Altemur Kılıç, anne gibi hatırladığı üvey annesini anlattı:'Füreya'ya bir kez kırıldım!'

G

a z e t e

R

a z a r

M illiyet

HAFIZA

Pazar

1 1

Füreya

Koral'ın Kılıç Ali ile ekonomik sebeplerle evlendiğini söylemesi

r yaralamış. Ama Füreyayı öteki üvey annelerinden ayırıyor, "çok sevdim

Altemur Kılıç'ı çok

onu" diyor...

D ilek G irgin Can

I Ahileriniz hoşlanmamış ama siz hemen benimsemişsiniz Füreya’yı...

öyle, ama baştan anlatayım. Bir kere babamın annemi boşaması Füreya yüzünden değildi. Babam hep Atatürk’ün yanında

olduğundan biz halamda kalıyorduk. Açıkçası rahat

edemedik onun yanında. Onun için babamın Füreya ile evlenmesi benim için çok iyi oldu. Ama ahilerim pek hoşlanmadılar bu evlilikten. Ne yapacaktı ki babam, tabii evlenecekti. Füreya benim için yeni bir dünya oldu. Ailesi

enteresandı. Güzel müzik dinleme zevkini, sanat anlayışını aşıladı bana. Ve bana bir anne gibi, daha doğrusu bir abla gibi davrandı. Çok sevdim Füreya’yı. Fakat sonuçta babamla dünyaları ayrıydı. Füreya sanata merak sarmıştı. Babam o

muhite intibak edemedi. Müzik zevkleri bile ayrıydı.

I Buna rağmen uzunca bir

beraberlikleri olmuş...

Oraya da geleceğim. Fakat Füreya’ya bir kez kızdım. Bir televizyon programında ‘Kılıç Ali ile ekonomik

sebeplerle evlendim’ dedi. Söylenecek şey değil bu. Zorla almadı babam onu. O

dönemler babamın iyi devirleriydi. Füreya da bu devirden istifade etti. Koleji bitirdiğimde

Amerika’ya tahsile gitmem gerekiyordu, gidemedim. Çünkü babam Füreya’yı sanatoryuma göndermek zorundaydı. Ben hiçbir zaman üzülmedim bunun için, Füreya’nm sağlığına kavuşması daha önemliydi. Fakat Füreya’nm babamla ilgili bunu söylemesi beni çok üzdü. O günden sonra da aramadım zaten onu.

I Füreya’nın Atatürk’e yakın olma isteğinin de Kılıç Ali ile evlenmeye karar vermesinde etken olduğu izlenimi

ediliniyor kitaptan.

Biraz yakıştırma gibi geliyor bana. Anlaşılan babam aşık olmuş Füreya’ya. Genç, derli toplu, iyi bir aileden Füreya. Fakat Atatürk’e yakın olmak filan... Ama olmuş Atatürk’e yakın. Füreya’nın Ankara’daki evi enteresan bir evdi: Düzenli sofra kurması, evini döşemesi... Babamın da bunlara kapıldığını zannediyorum.

I Böyle bir yaşamdan sonra sanatçı olarak başka bir tablo çiziyor Füreya. Ne gibi değişiklikler gözlediniz onda?

Sanat bütün ailenin mayasında var zaten. Annesi Hakkiye Hanım bile Türk işlemeli çantalar yapardı. Aliye Berger, Şirin ve Nejad Devrim,

Fahrünnisa Zeid, Cevat Şakir... Sonraları solcu oldu Füreya. Ama Füreya’nın solculuğu biraz sosyete solculuğuydu, öyle Marx okuyup da... Füreya çok üzülürdü beni solcu yapamadığı için. Ben de onu faşist yapamadım. Bir kere ‘Seni adam edemedim, faşist olmuşsun’ dedi. Ben de ‘Elhamdülillah’ dedim. Ama ben solcu değilim.

i Babanızla ayrıldıklarında Füreya, dairelerindeki bütün eşyayı satmış. Bu babanızı rahatsız etmiş miydi?

Yok, etmedi. Babam öyle para canlısı bir adam değildi. Ama adadaki evden para çalındığında hepimiz şüphe altında kaldık. Tahminim gene Füreya’nm akrabalarından biri yaptı. Ama kimseyi töhmet altında bırakmak istemem.

^Ayrıldıktan sonra babanız ile Füreya hiç görüşmediler mi?

Görüşmediler. Ama ben sık sık ziyaret ettim onu. Zaten aileyle haşır neşir olmuştuk. Yeğeni Şirin Devrim hala benim kızkardeşim gibidir.

I Kitaptaki Füreya, sizin tanıdığınız Füreya mı?

Büyük ölçüde öyle. Ayşe Kulin, benim dostum. Bazı şeyleri fazla romantik yapmış. Mesela ben Füreya’nın ilk kocasına aşık olduğunu bilmezdim. Füreya’dan duyduğum, çok sert olduğudur. Ama roman bu. Esas itibariyle iyi.

Altemur Kılıç pek yakında okurun karşısına bir anı kitabıyla çıkacak. Anılarını yazmaya başlayan Kılıç ses getirecek. Ayşe Kulin'in Füreya'sı, Altemur Kılıç'ın Füreya'sından birazcık farklı

/

Kılıç'ın kaleminden Füreya Koral

Füreya, Kılıç Ali'nin evlendiği 6 kadından biriydi...

“... Yıllar geçtikçe, hele babamın zaten mahdut olan servetini hayat

pahalılığı aşındırdıkça Füreya ile araları soğumaya başladı. Herhalde

Füreya da sanatı özlemeye, babamın muhitinden sanatçı

kişilere ve muhitlere özlem duymaya da başladı. Bu sırada

verem oldu. Babam bütün mali gücünü sarfederek onu

İsviçre’ye Leisen’e sanatoryuma gönderdi ve tedavi ettirdi. (...)

Avrupa’dan dönüşlerinde Harbiye’deki El Irak apartmanındaki dairede bir seramik fırını kurulacak ve Füreya ilk güzel eserlerini burada vermeye başlayacaktı. Ama babamla çevreleri de ayrılmıştı. Füreya. babamın asla uzlaşamayacağı bir sanatçı çevresine girmiş, o çevre de eve girmişti. Babam bunlardan fena halde rahatsız oluyor ve aynı evde kendi eski çevresini devam ettirmeye çalışıyordu. Olamadı. Bir aralık bir süre Paris’te yaşamayı denediler, olamadı. Neticede bir gün ayrılmaya karar verdiler. (...)

Mustafa Kemal'le karşılaşma

. (Mustafa Kemal, Lamia Hanım ile nikahından bir gün sonra arkadaşı Emin Koral’ın evine yemeğe gider. Genç Füreya’nın Mustafa Kemal ile ikinci karşılaşmasıdır bu.)

“Mustafa Kemal, Füreya’nm uzattığı defterle kalemi aldı ve dizlerinin üzerinde, onu çok uzun yıllar

etkileyecek olan satırları yazmaya başladı. Yazı, “Füreya Hanım” diye başlıyordu, “Görüyorum ki siz çok çalışkan bir insansınız. Millet sizden çok şey bekliyor”.

. “Füreya, Kılıç Ali ile

Ankara’ya döndükten kısa bir süre sonra, bir gün evlerinin önünde bir otomobil durdu. O zaman

Ankara’da özel araba sayılıydı. Füreya, motor gürültüsünü duyunca, pencereye koşup dışarı

baktı. A tatürk’ün arabasıydı bu. “Aman Allahım” dedi, “Aman Allahım, ben şimdi ne ikram edeceğim ona, böyle hazırlıksız... Kılıç da evde yok!”

Arabadan önce Afet inan, sonra Gazi indiler. Füreya saçma bir tarak vurup, paldır küldür aşağı koştu.

“Size ‘Ankara’ya hoş geldiniz’ ziyareti yapmak istedik” dedi. Gazi... Paltosunu çıkardı... Atatürk şekerli bir kahve istedi... “Ben pişireyim kahvenizi Paşam” dedi... “Yok, siz oturun, bizimle sohbet edin” dedi Atatürk. Gelip yerine oturdu Füreya. Biraz sonra Kılıç Ali, eve dönünce sakinledi. Ama o günü hayatı boyunca hiç unutmadı. Sanki bir ilah, evini ziyaret edip nura boğmuştu.

Füreya Koral genç bir kadınken...

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi