---
1— Sahife : 5
İstanbul« dolaşırken
Şehzadebaşı
Şehzadebaşı bundan 30-40 sene evvelleri
en makbul ve kibar yatağı semtlerdendi
Yazan; S erm et Muhtar A L U S
ismini sem ti veren Şehzade camii
Şehzade camiinin orada bulunma sından dolayı semt bu ismi almış.
Cami ile en gerideki büyük türbe, imaret, tabhane ve medreseyi Kanu nî Süleyman, civan yaşında ölen Mehnıed Sultan namına, (Eski oda lar) denilen yeniçeri kışlasının av lusuna yaptu'tmış. Mimarı Koca Si nan.
Bu erken ölüme çok yanan baba nın (Şehzadeler güzidesi Sultan Mehmedim) tarihi 950 (1543) yılını gösterir.
Binaya o sene başlanmış. Büyük kapısının üzerindeki tarihinden an laşılıyor ki beş sene sonra, 955 de tamamlanmış.
Büyük türbede, üstüne teberrüken bir taht kurulan Mehmed Sultandan başka sağında kardeşi Cihangir, so lunda da bunun kızı Hümaşah ya tarlar.
Şehzade Cihangirin bahtı da içler acısı... Bir Rus papazının kızı iken akmların birinde yakalanıp saraya gönderilen, Kanuninin pek sevgilisi ve İkinci Selimle M ihtimalim anne si meşhur Roksolan, yâni Hurrem Sultan, üvey oğullarını kıskanırmış.
Büyük şehzade Amasya Valisi Mustafayı bir isyan tertip etti diye ithama kalkışıyor. İran seferine gi dilirken Konya Ereğlisinde istikbale geldiği sıralar, babası otağı içinde j idam ettiriyor.
| Cihangir de orduda beraber. Ağa- beyisinin âkıbetini görünce korku dan hastalanıp Halebe varır varmaz 24 yaşında âhıretine kavuşuyor.
Zavallı kambur, çirkin, fakat zeki bir gençmiş. Süleyman, bu oğlunu da çok severmiş. Onun namına da Tophane sırtlarında bir cami çıktır dığından havaliye Cihangir denili yor.
Şehzadebaşı, ötedeııberi
İstanbu-lun mühim mevkilerinden. Yukarıda dediğimiz gibi (Eski odalar) ismin deki yeniçeri kışlası orada. İkinci Mahmud yeniçeriliği kaldırdıktan sonra kışlayı yıktırıp sahaya Fevzi- ye adını koymuş.
Köşedeki bir vakitki meşhur kıra athane ile 1894 zelzelesinden sonra fırının İlerisine yapılan çarşı bu İsimliydi. Elyevm Lâleliye giden cadde de öyle ya...
Karşı köşedeki sebil Lâle devri sadrazamı Nevşehirli İbrahim Paşa nındır.
Şehzadebaşı bundan 30, 40 sene evvelleri de en makbul ve kibar ya tağı semtlerdendi. Fevziye caddesin de riyaziyeci Vidinli Tevfik Paşanın konağı (Şimdi Üniversiteliler Y ur du), doktor Feyzi Paşa ve İşkodra Valisi Safyeddin Beyinki bugünkü polis merkezinin bitişiğinde damad Mahmut Paşa ve az ötesinde Tica ret ve Nafia Nazırı Zihni Paşa ko nağı (şimdiki İstiklâl Lisesi); Bur- malı Mescidin gerisinde Kalkande- lenli Âkif Paşanın, solunda Silistre müdafii Rıfat Paşa ve veresesinin, hamamın yan sokağında Teçhizatı Askeriye Nazırı Hacı Âkif Paşanın; Horhor yokuşunda sırasile Bursa Valisi Miinir, Müşirlerden Mahmud Mesud, eski viizeradan Suphi Paşa ların, Kıztaşında esbak sadrazam Kıhrıslı Kâmil Paşanın konaklan vardı.
Şehzadebaşı o zamanın Ramazan - larında da şenlikli mi şenlikli. Cuma ve pazarları, on beşinci günü, kan dillerde akşam ezanına kadar ağır aksak araba piyasası; yaya kaldı rımlarında omuz omuza seyirci.
Geceleri çaycılar, kıraathaneler, meddahlar, tiyatrolar hıncahınç ve sahur davulu gürlerken evli evine, köylü köyüne...
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği T a h a T o ro s Arşivi
