-26 MAYIS 1358
KmnTmkMM
Nurullah Berk’in bir eseri
M e r k v e ö t e s i
Zahir GÛVEMLİ
■Munıllah Berk, Amerikan Haberler Merkezinde bir resim sergisi açtı. Evvelâ şu nu belirteyim: Amerikan Ha berler merkezi, yalnız toplu teşebbüslere, grup halindeki sanatçılara sergi için salonu nu verir, çünkü, fert halinde ki müracaatieri karşılayama maktadır. Bu karan, bıı yıldan başlıyarak, yalnız Güzel Sanat lar Akademisi öğretim üyeleri için, o da her yıl birine mah sus olarak, bozmuş bulunuyor. Bununla beraber, yine sadece teşhir maksadı esas olup, bu rada sergilenen eserlerin satı şına müsaade edilmemektedir.
Gelelim Nurullah Berk’e... Bu onıın ilk şahsi sergisi. Da ha Akademi'de talebe olanla rın bile başlı başına sergi aç tıkları bu devirde, Nurullah Berk’in hareketindeki güzelli ğe (İsterseniz garabete) işaret etmeden geçemiyeceğim. Bu nun, tek bir mânası var: Ken dini bir bütün halinde gös termek.
Sergi, genel olarak 1346 1956 arasından seçmeleri ihti va ediyor ama, 1941 ve 1933 tarihli birkaç eser de var. Tür kiye’de ilk kübist resim olarak teşhir edilmiş bulunan «Natür mort» dahil, hepsinde bir bir lik göze çarpıyor. Tamamiyle gerçeğe bağlı görünen «Çam lar» dahil, bu birliğin vasıf lan, zannnederîm şunlar;
Renk bakımından genel o- larak satılıçı kalmak; siyah bir palet kullanmak; bir ikisi hâ riç, resimlerinde genel olarak satıhçı kalmak; siyah kenar çizgilerini daima 'belirtmek (ki bu suretle Rouault - renkli cam tesirinin nasıl taklit ol maktan çıkarılabilip sanatkâr tarafından hazmedileceğine, kendi şahsiyetine sindirileceği. ne güzel örnekler vermiş olu yor); parlak renklerden ve şiddetli renk zıtlıklarından ka çınmak; çizgi arabeskinde eski Türk sanatına bağlanmak (gü zel yazı ve süsleme; ama min yatür değil); en mücerret res minde dahi dış tabiat figürle rinden izler bulundurmak...
u sonuncu vasıf, onun aşağ: yukarı sanat görüşüne df tercümandır. Yani: «Türk res mini klâsik temellere bağla mak kaygısı, modern ve iler, görüşle atfoaşı gitmelidir. MU cerret sanat dekoratiftir. Dra matik bir muhtevası olan sa ııat insanı unutamaz ve ister is temez bir figürasyona doğn gitmelidir». Kısacası: biçim ba kımından dış dünyaya, renk vt üslûp bakımından iç dünyayı bağlı kalmak...
Nurullah Berk, sergisine öv le resimlerini seçip koymuş ki buna «önden görünen insan fi gürü üzerine varivasyonlar» d? diyebilirdi. Sergiye bütün his sini verdiren sebeplerden bir tanesi de bu olsa gerek. Her halde, şahsî sergi açmak huşu' sunda cesaretsiz davranmaktan değil, fakat muayyen bir iç olgunluğu seviyesine ulaşma ğı beklemekten ileri gelen bu toplu resimlerden önce, «D» grupunun muhtelif sergilerine katılmış bulunan Nurullah Berk, bunca meşguliyeti ara sında böyle güzel ve düşünül müş eserler verebildiği için ay rıca tebrike lâyıktır. Bilindiği gibi, kendisi, ressamlarımız içinde gerek türkçe, gerek ya bancı dilllerde en çok eser ya yınlamış olan bir sanatkârdır, Akademi’de hocadır. Sanat ten. kitçiieri cemiyeti başkanı ve milletlerarası sanat tenkitçileri birliği’nin Yakın Doğu işleriy le vazifeli olmak, milletlerarası resim jürisinde bulunmak gibi daha çeşitli çalışmalarla gö revlidir.
İKİ SERGİ DAHA ^kuyucularımıza Azra İnal’ın
sergisinden bahsetmekte geciktim biraz. Bayan İnal, Şe hir galerisinde son çalışmaları nı gösteriyor. Bunlarda, kendi sine mahsus renk zevkinden başka biraz daha mücerret resme yaklaşmak ve buna bile edebiyat karıştırmak gibi va sıflan atfedilebilir.
Galatasaray Lisesi giriş ye rinde de Bayan İrfan Akal bir resim sergisi açmıştır.
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
