Kütüphanecilik nereye?
İ
nsan yaşamının sürekli geliştirilm e si v e sürdürülmesinde en tem el g ereksin im lerin den biri olan v e içinde bulunduğumuz ç a ğ a adını veren bilgi, kütüphanecilik m esleğinin odak noktasıdır. Kütüphanecilik bilimi, insan larla b ilgi kaynaklan arasında verim li bir ilişkinin kurularak toplumun kültürel, sosyal v e teknik açıdan kalkınmasını sağlar. Bu amaçla, çağdaş teknik v e yöntem leri kullanarak b ilg i kaynaklan ılın seçimi, sağlanması, düzenlenm esi v e b ilgi ile hizmet verd iğ i kitleyi buluşturma yolunda; araçlan, il keleri, yöntem leri v e sistemleri inceler. Kütüphanecilik biliminin uygulama alanı olan kütüphane lerin (Milli Kütüphane, Halk ve Ç ocuk Kütüphaneleri, üniversite, okul v e h er tür kurum, kuruluş kütüphaneleri, dokümantasyon- enform asyon m erkezleri, arşiv le r) koruyup düzenleyerek yararlanma ya sunduğu eserler olmasaydr, ön ceden kazanılmış b ilg i v e d en eyim ler öğreni- lem eyecek, bunlara dayanılarak yenileri ortaya konulamayacak, insanlık kısır bir döngü içinde bunalıp kalacaktı.Bilgiyi, gereksinim duyanların hiz m etine sunarak yeni b ilg i üretimine aktif katkıda bulunan kütüphanecilerin, bu odak noktadaki işlevlerini istenilen dü z e y d e yerine g etirebilm eleri aldıkları eğitim ve iş deneyim leri ile d o ğ ru oran tılıdır. Kütüphaneci, üniversitelerin kü tüphanecilik, ■ doküm antasyon-enfor- masyon, arşivcilik ana bilim dallarında lisans v e lisansüstü d ü zeyde eğitim al mış kişidir.
Ü lkem izde Ankara Üniversitesi Dil v e Tarih C oğrafya Fakültesi, H acettepe Üniversitesi v e İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültelerinde
Kütüphaneci
lik Bölümleri,
Marmara ÜniversitesiFen-Edebiyat Fakültesi’n d e
Arşivcilik
Bölümü
bulunmaktadır, Erzurum Atatürk Üniversitesi’nde d e Kütüphanecilik Bölümü açılmış, ancak henüz eğ itim e ’ başlanmamıştır.
5 kütüphaneye
1 kütüphaneci
Kütüphanecilik bölüm leri kütüp hanecilik, dokümantasyon-enformasyon v e arşivcilik ana bilim dalı olm ak üzere üç dalda 4 yıllık lisans eğitim i (H acette p e Üniversitesi’n d e 5 yıl) v e lisansüstü
eğitim verm ekted ir. Ü lke gen elin d e, Kültür Bakanlığı Kütüphaneler G en el M üdürlüğü ne b a ğ lı hizm et veren
1405
halk kütüphanesi
bulunmaktadır. M illi Kütüphane Başkanlığı d a dahil olm ak üzere Bakanlığımızda toplam 304 kütüp haneci g ö r e v yapmaktadır. Bu durumda ortalama 5 halk kütüphanesine 1 kütüp haneci düşmektedir,
Milli b elleğ im iz olan Milli Kütüp hane ise 20 kütüphaneci ile m od ern kü tüphane hizm etlerini v e rm e çabası için dedir. Üniversitede 4 yıl boyunca, b ilgi kaynaklan ile kullanıcı arasındaki iletişi mi en d o ğ ru v e en kısa zamanda, kütüp hanecilik biliminin kurallan çerçevesin d e kurmanın eğitimini alan kütüphane ciler; lise mezunu bir m em ur ya da ilko kul m ezunu b ir hizmetli ile aynı maaşı almak zorunda kaldığı Kültür Bakanlı- ğ ı ’na b a ğ lı kütüphanelerde çalışmaktan- sa, daha yüksek maaş veren d iğ e r ku rum lan tercih etmektedir, (İşe yeni baş layan kütüphaneci; Kültür Bakanlığı'nda
175 milyon, TBM M Kütüphanesi’nde 500 milyon, R eka bet Kurumu Kütüphane si’nd e 600 milyon TL. maaş almaktadır). Şanssız b ir başlangıç yaparak Kültür Ba- kanhğı’nda çalışmak zorunda kalan kü tüphaneciler ise, zaman içinde özlük haklarının v e çalışm a koşullarının iyileş- tirilem em esı nedeniyle, daha iyi koşul larda çalışab ileceği kurumlara gitmenin yollarını aramakta; ancak, bakanlıkça "kütüphanecilere muvafakat v e rm e m e ” ilke karan ile engellenm ektedirler.
Ç a ğd a ş v e etkin kütüphane hiz meti, m esleki form asyona sahip p erson el ile mümkündür. A n ca k 304 kütüphaneci ile istenilen nite likte h izm et üretilem em ekte, bu durum basında olumsuz yazılarla gü n d em e gelm ektedir. Bilgi ça ğ ı nın yaşandığı günümüzde, kütüp hane v e kütüphanecilerin b ilgiy e i v e kültüre yaptığı katkı ile gü n dem e g e l
m esini istiyoruz. Bu katkıyı yaparken m addi olanaksızlıktan düşünmek zorun d a kalmadan, b eyin gücümüzü tama- m iyle işim ize v e re r e k iletişim teknoloji sinin baş döndürücü bir hıza ulaştığı şu d ö n em d e bu alandaki yerim izi almak is tiyoruz. Bu h e d e fe ulaşmak yolunda yal nızca bizim çabalarım ız yeterli olam a maktadır. Halka daha rahat ulaşabilen m edyanın da bu konuda b izlere destek verm esin i bekliyoruz. B öylece bilginin v e kültürün korunarak halkın yararlan masına sunulduğu m erk ezler olan kü tüphanelerimizin iyileştirilm esi için g e rekli m akamlara sesim izi duyurabilir, kütüphanelerimizin “ Halk Üniversitesi’’ g örevin i üstlenerek kültür mirasım ıza yapacağı katkıyla, bu mirasın g e le c e k - kuşaklara aktarılmasında h ep birlikte ü zerim ize düşen g ö revleri yerin e g eti rebiliriz.
