/??iaze£ervı*nvZ4
'fa n ıtu /o ’iJMsc
E «<S£lb> A R P A Ç A Y
ATATÜRK
İNKILÂP
MÜZESİ
Heri köşesi, her yanı Büyük Kurtarıcı Atatürk’ün anıla rıyla dolu bir bina vardır Istanbulda.. Üç katlı bu yapıtın ka pısından son odasına kadar her tarafında Atatürk’ün en net çizgileri sıralanmıştır.
«Hayatta en hakiki mürşit ilimdir» diyen Atatürk’ü bu binanın kitaplarla dolu loş bir odasında tüm büyüklüğü ile görebilirsiniz.
«Ordular. İlk hedefiniz Akdenizdir. İleri!..» diyerek ta rihimize altın sahifeler ilâve eden Atatürk’ü muhteşem bir tablonun renkleri arasında bulabilirsiniz.
Yeni, yepyeni bir Türkiye Cumhuriyetinin temelini atan, Büyük Taarruzun kahraman Başkomutanı Atatürk’ü ölümü kabul edemiyeceğiniz bir inançla dimdik karşınızdaymış zan nedebilirsiniz.
Yunan Generalini esir eden Atatürk’ü, kumandasındaki kuvvetlerle düşman birliklerini denize d'öken Atatürk’ü, Sivas Kongresinin hazırlayıcısı Atatürk’ü, harf inkılâbının yaratıcısı Atatürk’ü yıllar öncesinin unutulmaz hatıraları arasında tek tek görmeniz mümkündür.
Her köşesi büyük kurtarıcıdan çizgilerle dolu olan bu üç kath mütevazi bina «Atatürk İnkilâp Müzesi» dir.
5,5 A Y OTURDU
İstanbul Belediyesine ait olan ve yakın tarihimizin en can lı bir köşesi olarak isimlendireceğimiz «Atatürk Müzesi» Şişli ile Osmanbey arasındadır.
Türkiye’yi kurtarabilmek için Atatürk’ün yaptığı en yo ğun çalışmalara sahne olan bina, 1942 yılında Belediye tara fından satın alınmış, gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra 1943 yılında müze olarak hizmete açılmıştır.
Büyük Kurtarıcı Atatürk bu evde tam 5,5 ay oturmuş tur. Fransa’ da bulunan bir iş adamından evi kiralıyan Atatürk, 1918 Kasımının son haftasında buraya taşınmış ve 16 Mayıs 1919’a kadar oturmuştur. Kader arkadaşları ile orta kattaki büyük salonda defalarca toplantı yapan, plânlar hazırlayan ve
-
14
-meşhur Sivas Kongresinin hazırlıklarına girişen Atatürk, Sam sun’a gitmek üzere 16 Mayıs sabahı evden ayrılmıştır,
YILDA 15 BİN KİŞİ
İlgililerin verdiği bilgiye göre, ortalama bir hesapla yılda 15 bin kişi müzeyi gezmektedir. En çok ziyaretçinin geldiği ay ise Atatürk’ün öldüğü ay olan Kasımdır. Duvarlarda sıralan mış fotoğrafları, camekânlı bölmelerde muhafaza edilen eş yaları ilgi ile izliyen ziyaretçilerin en çok merak ettikleri nok ta Atatürk’ün yatağıdır. Müzedeki görevliler sık sık ziyaretçi lerin «Ata’nm yatağı nerede? şeklindeki suallerine muhatap olmaktadırlar. Bilindiği gibi Atatürk’ün yatağı Dolmabahçe Sarayında bulunmaktadır.
HER ŞEY VAR
Müzede yer alan Atatürk’e ait eşyaların çoğu kızkardeşi tarafından verilmiştir. Diğerlerini ise Atanın yakın arkadaşları Müzeye hediye etmişlerdir. Atatürk’ün mendilinden çizmesine, kolonyel şapkasından seyahat ve manevralarda giydiği pan
tolonuna, sigara tablasından bir tutam saçma kadar herşey müzede teşhir ediliyor. Müzenin ilk katında Atatürk’ün Selâ- nik’te doğduğu ev ve odayı canlandıran yağlı boya tablolarla fotoğrafları yer alıyor. Diğer odada bir camekân içinde Bü yük Kurtarıcının pırıl pırıl parıldıyan ve bastığı yeri titreten çizmeleri var. Hemen yanındaki bölmede bir kalpak.. Üzerin deki nottan Atatürk’ün Sakarya Harbinde bu kalpağı giydiği anlaşılıyor. Koyu gri-beyaz karışımı bir kalpak.. Elinde dür bün Büyük Taarruzu yöneten Atatürk insanın hayalinde can lanıyor bütün heybeti île.. Ötede yakası kırmızı bandla çev rili müşir elbisesi. Soğuk havalarda dizlerini örttüğü lutr ör tü.. Kenarı biraz yıpranmış, deri kılıf içinde Atatürk’ün ter mosu.. Duvarlarda hepsi birbirinden ilginç, yakın tarihi göz ler önüne seren fotoğraflar.. Odadan dışarı çıkarken Çallı İbrahim’in büyük, çok büyük bir kompozisyonu karşınızda. Hezimete uğravan düşman kuvvetlerinin kumandanı Trikopis kılıcını Atatürk’e teslim ediyor.
ATA’NIN ELBİSELERİ
Sonra Müzenin ikinci katı.. Bu kısımda özellikle Ata’- nın giyim eşyaları sıralanmış. Bir köşede Ata’nm gömlekleri ve iç çamaşırları. Beyaz gömleklerden bir kısmının yakası dev rik, bir kısmının ise d'ik.. Beyaz-bordo karışımı kareli örül müş süveteri.. Sivas Kongresinde giydiği siyah cekete. Ötede hastalanıp yatağa düşmeden önce kullandığı lâcivert kostümü. Atatürk çok severmiş bu elbisesini.. Kruvaze yakalı oeket. İki sıra üç düğmeli.. Kollara dörder düğme dikilmiş.. İçindeki markadan Paris konfeksiyon mağazalarından birinin malı ol duğu anlaşılıyor. Odanın öbür köşesinde yine Atatürk’ün el biseleri teşhir ediliyor. Millet Meclisinde meşhur «Büyük Nut ku» nu okurken giydiği redingot tertemiz duruyor cam bölme nin içinde.. Klâpeleri geniş yakanın iki tarafında ikişer ilik açılmış.. Önünse iki sıra düğmeler..
Atatürk.. Bir devletin kurtarıcısı.. Dünya Savaş tarihinin unutulmaz Başkumandanı.. Büyük Taarruzun ünlü kurmayı.. İlk hedefiniz Akdenizdir İleri!.. 19 Mayıs.. Samsuna çıkış . Si vas Kongresi.. İstiklâl Savaşı.. Cumhuriyetin ilânı.. Ey Türk Gençliği!. Birinci vazifen Türk istiklâlini ve cumhuriyetini ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir..
Bir anda bunlar geçiyor insanın akimdan. Sonra acı ger çek: Ölüm..
ZÜBEYDE HANIMIN DOKUDUĞU HALI
Sarılı, beyazlı deniz havlusu, annesi Zübe.yde hanımın ken di elleri ile dokuduğu üzeri Türk motifleri ile dolu kilim.. Ata-(Devamı 28. Sahifede)
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi