kararı ile kabul edilen Güzel Sanatlar Lisesi Nefesli Çalgılar Dersi ( Mey, Zurna, Sipsi) Öğretim Programı.PROGRAMA GİRİŞ KOŞULLARI 1. Okur-yazar olmak,
2. 7 yaşını tamamlamış olmak,
3. Kursunun amaçlarını yerine getirebilecek bedensel ve zihinsel özelliklere sahip olmak.
EĞİTİCİLERİN NİTELİĞİ
1. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca yayımlanan Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esaslarına göre atanan müzik öğretmenleri görev almalıdır.
2. Lisans düzeyinde tercihen Zurna eğitimi almış Müzik ile ilgili yükseköğretim programı veya fakülte mezunu olanlar (Devlet Konservatuvarları Müzikoloji, Folklor ve Etnomüzikoloji Programı, Müzik ve Sahne Fakülteleri Mezunları) arasından pedagojik formasyonu olanlar,
görevlendirilir.
PROGRAMIN AMAÇLARI Bu programla kursiyerin;
1
1. Geleneksel Türk Halk Müziğinin en temel çalgılarından biri olan zurnanın temel özellikleri hakkında bilgi sahibi olması; Türk müzik kültüründeki yerini ve önemini anlaması,
2. Bu çalgıların bölgelere, yörelere göre farklılık gösteren, çalım teknikleriyle, icra etmesi 3. Geleneksel ve evrensel sazlarla toplu seslendirme anlamında yakalanması gereken
ahenk birliğini kazanması,
4. Bireysel ve grup çalışmalarında sorumluluk duygusu kazanması, amaçlanmaktadır.
PROGRAMIN UYGULANMASIYLA İLGİLİ AÇIKLAMALAR
1. Programda, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, iletişim gibi ortak becerilerin yanı sıra, zurna icra etmede koordinasyon, temiz ses elde etme, çeşitli tekniklerini uygulayabilme becerisi, sahne ve performans becerileri yer almaktadır.
2. Kurs Programı, Millî Eğitim Bakanlığında görevli uzman ve alan öğretmenleri ve alan uzmanları ile iş birliği içinde hazırlanmıştır.
3. Programın uygulanmasında kursiyer düzeyine, eğitim ortamına ve çevre etkenlerine göre ağırlıklı olarak bireysel öğrenmeyi destekleyici öğrenme-öğretme yöntem ve teknikleri kullanılır.
4. Zurna Eğitimi kursuna katılan bireylere aşağıdaki tabloda verilen değerlerin kazandırılması ve geliştirilmesi hedeflenmiştir.
Değerler Sevgi Saygı Sorumluluk Çevreye saygılı olma
Yardımlaşma Sabırlı olma
5. Eğitici, etkinlik (konser, sergi, festival, yarışma vb.) gezilerine önem vermelidir.
Etkinlikleri planlarken, bir sonraki haftanın etkinlikleri dikkate alınarak planlama yapılması öğreticinin ve kursiyerlerin hazırlığı açısından önemlidir. Bu geziler aracılığı ile kursiyerlerin sanat zevki ve estetik duyguların genel kültürlerini geliştirmeleri sağlanmalıdır.
2
6. Kursiyerin motivasyonundaki en önemli etkenlerden biri de öğreticisini sanatını icra ederken izlemesidir. Geleneksel Türk müziği karakterine ve zurnaya uygun etütler, çalgısal ve sözel eserler öğretici eşliğinde uygulanmalıdır
7. Eğitici, kurumun bulunduğu çevre ve imkânları dikkate alarak programda örnek olarak verilen etkinlikleri aynen uygulayabilir ya da kendisi yeni etkinlikler geliştirebilir. Yeni etkinlikler geliştirilirken, kazanımlar ve farklı öğrenme stil ve zekâ türlerine sahip öğrencilerin ilgi, yetenek ve ihtiyaçları göz önüne alınarak aktif öğrenmeye dayalı etkinlikler hazırlanmalıdır. Öğretici bilgi dağıtıcı rolü yerine, kursiyerlerin anlam kurmalarına yardımcı rolünü benimsemelidir.
8. Kursiyerlerin sanat ve sanat eserlerini anlamalarına yardımcı olabilmek amacıyla sanatçılarının yaşamlarını ve çalışmalarını tanımalarına teşvik edilmelidir.
9. Programın gereğine göre kursiyerlerin beceri düzeyleri göz önünde bulundurularak;
kursiyerlere toplu ve bireysel uygulamalar yaptırılmalıdır.
10. Karşılıklı ve beraber icra etkinlikleri, akort birliğinde önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle ders işlenişi sürecinde çalışma grupları oluşturulmalıdır. Kursiyerlerin topluluk önünde klarnet icra etme güvenini kazanabilmesi için konser ve dinleti etkinlikleri düzenlenmelidir.
11. Eğitici, sadece öğrenme ürününü değil, öğrenme sürecini de değerlendirmelidir.
Değerlendirmede geleneksel yöntemlerle alternatif değerlendirme yöntemleri birlikte kullanılarak kursiyerlerin tüm yeteneklerini değerlendirecek araç ve yöntemler kullanılmaya özen gösterilmelidir. Bu değerlendirme yöntemleri ve araçları; gözlem, performans ödevleri, vb.dir.
12. Program yaygın eğitim kurumlarında veya kurumlarca uygun görülen diğer yerlerde uygulanır.
13. Müzik manevi, kültürel ve evrensel değerlerin sanat yoluyla aktarılmasında önemli bir yer tutmaktadır. Kursiyerler müzik ile hayat boyu öğrenme ve kariyer becerilerini geliştirmelerine katkı sağlayacak yaratıcı yeterlilikler ve beceriler edinebilir; bu kazanımları diğer konu alanlarına uygulayabilirler. Bu bakımdan öğrenme sürecinde programda yer alan üniteler ve kazanımlarla ilişkilendirilerek tabloda sunulan değerlere ilişkin çalışma ve etkinliklere yer verilmesi önemlidir. Etkinlik ve çalışmalar planlanırken örnek olarak verilmiş konu başlıklarından yararlanılabilir.
3
PROGRAM SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Kurs programının süresi; günde en fazla 4 ders saati uygulanacak şekilde toplam 144 ders saatidir.
İÇERİK
1.
ZURNANIN TARİHİ TANIMLANMASI VE TEMEL ÖZELLİKLERİ1.1. Türk Musikisinde Mey, Zurna, Sipsinin Tarihi Gelişimi,
1.2. Mey, Zurn a, Sipsinin Fiziksel Yapısının ve Özelliklerinin Tanıtımı, 1.3. Mey, zurna, sipsinin yapımı ve bakımı,
1.4. Mey, zurna, sipsi çeşitleri,
2. ZURNADA SESLER VE DOĞRU NEFES KULLANIMI
2.1. Mey, Zurna, Sipsiden Ses Çıkartma Çalışmaları, 2.2. Nefes Teknikleri,
2.3. Mey, Zurna, Sipside Duruş ve Tutuş Pozisyonu, 2.4. Doğru Tutuş Pozisyonunda Ses Çıkartma, 2.5. Mey, Zurna, Sipsiden Çıkan Sesler,
3. ZURNA İÇİN BASİT RİTİMLİ ETÜTLER, DİZİ, EZGİ ÇALIŞMALARI
3.1. Melodik ve Ritmik Etüt Çalışmaları,
3.2. Hüseyni Makamı Dizisi, 3.3. Rast Makamı Dizisi, 3.4. Segâh Makamı Dizisi,
Konular Süre (Ders Saati)
Zurnanın Tarihi Tanımlanması ve Temel Özellikleri 12
Zurnada Sesler ve Doğru Nefes Kullanımı 40
Zurna için Basit Ritimli Etütler, Dizi, Ezgi Çalışmaları 20
Zurnada Nüanslar ve Uygulamalar 32
Zurna için Uygun Makam ve Repertuvar Çalışmaları. 40
TOPLAM 144
4
4. ZURNADA NÜANSLAR VE UYGULAMALAR
4.1. Alt Seslerde El ile Vibrato (El Sallama) Tekniği, 4.2. Üst Seslerde El ile Vibrato (EL Sallama) Tekniği,
4.3. Alt Seslerde Dudak ile Vibrato (D udak Sallama) Tekniği, 4.4. Üst Seslerde Dudak ile Vibrato (Dudak Sallama) Tekniği, 4.5. Alt Seslerde Nefes ile Vibrato Tekniği,
4.6. Üst Seslerde Nefes ile Vibrato Tekniği, 4.7. Alt Seslerde Nefes Çevirme Tekniği, 4.8. Üst Seslerde Nefes Çevirme Tekniği,
5. ZURNA İÇİN UYGUN MAKAM VE REPERTUVAR ÇALIŞMALARI
5.1. Rast Makamında Uygulamalar,
5.2. Segâh Makamında Uygulamalar, 5.3. Hüseyni Makamında Uygulamalar, 5.4. Hicaz Makamında Uygulamalar, 5.5. Saba Makamında Uygulamalar.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEYLE İLGİLİ ESASLAR
1. Değerlendirme, Yaygın Eğitim Kurumları Yönetmeliği esaslarına göre belirlenmelidir.
• Kursiyerin kendi kendine yaptığı tüm öğrenim faaliyetler,
• Kursiyerin performansına dayalı olarak gerçekleştirilecek sınavlar,
• Kursiyerlere kurs sonunda yapılan uygulamalı sınavlar,
• 100 puan üzerinden değerlendirilir.
2. Değerlendirme; ders öğretmeni tarafından yazılı, sözlü, uygulamalı sınavlar veya varsa ödev ya da projelere göre yapılır. Birden fazla sınav şekli ile sınavı yapılan dersin puanı veya notu, bu sınavların aritmetik ortalaması ile belirlenir. Bu puan veya not, kursun başarı puan ya da notu olarak değerlendirilir.
3. Programların özelliğine göre sınavlar ve başarı değerlendirmesi bilişim teknolojisi kullanılarak da yapılabilir.
5
4. Kursiyerlerin sağlık durumları veya bedensel engelleri nedeniyle bazı derslerdeki sınavlar, durumlarına uygun sınav yöntemiyle yapılır.
PROGRAMIN UYGULANMASINDA KULLANILACAK ÖĞRETİM ARAÇ-GEREÇLERİ 1. Ders kitabı olarak Millî Eğitim Bakanlığının yayınlamış olduğu materyaller
kullanılmalıdır.
2. Programın uygulama sürecinde; kaynak ders kitapları, bireysel öğrenme materyalleri ve kaynak ders kitaplarının bulunmaması durumunda öğretmen/öğretici tarafından hazırlanan ders notlarından yararlanılabilir.
3. Zurna
BELGELENDİRME
Kursu başarı ile tamamlayanlara, kurs bitirme belgesi düzenlenir.
