Dosya: TELEKOM

TÜRK TELEKOM

Bugünkü Türk Telekom'un temeli 23 Ekim 1840 tarihinde Postahane-i Amirane adıyla Sultan Abdülmecit tarafından atıldı. O tarihten sonraki tarihsel gelişim seyri ise şöyle:

İlk telgraf alma-çekme işleminin başarıyla gerçekleştirilmesi üzerine ilk telgraf hattının İstanbul-Edirne arasında döşenmesine başlandı.

İstanbul Soğukçeşme'deki Posta ve Tel-graf Nezareti binasıyla Yeni Cami'deki postane arasında tek telli bir telefon çekildi.

İlk manuel telefon santrali, İstanbul Büyük Postane binasında 50 hatlık olarak tesis edildi.

406 sayılı Telefon ve Telgraf Kanunu ile yurdun her tarafında telefon tesis etme v e i ş l e t m e g ö r e v i P T T G e n e l Müdürlüğü'ne verildi.

Türkiye'nin ilk otomatik telefon santrali, 2000 hatlık kapasiteyle Ankara'da hizmete verildi.

Te k d e v r e l i i l k ş e h i r l e r a r a s ı haberleşmesi Ankara-İstanbul arasında gerçekleştirildi.

Ankara-İstanbul arasında tesis edilen 2 adet tek kanallı havai hat çoklayıcı sistemi haberleşmede eskiye göre büyük kolaylık sağladı.

İlk otomatik teleks santrali kuruldu.

Antalya-Catania arasında toplam 480 kanallı ilk denizaltı koaksiyel kablo-sunun hizmete verilmesiyle, çok kanallı yurtdışı haberleşmesi sağlandı.

İlk uydu haberleşme yer istasyonunun hizmete verilmesiyle INTELSAT üzerinden Atlantik bölgesi uyduları kul-lanılarak 13 ülke ile haberleşme sağlandı.

Şehirlerarası ve milletlerarasına a ç ı k a n k e s ö r l e r k u r u l m a y a başlandı.

Ankara, İstanbul, İzmir ve Adana illeri arasında elektronik mektup hizmeti verilmeye başlandı.

Bir sistem üzerinden çok sayıda köyü otomatik telefon şebekesine bağlayacak multi access özel radyo link sistemi tesis edildi.

Türkiye'nin ilk sayısal telefon santrali, Ankara Kavaklıdere'de hizmete verildi.

Haberleşmede kanal kapasitesini artıran fiber optik kablo, ilk kez Ankara(Ulus)-Gölbaşı Uydu yer merkezi arasında yeraltında döşenerek 1310 nm dalga boyunda 140 Mb/s'lik sistem hizmete verildi.

İlk sayısal radyolink sistemi Ankara-İstanbul arasında hizmete verildi.

Mobil telefon, Ankara ve İstanbul'da; çağrı cihazları da Ankara, İstanbul ve İzmir'de hizmete verildi.

9 Ağustos 1847 Temmuz 1881 3 Mayıs 1909 4 Şubat 1924 11 Eylül 1926 1 Eylül 1929 1940 Kasım 1973 6 Nisan 1976 23 Nisan 1979 Mart 1982 28 Haziran 1984 5 Temmuz 1984 18 Aralık 1984 10 Nisan 1985 Kasım 1985 23 Ekim 1986

35

MühendisveMakina • Cilt : 48 Sayı: 571

Dosya

4 Mart 1987 15 Temmuz 1987 Aralık 1988 1989 21 Aralık 1990 24 Aralık 1990 1991 23 Şubat 1994 Nisan 1994 11 Ağustos 1994 1994 24 Nisan 1995 1996 1996 1996 12 Nisan 1996 10 Temmuz 1996 1996 7 Kasım 1996 Kasım 1996 1997 Nisan 1997 1997 1998 27 Nisan 1998 28 Ağustos 1998

Avrupa'da ilk olarak uydu sistemi üzerinden video konferans ülkemizde gerçekleştirildi.

İller arasına fiber optik kablo, ilk kez Aydın-Denizli arasında havai olarak döşendi.

İlk olarak Ankara, Çankaya'da Kablo TV hizmeti verilmeye başlandı.

DPN modülleri kullanılarak ilk Paket Anahtarlamalı Data Şebekesi olan TURPAK kuruldu. Şebeke üzerinden X.25, ITI, SNA servisleri verilmeye başlandı.

Fransız Aerospatiale firması ile " T Ü R K S AT M i l l i H a b e r l e ş m e Uyduları" sözleşmesi imzalandı.

E M O S 1 p r o j e s i y l e , İ t a l y a Yu n a n i s t a n T ü r k i y e -Ortadoğu ara-sında fiber optik denizaltı kablosu ü z e r i n d e n haberleşme sağlandı. K ı r s a l a l a n s a n t r a l l e r i n i n t r a n s m i s y o n u n u

sağlamak üzere düşük kapasiteli sayısal radyolink sistemleri servise verilmeye başlandı.

Türkiye GSM teknolojisiyle tanıştı. Haberleşmede sınır tanımayan GSM ilk kez Ankara, İstanbul ve İzmir'deki abonelerine hizmet vermeye başladı.

Özel bir santralin (PABX) sağladığı tüm özellikleri Ulusal Telefon Şebekesi üzerinden sağlayan Centrex telefon hizmeti verilmeye başlandı.

Türkiye'nin ilk uydusu TÜRKSAT uzaya fırlatıldı.

TURMEOS-1 (Türkiye Marmara Ege Optik Sistemi) ve TURCYOS (Türkiye-Kuzey Kıbrıs Denizaltı Fiber Optik Kablosu) hizmete verildi.

PTT'deki telekomünikasyon ve posta hizmetlerinin birbirinden ayrılmasıyla Türk Telekomünikasyon A.Ş. kuruldu.

Türkiye-İtalya-Ukrayna-Rusya'yı kapsayan ITUR Denizaltı Fiber Optik Kablo Sistemi servise verildi.

Türk Telekom abonelerinin ödemelerini anlaşmalı bankalar, PTT merkezleri ve Şirketin tahsilat

merkez-lerinden, on-line olarak yapmalarına imkan sağlayan Merkezi Tahsilat Sistemi hizmete verildi.

P a s s p o r t m o d ü l l e r i n i n ilavesiyle TURPAK şebekesi üzerinden yüksek hızlı veri iletimi sağlayabilen Frame Relay ve ATM servisleri devreye verildi.

Ses, veri ve görüntü iletim alt yapısını teşkil eden, santraller arası bir işaretleşme sistemi olan NO 7 Türkiye'ye “merhaba” dedi.

Türkiye'nin ikinci uydusu TÜRKSAT 1C uzaya fırlatıldı.

Türkiye Ulusal Internet Altyapı Ağı (TURNET) hizmete verildi.

Türksat uydularını üreten Aeorspatiale ve Türk Telekom ortaklığıyla kurulan Eurasiasat'in kuruluş anlaşması imzalandı.

Yüksek hızlı veri iletimine olanak sağlayan Frame Relay hizmeti devreye sokuldu.

Türkiye'deki tüm üniversiteleri TURPAK şebekesi üzerinden birbirine b a ğ l a y a n U l u s a l A k a d e m i k A ğ (ULAKNET) projesi hayata geçirildi.

Ses frekans kablosu şebekesinin daha optimum bir şekilde kullanılması a m a c ı y l a s a y ı s a l h a t ç o k l a y ı c ı sistemlerin kullanımına başlandı.

KAFOS (Karadeniz Fiber Optik Sistemi) ve TBL (Transbalkan Linki Karasal Fiber Optik Sistemi) hizmete verildi.

Peşin ödemeli kart, Küresel Kart adıyla hizmete verildi.

GSM lisansı, 25 yıllığına Turkcell ve Telsim şirketlerine devredildi.

İnternet erişimini Türkiye geneline yaymak, hızlı ve kaliteli hizmet

36

Dosya

sunabilmek amacıyla yeni adıyla TTNetwork eski adıyla TTNet ulusal internet alt yapı ağına ilişkin sözleşme imzalandı.

Klasik telefon ve diğer darbantlı servislerin verilmesi için, santralden saha dolabına kadar tesis edilen fiber optik kablo üzerinden çalışan erişim çoklayıcı sistemlerin kullanımına başlandı.

Lokal santrale kablosuz erişim sağlayan KTS (Kablosuz Telefon Sistemi) sistemleri servise verilmeye başlandı.

Şirketin operatör aracılığı ile verdiği 115, 121, 122, 123, 126, 131, 163 vb. hizmetler sesli yanıt sistemi üzerinden verilmeye başlandı.

Kablo TV üzerinden kablo internet uygulamaları başlatıldı.

Türk Telekom, 23948 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4502 sayılı Kanun ile KYT statüsünden çıkarılarak özel hukuk hükümlerine tabi anonim şirket oldu.

Altyapısı şirketçe sağlanan Türkiye çapındaki saymanlıkların günlük çalışmalarının bilgisayar yardımıyla yapılması ve devlet hesaplarının günlük

o l a r a k i z l e n e b i l m e s i a m a c ı y l a oluşturulan SAY2000 Projesi ülke genelinde uygulamaya konuldu.

Türk Telekom ve Alcatel ortaklığı ile k u r u l a n E U R A S I A S AT ş i r k e t i tarafından yaptırılan TÜRKSAT 2A uydusu Güney Amerika'daki Kourou Üssü'nden uzaya fırlatıldı.

Sabit telefonlardan CLIP (arayan numaranın görülmesi) ve CLIR (arayan numaranın görülmemesi) özelliği hizmete verildi.

İl Milli Eğitim müdürlüklerinin çalışmalarının bilgisayar ortamında yapılması ve internet erişimlerinin sağlanması için İLSİS Projesi hayata geçirildi.

Yalova ve Balıkesir İl Telekom Müdürlükleri'nde Toplam Kalite Yöne-timi (TKY) pilot proje uygulamaları başlatıldı.

Şirket, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği'ne (ITU) ve işletmeci şirket olarak, sektör bazında

Radyoko-münikasyon ITU-R, Standardizasyon ITU-T, Geliştirme ITU-D kuruluşlarına üye oldu.

Altyapısı Şirket tarafından sağlanan nüfus işlemlerinin bilgisayar ortamında yapılması için oluşturulan MERNİS Projesi uygulamaya konuldu.

SDH (Synchronous Digital Hierarchy) tabanlı sayısal radyo sistemleri servise verilmeye başlandı.

Deneme amaçlı ilk Metro Ethernet uygulamaları başlatıldı.

42500 okulun ADSL hizmeti ile internete bağlanması için Milli Eğitim Bakanlığı ile ortak proje başlatıldı.

Türk Telekom'un GSM Operatörü Aycell ile İŞ-TİM 'in birleşmesi sonucu kurulan TT&TİM İletişim Hizmetleri A.Ş., "Avea İletişim Hizmetleri A.Ş." ticari unvanı ile 19 Şubat 2004 tarihinde resmen kuruldu.

Telekomünikasyon Kurumu Tarafından U M T H ' y e y ö n e l i k 2 . Ti p Te l e -komünikasyon Lisansları verilmeye b a ş l a n d ı . U M T H

konusunda lisans alan firmalar ile şirket arasında "C Tipi UMTH'ye ilişkin Arabağlantı Sözeşmesi" imz a l a n m a y a b a ş -landı. İstanbul Türkiye ve Katanya ( İ t a l y a ) arasındaki M E D -Şubat 1999 Temmuz 1999 2000 2000 29 Ocak 2000 Kasım 2000 11 Ocak 2001 Mayıs 2001 Haziran 2001 2002 1 Şubat 2002 Mart 2002 Nisan 2003 Ekim 2003 Aralık 2003 2004 17 Mayıs 2004 18 Mayıs 2004 Ilk radyo İlktelgraf

Dosya

37

TÜRK Denizaltı Fiber Optik Kablo Sistemi hizmete verildi.

TTkart olarak adlandırılan Ön Ödemeli Kart hizmete sunuldu.

Bilinmeyen Numaralar Hizmetinin yanı sıra danışma ve katma değerli hizmet-lerin verilmesi planlanan Operatörlü Çağrı Merkezi hizmete sunuldu.

Türk Telekom'un ulusal ve uluslararası uydu haberleşmesiyle ilgili tüm hak ve sorumlulukları, 16.06.2004 tarih ve 5189 sayılı Yasa ile kurulan Türksat Uydu Haberleşme ve İşletme Anonim Şirketi'ne (Türksat A.Ş.) devredildi.

Yalova ve Balıkesir İl Telekom Müdürlükleri ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi belgesi aldı.

Türksat Uydu Haberleşme ve İşletme Anonim Şirketi (Türksat A.Ş.) kuruldu. Türk Telekom'dan ayrı bir şirket olarak faaliyetine başladı.

Kamu ve özel kuruluşların internet veri merkezi ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla, Web Hosting, Mail Hosting ve Co-location gibi katma değerli IDC hizmetlerinin verile-bileceği TTIDC kuruldu.

Resmi kurum ve k u r u l u ş l a r i l e

k u r u m s a l müşte

r i l e r i n y u r t ç a p ı n d a k i b i r i m l e r i n i n noktadan nokta-ya data transferlerini sağlamak için noktadan noktaya DSL hizmetleri verilmeye başlandı.

Turpak şebekesinden yüksek hızlı Frame Relay ve ATM hizmetleri tüm illerde verilir hale getirildi.

2005/8409 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile T.C. e-Devlet Kapısı'nın kurulması görev ve sorumluluğu Türk Telekom'a verildi.

TTwinet- kablosuz internet servisi hotspot olarak isimlendirilen (oteller, havaalanları, alışveriş merkezleri, kafeler, restaurantlar, fuar merkezleri, üniversiteler vb.) 160 yerde hizmete verildi.

Türk Telekom'un özelleştirilmesi çalışmaları tamamlanarak, yüzde 55'i Oger Ortak Girişim Grubu'na dev-redildi.

PTT'nin parçalanmasından doğan TT'nin en önemli özelliklerinden biri, ilk yatırım maliyetlerinin yüksek oluşu ve bir bölgede birden fazla hizmet ağı k u r m a n ı n e k o n o m i k o l m a m a s ı . T T ' n i n yeniden kuruluş ma- liyeti 2 0 0 milyar d o l a r a ulaşıyor. TT'nin 850 işyeri, 3 bin bayisi, 3;5 milyon kilometreyi bulan bakır kablo şebekesi, 100 bin km F/O kablo, Haziran 2004 itibarıyla 19 milyon sabit hat abonesi ve 21 milyon sabit hat kapasitesi, 500 bin ADSL ağı (network), yüzde 100 sayısallaşma oranı, sabit hat penetrasyonu yüzde 26.

TT'nin mobil telefon pazarında yüzde 15 piyasa payına karşılık gelen yaklaşık 5 milyon aboneye sahip Avea'da yüzde 40 hissesi bulunuyor.

Türk Telekom, hisselerinin tamamı H a z i n e ' y e a i t i k e n , B a k a n l a r Kurulu'nun 25.07.2005 tarih ve 2 0 0 5 / 9 1 4 6 s a y ı l ı “ T ü r k Telekomünikasyon Anonim Şirketi'nin (Türk Telekom) %55 Oranındaki Hissesinin Blok Olarak Satışına İlişkin Nihai Devir İşlemlerine Dair Karar'ın Yürürlüğe Konulması Hakkında Karar” uyarınca, yüzde 55 oranındaki hissesi blok satış yöntemiyle 6.55 milyar dolar karşılığında uğradığı suikast sonucu öldürülen eski Lübnan Başbakanı Refik Hariri'nin ailesine ait olan Oger Telecom'a satıldı. Oger Telekom, azınlık ortağı olarak Telecom İtalya, işbirliği ortağı olarak da BT Group P L C ' n i n u l u s l a r a r a s ı danışmanlık kolu olan BT Telconsult'u içine alan bir konsorsiyum kurdu. Kamu Emekçileri Sendikası Konfederasyonu'na (KESK) bağlı Basın Yayın ve İletişim Emekçileri Sen-dikası (Haber-Sen), Türk Telekom'un yüzde 55 oranındaki hissesinin blok satışına ilişkin 1 Temmuz 2005 tarihli kararın iptali istemiyle Danıştay'da dava açtı. Ancak; 9 Temmuz 2007 tarihinde davayı esastan sonuçlandıran Danıştay 1 3 . D a i r e s i , T ü r k Te l e k o m ' u n özelleştirilmesi kararının iptal istemini oybirliğiyle reddetti. Haber-Sen, 11 Temmuz 2007 tarihinde Makina Mühendisleri Odası ve Elektrik Mühendisleri Odası ile birlikte yaptığı ortak basın açıklamasında, Danıştay 13. Dairesi'nin verdiği ret kararına karşı, temyiz başvurusunda bulunacağını açıkladı. Haber-Sen, kamu yararının ihlal edildiği, devlet tekeli yerine özel t e k e l i n y a r a t ı l d ı ğ ı v e d e v l e t i n milyarlarca dolarlık gelirden mahrum bırakıldığı gerekçesiyle Danıştay’da dava açmıştı. Haziran 2004 2004 2004 Haziran 2004 22 Temmuz 2004 2004 2004 2004 25 Ocak 2005 Şubat 2005 14 Kasım 2005 MENKUL KIYMETLER İŞTİRAKLER ÖZELLEŞTİRME SÜRECİ TÜRKS AT

Dosya