Gorsel olarak normal gozlerde, konfokal taray1c1 laser oftalmoskop ile tespit edilen optik disk topografik 6l9timleri tizerine ya§m ve disk alam btiytikltigtintin etkisinin incelenmesi

T. Oft. Gaz. 30, 530-537, 2000

Konfokal Tarayici Laser Oftalmoskop)le Normal Gozlerde Tespit Edilen Optik Disk Topografik Ol~iimlerine Ya§ID ve

Disk Alan1 Biiyiikliigiiniin Etkisi

Ozcan Ocakoglu (*), Niliifer Koyliioglu (**), Kazzm Devranoglu (*),Can Ustiindag (*), Nevbahar Tamr;elik (*** ), Ahmet Dirican (**** ), :jehirbay Ozkan(***)

OZET

Ama«;:

Gorsel olarak normal gozlerde, konfokal taray1c1 laser oftalmoskop ile tespit edilen optik disk topografik 6l9timleri tizerine ya§m ve disk alam btiytikltigtintin etkisinin incelenmesi

Materyal-Metod:

Ya§ ortalamalan 47.46

19.05 olan (12-78 ya§ aras1) 58 §ahsm 106 normal gozti 9ah§maya almd1. Ttim gozlerde bir konfokal taray1c1 laser oftalmoskop olan Hei- delberg Retina Tomograf1 (HRT) kullamlarak 10xl0 derece btiytitme ile 3'er topografik gortintti ahnd1. Ortalama topografik gortintti tizerinde optik diskin di§ smm, skleral halkamn i9 kenan hizasmdan i§aretlendi. Optik diskin topografik 6l9timleri, HRT tarafmdan otomatik olarak tespit edildi. Hastalann ya§lan 50 ya§ ve altl ile 50 ya§tan btiytik olanlar §eklinde iki gruba aynld1 ve sonu9lar iki grup arasmda ikili t testi ile kar§Ila§tlnldL Disk alam btiytikltigti 2 mm

ve altmda olan gozlerin disk 6l9timleri 2 mm

'nin tizerindeki gozler ile t testi kullamlarak kar§Ila§tlnldL Y a§m ve disk alam btiytikltigtintin optik disk parametrelerine etkileri Pearson korelasyon analizi ile ara§tmldL Optik disk topografik 6l9timlerinden ya§ ve disk alam btiytikltigti ile en fazla ba- gmtlh parametreler multipllineer regresyon analizi kullamlarak tammland1.

Sonu«;lar:

50 ya§ ve altmdaki §ah1slann gozlerinde optik disk topografik 6l9timlerinden sadece 9ukurluk bi9im 6l9timti, 50 ya§ tizerindeki §ah1slardaki degerlerden farkh bulundu. 2 mm2 nin tizerinde disk alamna sahip gozlerde; 9ukurluk alam, 9ukurluk I disk alam oram, rim alam, 9ukurluk hacmi, ortalama 9ukurluk derinligi anlamh olarak artmi§ idi (p<0.05).

Pearson korelasyon analizi ile ya§ arti§mm optik disk parametrelerinden sadece 9ukurluk bi9im 6l9timtinti etkiledigi gortildti. Disk alamndaki artl§ ise 9ukurluk alam, 9ukurluk/disk alam oram, rim alam, 9ukurluk hacmi, ortalama 9ukurluk derinligi, 9ukurluk bi9im 6l9timti ve ortala- ma sinir lifi kalmhg1 ile bagmt1h idi (r>0.20).

Multipllineer regresyon analizi uyguland1gmda 9ukurluk bi9im 6l9timtintin en fazla ya§ ar- tl§mdan, 9ukurluk alam ve rim alamnm ise disk alam btiytikltigtinden etkilendigi goriildti.

Yorum:

Normal §ah1slarda HRT ile elde edilen optik disk topografik 6l9iimleri, ya§a ve disk alam btiyiikltigiine gore degi§iklikler gosterebilir. Ozellikle optik diskin degerlendirilmesi- nin onemli oldugu glokomatoz optik noropatilerin tam ve takibinde artan ya§a ve disk btiytiklii- gtine bagh olarak olu§abilecek degi§ikliklerin dikkate almmas1 gereklidir.

Anahtar Kelimeler:

Konfokal Taray1c1 Laser Oftalmoskopi, Heidelberg Retina Tomogra- fisi, Optik Disk Topografik Ol9iimleri

(*) i:O.Cerrahpa§a T1p Fakliltesi Goz Hastahklan AD., Do~. Dr.

(**) i:O. Cerrahpa§a T1p Fakiiltesi Goz Hastahklan AD., Asis. Dr.

(***) i.D.Cerrahpa§a T1p Fakiiltesi Goz Hastahklan AD., Prof. Dr.

(****) i.U.Cerrahpa§a T1p Faki.iltesi Biyoistatistik AD., Do~. Dr

Mecmuaya Geli~ Tarihi: 28.01.1999 Kabul Tarihi: 12.01.2000

Konfokal TarayJcJ Laser Oftalmoskop ile Normal Gozlerde Tespit Edilen Optik Disk Topografik Ol<;i.imlerine Ya§m ve 531

GiRi~

Disk Alam Bi.iyi.ikli.igi.ini.in Etkisi

SUMMARY

The Effect of Age and Disc Size on Optic Nerve Head Topographic Measures Obtained by Confocal Scanning Laser Ophthalmoscopy in Normal Eyes

Purpose: To detect the measures of optic nerve head topographic parameters with confocal scanning laser ophthalmoscopy in visually normal eyes and to investigate the effects of both disc size and age on these parameters.

Matherial and Methods: One hundred and six eyes of 58 normal subjects with the mean age of 47.46 ± 19.05 years (12 to 78 years) were included in this study. Three topographic 10°

images were obtained for each eye by HRT (Heidelberg Retina Tomograph) which is a scan- ning laser ophthalmoscope. Outer edge of the optic nerve head was delineated by a line drawn on the inner edge of the scleral ring on the mean topography image and the topographic measu- res were automatically extracted by HRT software version 2.01. The measures obtained were divided into two groups, as equal or younger than 50 years and older than 50 years and analy- zed by paired t test. In addition, the measures of the eyes with a disc size equal or smaller than 2mm

were compared with the measures of the eyes with a disc size greater than 2 mm

by using t test. The effects of both disc size and age on the measures of all eyes were analyzed by Pearson correlation analysis. The optic disc parameters mostly effected by age and disc size we- re determined by multiple linear regresyon analysis.

Results: Only cup shape measure of the subjects equal or younger than 50 years was signi- ficantly different than the measures of the subjects older than 50 years. The parameters; cup area, cup to disc area ratio, rim area, cup volume and mean cup depth of the eyes with a disc area greater than 2 mm2 were significantly increased (p<0.05).

While the cup shape measure was observed correlated with age (p< 0.05) ; the increase in disc area size was correlated with cup area, cup to disc area ratio, rim area, cup volume, mean cup depth, cup shape measure and mean nerve fiber layer thickness (r>0.020).

Multiple regression analysis demonstrated that the most important parameter correlated with age was cup shape measure and the parameters mostly effected by disc size were cup area and rim area, respectively.

Comment: The measures of optic nerve head topographic parameters obtained by HRT (Heidelberg Retina Tomograph) in visually normal subjects may be effected by age and disc si- ze. Therefore age and disc size should be considered in diagnosis and follow up of the glauco- matous optic neuropathies in which optic nerve head morphology is important..

Key Words: Confocal Scannmg Laser Ophthalmoscope, Heidelberg Retina Tomograph, Optic Nerve Head Topographic Parameters

Optik disk muayenesi glokomatoz optik noropatile- rin tam ve takibinde gok onemlidir ( 1 ,2). Optik sinir ba§l topografik olgiimlerindeki degi§iklikler, glokomlu goz- lerde gorme alam kay1planndan once meydana gelebil- mektedir (3,4). Artan ya§la birlikte optik sinir ba§mda akson saylSlnda bir azalma oldugu ve buna bagh olarak gorme alanmda e§ik duyarhhgm dii§tiigii bilinmekle be- raber ya§a bagh olarak meydana gelebilecek degi§iklik- lerin neler oldugu tam ag1khga kavu§mami§tlr (5,6,7).

Normal gozlerin optik disk topografik olgiimlerinin bi- linmesi, glokomlu gozler ile aymmm saglanabilmesinde

yard1mc1 olacaktlr.

ray1c1 laser oftalmoskop olan HRT ile tespit edilmi§tir.

Elde edilen degerler ya§a ve disk alam biiyiikliigiine go- re ayn ayn gruplandmlmi§, ya§m ve disk alam biiyiiklii- giiniin optik disk topografik olgiimlerine etkileri ara§ti- nlmi§tir.

MATERY AL

ve

Ya§ ortalamalan 47.46 ± 19.05 olan (12-78 ya§lan arasmda) 58 §ahsm 106 normal gozii gah§maya almmi§- tlr. <;ah§ma grubu, hastane gah§anlan ve goniilliilerden olu§maktad1r. <;ah§maya almma kriterleri; gormenin 0.7-1.0 arasmda olmas1, goz igi basmcmm <21 mmHg olmas1, eger mevcutsa gorme kusurunun <6.0 dioptri ol- masi, gorme alanlannda defekt olmamas1, goze ait ve gozii etkileyebilecek herhangi bir sistemik hastahgmm

<;ah§mam1zda optik sinir ba§mm kantitatif, yiiksek tekrarlanabilirlikli topografik olgiimleri bir konfokal ta-

532 Ozcan Ocakoglu, Niliifer Koyliioglu, Kaz1m Devranoglu, Can Dstiindag, Nevbahar Tam~;elik, Ahmet Dirican, ~ehirbay Ozkan

bulunmamas1 ve ilas: kullamm1 olmamasidir. Tum gozle- rin oftalmolojik muayeneye ek olarak, Humphrey gor- me alam cihaz1 kullamlarak gorme alam muayeneleri yapilmi§, pupilla dilatasyonunu takiben renkli optik disk fotograflan Topcon fundus kamera ile ahnmi§hr. 670 nm dalga boyu infared I§m kullanan bir konfokal tarayi-

Cl laser oftalmoskop olan HRT ile her goz is:in lOXIO btiytitmede alman 3 gortinttintin, bilgisayar ortammda birle§tirilmesi ile elde edilen ortalama topografik goriin- tti iizerinde, sklera halkasmm is: kenan hizasmdan, optik disk d1§ smm i§aretlenmi§ ve topografik ols:timler oto- matik olarak hesaplanmi§tlr (8). <;ah§maya konu edilen optik disk topografik ols:timleri; disk alam, s:ukurluk ala- m, s:ukurluk/disk alam oram, rim alam, s:ukurluk hacmi, rim hacmi, ortalama s:ukurluk derinligi, maksimum s:u- kurluk derinligi, s:izgi boyu yiikseklik degi§ikligi ,s:ukur- luk bis:im Ois:timti, ortalama retina sinir lifi tabakas1 ka- lmhgi ve sinir lifi tabakas1 kesit alam'd1r.

<;ah§maya alman §ah1slar 50 ya§ ve altmda olanlar (s50) ile 50 ya§m tizerindekiler (>50) olarak iki gruba aynlmi§, HRT ile elde edilen optik disk ols:timleri iki grubu olu§turan gozler arasmda ikili t testi ile klyaslan- mi§tir. Aynca disk alam 2 mm2'nin altmda ve e§it (>2 mm2) olan gozlerle, 2 mm2 nin tizerinde (>2 mm2) olan gozlerin disk ols:iimleri arasmdaki farkhhklar yine ikili t testi kullamlarak incelenmi§tir.

<;ah§maya ahnan ttim gozlerde (106 goz) ya§m ve disk alam btiyiikltigtintin optik disk topografik ols:iimleri ile bagmt1s1 Pearson korelasyon analizi ile, ya§m ve disk alam btiytikltigiiniin hangi optik disk Ois:timlerini en faz- la etkiledigi ise multipllineer regresyon analizi ile ara§- tmlmi§tlr. Lineer regresyon analizinde bag1mh degi§-

kenler ya§ ve disk alam; bag1mslz degi§kenler ise ya§, disk alam, s:ukurluk alam, rim alam, s:ukurluk hacmi, rim hacmi, s:ukurluk I disk alam oram, ortalama sinir li- fi tabakas1 kalmhg1, sinir lifi tabakas1 kesit alam, s:izgi- boyu yiikseklik degi§ikligi, s:ukurluk bis:im Ois:umii, or- talama ve maksimum s:ukur derinligi olarak kullanllmr§- tlr.

SONU<;LAR

Ya§ ortalamalan 47.46 ± 19.05 (12-78 ya§ aras1), GiB 12-21 mmHg arasmda degi§en (ortalama 14.4 ± 4.5 mmHg), refraksiyonu <+/- 6.0 D ( -4.00-+ 1.5 sferik) olan 106 goze yapllan HRT analizi sonucu elde edilen optik disk topografik ols:iim ortalama degerleri Tablo I de sunulmu§tur.

50 ya§ ve altmdaki 26 §ahsm 49 gozti ve 50 ya§

iizerindeki 32 §ahsm 57 gozii iki gruba aynlarak optik disk parametreleri arasmdaki farklar ikili t testi ile ince- lenmi§tir. Elde edilen sonus:Iara gore ya§ artr§mdan etki- lenen tek parametre s:ukurluk bis:im ols:timiidiir (p<0.05). Optik diskin tiim bis:iminin gostergesi olan s:ukurluk bis:im Ois:timtintin ya§ arti§l ile negatif degerin- de bir azalma oldugu goriilmektedir (pozitif degere kay- rna). Diger optik disk ols:iimlerinde ise artan ya§a bagh olarak iki grup arasmda onemli degi§iklik tespit edilme- mi§tir (p>0.05) (Tablo 2).

Tiim gozler, disk alam btiyiikltigti (2 mm2 ve >2 mm2 olarak ikiye aynld1gmda gruplar arasmdaki optik disk Ois:timlerinin farklan ikili t testi ile ara§tlnlml§tlr Disk alammn btiytimesi s:ukurluk alam, C/D alam oram, rim alam, s:ukurluk hacmi, ortalama s:ukurluk derinli- Tablo 1. Normal gozlerde HRT ile elde edilen optik disk topografik olr;iimleri ortalama degerleri

OPTiK DiSK TOPOGRAFiK

6L<;:UMU

Disk Alam mm2 2.21 0.47 1.16 4.04

<;ukurluk Alam mm2 0.62 0.51 0.00 2.55

C/D Alam Oram 0.27 0.18 0.00 0.79

Rim Alam mm2 1.59 0.43 0.46 3.15

<;ukurluk Hacmi mm3 0.15 0.15 0.00 0.74

Rim Hacmi mm3 0.39 0.19 0.04 1.25

Ortalama <;ukurluk Derinligi mm 0.21 0.10 O.Dl ^0.48

Maksimum <;ukurluk Derinligi mm 0.54 0.22 0.06 1.03

<;ukurluk Bi~;im OI~;iimii -0.20 0.13 -1.23 O.Ql

<;izgi Boyu Yiikseklik Degi§ikligi mm 0.37 0.11 0.21 0.98

Ortalama Sinir Lifi Tabakas1 Kalmhg1 mm 0.23 0.06 O.Ql 0.36

Sini Lifi Tabakas1 Kesit Alam mm2 1.18 0.30 0.04 2.08

- - - · · · · - -

Konfokal Tarayici Laser Oftalmoskop ile Normal Gozlerde Tespit Edilen Optik Disk Topografik Ol9i.imlerine Y a§m ve 533 Disk Alam Biiyiikliigiiniin Etkisi

Tablo 2. 50 ya§zn altz ve ustu normal gozlerde elde edilen HRT parametrelerinin iki grub arasznda ikili t testi ile kar§zla§tzrzlmasz

PARAMETRE ::;soya§ >50 ya§

P degeri

(n=49) (n=57)

Disk Alam (DA) mm2 2.21 ± 0.4 2.20 ± 0.4 P=0.961

<;ukurluk alam (CA) mm2 0.57 ± 0.5 0.66 ± 0.4 P=0.364

<;ukurluk /Disk oram (C/D area) 0.23 ± 0.1 0.29 ± 0.1 P=0.128

Rim alam (RA) mm2 1.64 ± 0.3 1.55 ± 0.4 P=0.275

<;ukurluk hacmi (C\') mm3 0.12±0.1 0.16 ± 0.1 P=0.204

Rim hacmi (RV) mm3 0.41 ± 0.1 0.38 ± 0.1 P=0.416

Ort.9ukurluk derinligi (mCD)mm 0.18 ± 0.09 0.21 ± 0.1 P=0.127

Maksimum 9ukurluk derinligi (MxCD)mm 0.53 ± 0.2 0.55 ± 0.2 P=0.530

<;:ukurluk bi9im iil9iimii (CSM) -0.22 ± 0.1 -0.16 ± 0.08 P=0.028*

<;izgiboyu yiiksek1ik degi§ikligi (HVC) 0.38 ± 0.1 0.35 ± 0.0 P=0.247

Ort.Sinir Lifi Ka1mhgi (mRNFL T) mm 0.227 ± 0.06 0.225 ± 0.04 P=0.867

Sinir Lif Tabakas1 kesit alam (RNFLcsA) mm2 1.18 ± 0.3 1.18 ± 0.2 P=0.987

*

Tablo 3. Disk alanz buyuk!Ugune gore (2 mm2 altz ve ustu disk alanz) HRT parametrelerinin ikili t testi ile kar§zla§tzrzlmasz

PARAMETRE

Ya§

Disk Alam (DA) mm2

<;ukurluk Alam (CA) mm2

<;ukurluk /Disk alam oram(C/D area) Rim alam (RA) mm2

<;ukurluk hacmi (CV) mm3 Rim hacmi (RV) mm3

Ort.9ukur1uk derinligi (mCD) mm Maks. 9ukurluk derinligi (MxCD) mm

<;ukurluk bi9im o19iimii (CSM)

<;izgiboyu yi.ikseklik degi§ik1igi (HVC) Ort.SinirLifi Kahnhg1 (mRFNL T) mm Sinir Lif i Tabakas1 kesit alam (RNFLcsA) mm2

- - - - - --- ------~

*

ginde anlamh bir artl§a neden olmaktad1r (p<0.05). Bti- ytik disklerde (>2 mm2) ortalama sinir lifi tabakas1 ka- hnhgmda anlamh olmayan bir azalma oldugu gortilmek- tedir (Tablo 3).

Tum gozlerde ya§ ve disk alammn optik disk topog-

disk alam:::;2 mm2 disk alam>2 mm2

P degeri

n=39 n=67

47.79 ± 18.5 47.26 ± 19.4 P=0.892

1.79 ± 0.14 2.45 ± 0.4 P=O.OOO**

0.34± 0.2 0.78 ± 0.5 P=O.OOO

**

0.19 ± 0.1 0.31 ± 0.2 P=O.OOl**

1.46±0.2 1.66 ± 0.4 P=0.018

*

O.Q7 ± 0.08 0.19 ± 0.17 P=O.OOO**

0.37 ± 0.1 0.40 ± 0.2 P=0.411

0.17 ± 0.09 0.22 ± 0.1 P=0.021

*

0.50 ± 0.2 0.56 ± 0.2 P=0.184

-0.211 ± 0.07 -0.186 ± 0.1 P=0.371

0.36 ± O.Q7 0.37 ± 0.1 P=0.445

0.242 ± 0.04 0.216 ± 0.06 P=0.222

1.157 ± 0.2 1.194 ± 0.3 P=0.497

rafik Ol<;timleri ile ili§kisi Pearson korelasyon analizi ile ara§tlnlmi§tlr (Tablo 4)

Korelasyon analizi sonu<;larma gore ya§ ve disk ala- m arasmda bir bagmtmm olmad1g1 gortilmti§ttir. Ya§ ar- tl§l <;ukurluk bi<;im ol<;timti ile zay1f bagmtlh bulUllillU§-

534 Ozcan Ocakoglu, Nili.ifer Koyli.ioglu, Kaz1m Devranoglu, Can Dsti.indag, Nevbahar Tamgelik, Ahmet Dirican, $ehirbay Ozkan

Tablo 4. Ya§ ve disk a/am buyuklugii ile bagzntzlz alan HRT parametreler

PARAMETRE

Ya§

Disk Alam (DA) mm2

<;ukurluk alam (CA) mm2

<;ukurluk /Disk alam oram (C/D Area) Rim alam (RA) mm2

<;ukurluk hacmi (CV) mm3 Rim hacmi (RV) mm3

Ort.gukurluk derinligi (mCD) mm

Maksimum gukurluk derinligi (MxCD) mm

<;ukurluk bigim olgi.imi.i (CSM)

<;izgiboyu yi.ikseklik degi§ikligi (HVC) mm Ort.Retina SinirLifi Kalmhg1 (mRNFL T) mm Sinir Lif Tabakas1 kesit alam (RNFLcSA) mm2

*Pearson r>0.20 anlaml!

tur (r=0.1990, p<0.05). Disk alam bi.iyi.ikliigi.i ile bagmtl- h olan HRT parametreleri ~ukurluk alam, C/D alam ora- m, rim alan1, ~ukurluk hacmi, ortalama ~ukurluk derinli- gi, ~ukurluk bi~im i:H~i.imi.i, ortalama sinir lifi tabakas1 kahnhg1d1r. Multipl lineer regresyon analizinde ~ukur­

luk alam (Beta=0.558 SE:0.07 p<O.OOl) ve rim alam (Beta= 1.012 SE:0.01 p<0.001) disk alam bi.iyi.ikliigi.in- den en fazla etkilenen HRT parametreleri olarak bulun- mu§tur.

TARTI~MA

Optik diskte ya§m artl§ma bagh degi§ikliklerin an- la§Ilmasi optik noropatilerin tamnmas1 ve takibinde onemlidir (3,9). Glokomlu hastalarda optik disk degi§ik- liklerinin gorme alam degi§ikliklerinden once meydana gelmesi disk degerlendirmesinin onemini vurgular (1,3,4). Glokomlu disklerde, rim alam azalmas1 ve ~u­

kurluk artl§l temel bulgulard1r. Optik diskte ya§lanma ile de rim alamnda azalma ve ~ukurluk boyutunda artl§

olabilecegi bildirilmi§tir (1 0,11 ). Glokomlu hastalarda, bu degi§ikliklerden ne kadanmn normal ya§lanmaya, ne kadannm ilerleyen optik noropatiye bagh oldugunun bi- linmesi gereklidir. Bu ama~la ~e§itli klinik yontemler kullamlarak ya§a bagh olarak olu§abilecek optik disk degi§iklikleri ara§tlnlmi§hr. Nonstereometrik fotografik degerlendirme (12), stereo fotograflardan degerlendirme (13), planimetri (14) gibi yontemler, gozlemciler arasm- da yi.iksek degi§kenlikler gosterir ve tekrarlanabilirlikleri di.i§iikti.ir. Bu nedenle daha giivenilir ve gozlemci hatala-

YA~ DiSKALANI

-0.0947 -0.0.947

0.0054 0.6148*

0.0777 0.3988*

-0.0973 0.3303*

0.0711 0.4461*

0.0012 0.1276

0.0974 0.2110*

0.0231 0.2110*

0.1990 0.2093*

-0.0474 0.1291

0.0469 -0.3209*

0.0280 0.0420

- ^{. - - - -}

nm en aza indirerek kantitatif ol~i.im saglayabilecek yontemler arastmlmi§tlr.Gi.iniimi.izde kullamlmaya ba§- layan konfokal taray1c1 laser oftalmoskopi yontemi ile elde edilen sonu~lann, histopatolojik ~ah§malarda tespit edilen degerlerle uyumlu oldugu ileri si.iri.ilmektedir (15,16).

<;e§itli optik disk inceleme metodlan kullamlarak yapdan ~ah§malarda, ya§m ve disk alam bi.iyi.ikliigi.ini.in optik disk topografisine etkisi ara§tlnlmi§tlr. Balaszi ve ark (17) 12 normal gozi.i incelediklerinde ya§ ile rim ala- m ve disk boyutu arasmda bir korelasyon bulamami§lar- dlr. Jonas ve ark (14) ise daha bi.iyi.ik bir seride ( 457 goz) aym sonu~lardan bahsetmi§lerdir. Funk ve ark (18) ya§m rim alam azalmas1 i.izerinde etkili olmad1g1 gori.i-

§iindedir. Ancak buna kar§I gori.i§leri savunan ~ah§malar

da mevcuttur. Tsai ve ark (19) 50 ya§m i.izerindeki §a- hislarda rim alamnda azalmadan ve ya§h grupta daha

ki.i~i.ik optik disk boyutu olduguna dair anlamh olmayan bir egiliminden bahsetmi§tir. Bengtsonn (20), nonstereo- metrik optik disk fotograflanm kullanarak her yd optik

~ukurlugun 0.002 mm artt1gm1, yani rimin azald1gm1 ile- ri si.irmi.i§, ancak optik disk ~apmda tespit ettigi bu mini- mal arh§lll artifisyel olabilecegini de vurgulami§hr. Var- ma ve ark (21) dogru oki.iler bi.iyi.itme kullamld1gmda ar- tan ya§m diskin bi.iyi.imesine bir etkisi olmad1gm1 ortaya koymu§tur. Garway-Heath ve ark (22) ya§h bireylerde daha bi.iyi.ik optik ~ukurluk, daha ki.i~i.ik rim alam bul- mu§, rim alanmdaki ydhk azalma oramm %0.36-0.62 olarak bildirmi§tir. <;ah§mamizda, normal gozlerde tes-

Konfokal Taray1C1 Laser Oftalmoskop ile Normal Gozlerde Tespit Edilen Optik Disk Topografik Ol'<iimlerine Ya§m ve 535 Disk Alam Bliytiklliglinlin Etkisi

$ekill. Aym hastamn optik disk topografik parametrelerine, disk alam biiyiikliigiiniin etkisi (JA: DiskAlam :Q mni2, JB: DiskAlam >2 mm2)

Heidelberg Relina Tomograph Initial Exam Report KIRMI>C, tw.aA DOB: 01.01.19<7

Sltroome1ric: Ar>:lly,is ONH

OilkAiu IS52nvn'

CupAtn OS6imm'

Cu~IO.sk lvu Rai•O 0 292

RlmAfn lJIIJrr.m'

CupVo~um• 017l=m

RomVclumt: 032\c:mm

MunCupODPih: 0257mm

• Ma.imumCupOt¢1·

Sl;nalllfGIO~o:

.HEIDELBErG

ensrneennG•

E;.um:1119252l.Dl.199i OD

~n. 10'. 2C.Otn:'T1 O~Odp:

... ^[

S!~cANirsiiONH;

Cu=:~St~ap•Unnllct .02i8 Htoghl v,.,,,,,cn Con lour 0,3!5 mm

t.lunRNFLThicl<t~ess 0222I'I'VTI

RNFLCrouSetliCIIAIII 1100rnm' Cln,.flr;;.~ti.,..· Normal' (•174) Rtlrrcrn:oHeoghi(Sid)

I U CERRAHPASA TIP FAKUL TESI GOZ HAST.ALIKLARI A 0 GLOK0.\1 81Rit.H

Heidelberg Retina Tomograph •HEIOELBErG

Initial Exa":l Report enGinEErinG•

KIRIMC, IWAZA 000:

PDI·IO·

D110Msis·

Commt~nl: 1176192219231924

Slctroomolric M11ysi1 ONU:

o.,~Aren

CvpNca:

CupiDotkA.rnRt~o C~.~p Va~""""'

MnnCupOep:h I.U...,CupOCiplh

2362mm•

0797mm'

OJ\5emm

lll1921i 2303,\959

Sam: 10'. 2 ~0 mm 0 SOd~

SlmKliTIIIIIicMtlylisONH·

CupSh;peMIISUI'II

OS

... t

He•Ohl V~riation Contour 0 JD5 mm MnnRNFLThid<nus 01911rnrn RNFL Cross Sto:loen IVU 1 oeo mm' ClaUoflc;.aiiCWI NOI"m~r [tO CG) AelcrenceHDIQI"II{Sid\" 0250n:m

~"1Rt.\nn1 ,.,... •• ,., __ , ... _,.~

---~---

SlQNII .. o/OOie:

t.U. CERRAHPASA TIP FAKUl TESI GOZ HASTALIKLARI A 0 GLOKOM OIRitAI

pit ettigimiz optik disk topografik olc;:iimlerini ya~ grup- lanna ve disk alam biiyiikliigiine gore ayrrarak degerlen- dirdik. Sonuc;:lanm1za gore artan ya~m optik disk alamm etkilemedigini, ancak optik disk topografik olc;:iimlerin- den c;:ukurluk bic;:im olc;:iimiinii pozitife kaydlrd!gllll tes- pit ettik. Optik diskin global olc;:iimii olup, normal glo- komsuz gozlerde negatif olan ve glokomatoz hasar iler-

~HICI..E ,.IELO QW:OLYS\S

]11nm;:o ttnM;:n ><JRIIAC tO• ooo: 01-01- .. 7 I

n .n.

1> ll ,~:, "I" l!h 11 II

"ono "I" olio'

:: l: :.IJi:+~--H

1jJ1 11 1l aJ, II II ' ' " ' II 11 II

" oRo " " I" " o~o "

t• :-1

1JLin

·l·l II 1•1

•1:;. :: :.:1.:·;::

·I····

•1•!•\·)·1· / 1 I II

"11\'

' '

~ ^...

- + - +

"$.)1..;\.E ""I£Lto AIIQ\."i":-1~

1:.!!411~11\IOII'"'UI'.I'l.l

~MIIIIU 1/1/:tllflf\1111

·

..

juRo'lt;'ol«>!l::n "l"'ll0:..: ID• OOD:!l~

"··j.u : "

II 1\ . l l U 1!

~ -

.u. "/'' ,fl, ;; "

1." ,jj, a l' ,fl, ;; /1 II

:I++~!: ::1:: ^{U II}

:t II ,IJ, a Ill .n. ,, a a .n. ¹¹

il II H ! il n a II•

.: :1:· :' '

: ; : : Hi : ·~ ^{; :} ... ·.·

.I . .. , ...

1·1·1:

,,,,,. I

_ L _

·· I

11 ,!J, u

: < 1 I 1•1

·1·1·1 1•1•1•1·1

.. . I . .

1 1•: lol•/1 1•1 I :I ·1·/·t I I I I I I ·• ,[. , ., : '"'

1

ledikc;:e pozitifligi artan bu parametrenin ilerleyen ya~la

birlikte degi~imi, optik c;:ukurlugun egimli yiizeyin altm- da kalan boliimiindeki art1~1 ve rimdeki gerc;:ek azalmay1 gostermektedir.

<;e~itli c;:ah~malarla disk biiyiikliigiiniin alan ile ilgili olan optik disk parametrelerini etkiledigi ancak derinlik

536 bzcan Ocakoglu, Niliifer Ki:iyliioglu, Kaz1m Devranoglu, Can Dstiindag, Nevbahar Tam9elik, Ahmet Dirican, ~ehirbay Ozkan

§eki/2. Optik disk alam buyukliigii birbirine yakzn olan iki hastamn optik disk topografik parametrelerine ya~zn etkisi (2A: Hasta Ya~z 00, 2B: Hasta Ya~z >50)

Heidelberg Retina Tomograph Initial Exam Report lUIW., ZEHR/1.

DOD:

Oi:19J>Cni5. tiORI.IAL Comlnl:'nl: 1870 25672~2669

Slaro:oomotricllnaly5is0NII:

D•1k,.rea Cu~Ain Cui)IOo1kAiaaR3to<:>

Cu:~Volum.

RomVolumo·

MunCuoOaplh:

1.\uimum C"p Oaplh:

Signnlula/Dato:

207•:mm•

054Dmm' 02GD

lt:lOOcmm 0191 mm

.HEIDELBErG EnGinEErinG•

~m· :!Z67JOJOS1S~9

10', 2~0mm. OS:IO;ot

Staroomtlllc 1\n~lyoi~ ONtl CupSh~Ffll,\euuro H"~r'l\ Var•3hcn ContcUf MnnRNFL ThotktlfiU RNFL Cross Staoon Atn Clauifi~:iof\

Rall<lti\CaHeoghi(SidJ'

00

(•188)

I U CERRAHPASA T!P FAKUL TESI GOZ HASTALIKLARI A 0 GLOKOM SIR!MI

Heidelberg Retina Tomograph Initial Exam Report YAPICIOGLU. HACER 000: 01.01 1927

Sl•reomotric~ysisONII;

OiskNu Cup At••

Culi/Dr1kA.teaRatoo

CupVoturnD·

n.rnvotum•

MnnC.,pOiplh t.ll•im..nC.,oOiplh Sign;lluto/Oalo.

2153..-.m•

1372mm' 0127cmm 0277crnm

.HEICJELI3ErG EnGinEErinG•

E;o.g.rn: IIJ.:GI:!IOS\999

200mm IC<Idpt

Slareomc'.IICA.tui!YJIS0Nit Cup Shapa r.te~sur•

lia'!jhiVarontoonC.:ntcur MaanRNFLTh•dneu RNFLCrcss S•~tocnArea

00

Classifr~toon lb<mil' (•0.52f AoflrenceH•ight{Stll.l

I U CfRilAiiPI\SA TIP FIIKUL TESI COZ HASTIILIKLARI A 0 GLOKm.l BIRIMI

ols:iimleri iizerinde etkili olmad1g1 ileri siiriilmii§tiir. Kee ve ark (23) optik disk boyutundaki artl§ ile s:ukurlugun yaygmla§tlgm1 ancak derinle§medigini bu nedenle de derinlik artl§mm glokomlu disklerin tamnmasmda iyi bir kriter olabilecegini si:iylemi§tir. <;ah§mam1Zda her ne ka- dar disk alan biiyiikliigiinden en s:ok etkilenen optik disk parametreleri s:ukurluk alam ve rim alam olarak tespit

~Ill<;.\.£ ''IE\.0 foll(o:.'.'$.1'!- £'>1:: f"lr:Uf

\:::~·~.~~~~::~n"1:•-•P•>L ^to: coD• ^{OHu·:::4 j}

··i;o"

It

::i:: :: ''

li

"Ia ·:;·

; ;ttt; ,;;: ..

.:::r+ l :::.

I 1 I I 1·1 II I : -'...:..____' ·I I I •! I I I

/ ~ I I ·1 ·1 I 1 ·1

I 11 I 1·1 1 I t I I 1·1 1·1 I : <

I / 1•) 1 I

- I L

I

"!" _I•

' " j:

·1·1•1 ...

·;·;:;·;.:i:: .,.,, T

. : : r:

I

I

;:h .•.

$1/ICLE. 0: I[LI.i nUI:iL"o""$1'- E."• ~ 1 Plo;toT

,t~:·~.: r:~:~~~~;·~~tc IV.Lv ttn ooo' ot ·OI -:!:" I

":: ·:1:: :: "

,, ,jl, ·[·· ,,,, ,, "

,r ,j:, ,, II ,j!, ;:

H. rl 11 I ' li ~-~~

a ::. -::· ::· [ ,l;, ,;;, :: a ''::

~ : I ; : : :

.. ,,.,.,

·1·1 I 1 1 1·1·!

·1·/•/ •l·i · l·l·l·J:

., "·•

. , ... .

.. .

I I l l I 1·1 1 1 1·1 1 1•/

·1·1·1·1

')

... :il!J::::

., I

.... ~,:~~~~

ti~j'

.J...JL,•...o,l_...,..,. II o.11 ll+!d.'· . .J!I

edilmi§ ise de derinlik i:ils:iimleri olan s:ukurluk hacmi, ortalama ve maksimum s:ukurluk derinligi de disk alam artl§ma bagh olarak artmaktad1r. Bu sonuca bakarak, glokomati:iz disklerin normalden aymmm1 yaparken sa- dece ya§m degil, disk alam artl§lmn da giis:liik 91karabi- lecegini si:iyleyebiliriz. Diger bir gi:izlemimiz ise ortala- ma sinir lifi tabakas1 kalmhgmm, disk alam 2 mm 2'nin

Konfokal Taray1c1 Laser Oftalmoskop ile Normal Gozlerde Tespit Edilen Optik Disk Topografik Ol<;:iimlerine Y a§m ve 537 Disk Alam Biiyiikliigiiniin Etkisi

tizerindeki gi:izlerde, disk alam ::;2 mm2 olan gi:izlere oranla daha az oldugudur. Bu yap1sal farkhhk kti<;:tik disklerin glokomati:iz hasara daha diren<;:li, btiytik alanh disklerin ise daha kolay hasarlanabilir olmasmm nedeni olabilir.

Sonu<;: olarak ya§ ve disk btiytikltigti, optik diskin topografik i:il<;:timleri tizerine etkili olabilmek:tedir. <;ah§- mamlzda ya§ artl§mm <;:ukurluk bi<;:im i:il<;:timtinde, disk alam artl§mm ise <;:ukurluk alam ve rim alamnda degi-

§ikliklere yol a<;:t1g1 gortilmti§ttir. Bu degi§ikliklerin iyi bilinmesnin glokomlu gozlerin, normal olanlardan aynl- masmda i:inemli oldugunu dti§tinmekteyiz.

KAYNAKLAR

I. Funk J: Early Detection Of Glaucoma By Longitidunal Monitoring Of The Optic Disc Structure Graefes Arch.

Clin. Exp. Ophthalmol. 1991; 229:57-61

2. Nicolela MT, Drance SM: Various Glaucomatous Optic Nerve Apperances Ophthalmology 1996;103:640-9 3. Sommer A, Pollack I, Maumenee AE: Optic Disc Para-

meters And Onset Of Glaucomatous Field Loss. Methods And Progressive Changes in Disc Morphology Arch.

Ophthalmo1.1979;97:1444-54

4. Zeyen TG, Caprioli J: Progression Of Disc And Field Da- mage in Early Glaucoma Arch. Ophthalmol.

1993;111:62-5

5. Balaszi Ag, Rootman J, Drance SM: The Effect Of Age On The Nerve Fiber Population Of The Human Optic Nerve. Am. J. Ophthalmol. 1984;97:760-6

6. Repka MX, Quigley HA: The Effect Of Age On Normal Human Optic Nerve Fiber Number And Diameter. Oph- thalmology 1989;96:26-32

7. Jaffe GJ, Alvarado JA, Juster RP: Age-Related Changes Of The Normal Visual Field Arch. Ophthalmol. 1986;

104:1021-5

8. Heidelberg Retina Tomography Operation Manual Soft- ware Version 2.01. Heidelberg Engineering Gmbh;

1994;22

9. Quigley HA, Brown AE, Morrison JD, Drance SM:The Size And Shape Of The Optic Disc in Normal Human Eyes. Arch. Ophthalmol. 1990; 108:51-57

10. Britton RJ, Drance SM, Schulzer M: The Area Of The

Neuroretinal Rim Of The Optic Nerve in Normal Eyes Am. J. Ophthalmol. 1987; 103:497-504

11. Mikelberg FS, Drance SM, Schulzer M: The Normal Op- tic Nerve: Axon Count And Axon Diameter Distrubition Ophthalmology 1989; 96:1325-8

12. Syndecker D: The Normal Optic Disc. Ophthalmoscopic And Photographic Studies. Am. J. Ophthalmol. 1964;

58:958-64

13. Spenser AF, Vernon SA: Optic Disc Measurements:A Comparison Of indirect Ophthalmoscopic Methods. Br. J.

Ophthalmol. 1995; 79:910-5

14. Jonas JB, Gusek GC, Naunen GOH: Optic Disc, Cup And Neuroretinal Rim Size, Configuration And Correlations in Normal Eyes. Invest Ophthalmol. Vis. Sci. 1988;

29:1151-8

15. Shields MB, Martone JF, Shelton AR: Reproducibility Of Topographic Measurements With The Optic Nerve Head Analyzer Am. J. Ophthalmol. 1987; 104:581-6

16. Woon WH, Fitzke FW, Bird AC, Marshell J: Confocal imaging Of The Fundus Using A Scanning Laser Oph- thalmoscope Br. J. Ophthalmol. 1992; 76:470-4

17. Balazsi AG, Drance SM, Schulzer M, Douglas GR: Neu- roretinal Rim Area in Suspected Glaucoma And Early Chronic Open-Angle Glaucoma . Correlation With Para- meters Of Visual Function. Arch. Ophthalmol. 1984;

102:1011-4

18. Funk J, Dieringer T, Grahn F: Correlation Between Neu- roretinal Rim Area And Age in Normal Subjects. Graefes Arch. Clin. Exp. Ophthalmol. 1989; 227:544-8

19. Tsai CS, Ritch R, Shin DH, Wan JY, ChiT: Age-Related Decline Of Disc Rim Area in Visually Normal Subjects Ophthalmology 1992; 99:29-35

20. Bengtsonn B: The Alteration And Asymmetry Of Cup And Disc Diameters Acta Ophthalmol. 1980; 58:726 -32 21. Varma R, Tielsch JM, Quigley HA, Hilton SC, Katz J,

Spaeth GL: Race-,Age-, Gender- And Refractive Error- Relateddifferences in The Normal Optic Disc. Arch. Oph- thalmol. 1994;112 :1068-76

22. Garway-Heath DF, Wollestein G, Hitchings RA: Aging Changes Of The Optic Nerve Head in Relation To Open Angle Glaucoma Br. J. Ophthalmol. 1997; 81:840-45 23. Kee C, Koo H, Ji Y, Kim S: Effect Of Optic Disc Size Or

Age On Evaluation Of Optic Disc Variables Br. J. Oph- thalmol. 1997; 81:1046-49