• Sonuç bulunamadı

Ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin bilimsel okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin bilimsel okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi"

Copied!
66
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

GAZİ ÜNİVERSİTESİ

EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ORTAÖĞRETİM FEN VE MATEMATİK ALANLARI EĞİTİMİ ANA

BİLİM DALI

FİZİK ÖĞRETMENLİĞİ BİLİM DALI

ORTAÖĞRETİM 9. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN BİLİMSEL

OKURYAZARLIK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Hazırlayan

Yasemin ASLANYAVRUSU

Ankara Şubat, 2013

(2)

GAZİ ÜNİVERSİTESİ

EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ORTAÖĞRETİM FEN VE MATEMATİK ALANLARI EĞİTİMİ ANA

BİLİM DALI

FİZİK ÖĞRETMENLİĞİ BİLİM DALI

ORTAÖĞRETİM 9. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN BİLİMSEL

OKURYAZARLIK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Yasemin ASLANYAVRUSU

Danışman: Doç. Dr. Şebnem KANDİL İNGEÇ

Ankara Şubat, 2013

(3)

i

JÜRİ ÜYELERİ İMZA SAYFASI

Yasemin ASLANYAVRUSU’ nun “ORTAÖĞRETİM 9. SINIF

ÖĞRENCİLERİNİN BİLİMSEL OKURYAZARLIK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ” başlıklı tezi 28/01/2013 tarihinde, jürimiz tarafından Ortaöğretim

Fizik Öğretmenliği Ana Bilim Dalı’nda Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmiştir.

Adı Soyadı İmza

Üye (Tez Danışmanı): Doç. Dr. Şebnem KANDİL İNGEÇ ... Üye : Doç. Dr. Yasin ÜNSAL ... Üye : Doç. Dr. Nejla YÜRÜK ...

(4)

ii

ÖN SÖZ

Tez çalışmamın her aşamasında bana rehberlik eden, karşıma çıkan tüm sorunlara bıkmadan çözüm üreten tez danışmanım sayın Doç. Dr. Şebnem KANDİL İNGEÇ’ e, Alanıyla ilgili yardımlarını esirgemeyen Tuba BİLİR’ e,

Tüm bu zorlu çalışmalar boyunca yorulmadan beni güdüleyen, her aşamada yardımlarını ve desteğini esirgemeyen, kızımıza yokluğumu hissettirmeyen sevgili eşim Serdal ASLANYAVRUSU’ na, kızım NEHİR’ e ve canım aileme sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum.

Yasemin ASLANYAVRUSU Ankara-2013

(5)

iii

ÖZET

ORTAÖĞRETİM 9. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN BİLİMSEL

OKURYAZARLIK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

ASLANYAVRUSU, Yasemin

Yüksek Lisans, Fizik Öğretmenliği Bilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Şebnem KANDİL İLGEÇ

Şubat, 2013- 56 sayfa

Bu çalışmanın amacı ortaöğretim 9. sınıfta öğrenim gören öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerini belirlemektir. Çalışmada öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri ile okul türü, cinsiyet, anne-baba eğitim durumları, kendilerine ait odalarının olup olmaması, bilimsel dergi takip etme durumu, ailenin aylık geliri, internete bağlanma sıklığı ve amacı, evlerinde teknolojik araç-gereç bulundurma durumu ve fizik dersindeki akademik başarıları arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığı araştırılmıştır.

Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık seviyelerini belirlemek için Keskin (2008) tarafından geliştirilen ‘Bilimsel Okuryazarlık Ölçeği’ kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler 2011-2012 öğretim yılında Ankara ili Çamlıdere ilçesinde bulunan İmam Hatip Lisesi ve Kız Meslek Lisesi 9. sınıfta öğrenim gören 97 öğrenciden elde edilmiştir. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma, varyans analizi ve korelasyon analizi kullanılmıştır.

Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri ile okul türü, anne-baba eğitim durumları, kendilerine ait odalarının olup olmaması, bilimsel dergi takip etme durumu, ailenin aylık geliri, internete bağlanma sıklığı ve fizik dersindeki akademik başarıları arasında anlamlı bir ilişki bulunmazken, cinsiyet, internete bağlanma amacı, evlerinde teknolojik araç-gereç bulundurma durumu arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmüştür.

(6)

iv

ABSTRACT

IDENTIFIYING SCIENTIFIC LITERACY LEVEL OF NINTH

GRADE STUDENTS IN SECONDARY SCHOOL

ASLANYAVRUSU, Yasemin Post Graduate, Physics Teacher Field

Thesis Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Şebnem KANDİL İLGEÇ December,2013- 56 page

The aim of this study is to identify scientific literacy level of ninth grade students. In this study, it is examined whether there is a significant relation between students’ scientific literacy level and type of school, educational status of parents, whether they have their own room or not, following a scientific journal, family’s monthly income, frequency of connecting to internet and its purpose, having technologic equipments in their houses and academic achievement in physic courses or not.

Scientific Literacy Scale ,developed by Keskin (2008), was used to identify scientific literacy level of students.Data were obtained from 97 students who were enrolled in the ninth grade of girls’ vocational school and relgious vocational school in Çamlıdere county of Ankara in 2011-2012 academic year. Arithmetic mean, standart deviation, analysis of variance and correlation analysis were used in the analysis of data. The results, obtained from these data, showed that while there was not significant correlation between students’ scientific literacy level and type of school, educational status of parents, whether they have their own room or not, following scientific journal, monthly income of family, frequency of connecting to internet and academic success in physic lesson, it seen that there is significant correlation between students’ scientific literacy level and gender, the purpose of connecting to internet, the situation of providing technologic equipment in their houses.

(7)

v

İÇİNDEKİLER

0. ÖN BÖLÜM

JÜRİ ÜYELERİNİN İMZA SAYFASI………... i

ÖN SÖZ……….………...….. ii

ÖZET……….. iii

ABSTRACT……… iv

İÇİNDEKİLER………...…… v

TABLOLAR LİSTESİ……… vi

KISALTMALAR LİSTESİ……….…...….... viii

1. GİRİŞ………...……. 1 1.1. Problem Durumu……….………. 2 1.2. Araştırmanın Amacı……….………. 4 1.3. Araştırmanın Önemi……….………...…. 5 1.4. Araştırmanın Sınırlılıkları……….………...……. 5 1.5. Araştırmanın Varsayımları……….………... 5 1.6. Tanımlar……….………..… 6 2. İLGİLİ ARAŞTIRMALAR... 7 3.YÖNTEM………... 10 1.1. Araştırmanın Modeli……….……… 10 1.2. Çalışma Grubu……….………...….. 10

1.3. Verilerin Toplama Tekniği……….………... 10

1.4. Verilerin Analizi……….………..…... 12

4. BULGULAR ve YORUM……….……… 13

5. SONUÇ ve ÖNERİLER………... 34

6. KAYNAKÇA………. 43

EK-1: Bilimsel Okuryazarlık Ölçeği EK-2: Kişi İzin Belgesi

(8)

vi

TABLOLAR LİSTESİ

Tablo 4.1.1 Çalışma grubunun Demografik Özellikleri ………….……….. 13 Tablo 4.1.2 Anne-Baba Öğrenim Durumu ……….……… 14 Tablo 4.1.3 Çalışma grubunun Bilimsel Dergi Takip Etme Durumuna Göre

Frekans ve Yüzde Dağılımı ……… 14

Tablo 4.1.4 Çalışma grubunun Evinde Araştırma Yapmak İçin Araç-Gerece Sahip Olma Durumuna Göre Frekans ve Yüzde Dağılımı……….………..… 15 Tablo 4.1.5 Çalışma grubunun Evinde Kendilerine Ait Odaları Olma Durumuna

Frekans ve Yüzde Dağılımı……… 15

Tablo 4.1.6 Çalışma grubunun İnternete Bağlanma Amacına ve Sıklığına Göre

Frekans ve Yüzde Dağılımı ……… 16

Tablo 4.1.7 Örneklem Gurubunun Fizik Dersi I. Dönem Notlarına Göre Frekans ve

Yüzde Dağılımı……….… 16

Tablo 4.2.1 Bilimsel Okuryazarlık Boyutlarına Ait Ortalama ve Standart Sapma

Değerleri……… 17

Tablo 4.3.1 Baba Öğrenim Durumu Açısından, Öğrencilerin Bilimsel Okuryazarlık Düzey Ortalamaları ile İlgili Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Değerleri…….. 22 Tablo 4.3.2 Öğrencilerin Bilimsel Okuryazarlık Düzey Ortalamalarının Baba

Öğrenim Durumuna Göre Varyans Analizi Sonuçları……….. 23 Tablo 4.4.1 Anne Öğrenim Durumu Açısından Öğrencilerin Bilimsel Okuryazarlık Düzey Ortalamaları İle İlgili Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Değerleri …… 23 Tablo 4.4.2 Öğrencilerin Bilimsel Okuryazarlık Düzey Ortalamalarının Anne

Öğrenim Durumuna Göre Varyans Analizi Sonuçları……….. 24 Tablo 4.5.1 Aile Aylık Gelir Durumu Açısından Öğrencilerin Bilimsel

Okuryazarlık Düzey Ortalamaları ile İlgili Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma

Değerleri……… 24

Tablo 4.5.2 Öğrencilerin Bilimsel Okuryazarlık Düzey Ortalamalarının Aile Aylık Gelirine Göre Varyans Analizi Sonuçları…………..………... 25 Tablo 4.6.1 Öğrencilerin Bilimsel Okuryazarlık Düzey Ortalamalarının Cinsiyet

Değişkenine Göre Varyans Analizi Sonuçları……….. 25 Tablo 4.7.1 Dergi Okuma Durumu Açısından Öğrencilerin Bilimsel Okuryazarlık Düzey Ortalamaları İle İlgili Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Değerleri …… 26 Tablo 4.7.2 Öğrencilerin Bilimsel Okuryazarlık Düzey Ortalamalarının Dergi

(9)

vii

Okuma Durumuna Göre Varyans Analizi Sonuçları……… 26 Tablo 4.8.1 Evde Teknolojik Araç-Gereç Kullanma Durumu Açısından

Öğrencilerin Bilimsel Okuryazarlık Düzey Ortalamaları ile İlgili Aritmetik

Ortalama ve Standart Sapma Değerleri………. 27 Tablo 4.8.2 Öğrencilerin Bilimsel Okuryazarlık Düzey Ortalamalarının Evde

Teknolojik Araç-Gereç Kullanma Durumuna Göre Varyans Analizi Sonuçları…….. 27 Tablo 4.9.1 Öğrencilerin Bilimsel Okuryazarlık Düzey Ortalamalarının Kendilerine Ait Odalarının Olup Olmaması Durumuna Göre Varyans Analizi Sonuçları……….. 28 Tablo 4.10.1 İnternete Bağlanma Sıklığı Açısından Öğrencilerin Bilimsel

Okuryazarlık Düzey Ortalamaları ile İlgili Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma

Değerleri……… 29

Tablo 4.10.2 Öğrencilerin Bilimsel Okuryazarlık Düzey Ortalamalarının

İnternete Bağlanma Sıklığına Göre Varyans Analizi Sonuçları………... 29 Tablo 4.11.1 İnternete Bağlanma Amacı Açısından Öğrencilerin Bilimsel

Okuryazarlık Düzey Ortalamaları ile İlgili Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma

Değerleri……… 30

Tablo 4.11.2 Öğrencilerin Bilimsel Okuryazarlık Düzey Ortalamalarının İnternete Bağlanma Amacına Göre Varyans Analizi Sonuçları………...… 31 Tablo 4.12.1 Öğrencilerin Bilimsel Okuryazarlık Düzey Ortalamalarının Öğrenim Gördükleri Okul Türüne Göre Varyans Analizi Sonuçları………... 31 Tablo 4.13.1 Bilimsel Okuryazarlık Seviyeleri ile Başarı Düzeyleri Arasındaki

(10)

viii

KISALTMALAR LİSTESİ

Kısaltmalar Açıklama

AAAS American Association for the Advancement of Science

ABD Amerika Birleşik Devletleri BOS Bilimsel Okuryazarlık Seviyesi FTTÇ Fen-Teknoloji-Toplum-Çevre

MEB Milli Eğitim Bakanlığı

SPSS Statistical Package for the Social Sciences

YÖK Yüksek Öğrenim Kurumu

(11)

1.GİRİŞ

Bilimsel ve teknolojik alanda yaşadığımız hızlı gelişmeler; sosyal ,kültürel ve ekonomik yönden bütün insanları etkilemekte ,gelecek nesillerin fen ve teknoloji okuryazarı olarak yetişmesi gerekli ve zorunlu hale gelmektedir. Bu bağlamda okullarda verilen fen ve teknoloji eğitimi her geçen gün önemini artırmaktadır.

Talim terbiye kurulu başkanlığının yayınlamış olduğu fen ve teknoloji programının vizyonu da; bireysel farklılıkları ne olursa olsun bütün öğrencilerin fen ve teknoloji okuryazarı olarak yetişmesidir.(MEB, TTKB,2006)

Fen okuryazarlığıyla ilgili çok sayıda çalışma yapılmış ve bunların sonucunda birçok “fen okuryazarlığı” tanımı ortaya çıkmıştır.

Eğitimi araştırma ve geliştirme dairesi başkanlığının yayınladığı PISA 2009 ulusal ön raporunda fen okuryazarlığı, kişinin sahip olduğu fen bilgisi ve bu bilginin soruları tanımlamak, yeni bilgi edinmek, bilimsel olguları açıklamak, fen ile ilgili konularda kanıtlara dayalı sonuçlar çıkarmak için kullanımı; bilgi edinme ve araştırma amacıyla fennin karakteristik özelliklerini anlayışı, fen ve teknolojinin maddî, düşünsel ve kültürel çevremizi nasıl şekillendirdiğinin farkına varması ve duyarlı bir vatandaş olarak bilimle ilgili konulara ve bilimsel fikirlere ilgi göstermesi şeklinde tanımlanmaktadır.

Talim terbiye kurulu ise fen okuryazarlığını bireylerin araştırma-sorgulama, eleştirel düşünme, problem çözme ve karar verme becerileri geliştirmeleri, yaşam boyu öğrenen bireyler olmaları, etraflarındaki dünya hakkındaki merak duygusunu sürdürmeleri için gerekli olan fenle ilgili beceri, tutum, değer, anlayış ve bilgilerin bir kombinasyonu şeklinde tanımlamış ve yedi boyutta incelemiştir. (MEB,TTKB,2005)

1. Fen bilimleri ve teknolojinin doğası 2. Anahtar fen kavramları

3. Bilimsel süreç becerileri

(12)

2 5. Bilimsel ve teknik psikomotor beceriler

6. Bilimin özünü oluşturan değerler 7. Fenne ilişkin alâka ve tutumlar

Fen okuryazarlığının boyutları bütün olarak ele alındığında fen ve teknoloji okuryazarı olan bir kişi, bilim ve bilimsel bilginin doğasını anlayan, anahtar fen kavramlarını bilen, bilimsel süreç becerilerini kullanabilen, Fen-teknoloji-toplum-çevre etkileşimlerinin farkında olan, bilimsel ve teknik psikomotor becerilere ve bilimin özünü oluşturan değerlere sahip, fenne duyduğu merak ve isteğin sürekli ve canlı olduğu kişidir.

Bilgiye ulaşmak için herhangi bir otoritenin onayına gerek duymayan, karşılaştığı problemlerin çözümünde bilimsel süreç becerilerini kullanabilen, fen ve teknoloji okuryazarı olarak yetişmiş öğrenciler, günlük hayatta karşılaştığı problemleri çözme becerisine sahip, yeni bilgiler ve teknolojiler üreten, uzun vadede ülkemizin gelecekte ülkeler arasında bulunduğu yeri üst basamaklara taşıyacak bireylerdir.

Öğrencilerimizin fen ve teknoloji okuryazarı olarak yetişmesi için okullarda tekdüze anlatımdan kaçınılmalı, öğrencinin araştırıp sorgulayarak sonuçlara kendisinin ulaşması için gerekli ortamlar sağlanmalıdır. Eğitim süresince öğrencinin merak, istek ve motivasyonu yüksek tutulmalıdır.

1.1.Problem Durumu

1950’lerin sonlarına doğru ortaya çıkan fen okuryazarlığı teriminden sonra günümüze kadar matematik okuryazarlığı, bilgisayar okuryazarlığı, bilgi okuryazarlığı, biyoloji okuryazarlığı, kimya okuryazarlığı, iletişim okuryazarlığı, görsel okuryazarlık, kültürel okuryazarlık, eleştirel okuryazarlık gibi farklı alanlarda “okuryazarlık” terimleri ortaya çıkmıştır (Çepni, Ayvacı ve Bacanak, 2006). Fen okuryazarlığı bu terimler içinde başı çeken, önemi her geçen gün katlanarak artan, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin eğitim programının temellerini oluşturan bir kavram haline gelmiştir.

AAAS (1993) tarafından yayınlanan “Benchmarks for scientific literacy” (Bilimsel okuryazarlık için ölçütler) adlı yayında “Fen okuryazarlığı, girişimlerin artışını anlamaya olanak tanıyan anlama ve akıl yolunu, doğal ve düzenlenmiş dünyanın

(13)

3 nasıl çalıştığı ile ilgili bilinçli hale getirme, kritik ve bağımsız bir şekilde düşünme, olayların alternatif açıklamalarını tartma, farkında olma ve kanıt, miktar, örnek, mantıksal tartışma ve şüphe içeren problemlerle akla uygun bir şekilde başa çıkabilmeyi gerektirir” denmiştir.(Çepni, Bacanak ve Küçük, 2003).

Tanım konusunda fikir birliğine varılamamış olmasına rağmen, genel olarak bilimsel okuryazarlık bilimsel bilgiyi kullanma yeteneği ve kişisel ve toplumsal amaçlar doğrultusunda düşünebilmeyi içerir. ABD’de tanımlanan “Ulusal Fen Eğitimi Standartları”nda bilimsel okuryazarlık, bilimsel kavramları anlama, kültürel ve ekonomik üretime katılma ve kişisel kararlar verme süreçlerini içermektedir (Mertoğlu ve Öztuna, 2004).

Ülkemizde de fen okuryazarlığı ilk olarak, Yüksek Öğretim Kurumu tarafından “doğal dünyaya aşina olma ve onun hem çeşitliliğini hem de birliğini tanıma, fen bilimlerinin anahtar kavramlarını ve ilkelerini anlama, fen bilimlerini, matematiği ve teknolojiyi birbirine bağlayan bazı önemli bağlantıların farkında olma, fen bilimlerinin, matematiğin ve teknolojinin insan çabalarının ürünü olduğunu kavrama; bunun o alanlar için getirdiği gücü ve sınırlılıkları tanıma, bilimsel düşünme kapasitesine sahip olma ve fen bilgilerini ve bilimsel düşünme yollarını bireysel ve toplumsal amaçlar için kullanma” olarak belirtilmiştir (YÖK, 1997; Akt. Çepni, Küçük ve Ayvacı, 2003).

Bilim ve teknolojiye ayak uydurmak, teknoloji üreten ve pazarlayan ülkeler arasında başı çekmek için fen okuryazarı bireyler yetiştirmek zorunluluktur. Fen okuryazarı bir bireyde olması gereken özellikler MEB TTKB (2005)’de :

 Günlük problemlerinde ve kararlarında fen ve teknoloji kavramlarını kullanan,  Dünyanın doğal yapısını ve insan eliyle değişen ortamını merak eden,

 Fen ve teknoloji ile ilgili bilgileri öğrenen, analiz eden ve günlük hayatta kullanan,

 Fen ve teknolojiyi kişisel ve küresel sorunlarla ilişkilendiren,  Fen ve teknolojideki gelişmelerin yararını bilen,

 Fen, teknoloji ve toplumun kendi aralarında etkileşimini analiz eden şeklinde sıralanmıştır.

(14)

4  Uzmanları uzman olmayanlardan, teorileri dogmalardan, verileri efsanelerden, delilleri propagandalardan, olguları kurgulardan, bilgileri fikirlerden ayırt edebilme,

 Toplumda fennin politik, hukuki, ahlaki ve bazen manevi bir boyutunun olduğunu bilme,

 Fenni müneccimlik büyücülük ve batıl inanç gibi yalancı bilim dallarından ayırma,

 Fen kavram, kanun ve teorilerinin değişmez olmadığını görme, çünkü esasen bunlar canlı yapıdadır, gelişir ve büyürler. Bütün öğretilen şeyler yarın aynı anlama gelmeyebilir.

 İnsanın yaşamının bir şekilde fen ve teknolojiden etkilendiğinin farkında olma,  Bilimsel bilgiyi yaşamsal ve sosyal kararlar vermede, yargı oluşturmada,

problem çözmede ve davranışlarında uygulamada kullanma,  Fennin gittikçe artan doğasını “sonsuz sınırda” görme,

 Bilimsel araştırmaları, bilginin üreticisi, halkı da bilimsel bilginin kullanıcısı olarak görme,

 Bilinmeyen madde ve olayların olduğunu kabullenme ve yeni buluşların meydana geleceğine inanma,

 Fen ve teknoloji alanında, sosyal alanda herhangi bir konudaki sorunun çözümünün başka bir konunun sorunu olabileceğinin farkında olma özelliklerine sahiptir.

1.2. Araştırmanın Amacı

Bu araştırmada, 9. sınıf öğrencilerinin bilimsel okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi, bilimsel okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi ve sonuçların akademik başarılarıyla karşılaştırılması hedeflenmiştir. Bu genel amaç doğrultusunda aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır.

1. Ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin bilimsel okuryazarlık düzeyleri nedir? 2. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri cinsiyetlerine göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?

(15)

5 3. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri anne öğrenim durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?

4. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri baba öğrenim durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?

5. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri ailelerinin ekonomik durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?

6. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri gazete-dergi okuma durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?

7. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri internete bağlanma sıklıklarına göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?

8. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri internete bağlanma amaçlarına göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?

10. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri ders çalışma ortamına göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?

11. Öğrencinin fizik başarı notu ile bilimsel okuryazarlık düzeyi arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?

1.3. Araştırmanın Önemi

Günümüzde yaşanan hızlı ekonomik, sosyal, bilimsel ve teknolojik gelişmeler yaşam şeklimizi önemli ölçüde değiştirmiştir. Özellikle bilimsel ve teknolojik gelişmelerin hayatımıza etkisi günümüzde belki de geçmişte hiç olmadığı kadar açık bir biçimde görülmektedir. Küreselleşme, uluslararası ekonomik rekabet, hızlı bilimsel ve teknolojik gelişmeler gelecekte de hayatımızı etkilemeye devam edecektir (MEB-TTKB, 2005).

Bu gelişmeler doğrultusunda her bireyin fen ve teknoloji okuryazarı olarak yetişmesi zorunlu hale gelmiş ve okullarda verilen fen derslerinin bu konuda en önemli rolü oynadığı kabul edilmiştir. “Bütün vatandaşların fen ve teknoloji okuryazarı olarak yetişmesi” vizyonu temel alınarak geliştirilen 2004 Fen ve Teknoloji Programı’da bu konunun önemini vurgulamaktadır.

(16)

6 Bu bağlamda aklımıza “Liselerde öğrenim gören öğrencilerin ne kadarı fen okuryazarıdır?” ya da “Liselerde öğrenim gören öğrencilerin fen okuryazarlık düzeyleri nedir ve nelere göre değişmektedir?” soruları gelmektedir. İşte bu çalışmada araştırmanın yapıldığı çalışma grubunun bilimsel okuryazarlık düzeylerinin ve bu düzeylere etki eden değişkenlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu sayede fen ve teknoloji programının da amacına ulaşıp ulaşmadığı ya da program vizyonunun uygulamada nasıl çıktılar verdiği konusunda da fikir sahibi olunabilecektir.

1.4. Araştırmanın Sınırlılıkları

Araştırmaya katılan okullardaki öğrencilerin bir kısmı okul pansiyonunda ikamet ettiğinden, evlerinde odalarının olup olmaması bilimsel okuryazarlık düzeylerini etkilememiş olabilir.

Çalışmada kullanılan Keskin tarafından geliştirilmiş Bilimsel Okuryazarlık Ölçeği’ nde, Talim Terbiye Kurulu tarafından sıralanan fen okuryazarlığının yedi boyutundan “Bilimsel ve teknik psikomotor beceriler” boyutunu ölçebilecek soru bulunmamaktadır.

İlçede bulunan okulların her ikisi de meslek lisesidir. Bu durum, araştırma sonucunda okul türüne göre bilimsel okuryazarlık düzeyleri arasında anlamlı bir farkın çıkmayışının nedeni olabilir.

1.5. Araştırmanın Varsayımları

Araştırmaya Ankara ili Çamlıdere ilçesinde öğrenim gören tüm 9. sınıf öğrencileri katıldığı, katılan öğrencilerin verilen testleri gerçeği yansıtacak biçimde doldurdukları, araştırmaya gönüllü olarak katıldıkları ve araştırmada kullanılan ölçme aracının yeteri kadar geçerli ve güvenilir olduğu varsayılmıştır.

(17)

7

1.6. Tanımlar

Bilimsel Okuryazarlık: Bilimsel okuryazarlık en genel tanımıyla; bireylerin fen bilimlerinin doğasını bilmeleri, bilginin nasıl elde edildiğini anlamaları, bilgilerin sistematik bir şekilde birbirine bağlı olduğunu ve süreç içinde aksi ispatlandığında değişebileceklerini algılamaları olarak belirtilmektedir ( Demirci, 2006).

(18)

8

2. İLGİLİ ARAŞTIRMALAR

Bu bölümde konuyla ilgili daha önce yapılmış olan araştırmalara yer verilmiştir. Thurmond ve Lee (2000), fen profesörlerinin ve fen eğitimi profesörlerinin, ilköğretim öğretmenlerinin yetiştirilmesi ile fen ve teknoloji okuryazarlığı hakkındaki görüşlerini incelemişlerdir. 16’sı yaşam ve fizik bilimi profesörü, 15’i de ilköğretim fen eğitimi profesörü olmak üzere toplam 31 profesör araştırmaya katılmıştır. Veriler telefon görüşmeleri ve ders dokümanları yoluyla toplanmıştır. Fen profesörleri, fen ve teknoloji okuryazarlığının ağırlıklı olarak bilimsel bilgi boyutu üzerinde dururken, fen eğitimi profesörleri ise bilimsel araştırma boyutu üzerinde durmuşlardır. Her iki grupta, genel olarak ilköğretim öğretmenlerinin fen öğretimi için yeterli hazırlanamadıklarını belirtmişlerdir. Fen profesörleri, öğretmenlerin yetersizliğinin genellikle kendilerinden kaynaklandığını, fen eğitimi profesörleri de bunun genellikle üniversitelerden kaynaklandığını belirtmişlerdir.

Bozyılmaz (2005), yaptığı araştırmada 2004 yılında geliştirilen 4 ve 5. sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programındaki öğrenci kazanımlarını ve önerilen etkinlikleri analiz ederek, bilim okur-yazarlığının bilimsel bilgi, bilimin araştırıcı doğası, bilgiye ulaştıran bilim ve bilim, teknoloji ve toplumun birbirleriyle etkileşimleri boyutlarından hangisini destekleme potansiyeli olduğunu belirlemiş ve program içindeki dağılımlarını ortaya çıkarmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, bilim okur-yazarlığı boyutlarından, en çok işlenen boyutun bilimin araştırıcı doğası olduğu, daha sonra sırasıyla bilimsel bilgi ve bilim, teknoloji ve toplumun etkileşimleri boyutlarının vurgulandığı bulunmuştur. Bilgiye ulaştıran bilim boyutunun ise çok az vurgulandığı görülmüştür.

Kaptan ve Yetişir’ in (2006) yaptıkları çalışmada temel amaç, fen ve teknoloji dersi öğretmen adaylarının, hangi düzeyde fen ve teknoloji okuryazarı olduklarını belirlemektir. Bu amaçla, öncelikle “Test of Basic Scientific Literacy” (TBSL) adlı ölçek, uzman görüşleri alınarak Türkçe’ ye uyarlanmıştır. Ölçek kapsamında, fen ve teknoloji okuryazarlığı (a) bilimsel içerik bilgisi (72 madde), (b) fen, teknoloji, toplum ve çevre arasındaki etkileşmeler (16 madde) ile (c) bilimin doğası (22 madde) olmak üzere üç alt boyutta ele alınmaktadır.

(19)

9 Kaptan ve Yetişir (2007), araştırmalarında, sınıf öğretmeni adaylarının fen ve teknoloji okuryazarı bireyler olmanın önemine ilişkin görüşlerini belirlemeyi amaçlamışlardır. Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı dördüncü sınıf öğrencilerinden görüşme yöntemiyle veriler toplanmıştır. Bu amaçla, 15 öğretmen adayı ile görüşülmüştür. Görüşmede her bir adaya 7 tane açık uçlu soru yöneltilmiştir. Öğretmen adaylarının tümü fen ve teknoloji okuryazarlığını, sınıf öğretmenleri için önemli bir özellik olarak değerlendirmiştir. Ancak adaylardan hiçbiri kendini fen ve teknoloji okuryazarı olarak değerlendirmemektedir.

Keskin’ in (2008), “İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersine İlişkin Bilimsel Okuryazarlık Seviyeleri” adlı çalışmasında, 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin fen okuryazarlık düzeylerini sosyo-ekonomik boyutlarda ve fen teknoloji toplum boyutlarını baz alarak inceleme yapmıştır. Bilimsel okuryazarlık seviyelerinin, öğrencilerin okullarının sosyal çevrelerine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı belirtilmiştir. Bu farklılığın, sosyal çevresi yüksek ve orta düzeyde olan okullarda okuyan öğrenciler ile sosyal çevresi düşük okullarda okuyan öğrenciler arasında olduğu görülmektedir. Araştırma bulgularına göre, bilimsel okuryazarlık seviyelerinin öğrencilerin baba öğrenim durumuna göre anlamlı düzeyde farklılaştığı belirlenmiştir. Bu farklılığın, babası lise mezunu olan öğrenciler ile ilkokul ve ortaokul mezunu olan öğrenciler; babası üniversite mezunu olan öğrenciler ile ilkokul ve ortaokul mezunu olan öğrenciler arasında olduğu görülmüştür.

Özdemir’in (2010), “Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Fen Okuryazarlığının Durumu” adlı çalışmasında, Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda öğrenim gören öğrencilerin fen ve teknoloji okuryazarlığı düzeyinin belirlenmesi konu alınmaktadır. Veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen “Fen ve Teknoloji Okuryazarlığı Ölçeği” ile toplanmıştır. Ölçek, “bilme ve kavrama ” (40 madde), “tutum ve değerler” (14 madde) ve “izleme ve kullanma” (22 madde) olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Araştırma sonunda, öğretmen adaylarının Fen ve Teknolojiye ilişkin “Bilme ve kavrama” düzeyleri ile Fen-Teknoloji-Toplum-Çevre etkileşimini kavrama yeterliliğinin bazı kavram yanılgılarının dışında orta denebilecek düzeyde olduğu; ancak bilimin doğası ve metodolojisini anlama yeterliliklerinin oldukça düşük seviyede bulunduğu belirlenmiştir.

(20)

10 Şahin, Sanalan, Bektaş ve Kaygısız’ın (2010), “Ebeveynlerin Fen Okuryazarlık Düzeylerinin İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersi Başarılarına Etkisi” adlı çalışmalarında öğrencilerin fen ve teknoloji dersi başarılarının belirlenmesinde 2007–2008 öğretim yılı Haziran ayında yapılmış olan Seviye Belirleme Sınavı (SBS) puanları ve ebeveynlerin fen okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesinde ise araştırmacı tarafından geliştirilen 12 maddelik Fen Okuryazarlık Anketi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda anne ve baba fen okuryazarlık düzeyleriyle öğrenci başarısı arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

Soysal’ın (2011), “Öğrencilerin Fen ve Teknoloji Dersindeki Başarıları ile Fen Okuryazarlığı Düzeylerinin Karşılaştırılması ve Öğretmenlerin Fen Okuryazarlığı ile İlgili Görüşlerinin İncelenmesine Yönelik Bir Çalışma” adlı yüksek lisans tezinde öğrencilerin demografik bilgilerine ( cinsiyet, sınıf düzeyi, anne-baba öğrenim durumu, ailenin aylık geliri, dershaneden faydalanma süresi, fen ve teknoloji materyallerinden faydalanma) göre kişisel bilgi formu hazırlanmış, FTBT ve BOÖ’ nün bu boyutlarla ilişkisi incelenmiştir. Kullanılan test ve ölçeklerin pilot uygulaması yapıldıktan sonra 2010-2011 eğitim-öğretim yılında öğrencilere FTBT ve BOÖ, öğretmenlere de fen okuryazarlık anketi uygulanmıştır. BOÖ ve FTBT’ den elde edilen sonuçlar doğrultusunda birçok demografik özellikler bakımından anlamlı farklılıklar bulunmuştur. BOÖ ve FTBT arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca öğretmenlere uygulanan fen okuryazarlığı anketi sonucunda anket puanları ile öğretmenlerin cinsiyet ve çalışma sürelerine ilişkin bulgular arasında anlamlı bir farklılık çıkmadığı gözlenmiştir.

(21)

11 3. YÖNTEM

3.1. Araştırma Modeli

Araştırma; 9. sınıf öğrencilerinin bilimsel okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi, bilimsel okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi ve sonuçların akademik başarılarıyla karşılaştırılması hedeflendiği için alan araştırması niteliğindedir. Bir durum tespiti olduğu için betimsel bir yöntem benimsenmiştir. Betimsel nitelikte olan bu araştırmada amaca en uygun model olan tarama modeli kullanılmıştır.

Tarama araştırmaları daha çok anketler yoluyla araştırılmak istenen olayın veya problemin durumu nedir ve neredeyiz, sorularına cevap bulmak amacıyla gerçekleştirilmektedir (Çepni, 2009). Başka bir ifadeyle tarama modeli, geçmişte ya da halen var olan bir durumu var olduğu şekilde betimlemeyi amaçlamaktadır (Karasar, 2000).

3.2. Çalışma Grubu

Araştırmanın çalışma grubu Ankara İli Çamlıdere ilçesinde yer alan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı liselerde 2011-2012 eğitim öğretim yılında 9. sınıfta öğrenim gören öğrencilerden oluşmaktadır.

3.3. Veri Toplama Tekniği

Araştırmada ilgili literatür taranarak Keskin(2008) tarafından öğrencilerin bilimsel okuryazarlık seviyelerini ölçmek üzere, doğrudan bu amaca hizmet edecek şekilde yapılandırılmış ve uzman görüşleri alınarak geliştirilmiş olan “Bilimsel Okuryazarlık Ölçeği” kullanılmıştır. Ayrıca bu ölçeğin başında öğrencilerin demografik özelliklerini belirlemek amacıyla “Kişisel Bilgiler Formu” katılımcılara doldurtulmuştur.

(22)

12 Bilimsel Okuryazarlık Ölçeği; bilimsel okuryazar bireyin sahip olması gereken, 17 özellik dikkate alınarak oluşturulmuştur. 34 çoktan seçmeli maddeden oluşan ölçeğin güvenilirlik katsayısı Keskin (2008) tarafından 0,81 olarak bulunmuştur.

Bilimsel Okuryazarlık Ölçeğinde ele alınan 17 boyut şunlardır:

1-Bilim ve teknolojinin kavramlarını, ahlaki değerlerini; gündelik hayat problemlerinin çözümünde, karar verme süreçlerinde kullanabilme,

2-Alternatif seçeneklerin olası sonuçlarını da hesaba katarak, sorumluluk üstleneceği kişisel ve toplumsal eylemlerde yer alabilme,

3-Fikir ve eylemlerini, birtakım delillere dayanarak akılcı bir şekilde savunabilme, tartışabilme,

4-Bilim ve teknoloji üzerine, sağladığı heyecan ve çalışmalar için çalışma yapma isteği duyma,

5-Doğal hayatı, insanın inşa ettiği dünyayı merak etme ve hayranlık duyma, 6-Gözlemlediği evreni keşfetmeye çalışırken kuşkucu olabilen, mantıklı çıkarımlara gidebilen ve yaratıcı düşünebilme,

7-Bilimsel araştırma ve teknolojik problem çözümüne değer verme,

8-Bilimsel ve teknolojik bilgi kaynaklarını toplayabilen, analiz edebilen, değerlendirebilen ve bu kaynakları; karar alma, eyleme geçme, problem çözme durumlarında kullanabilme,

9-Bilimsel ve teknolojik kanıtlar ile kişisel görüşler, güvenilir ile güvenilir olmayan bilgi arasındaki ayrımı yapabilme,

10-Bilimsel ve teknolojik bilginin değişebilirliğine inanma ve yeni kanıtlara açık olabilme,

11-Bilim ve teknolojinin insan ürünü olduğunu bilme,

12-Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin yarar ve zararlarını tartabilme,

13-Bilim ve teknolojinin, insanın refah düzeyini artırabilme gücünü ve sınırlılıklarını kavrayabilme,

14-Bilim, teknoloji ve toplum arasındaki etkileşimi analiz edebilme,

15-Bilim ve teknolojiyi; tarih, matematik, güzel sanatlar ve sosyal bilimler gibi diğer insan ürünü olgularla ilişkilendirebilme,

16-Kişisel ve global konularla ilişkilendirildiğinde, bilim ve teknolojinin politik, ekonomik ve ahlaki boyutlarını da göz önünde bulundurabilme,

(23)

13 Bilimsel Okuryazarlık Ölçeğindeki sorular çoktan seçmeli soru tipinde hazırlanmış, 3 şıktan oluşan sorulardır. Uygulamada eğer öğrenciler d şıkkına kendi düşüncelerini yazmışlarsa, bunlar araştırmacı tarafından, diğer üç şıktan anlamca yakın olanına göre değerlendirilmiştir. Cevaplar; doğru şık (2 puan), doğruya yakın şık (1 puan) ve yanlış şık (0 puan) şeklinde puanlandırılmıştır. Bilimsel okuryazarlık ölçeğinin 17. ve 22. soruları grafik soruları oldukları için tek doğru yanıtları vardır. Bilimsel okuryazarlık seviyeleri; her bir puan aralığı 0,66 alınarak, ortalama puanlar 0-0,66 arasındaysa düşük, 0,67-1,32 arasındaysa orta, 1,33-2,00 arasındaysa yüksek olarak değerlendirilmiştir.

Uygulama yapılırken; Bilimsel Okuryazarlık Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu sınıflarda bulunan öğrenci sayısı kadar dağıtılmış, ifadeler için gerekli açıklamalar yapılmıştır. Öğrencilere anketi cevaplandırmaları için gerekli süre verilmiştir. Ayrıca sorulara samimi cevaplar vermeleri için doldurdukları anket için isim istenmemiştir.

3.4. Verilerin Analizi

Ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin bilimsel okuryazarlık düzeyleri anket tekniği ile tespit edilmiş ve test sonuçları SPSS paket programı ile analiz edilmiştir.

Bu tür analizde amaç, elde edilen bulguları düzenlenmiş ve yorumlanmış bir biçimde okuyucuya sunmaktır. Bu amaçla elde edilen veriler, önce mantıklı ve anlaşılır bir biçimde betimlenir. Daha sonra yapılan bu betimlemeler yorumlanır ve bir takım sonuçlara ulaşılır (Yıldırım ve Şimşek, 2000)

(24)

14

4. BULGULAR ve YORUM

Katılımcılara uygulanan kişisel bilgiler formu analiz edilerek “Katılımcıların Özellikleri” başlığı altında tablolar haline getirilmiştir.

Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık seviyelerini belirlemek için kullanılan Bilimsel Okuryazarlık Ölçeği’ nden elde edilen veriler istatistiksel olarak analiz edilmiş, analiz sonuçları tablolar haline getirilmiş ve sonuçlara dayalı yorumlar yapılmıştır.

4.1. Çalışma Gurubunun Özellikleri

İlçede biri imam hatip lisesi, diğeri kız teknik ve meslek lisesi olmak üzere iki lise vardır. Bu liselerde öğrenim gören öğrencilerin yarısından fazlası okul pansiyonunda veya ilçede bulunan özel yatılı pansiyonlarda ikamet etmektedir. Bu öğrenciler okulun temin ettiği dergileri takip edebilmekte, internet ve bilgisayarı istedikleri zaman kullanabilmektedirler. Ayrıca pansiyonda kalan öğrencilerin çoğunun bu okulları seçme nedenleri parasız-yatılı olmasındandır. Bu da öğrencilerin ailelerinin ekonomik durumlarının iyi olmamasından kaynaklanmaktadır.

Aileleri ilçede ikamet eden öğrencilerin ise ekonomik durumları iyi olmasına rağmen, yapılan sınavlarda diğer okullara gidecek yeterli puanı alamadıkları için ilçedeki okullara devam etmektedirler.

Çamlıdere ilçesindeki bu liselerde okuyan ve araştırmaya katılan toplam 97 öğrencinin demografik özellikleri Tablo 4.1.1. de gösterilmiştir.

(25)

15 Tablo 4.1.1. Çalışma Grubunun Demografik Özellikleri

N %

Kız 44 45

Cinsiyet Erkek 53 55

Toplam 97 100

İmam Hatip Lisesi 56 57

Okul türü Meslek Lisesi 41 43

Toplam 97 100

500’den az 24 25

Ekonomik durum 500-800 arası 25 25

801-1000 arası 15 16

1001-1500 arası 20 20

1500’den çok 13 14

Toplam 97 100

Tablo 4.1.1. incelendiğinde katılımcıların % 45 nin kız, % 55 inin erkek öğrenci olduğu bu öğrencilerin % 57sinin imam hatip lisesi, % 43 ünün meslek lisesine öğrenim gördüğü ve yarısından fazlasının ekonomik durumunun 1000 TL nin altında olduğu anlaşılıyor.

Katılımcıların anne –baba eğitim durumuna ilişkin elde edilen veriler Tablo 4.1.2. de gösterilmiştir.

Tablo 4.1.2. Anne-Baba Öğrenim Durumu

Baba Öğrenim Durumu Anne Öğrenim Durumu

Frekans Yüzde Frekans Yüzde

İlkokul 41 42 67 68 Ortaokul 30 31 18 19 Lise 17 17 5 6 Üniversite 4 5 0 0 Diğer 5 5 7 7 Toplam 97 100 97 100

Tablo 4.1.2. de görüldüğü gibi çalışma gurubunun % 70 den fazlasının anne-babası ilköğretim mezunudur. Babası üniversite mezunu olanlar gurubun % 5 ini oluştururken, annesi üniversite mezunu olan öğrenci bulunmamaktadır.

Katılımcıların bilimsel dergi takip etme durumuna ilişkin elde edilen veriler Tablo 4.1.3. ‘de gösterilmiştir.

(26)

16 Tablo 4.1.3. Çalışma grubunun bilimsel dergi takip etme durumuna göre frekans ve yüzde

dağılımı Bilimsel Dergi Takip Etme

Durumu F % Bilim Çocuk 16 17 Bilim Teknik 24 25 National Geographic 2 2 Diğer 6 6 Hiçbiri 49 50 Toplam 97 100

Tablo 4.1.3. incelendiğinde öğrencilerin yarısının bilimsel dergi takip ettiği görülmüştür. Öğrencilerin en çok takip ettiği dergi ise Bilim Teknik’tir.

Katılımcıların evde araştırma yapmak için kullandıkları araç-gerece ilişkin elde edilen veriler Tablo 4.1.4. ‘de gösterilmiştir.

Tablo 4.1.4. incelendiğinde öğrencilerin yarısından fazlasının bilgisayar ve internet kullandığı, ansiklopedinin ise günümüzde yerini daha teknolojik araçlara bıraktığı görülmektedir.

Katılımcıların evinde kendine ait odası bulunma durumuna ilişkin elde edilen veriler Tablo 4.1.5. ‘de gösterilmiştir.

Tablo 4.1.4. Çalışma grubunun evinde araştırma yapmak için sahip olduğu araç-gereç durumuna göre frekans ve yüzde dağılımı

Araç-Gereç F % Bilgisayar 33 34 VCD 9 9 Ansiklopedi 0 0 İnternet 22 23 Video 4 4 Diğer 29 30 Toplam 97 100

(27)

17 Tablo 4.1.5. Çalışma grubunun evlerinde kendilerine ait odaları bulunma durumuna göre

frekans ve yüzde dağılımı

Kendine ait Oda F %

Var 44 46

Yok 53 54

Toplam 97 100

Tablo 4.1.5. incelendiğinde öğrencilerin yarıya yakınının kendine ait odasının olmadığı görülmektedir.

Katılımcıların internete bağlanma amacına ve sıklığına ilişkin elde edilen veriler Tablo 4.1.6. ‘de gösterilmiştir.

Tablo 4.1.6. Çalışma grubunun internete bağlanma amacına ve sıklığına göre frekans ve yüzde dağılımları

İnternete Bağlanma

Amacı Frekans Yüzde

İnternete Bağlanma

Sıklığı Frekans Yüzde

Araştırma 58 58 Günde Bir Defadan Fazla 28 29

Oyun 12 13 Günde Bir Defa 18 28

Sohbet 19 20 Haftada Bir Defa 34 35

Diğer 8 9 Diğer 17 18

Toplam 97 100 Toplam 97 100

Tablo 4.1.6. incelendiğinde öğrencilerin yarısından fazlası interneti araştırma amaçlı kullanırken, % 13 ü oyun ve % 20 si sohbet amaçlı kullanmaktadır. Katılımcıların % 57 si günde en az bir kere internete bağlanırken , % 35 i haftada bir kere bağlanmaktadır.

Katılımcıların fizik dönem notuna ilişkin elde edilen veriler Tablo 4.1.7. ‘de verilmiştir.

Tablo 4.1.7. Çalışma grubunun fizik dersi dönem notuna göre frekans ve yüzde dağılımı

Dönem Notu F % 1 9 10 2 19 19 3 42 43 4 25 25 5 2 3 Toplam 97 100

(28)

18 Tablo 4.1.7. incelendiğinde öğrencilerin %10’unun fizik dersinden başarısız olduğu, %3’ünün ise fizik dersi notunun 5 olduğu görülmektedir.

4.2. Bilimsel Okuryazarlık Seviyesi

Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık boyutlarıyla ilgili sorulara verdikleri yanıtların ,

aritmetik ortalama( ) ve standart sapma(S.S.) değerleri Tablo 4.2.1. ‘de verilmiştir.

Tablo 4.2.1. Bilimsel okuryazarlık düzey ortalamaları ve standart sapma değerleri

BOYUTLAR SORULAR YANITLAR f % ORTALAMA S.S. BOS

Boyut 1 20 Doğru 71 73 1,24 0,89 ORTA Doğruya Yakın 12 12 Yanlış 14 15 22 Doğru 32 33 Doğruya Yakın 0 0 Yanlış 64 67 29 Doğru 54 56 Doğruya Yakın 30 31 Yanlış 11 13 Boyut 2 15 Doğru 69 71 1,52 0,67 YÜKSEK Doğruya Yakın 20 21 Yanlış 7 8 24 Doğru 50 52 Doğruya Yakın 33 34 Yanlış 12 14 Boyut 3 12 Doğru 76 78 1,27 0,78 ORTA Doğruya Yakın 10 11 Yanlış 10 11 25 Doğru 20 22 Doğruya Yakın 42 45 Yanlış 30 33 28 Doğru 38 40 Doğruya Yakın 37 39 Yanlış 19 21

(29)

19 Tablo 4.2.1. Bilimsel okuryazarlık düzey ortalamaları ve standart sapma değerleri

BOYUTLAR SORULAR YANITLAR f % ORTALAMA S.S. BOS

Boyut 4 30 Doğru 51 53 1,38 0,65 YÜKSEK Doğruya Yakın 33 34 Yanlış 12 13 31 Doğru 36 38 Doğruya Yakın 52 55 Yanlış 6 7 Boyut 5 32 Doğru 48 50 1,45 0,65 YÜKSEK Doğruya Yakın 38 39 Yanlış 10 11 33 Doğru 55 57 Doğruya Yakın 34 35 Yanlış 7 8 Boyut 6 34 Doğru 49 51 1,37 0,73 YÜKSEK Doğruya Yakın 32 34 Yanlış 14 15 Boyut 7 18 Doğru 40 41 1,22 0,83 ORTA Doğruya Yakın 22 23 Yanlış 34 36 26 Doğru 54 55 Doğruya Yakın 26 27 Yanlış 17 18 Boyut 8 14 Doğru 76 78 1,36 0,85 YÜKSEK Doğruya Yakın 15 15 Yanlış 6 7 17 Doğru 42 43 Doğruya Yakın 0 0 Yanlış 54 57 27 Doğru 57 61 Doğruya Yakın 24 25 Yanlış 12 14

(30)

20 Tablo 4.2.1. Bilimsel okuryazarlık düzey ortalamaları ve standart sapma değerleri

BOYUTLAR SORULAR YANITLAR f % ORTALAMA S.S. BOS

Boyut 9 19 Doğru 39 40 1,42 0,7 YÜKSEK Doğruya Yakın 47 48 Yanlış 11 12 23 Doğru 67 69 Doğruya Yakın 16 17 Yanlış 13 13 Boyut10 21 Doğru 44 45 1,19 0,83 ORTA Doğruya Yakın 26 27 Yanlış 26 28 Boyut 11 4 Doğru 67 69 1,56 0,66 YÜKSEK Doğruya Yakın 20 21 Yanlış 9 10 5 Doğru 61 62 Doğruya Yakın 26 27 Yanlış 10 11 Boyut 12 6 Doğru 67 69 1,34 0,84 YÜKSEK Doğruya Yakın 14 15 Yanlış 15 16 8 Doğru 45 46 Doğruya Yakın 20 21 Yanlış 31 33 Boyut 13 7 Doğru 70 74 1,53 0,74 YÜKSEK Doğruya Yakın 10 11 Yanlış 14 15 9 Doğru 59 61 Doğruya Yakın 22 23 Yanlış 15 16 Boyut 14 10 Doğru 33 35 1,18 0,8 ORTA Doğruya Yakın 32 33 Yanlış 31 32 16 Doğru 49 51 Doğruya Yakın 30 32 Yanlış 16 17 Boyut 15 11 Doğru 48 50 1,27 0,81 ORTA Doğruya Yakın 26 27 Yanlış 22 23

(31)

21 Tablo 4.2.1. Bilimsel okuryazarlık düzey ortalamaları ve standart sapma değerleri

BOYUTLAR SORULAR YANITLAR f % ORTALAMA S.S. BOS

Boyut 16 13 Doğru 64 67 1,47 0,8 YÜKSEK Doğruya Yakın 13 13 Yanlış 19 20 Boyut 17 1 Doğru 66 68 1,39 0,71 YÜKSEK Doğruya Yakın 23 24 Yanlış 8 8 2 Doğru 11 11 Doğruya Yakın 69 73 Yanlış 15 16 3 Doğru 74 77 Doğruya Yakın 6 6 Yanlış 16 17

Tablo 4.2.1. incelendiğinde, araştırmaya katılan öğrencilerin boyut 1 ile ilgili sorulara verdikleri yanıtların ortalaması 1,24 olarak hesaplanmıştır. Değerlendirmenin 2 üzerinden yapıldığı göz önüne alınırsa katılımcıların Boyut 1 ile ilgili becerilerinin orta düzeyde olduğu söylenebilir.

Boyut 2 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,52 olarak hesaplanmıştır. Öğrencilerin, alternatif seçeneklerin olası sonuçlarını da hesaba katarak, sorumluluk üstleneceği kişisel ve toplumsal eylemlerde yer alabilme boyutu ile ilgili becerilerinin yüksek düzeyde olduğu söylenebilir.

Boyut 3 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,27 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, fikir ve eylemlerini, birtakım delillere dayanarak akılcı bir şekilde savunabilme, tartışabilme boyutu ile ilgili becerilerinin orta düzeyde olduğu söylenebilir.

Boyut 4 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,38 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, bilim ve teknoloji üzerine, sağladığı heyecan ve çalışmalar için çalışma yapma isteği duyma boyutu ile ilgili becerilere yüksek düzeyde sahip olduğu söylenebilir.

(32)

22 Boyut 5 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,45 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, Doğal hayatı, insanın inşa ettiği dünyayı merak etme ve hayranlık duyma boyutu ile ilgili becerilere yüksek düzeyde sahip olduğu söyleebilir.

Boyut 6 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,37 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, gözlemlediği evreni keşfetmeye çalışırken kuşkucu olabilen, mantıklı çıkarımlara gidebilen ve yaratıcı düşünebilme boyutu ile ilgili becerilere yüksek düzeyde sahip olduğu söylenebilir.

Boyut 7 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,22 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, Bilimsel araştırma ve teknolojik problem çözümüne değer verme boyutu ile ilgili becerilere orta düzeyde sahip olduğu söylenebilir.

Boyut 8 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,36 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, bilimsel ve teknolojik bilgi kaynaklarını toplayabilen, analiz edebilen, değerlendirebilen ve bu kaynakları; karar alma, eyleme geçme, problem çözme durumlarında kullanabilme boyutu ile ilgili becerilere yüksek düzeyde sahip olduğu söylenebilir.

Boyut 9 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,42 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, bilimsel ve teknolojik kanıtlar ile kişisel görüşler, güvenilir ile güvenilir olmayan bilgi arasındaki ayrımı yapabilme boyutu ile ilgili becerilere yüksek düzeyde sahip olduğu söylenebilir.

Boyut 10 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,19 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, bilimsel ve teknolojik bilginin değişebilirliğine inanma ve yeni kanıtlara açık olabilme boyutu ile ilgili becerilere orta düzeyde sahip olduğu söylenebilir.

Boyut 11 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,56 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, bilim ve teknolojinin insan ürünü olduğunu bilme boyutu ile ilgili becerilere yüksek düzeyde sahip olduğu söylenebilir.

Boyut 12 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,34 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, bilimsel ve teknolojik gelişmelerin yarar ve zararlarını tartabilme boyutu ile ilgili becerilere yüksek düzeyde sahip olduğu söylenebilir.

(33)

23 Boyut 13 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,53 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, bilim ve teknolojinin, insanın refah düzeyini artırabilme gücünü ve sınırlılıklarını kavrayabilme boyutu ile ilgili becerilere yüksek düzeyde sahip olduğu söylenebilir.

Boyut 14 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,18 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, bilim, teknoloji ve toplum arasındaki etkileşimi analiz edebilme boyutu ile ilgili becerilere orta düzeyde sahip olduğu söylenebilir.

Boyut 15 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,27 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, bilim ve teknolojiyi; tarih, matematik, güzel sanatlar ve sosyal bilimler gibi diğer insan ürünü olgularla ilişkilendirebilme boyutu ile ilgili becerilere orta düzeyde sahip olduğu söylenebilir.

Boyut 16 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,47 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, kişisel ve global konularla ilişkilendirildiğinde, bilim ve teknolojinin politik, ekonomik ve ahlaki boyutlarını da göz önünde bulundurabilme boyutu ile ilgili becerilere yüksek düzeyde sahip olduğu söylenebilir.

Boyut 17 ile ilgili sorulara verilen yanıtların ortalaması 1,39 olarak hesaplanmıştır. Buna göre, fen içerikli makale, dergi ve kitapları okuyabilme ve anlayabilme boyutu ile ilgili becerilere yüksek düzeyde sahip olduğu söylenebilir.

4.3 Baba Öğrenim Durumuna Göre Bilimsel Okuryazarlık Seviyesi

“Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri baba öğrenim durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?” alt problemini araştırmak için araştırmacı aşağıdaki hipotezi kurmuştur.

Hipotez: Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinde baba öğrenim durumuna göre anlamlı bir fark yoktur.

Baba öğrenim durumuna göre öğrencilerin bilimsel okuryazarlık seviyelerine ait betimsel değerler Tablo 4.3.1’de verilmiştir.

(34)

24

Tablo 4.3.1. incelendiğinde, öğrencilerin baba öğrenim durumuna göre bilimsel okuryazarlık düzey ortalamaları ile ilgili sorulardan elde ettikleri puan ortalamaları arasında farklılıklar görülmektedir. Tablodan da anlaşılacağı gibi BOS seviyesine ilişkin en yüksek ortalama babası üniversite öğrenimi görmüş öğrencilerde çıkmıştır. BOS seviye ortalaması en düşük grup ise babası ilkokul ile lise öğrenimi görmüş öğrencilerden oluşmaktadır.

Öğrencilerin baba öğrenim durumuna göre elde ettikleri puan ortalamaları arasındaki farkların anlamlı olup olmadığını sınamak için, tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarının, babalarının öğrenim durumlarına göre varyans analizi sonuçları Tablo 4.3.2 ‘de gösterilmiştir.

Tablo 4.3.2. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarının, babalarının öğrenim durumlarına göre varyans analizi sonuçları

Kareler Toplamı Sd Kareler Ortalaması F p Gruplar Arası ,124 4 ,031 ,469 ,758 Gruplar İçi 6,053 92 ,066 Toplam 6,176 96

Tablo 4.3.2‟de görüldüğü gibi, bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarına ilişkin F değeri 0,469 olarak p<0,05 önem düzeyinde anlamlı fark bulunamamıştır. Dağılım homojendir. Kurulan hipotez kabul edilmiş ve öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinde baba öğrenim durumuna göre anlamlı bir fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Tablo 4.3.1 Baba öğrenim durumuna göre öğrencilerin bilimsel okuryazarlık seviyeleri Baba Öğrenim Durumu N S.S. İlkokul 42 1,35 ,237 Ortaokul 30 1,41 ,275 Lise 17 1,35 ,273 Üniversite 3 1,49 ,297 Diğer 5 1,44 ,204 Toplam 97 1,38 ,253

(35)

25

4.4 Anne Öğrenim Durumuna Göre Bilimsel Okuryazarlık Seviyesi

“Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri anne öğrenim durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?” alt problemini araştırmak için araştırmacı aşağıdaki hipotezi kurmuştur.

Hipotez: Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinde anne öğrenim durumuna göre anlamlı bir fark yoktur.

Anne öğrenim durumuna göre öğrencilerin bilimsel okuryazarlık seviyelerine ait betimsel değerler Tablo 4.4.1’de verilmiştir.

Tablo 4.4.1. Anne öğrenim durumuna göre öğrencilerin bilimsel okuryazarlık seviyeleri Anne Öğrenim Durumu N S.S. İlkokul 67 1,36 ,256 Ortaokul 18 1,44 ,251 Lise 5 1,29 ,279 Diğer 7 1,47 ,188 Toplam 97 1,38 ,253

Tablo 4.4.1. incelendiğinde, öğrencilerin anne öğrenim durumuna göre bilimsel okuryazarlık düzey ortalamaları ile ilgili sorulardan elde ettikleri puan ortalamaları arasında farklılıklar görülmektedir. Tablodan da anlaşılacağı gibi BOS seviyesine ilişkin en yüksek ortalama annesi ilköğretim öğrenimi görmüş öğrencilerde çıkmıştır. BOS seviyesi ortalaması en düşük grup ise annesi lise öğrenimi görmüş öğrencilerden oluşmaktadır.

Öğrencilerin anne öğrenim durumuna göre elde ettikleri puan ortalamaları arasındaki farkların anlamlı olup olmadığını sınamak için, tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarının, annelerinin öğrenim durumlarına göre varyans analizi sonuçları Tablo 4.4.2 ‘de gösterilmiştir.

(36)

26 Tablo 4.4.2. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarının, annelerinin

öğrenim durumlarına göre varyans analizi Kareler

Toplamı Sd Ortalaması Kareler F p

Gruplar Arası ,211 3 ,070

1,097 ,354

Gruplar İçi 5,965 93 ,064

Toplam 6,176 96

Tablo 4.4.2’de görüldüğü gibi, bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarına ilişkin F değeri 1,097 olarak p<0,05 önem düzeyinde anlamlı fark bulunamamıştır. Dağılım homojendir. Kurulan hipotez kabul edilmiş ve öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinde anne öğrenim durumuna göre anlamlı bir fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

4.5 Ailelerin Aylık Gelir Durumuna Göre Bilimsel Okuryazarlık Seviyesi

“Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri ailelerinin gelir durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?” alt problemini araştırmak için araştırmacı aşağıdaki hipotezi kurmuştur.

Hipotez: Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinde ailelerinin aylık gelir durumuna göre anlamlı bir fark yoktur.

Aile aylık gelir durumuna göre öğrencilerin bilimsel okuryazarlık seviyelerine ait betimsel değerler Tablo 4.5.1.’de verilmiştir.

Tablo 4.5.1. Aile aylık gelir durumuna göre öğrencilerin bilimsel okuryazarlık seviyeleri

Ailenin Aylık Geliri N S.S.

500’den az 25 1,41 ,256 500-800 arası 25 1,41 ,224 801-1000 arası 15 1,32 ,293 1001-1500 arası 20 1,31 ,268 1500’den çok 12 1,43 ,233 Toplam 97 1,38 ,253

Tablo 4.5.1. incelendiğinde, öğrencilerin aylık gelir durumuna göre bilimsel okuryazarlık düzey ortalamaları ile ilgili sorulardan elde ettikleri puan ortalamaları

(37)

27 arasında farklılıklar görülmektedir. Tablodan da anlaşılacağı gibi BOS seviyesine ilişkin en yüksek ortalama ailesinin geliri 1500 TL nin üstünde olan öğrencilerde çıkmıştır. BOS seviye ortalaması en düşük grup ise ailesinin geliri 1000-1500 TL arasında olan öğrencilerden oluşmaktadır.

Öğrencilerin aile aylık gelir durumuna göre elde ettikleri puan ortalamaları arasındaki farkların anlamlı olup olmadığını sınamak için, tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarının aile aylık gelir durumlarına göre varyans analizi sonuçları Tablo 4.5.2’de gösterilmiştir.

Tablo 4.5.2. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarının aile aylık gelir durumlarına göre varyans analizi

Kareler

Toplamı Sd Ortalaması Kareler F p

Gruplar Arası ,223 4 ,056 ,860 ,491

Gruplar İçi 5,954 92 ,065

Toplam 6,176 96

Tablo 4.5.2’de görüldüğü gibi, bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarına ilişkin F değeri 0,860 olarak p<0,05 önem düzeyinde anlamlı fark bulunamamıştır. Dağılım homojendir. Kurulan hipotez kabul edilmiş ve öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinde aylık gelir durumuna göre anlamlı bir fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

4.6 Öğrencilerin Cinsiyetine Göre Bilimsel Okuryazarlık Seviyesi

“Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?” alt problemini araştırmak için araştırmacı aşağıdaki hipotezi kurmuştur.

Hipotez: Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinde cinsiyete göre anlamlı bir fark vardır.

Öğrencilerin cinsiyetine göre BOÖ seviyeleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığına dair bilgi edinmek üzere bağımsız gruplar t testine ilişkin bulgular Tablo 4.6.1’de verilmiştir.

(38)

28 Tablo 4.6.1. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarının cinsiyet

değişkenine göre t-testi sonuçları

Cinsiyet N S.S. t sd p Kız 44 1,50 ,178 4,772 95 ,001 Erkek 53 1,28 ,263 Toplam 97 1,38 ,253

Tablo 4.6.1 incelendiğinde cinsiyet değişkenine göre bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarının karşılaştırılmasında elde edilen t değeri 4,772 olarak p<0,05 düzeyinde anlamlı fark bulunmuştur. Bilimsel okuryazarlık düzey ortalamasının 0,22 değerinde kızlar lehine fark olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgudan hareketle, kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha çok bilimsel okuryazar oldukları düşünülebilir.

Kurulan hipotez kabul edilmiş ve öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinde cinsiyete göre anlamlı bir fark olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

4.7. Dergi Okuma Durumuna Göre Bilimsel Okuryazarlık Seviyesi

“Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri dergi okuma durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?” alt problemini araştırmak için araştırmacı aşağıdaki hipotezi kurmuştur.

Hipotez: Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinde dergi okuma durumuna göre anlamlı bir fark yoktur.

Dergi okuma durumuna göre öğrencilerin bilimsel okuryazarlık seviyelerine ait betimsel değerler Tablo 4.7.1’de verilmiştir.

Tablo 4.7.1. Dergi okuma durumuna göre öğrencilerin bilimsel okuryazarlık seviyeleri Bilimsel Dergi Takip Etme Durumu N S.S. t sd p Dergi Takip Eden 48 1,37 ,257 -0,210 95 ,829 Dergi Takip Etmeyen 49 1,38 ,251 Toplam 97 1,38 ,253

Tablo 4.7.1. incelendiğinde, öğrencilerin dergi okuma durumuna göre bilimsel okuryazarlık düzey ortalamaları bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarının

(39)

29 karşılaştırılmasında elde edilen t değeri 0,210 olarak p<0,05 düzeyinde anlamlı fark bulunamamıştır. Dağılım homojendir. Kurulan hipotez kabul edilmiş ve öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinde dergi okuma durumuna göre anlamlı bir fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

4.8. Evde Bilgisayar vb. Kullanma Durumuna Göre Bilimsel Okuryazarlık Seviyesi

“Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri evde teknolojik araç-gereç kullanma durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?” alt problemini araştırmak için araştırmacı aşağıdaki hipotezi kurmuştur.

Hipotez: Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinde evde teknolojik araç-gereç kullanma durumuna göre anlamlı bir fark yoktur.

Evde teknolojik araç-gereç kullanma durumu açısından, öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzey ortalamaları ile ilgili elde edilen verileri Tablo 4.8.1’de gösterilmiştir.

Tablo 4.8.1. Evde teknolojik araç-gereç kullanma durumu açısından, öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzey ortalamaları

Kullanılan Araç-Gereç N S.S. Bilgisayar 33 1,24 ,260 VCD 9 1,50 ,196 İnternet 22 1,42 ,219 Video 4 1,55 ,242 Diğer 29 1,45 ,225 Toplam 97 1,38 ,253

Tablo 4.8.1 incelendiğinde, öğrencilerin evde teknolojik araç-gereç kullanma durumuna göre bilimsel okuryazarlık düzey ortalamaları ile ilgili sorulardan elde ettikleri puan ortalamaları arasında farklılıklar görülmektedir. Tablodan da anlaşılacağı gibi BOS seviyesine ilişkin en yüksek ortalama teknolojik araç-gereç kullanan öğrencilerde çıkmıştır.

Öğrencilerin evde teknolojik araç-gereç kullanma durumuna göre elde ettikleri puan ortalamaları arasındaki farkların anlamlı olup olmadığını sınamak için tek yönlü

(40)

30 varyans analizi yapılmıştır. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarının evde teknolojik araç-gereç kullanma durumlarına göre varyans analizi sonuçları Tablo 4.8.2’de gösterilmiştir.

Tablo 4.8.2. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarının evde teknolojik araç-gereç kullanma durumlarına göre varyans analizi

Kareler Toplamı Sd Kareler Ortalaması F p Gruplar Arası 1,095 4 ,274 4,955 ,001 Gruplar İçi 5,082 92 ,055 Toplam 6,176 96

Tablo 4.8.2’de görüldüğü gibi, bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarına ilişkin F değeri 4,955 olarak p<0,05 önem düzeyinde anlamlı fark bulunmuştur. Farkın hangi gruplar arasında oluştuğunu belirlemek üzere yapılan Scheffe testi sonuçlarına göre; öğrencilerin bilimsel okuryazarlık ölçeğinden aldıkları düzey ortalamalarının, teknolojik araç-gereç kullanma durumlarına göre, video kullanan ( X =1,55) grup ile VCD kullanan ( X =1,50) grup, internet kullanan (X=1,42) grup ve başka araç-gereç ( X =1,45) kullanan grup; VCD kullanan ( X =1,50) grup ile bilgisayar kullanan ( X =1,24) grup, internet kullanan ( X =1,42) grup ve ve başka araç-gereç ( X =1,45) kullanan grup; internet kullanan ( X =1,42) grup ile bilgisayar kullanan ( X =1,24) gruplar arasında VCD, internet gibi teknolojik araç-gereçleri kullananların lehine farklılaştığı görülmektedir. Buna göre, teknolojik araç-gereçleri kullananların, bilimsel okuryazarlık seviyelerinin daha yüksek olduğu söylenebilir.

Kurulan hipotez kabul reddedilmiş ve öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinde evde teknolojik araç-gereç kullanma durumuna göre anlamlı bir fark olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

4.9. Çalışma Ortamına Göre Bilimsel Okuryazarlık Seviyesi

“Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri kendilerine ait odalarının olup olmama durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?” alt problemini araştırmak için araştırmacı aşağıdaki hipotezi kurmuştur.

(41)

31 Hipotez: Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinde kendilerine ait odalarının olup olmama durumuna göre anlamlı bir fark yoktur.

Öğrencilerin kendilerine ait odalarının bulunma durumuna göre BOÖ seviyeleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını anlamak üzere t-testi yapılmıştır. Bu analize ilişkin veriler de Tablo 4.9.1’ de verilmiştir.

Tablo 4.9.1. Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarının, kendilerine ait odalarının olup olmaması durumuna göre t-testi sonuçları

Oda N S.S. t sd p

Var 45 1,35 ,246

-,869 95 ,387

Yok 52 1,40 ,260

Toplam 97 1,38 ,253

Tablo 4.9.1 incelendiğinde öğrencilerin kendilerine ait odalarının olup olmaması durumuna göre bilimsel okuryazarlık düzey ortalamalarının karşılaştırılmasında elde edilen t değeri -,869 olarak p<0,05 düzeyinde anlamlı fark bulunamamıştır. Dağılım homojendir. Kurulan hipotez kabul edilmiş ve öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinde kendilerine ait odalarının olup olmaması durumuna göre anlamlı bir fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

4.10. Öğrencilerin İnternete Bağlanma Sıklığına Göre Bilimsel Okuryazarlık Seviyesi

“Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyleri internete bağlanma sıklığına göre anlamlı bir farklılık göstermekte midir?” alt problemini araştırmak için araştırmacı aşağıdaki hipotezi kurmuştur.

Hipotez: Öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeylerinde internete bağlanma sıklığına göre anlamlı bir fark yoktur.

Öğrencilerin internete bağlanma sıklığı durumuna göre öğrencilerin bilimsel okuryazarlık seviyelerine ait betimsel değerler Tablo 4.10.1’de verilmiştir.

Şekil

Tablo 4.1.1. incelendiğinde katılımcıların  %  45 nin kız,  %  55 inin erkek öğrenci  olduğu bu öğrencilerin  %  57sinin imam hatip lisesi,  %  43 ünün meslek lisesine öğrenim  gördüğü  ve  yarısından  fazlasının  ekonomik  durumunun  1000  TL  nin  altınd
Tablo  4.1.4.  incelendiğinde  öğrencilerin  yarısından  fazlasının  bilgisayar  ve  internet  kullandığı,  ansiklopedinin  ise  günümüzde  yerini  daha  teknolojik  araçlara  bıraktığı görülmektedir
Tablo 4.1.6. Çalışma grubunun  internete bağlanma amacına ve sıklığına göre frekans  ve yüzde dağılımları
Tablo 4.2.1.  Bilimsel okuryazarlık düzey ortalamaları ve standart sapma değerleri
+7

Referanslar

Benzer Belgeler

In Tables I–III, statistics of skewness and kurtosis measure- ments on original, bandpass, and highpass filtered images in regions with and without microcalcifications are given..

Interskapuler bölge a¤r›s› ile beraber boyun a¤r›s› 6 Hafta sonra Mental durum de¤iflikli¤i Direkt grafi Menenjit ‹nfeksiyon Malignite Biyopsi Kültür Anormal BOS

• Havayolu hatlarına giriş ve taşımacılık faaliyetinde bulunma, 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu, Ticari Hava Taşıma İşletmeleri Yönetmeliği ve ikili Hava

Dış mekân süs bitkileri üzerinde Planococcus vovae (Nasonov), Unaspis euonymi (Comstock), Icerya purchasi (Maskell), Pseudaulacaspis pentagona (Targioni Tozzetti),

So, the purpose of this study is to investigate whether there is a significant difference in students‟ academic success in grammar depending upon the teaching of grammar through

Slide Board çalışması yapan (I. Grup) program öncesi ve sonrası gelişimlerinin değerlendirildiği wilcoxon test sonuçlarına göre; 60°/sn extensıon sağ total

3) İslam felsefesinde felsefe kavramının eş anlamlısı olarak kullanılan kavram: 4) Doğru veya yanlış bir yargı bildiren cümleler:. 5) İnsanın olay, varlık veya

On the other hand, if the dip direction of the shear zone had been rotated at an angle of 180° with the same strike, the inclined boreholes would not intersect the shear zone