• Sonuç bulunamadı

MİDAS ŞEHRİ KAZISI

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "MİDAS ŞEHRİ KAZISI"

Copied!
6
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

TÜRK TARIH KURUMU

BELLETEN

Cilt : XLV /2

NISAN 1981

Say~ : 178

MIDAS ~EHRI KAZISI

C. H. EMILIE HASPELS

Midas, Eski~ehir'in güneyinde Afyonkarahisar'a ba~l~~ Yaz~l~-kaya köyü yak~n~nda bir Frig ~ehridir. C. H. Emilie Haspels, 1937-1939 y~llar~~ aras~nda Istanbul Arkeoloji Enstitüsü ad~na burada kaz~~ yapm~~t~r. 1936 y~l~nda Enstitü burada bir deneme sondaj~~ yapt~k-tan sonra esash bir kaz~~ yap~lmas~n~~ kararla~t~rm~~t~r. Enstitü Müdürü Albert Gabriel, Atina'daki Frans~z Arkeoloji Enstitüsü üyesi Hollan-da'l~~ Haspels'i Istanbul ~ubesine davet ederek, önce Midas ~ehri sondaj~nda bulunan çanak çömlek parçalar~n~~ incelemekle, bilâhare bir kaz~~ yapmakla görevlendirmi~tir.

Midas ~ehri kaz~~ alan~, Eski~ehir güneyinde, Anadolu yaylala-r~n~n kuzeybat~~ kö~esinde siyah gri volkanik tüflerden meydana gelen ve dar vadiler ile bölünmü~~ yalç~n kayal~kl~, Frig Yaylalar~~ ad~~ verilen, ula~~lmas~~ çok güç bir bölgedir. Bu bölge, M. Ö. VIII. yüzy~lda Frig Krall~~~na ba~l~~ bulunmakta idi.

Frig Yaylas~ndaki (Türkmenda~~ çevresi) eski eserler, XVIII. yüzy~la kadar bilinmemekteydi. ~~ 555 y~l~nda Macar Kral~~ Ferdinand taraf~ndan Osmanl~~ Padi~ah~~ Kanuni Sultan Süleyman'a elçi ola-rak gönderilen Hollanda as~ll~~ Ogier Ghislain van Busbecq maiye-yetindeki Hans Dernschwam, tuttu~u ruznamede Karaca~ehir'e u~rad~klar~ndan ve bu çevrede eski eserlere rastlad~klar~ndan bahseder. Dernschwam'~n bu bilgileri verebilmesi, Iran'~n kar~~~ sald~r~s~na tedbir almak için Amasya'da bulunan Padi~aha ula~mak için heyetin, Anadolu yaylalar~ndan geçmesi ile mümkün olmu~tur.

(2)

2 C. H. EMILrE HASPELS

800 y~l~nda Napolyon Sava~lar~~ s~ras~nda, zaman~n padi~ah~n~n muvafakati ile Istanbul'dan M~s~r'a karayolu ile giden ~ngiliz askeri heyetine dahil William Martin Leake ad~ndaki bir yüzba~~, 1824 y~l~nda yay~nlanan ruznamesinde heyetin, Frig Yaylas~n~n do~u ete~inden geçerken, yaylada eski eserler bulundu~unun ö~renilmesi üzerine, yönlerini de~i~tirerek içeri sokulduklar~ndan bahseder.

Midas ~ehrinde bulunan kaya an~t~n geni~~ cephesindeki geo-metrik süslerin, yaz~tlar~n krokisini çizen Leake, iki yaz~ttan en geni-~indeki Midas ad~n~~ söktürmü~~ ve bu an~ta Midas ad~n~~ vermi~tir. Asl~nda an~t~n, Frig ana tanr~ças~~ Kübele (Cybele) Tap~na~~~ oldu~u sonraki ara~t~rmalardan anla~~lm~~t~r.

1881 ve 1887 y~llar~nda Anadolu'da gezi yapan tarihi co~rafya uzman~~ Sir William Ramsey, Frig Yaylalar~nda, an~t~n bulundu~u yerde müstahkem bir yerle~menin bulundu~u kan~s~ndad~r.

Halen an~t~n cephe taraf~ndaki vadide bulunan Yaz~l~~ Kaya Köyü, hiç ~üphesiz ad~n~~ ondan alm~~t~r. Bu köye, 1885 y~l~nda Kaf-kasya'dan gelen Çerkes göçmenleri iskân edilmi~~ ve C. H. Emilie Haspels, kaz~~ süresince 50 hanelik bu köyde kalm~~t~r.

Sir William Ramsey, Midas ~ehrine yapt~~~~ ilk gezide, bu çev-rede kaz~~ yap~lmas~~ gerekti~ine i~aret eder. Frig Yaylas~ndan 186I'de geçen Perrot da ayn~~ kanaatte oldu~unu belirtmi~tir.

Bütün bu temenniler, ancak aradan yar~m yüzy~ldan fazla bir süre geçtikten sonra Istanbul Frans~z Arkeoloji Enstitüsü'nün te~eb-büsü ile gerçekle~mi~tir.

Haspels, yapt~~~~ kaz~lar~~ her y~l~n ilkbahar ve sonbahar mev-simlerinde gerçekle~tirmi~tir. Kaz~~ safhalar~~ gerek görüldükçe Ensti-tüye bildirilmi~~ ve Türk Mimarisi üzerinde çal~~malar yapan Enstitü Müdürü Albert Gabriel de f~rsat buldukça kaz~y~~ ziyaret etmi~tir. Bulunan nakli kabil küçük eserler, Istanbul Arkeoloji Müzesi'ne nakledilmi~tir.

1939 y~l~nda II. Dünya Sava~~'n~n patlak vermesi üzerine kaz~~ tatil edilmi~tir.

Midas ~ehri Kaz~s~nda üç yerle~me safhas~~ tespit edilmi~tir. Basamaklar, alt~~ kaz~~ sonuçlar~na göre ~öyledir:

t. Frig Krall~~~~ Ça~~. M. Ö. VIII. yüzy~l. An~t basamaklar~~ alt~nda bulunan çanak - çömlekler, Gordion tipindedir.

(3)

MIDAS ~EHRI KAZISI 3

Lydia Krall~~~~ Ça~~. M. Ö. VI. yüzy~l~n ilk yar~s~. Midas ~ehri, Lydia hakimiyeti alt~nda iken en müreffeh zaman~n~~ ya~am~~t~r. Tanr~ça Kübele'ye tap~llyordu. Bu ça~~ tarihi, ithal edilen Grek çanak-çömlekleri ile tesbit edilmi~tir. Yerli boyal~~ çanak - çömleklere de raslanm~~t~r. Mukayeseler, Gordion ikinci grup tümülüsleri bulun-tular~~ ile de yap~lm~~t~r.

Pers Imparatorlu~u. Büyük bir ihtimalle Diadoque'lara kadar olan ça~d~r.

~kinci Dünya Sava~~'ndan sonra 1949 ve 1951 y~llar~nda Istanbul üniversitesinden bir ekiple Halet Çambel, kaz~y~~ sürdürmü~tür.

Bu kaz~larda Haspels'in daha önceden tespit etti~i bölgede eski tip çanak - çömlek bulunmu~tur. Bu, M. Ö. VIII. yüzy~lda Midas Kalesi yerle~mesinin tespiti bak~m~ndan önemlidir.

1970 y~l~nda Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlü~ü Res-torasyon Bölümü ad~na Ankara Müzesinden Gürkan Toklu, yap-t~~~~ kaz~da, kalenin bat~~ bölgesinde bir adet çat~l~~ mezar odas~~ bul-mu~tur. Bu kaz~da bulunan küçük eserler, Eski~ehir Müzesi'ne nak-ledilmi~tir.

BIBLIYOGRAFYA

C. H. Emilie Haspels, Au Centre de l'Asie Mineure sous l'Empire Romain (Cahiers d'Arch&dogie Romande No. 5. Lausanne, 1976).

C. H. Emilie Haspels, The Highlands of Phrygia, Princeton, 1971.

C. H. Emilie Haspels, Aegean and the Near East, (Studies presented to Hetty Goldman), Locust valley, 1956, pl. XLII. t.

C. H. Emilie Haspels, Phrygie Exploration Arch63Iogique, Tome III, La Cit de Midas C&amique et Trouvailles Diverses, Paris, 1951.

(4)

4 C. H. EMILIE HASPELS Küç ü k Asy a 'da Phry g ia Yay las ~~

(5)

C. H. Emilie Haspels

(6)

C. H. Emilie Haspels I ~ das e hr i'n e Midas An ~ t

Referanslar

Benzer Belgeler

The main purpose of this study is to investigate the antiproliferation effect of the compound, BJ-FA, on human umbilical vein endothelial cell (HUVEC), and its underlying

本研究的發現, BJ-FA 能使人類臍靜脈內皮細胞的生長產生抑制作用,且其抑制的效 果和 BJ-FA 的劑量成正相關性。而利用 3H-Thymidine incorporation 和

yaygınlaştırmak ve teşvik etmek, geleceğin bilim insanı olma potansiyeline sahip öğrencileri erken yaşlarda keşfedip var olan yeteneklerine katkı sağlamak amacıyla

sanayide şahsî teşebbü­ sün gelişmesiyle ve şimdiye kadar bu partinin 1945 Toprak Kanununu tatbik etmediğine göre büyük topr«k sahibi sınıfla, kısacası

A mutation in the RET proto-oncogene associated with multiple endocrine neoplasia type 2B and sporadic medullary thyroid carcinoma. Elisei R, Alevizaki M, Conte-Devolx B,

İşin üzücü yanı, 1950-60 yılları arasında önemli bir restorasyon geçiren yapının mimarı­ na yeterli saygının gösterilmemiş olması, üsta­ dın türbesinin

Peki, dans etmenin eğlenceli olmasının yanında özellikle yaşlılar ve kronik bir hastalığı olanlar için tedavi edici özelliğe sahip olduğunu biliyor muydunuz.. Tabii ki

Python 5000, derinliği 60 cm’ye kadar olan çukurları bir kaç dakika içinde, sürücü dışında kimseyi gerektirmeden dolduran bir araç.. Kasasında 5 ton soğuk veya