Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi
Cilt: 8 Say : 2 2005
*Cumhuriyet Üniversitesi, Di Hekimli i Fakültesi, Periodontoloji Anabilim Dal , S(VAS. 110
B R VAKA NEDEN YLE RAD KSEKTOM OPERASYONU LE B RL KTE UYGULANAN
GREFT MATERYAL ETK S N N 9 AYLIK DÖNEMDE DE ERLEND R LMES
EVALUATION OF THE EFFECT OF AN APPLIED GRAFT MATERIAL TOGETHER
WITH A RADIXECTOMI OPERATION IN A CASE FOLLOWED 9 MONTHS
A. Hakan DEVEL O LU* Vildan BOSTANCI*
ÖZET
Furkasyon problemlerinin periodontoloji de önemli bir yeri vard r. Bu olguda, mandibular sol birinci molar nda furkasyon problemi olan hasta radiksektomi yöntemi ile tedavi edilmi tir. Bu amaçla ilgili di in distal kökünün ç kar lmas ndan sonra, alveoler soket içerisi granuler formda hidroksiapatit ve trikalsiyumfosfat içerikli bir bifazik seramikle doldurulmu tur. Hastan n operasyondan 9 ay sonraki muayenesinde graft materyalinin enflamatuvar reaksiyona yol açmad ve bu süreç içinde rezorbe olmadan defekt yöresindeki varl n korudu u gözlenmi tir.
Sonuç olarak, an lan materyalin biyouyumlu oldu u ve benzer vakalar n tedavisinde dü ünülebilecek bir alternatif olabilece i sonucuna var lm t r.
Anahtar kelimeler: Furkasyon defektleri, hidroksiapatit, trikalsiyumfosfat, sentetik graft materyalleri
SUMMARY
Patient who have furcation involvement on their mandibular first molar was treated with radixectomi. For this purpose after the radixectomi of the distal radix of the tooth the alveolar socket was filled with ceraform which contains hydroxyapatite and tricalciumphosphate. After 9 months of the operation it was seen that the material has not caused an inflammatuar reaction and it has maintained its existence around the defect without any resorption.
As a result, a decision has been made that the mentioned material was biocompatible and can be considered as an alternative way in the treatment of same cases.
Key words: Furcation defects, hydroxyapatite, tricalciumphosphate, synthetic graft materials
G R 0
Furkasyon yöreleri, çok köklü di lerin kökleri aras nda yer alan bölgedir.1Hastal ktan etkilenen bifurkasyon veya
trifurkasyon bölgeleri a z ortam na aç labilir veya periodontal cebin enflame duvar ile örtülü durumda olabilir. Ayr ca ilgili di te mobilite görülebilir veya görülmeyebilir. Ço u zaman da semptomsuzdur, fakat akut dönemlerde de iddetli a r görülebilir. Furkasyon bölgesinde s de i iklikleri, hassasiyet, pulpal de i ikliklere ba l olarak nab zsal a r ve periodontal ligamentin akut enflamasyonundan dolay perküsyona reaksiyonlar bu tür olgulardaki klinik semptomlar aras nda yer al r.2,3
Furkasyon problemlerinde kar la lan en önemli sorun; bölgeye ula m zorlu undan kaynaklanan etkili plak kontrolünün sa lanamamas , bir di eri ise pulpa odas na aç lan aksesuar kanallar nedeniyle di
pulpas n n subgingival alandaki mikroorganizmalarca enfekte edilebilmesidir.3,4 Bu nedenlerle di devital hale
gelebilir, ayr ca bu pulpal enfeksiyon, periodontal dokular da enfekte edebilir.5
OLGU
46 ya nda erkek hasta, 2005 May s ay nda Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Periodontoloji Klini ine periodontal tedavi amac yla gönderilmi tir.
Hastan n anamnezinde herhangi bir sistemik hastal olmad saptanm t r. Yap lan intraoral muayenede, hastan n yo un di ta lar ile birlikte, di etlerinin de hiperemik, ödemli, enflamasyonlu oldu u gözlenmi tir. Bu klinik gözlemlerin d nda ayr nt l periodontal inceleme ve indeks de erleri sonucunda hastaya periodontitis te hisi konmu tur. Mandibular sol birinci molar di in Klas III
Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi
Cilt: 8 Say : 2 2005
111 furkasyon problemi oldu u klinik ve radyografik olarak
belirlenmi tir (Resim 1).
Resim 1. Tedavi öncesine ait panoramik grafi
(lk seansta hastaya; oral hijyen motivasyonu, di yüzey temizli i, polisaj ve subgingival küretaj içeren ba lang ç periodontal tedavisi uygulanm t r. Bu arada mandibular sol birinci molar di teki iddetli a r ve akut durum göz önüne al narak bu amaçla da ilgili di e kanal tedavisi uygulanm t r.
Kanal tedavisini takiben operasyon bölgesine gerekli lokal anestezi yap ld ktan sonra, özellikle di in distal kök bölgesi görülecek ekilde flep kald r lm , distal köke ula ld ktan sonra dü ük devirli bir ba l k ve serum irrigasyonu alt nda kole hizas nda olacak ekilde kesilip ç kar lm t r. Ard ndan, kökün kesildi i yörede kavite bo lu u amalgam dolgu ile restore edildikten sonra bölge serum fizyolojik ile yeniden iyice irrige edilip, distal kökün ç kar lmas ndan sonra ortaya ç kan alveoler soket bo lu u hidroksiapatit ve trikalsiyumfosfat içerikli granuler bifazik seramik materyalle (Ceraform) doldurulmu ve flep süturlanarak kapat lm t r. Postoperatif olarak; hastaya klorheksidin (%0.02) çalkalama solusyonu önerilmi tir. Operasyondan bir hafta sonra süturlar al nm ve hasta düzenli aral klarla kontrol seanslar na ça r lm t r. 9 ay sonra yap lan klinik ve radyografik muayenelerde ise graft materyalinin hiçbir enflamatuvar etkisinin olmad ve yinelenen radyografilerinde graft materyalinin bu dönem içinde rezorbe olmadan varl n sürdürdü ü gözlenmi tir (Resim 2).
TARTI0MA ve SONUÇ
Günümüzde furkasyon problemleri çok de i ik yollarla tedavi edilmektedir.
Radiksektomi, Klas III tipi furkasyon problemlerinde yayg n olarak uygulanabilen bir seçenektir.3 Biz de
vakam zda radiksektomi i lemi yapmay gerekli gördük. Bilindi i gibi çekim bo luklar de i ik tip alloplast ve allogreftlerle doldurularak buradaki iyile me
ekillendirilebilmektedir. Çe itli çal malarda alloplast uygulanm çekim bo luklar n n kemik dolumuyla sonuçland gösterilmi tir.6 Olgumuzda da bir bifazik
seramik olan partiküler formdaki Ceraform çekim soketine uygulanarak, 9. ay sonuçlar radyografik olarak incelenmi tir. Osteokondüktif yap da olan alloplastlar idealde zamanla rezorbe olarak yerini kemi e b rakmak zorundad rlar. Rezorbsiyon süresi de i ik faktörlere ba l d r. Özellikle bifazik sistemlerde, kar mdaki HA(Hidroksiapatit)’in oran rezorbsiyonu geciktirmektedir.7,8 Resim 2’de 9. ay sonucu
görülmektedir; materyalin hiçbir olumsuz etkisi görülmemi tir ve biyouyumlu karakterdedir. Literatürde, radiksektomiyle birlikte çekim soketine biomateryal uygulanm bir vakaya rastlanmam t r.
Resim 2. Tedavi sonras 9. aya ait panoramik grafi
Ceraformun bu özelli i, deney hayvanlar ndaki uygulamalar sonucunda da benzer etkiler göstermi tir.9
Sonuç olarak,Ceraformun kemik olu umuna bu 9 ayl k süreçte osteokondüktif bir etkisi görülmemi olmas ile birlikte; an lan materyalin daha ileriki dönemlerdeki davran n n da ilave çal malarda incelenmesinin gerekli oldu unu dü ünmekteyiz.
KAYNAKLAR
1. Bower RC. Furcation morphology relative to periodontal
treatment: furcation root surface anatomy. J Periodontol 1979; 50: 366–374.
2. Carranza FA, Newman MG. Clinical Periodontology, 8th
edition W.B.Saunders Co. Philadelphia, 1996.
3. Atao lu T, Gürsel M. Periodontoloji, 3.Bask , Damla Ofset,
Konya, 1999.
4. Lindhe J. Clinical Periodontology and Implant Dentistry,
4th ed. Oxford: Blackwell Publishing; Oxford 2003.
5. Zappa U, Grosso L, Simona C, Graf H, Case D. Clinical
furcation diagnoses and interradicular bone defects. J Periodontol 1993; 64: 219–227.
Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi
Cilt: 8 Say : 2 2005
112
6. Gauthier O, Boix D, Grimandi G, Aguado E, Bouler JM,
Weiss P, Daculsi G. A new injectable calcium phosphate biomaterial for immediate bone filling of extraction sockets: a preliminary study in dogs. Journal Periodontol. 1999; 70(4): 375–83.
7. LeGeros RZ. Properties of osteoconductive biomaterials:
calcium phosphates. Clin Orthop 2002; 395: 81–98.
8. Naaman NB, Ouhayoun JP: Bone formation with disks or
particles of natural skeleton plus polyglactin 910 mesh: histologic evaluation in rat calvaria. Int J Oral Maxillofacial Implants 1998; 13: 115–120.
9. Develio lu H, Koptagel E, Gedik R, Dupoirieux L. The effect
of biophasic ceramic on calvarial bone regeneration in rats. J Oral Implantol, 2005; 31: 309–12.
Yaz<=ma Adresi:
Yrd.Doç.Dr. A. Hakan DEVEL(OQLU Cumhuriyet Üniversitesi
Di Hekimli i Fakültesi Periodontoloji Anabilim Dal 58140 Kampüs / S(VAS
Tel : 0 346 2191010 / 2787 Fax : 0 346 2191237
