Arapça ve Farsçadan dilimize geçmiş kelimeler, bizim
dilimizde asıllarından farklı olarak telaffuz
edilebilmektedir. Bu dillerden geçmiş kelimeler Türkçede
nasıl telaffuz edilirse edilsin, Arapça ve Farsçadaki
asıllarına uygun olarak yazılır.
Türkçede, Arapça ve Farsçadaki telaffuz ve yazılışlarından farklı telaffuz edilen ve yazılan bazı kelimeler:
تمدخ
hizmet
راويد
duvar
نابدرن
merdiven
هجاوخ
hoca
هچغاب
bahçe
دمحا
Ahmet
باتك
kitap
Arapça kelimelerin sonundaki
müenneslik/dişillik ifade eden “te: ( ة )”, şekil itibariyle kelime
sonlarındaki “he: ( ﻫ )” ile aynıdır;
onun üzerine iki nokta konulmuştur.
Türkçeye geçmiş Arapça
kelimelerin sonundaki bu “te”ler, belli bir kurala tâbi olmadan ve kulaktan duyularak yerleşmiş
olduğundan bazan telaffuz edilir, bazan da telaffuz edilmez. Telaffuz edilen “te”ler, yazıda normal “te:
( ت )”, telaffuz edilmeyenler ise
“he: ( هـ )” olarak yazılır.
Okunanlar için örnekler
Adâlet: (تلــادع )
Kanâat: (تعانــق )
Ziyâret: (تـرايـز )
İbâret: (تـرابع )
Sîret: (تريــس )
Sûret: (تـروــص )
Münâsebet: (تبـسانـم )
Ni’met: (تمعــن )
Rekâbet: (تـباقـر )
Sühûlet: (تـلوـهــس )
Okunmayanlar için örnekler:
Arîza: (هضـيرع )
Cebhe: (ههبـج )
Fâtiha: (هحـتاــف )
Hâdise: (هـثـداـح )
Hibe: (هبـﻫ )
İrâde: (هـدارا )
Kademe: (هـمدــق )
Mazbata: (هطبضـم )
Nâtıka: (هقـطاــن )
Seniyye: (هينــس )
Daha fazla örnek için bkz.:
Yılmaz, Ali; Akkuş Mehmet, Güngör, Zülfikar, İslamoğlu, Abdülmecit, Osmanlı Türkçesi, Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Yayınları, Ankara 2011.
Timurtaş, Faruk Kadri, Osmanlı Türkçesi Grameri, Alfa, İstanbul 1999.
Develi, Hayati, Osmanlı Türkçesi Kılavuzu, Kitabevi, İstanbul 2002.
