ÖĞRETMENLİK MESLEĞİ ETİK VE
Doç. Dr. Harun ŞAHİN
Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Eğitim Bilimleri Bölümü/EPÖ
İnsan;
n Biyolojik n Kültürel n Sosyal
n Psikolojik boyutlardan oluşur.
İnsan, biyo-kültürel, sosyal ve psikoljik bir varlıktır.
İnsan ;
• Bilişsel
• Duyuşsal
• Psikomotor davranışlara sahiptir.
Eğitim yoluyla, bireyde bu davranışların değişimi ve gelişimi hedeflenir ve kazandırılır.
Kültür
• Kültür; bir toplumun üyesi olarak insanoğlunun
öğrendiği, bilgi, sanat, gelenek, görenek ve benzeri
yetenek, beceri ve alışkanlıkları içine alan karmaşık bir bütündür.
• insanın ürettiği ve yaşayıp ve yaşattığı her şeydir.
Kültür ;
• Kültür, doğumdan sonra kazanılır ve öğrenilir.
• Öğrendiği bilgileri ve kazandığı alışkanlıkları kendisinden gelen bireylere aktarır.
• Öğretmenler, toplumdaki en çok kültür aktarıcı kişilerdir.
Kültürleme ;
n Kültürel değerlerin bireye kazandırılması sürecidir.
n Kültürleme, bireyin doğumdan ölüme kadar
toplumun istek ve beklentilerine uyacak şekilde etkilenmesi ve değiştirilmesi söz konusudur.
Kültürleme ile;
• bilinçli,
• bilinç dışı,
• yaygın
• kendiliğinden
• rastlantısal
• bireysel öğrenmeler ve
• şartlanmalar söz konusudur.
Yaşantı ;
• Yaşantı, bireyin çevresiyle kurduğu etkileşim sonucu bireyde kalan izler olarak tanımlanabilir.
• Her bireyin çevresiyle kurduğu etkileşim farklı
olduğu için geçirdikleri yaşantılar ve kazandıkları davranışlar da birbirinden farklıdır.
Yaşantı;
Yaşantı, eğitsel yönden
•kazanılmış yaşantı,
•yaşanılmış yaşantı olmak üzere ikiye ayrılır.
Kazanılmış yaşantı ;
• Kazanılmış yaşantı, belirli bir etkileşim
durumunda yer alan etkinliklerin tümünü içermektedir.
Yaşanılmış yaşantı;
Yaşanılmış yaşantı;
•Söz konusu etkileşim durumunda yer alan
etkinliklerden yalnızca bireyde kalıcı iz bırakan ve bireyin davranışında değişim oluşturan
etkinliklerdir.
Süreç;
n Bir ürünün oluşumunda yer alan etkinlikler bütünü ya da belirli bir hedefe yönelik
işlemler dizisidir.
Davranış ;
• Organizmanın uyarıcıya ya da herhangi bir etkiye karşı gösterdiği tepki ve tepkiye karşı gösterdiği etkiye davranış denir.
Davranış;
Eğitim açısından davranış,
Doğrudan ya da dolaylı olarak
•Gözlenebilir,
•Ölçülebilir,
•İstenilir
olması gerekir.
Davranış
İnsan davranışları;
•Doğuştan gelen davranışlar,
•Geçici davranışlar,
•Sonradan kazanılan/öğrenilmiş davranışlar
Olmak üzere üç grupta ele alınabilir.
Doğuştan gelen/refleks davranışlar ;
• Öğrenmeyle değiştirilemeyen davranışlardır.
• Örn: insanın gözbebeğinin aşırı ışıkta küçülmesi, az ışıkta büyümesi doğuştan gelen davranışlardır.
Geçici davranışlar;
• Alkol, ilaç, uyuşturucu madde, hastalık gibi
etkilerle ortaya çıkan ve bu etki ortadan kalktıktan sonra kaybolan davranışlardır.
• Örn: bir kişinin yüksek ateş, alkol gibi
nedenlerden dolayı yaptıkları konuşmalar
.
Sonradan kazanılmış/öğrenilmiş davranışlar;
• Doğuştan getirilmeyen, öğrenme ürünü olan davranışlardır.
• Ör: öğrenmenin tanımını söyleme, çevreyi temiz tutma, bir müzik aleti çalma.
• Bu davranışların istenilir olması beklenir.
EĞİTİM
• Eğitim en yalın ve sade biçimi ile ’’Kasıtlı Kültürleme’’ sürecidir.
• Bireyin kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı ve istenilen yönde davranış değiştirme
sürecidir.
EĞİTİM SİSTEMİNİN ÜÇ TEMEL ÖĞESİ
EĞİTİM SİSTEMİ
ÖĞRENCİ ÖĞRETMEN EĞİTİM
PROGRAMI
Öğrenme ;
• Öğrenme bireyin çevresi ile etkileşim sonucunda oluşur.
• Bireyin davranışlarında değişiklik meydana getirir.
• Doğduğu andan itibaren öğrenme sürecinin içerisinde yer alır
.
Öğrenme;
n Öğrenmenin sürekli olması ve öğrenilenlerin
nispeten kalıcılığı için; bireyin yaşantısı, tekrar ve pekiştireçler önemlidir.
Öğrenme ,
Gerçek bir öğrenmenin olabilmesi için öğrenenin;
n Öğrenmeye istekli, n Çaba harcaması,
n Öğreneceği konuyla ilgili ön öğrenmeleri, hazırbulunuşluğa sahip olması gerekir.
Öğrenme:
Öğrenme bireyde meydana gelen
•yaşantı ürünü,
•az çok kalıcı izli davranış
değişmeleridir.
Öğretme ;
n En geniş anlamda öğrenmeyi sağlama etkinliğidir.
n Bilinçli ve amaçlı bir etkinliktir.
Öğretim ;
Önceden belirlenen hedefler çerçevesinde;
n Bir eğitim kurumu veya bir okulda n Planlı, programlı etkinlikler yoluyla, n Öğretmenlerin rehberliğinde
n Ölçme değerlendirmeler yapılarak gerçekleşir.
Sağlıklı bir öğretim ;
n Öğrenci ve öğretmen iletişimi, n Okulun sahip olduğu imkanları, n Donanım,
n Yönetim,
n Sınıf düzenini gerektirir.
Kaynakça
• Demirel, Ö. (2015). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Erden, M. (2008). Eğitim bilimlerine giriş. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Ertürk, S. (1972). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Yelkentepe Yayınları.
• Güvenç, B. (1984). İnsan ve kültür. İstanbul: Remzi Kitapevi Yayınları.
• Ornstein, A. J. & Hunkins, F. P. (2014). Eğitim programı: temeller, ilkeler ve sorunlar . (A. Arı, Çeviri Ed.). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Oral, B. ve Yazar, T. (2017). Eğitimde program geliştirme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Sönmez, V. (2015). Öğretmen elkitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Varış, F. (1976). Eğitimde program geliştirme: Teori ve Teknikler.
Ankara: A.Ü. Eğitim Fakültesi Yayınları.