i
- j C r
*\
w-^sr
■ S / ' 0 iv!*' JV ,
W & / Sayın Taha 1Q R 0 S Camlık Mevkii,^ inci fipt. D -*'3 Etiler, ŞEHıR1 'T T - ^ 'T J H
SAMİ PAŞA tarafından oğlu Sübhi paşaya yazılan mektubun suretidir.
Devletlu oğlum efendim hazretleri
v mehâsini Bi lutfihi Tealâ memuriyetinize luhuq edileden beri tedbir ve
icraatı dilpezir ile memduh ve şehir oldurunuz mesmuum oldukça müteşekkir niami Qadîr oluyorum. Ancak bir vilâyeti cesimenin defaten inaılâbı
tavr ü hali ihtilâfı etbaı ahali ve mugavereti/edani ve ahali sebeblerile tehaddüsi qil ü qâli müstelzim olup rahatsızlığı mucib olur. Ve bu
halet -.memurini mütebeaâilenin sâbıq ve lâhıqlarmda ağr'azı müter»«Tnria ve efkârı mütehayine derkâr olacağı cihetle vaqtin taqallübünden her biri istifade hayallerine düşüp ifsadat ve tezv'irat iqaına mübâderet edecekleri ve muqallibi umur olan zat reyinde mus'ib ve muvaffaq ve tahs'in ü af erini Ulul-emre elyaq oldukça hasede ve şenayiin marazı
garazleri müşted olup tehaddüs eden qîl ü qâle iksayi kisvei haqqaniyet ve mecali s ve mehafilde sureti hayrendişi ile işaat eyliyecekleri
dünyanın ümuri tabiiye sinden olmağla bu h â l â t m vuquu ehli himmet ü hamiyete fütur vermez. fkatx:m Fakat migaci vaqt ü hâle müraatle
qaidei tedrici teenniye müragâbet; galeyanı maqalâtı teskin^ve feveranı qulubı husşadı filcümle telyîn eder. İşte bu nükteler mechliniz
değildir. Teveccühâtı ruhaniyeyi celb ve tevessül ve dergâhı Qadil- hacate istinâd ve tevekkül edip çalışmalıdır.
Geçen gün sadrıazam efendimiz hazretlerile bu zeminde sözler oldu. Hassaten harekâtınızdan ve teşebbüsatı lâyıqanız fıoşnud ve münşerih olarak mülteme satınızm sürati infazına himmet buyurmakta
olduklarını ifâde ve tekevvün eden eraciften nrünzeic olmamanızı kemali sı*q ü şefaatle beyan buyurarak tarafınıza işarımızı emrü
irade buyurdular.”Bir de mazullerden fiyyub nam müzevvjrin valii sabıq zamanında nüfuzı qavi olduğundan şimdi oltarafta mazul ve
mahzul bulundukça mari düm-büride gibi ilqayı fesadden kalmıyacağıııa mebni üslûbı hakîm üzre kendini firîfte edip bu tarafa göndermesini
giderken şifahen ifade etmiştim. Galiba feramuş etti” buyurdular.
“Ve bu defa Fransız konsolusile bir vizite münâqaşasından dolayı maqale tekevvün etmekle telegraf işaretile hayrhâhâne taraflarına bildirdim. Malûmdır ki ecnebiler tavrı sabıq muamele sile mest iken haqlarında defaten tegayyüri muameleyi hazmettirmek katı müşkildir. Filvaqi
valii s â b ı q m muamelâtı müfritesine mütabaat olunamaz ise de hakimane ve nazikâne tavr ile serriştei iştikâ vermemeye himmet etsinler”
buyurdular.
/ iki gün sonra yine gittim. Mezkûr telegraflarma cevabınız gelmişti, gördüm. Hulûs ve emniyet üzre tahrir etmiş olduğunuzdan
2
pek memnun oldum ve deraqab nezdi acizanemden müşfiqane ve havrendişane cevab tesvid buyurup çektirmeye verdiler. Bundan dahi gayet müteşekkir oldum. Her halde Cenabı Haq müşkilâtmızı teshil ile muvaffaq buyursun. Amin 0
Fi 15 Şevval sene 288. Sami
Hakipayi sadarete taqdim için tarafımıza bir qıta tahrirât göndermiş olduğunuzu mezkûr telegrafta gördüm. Lâkin henüz vürud etmedi. Bu günlerde muhalefeti hava ile vaporlar vaqti muayyenlerini iki üç gün ve bazan dört gün tehir ediyorlar. İsneyn günlerinde
gelmek mutad iken bu gün pençşenbedir, hâlâ gelmedi. Bu cihetle kırk günü tecavüz ettiğinden can sıkılıyor. Maafih Babı Aliye olan bazı mühim maruzatınızın bine dahi bir suretini gönderseniz, yahut marifetimizle taqdim olunmak üzre açık irsal etseniz vuqúf peyda ederek muqtazalanna muavenet olunur.
Diğer salı! f e de memurini mütebeddil Wl»Çnin sabık ve láhiqlan ve fetki teqallübünden istifade hayallerine düşer dediğimizin manası budur ki Filibe mutasarrıfı iken Qudus için matlûb ettiğiniz Kâmil paşa Q i b n s t a iken devletlu Fazıl paşa hazretlerine bir tahrirat göndermiyor, Suriye vilâyetinin her türlü nezâketine vuqufunu iddia ve sizin Hıristiyan güruhuna suyi muamele ve tahqlriniz vuquivle husni idareye muvaffaq olamıyacağmızı ima ederek vilâyeti mezkûre rütbei haliyesiyle uhdesine tevcih buyurulsa kemal üzre tanzim ve idaresini deruhde edeceğini germiyetluca yazmış ve sevdiğimiz müşarün ileyh efendimiz dahi taziminde ifrat olunmamasını bir tahrirâtınızdan incinmiş bulunduğuna mebni mezkûr paşanın iltimasını i s ’af suretile sizin ecnebilerle ademi imtizacınızı ve bazı türreh'atı qâle alıp mizacı malûmunuz olduğu teşhire mübâderet ettiğini rüvâtı siqai adldeden mesmuum olunca hakipayi sadarete fittim ve macerayı ber tafsil söyledim. Meğer mahud Kâmil paşa ki hiç bildiğim ve şahsını görmediğim kimsedir, Qudse memuriyeti iltiması muqarrer ve ısrarı mükerrerinizle olduğunu haber aldım. Anınçün lağvı memuriyeti uyamadı. Ne diyeyim ? Mücerreb olmıyan ve hal ü şanı bilinmiyen bir sahsı bu mertebe iltizâm etmek size yakışmaz. Artık her ne ise oldu. Şimdi vuquu hiç bilmemek ve tecahüli ârifi edip h a q q m d a icrayı muamelei
cemile ile daima hal ü şanını ve tavr ü mişvarını tecessüs ve tahqiqten hâli kalmıyarak üslûbı hakîm üzre tehirine bakmak zaruriyâtı umûrdandır. Bir de diğer mazuller ve yeni mansüblarm harekât ve mişvârlarmdan
gafil bulunmamak gerektir. Her halde Cenabı Haq muin ve ervahı ehlullah destglriniz olsun. Amin.
3
Gelecim Fazıl paşa hazretlerinin mizaçlarına. Pek âlâ malûmunuzdur ki sebat ve çararı olmaz. Anınçün eski muamelei cemilesini sermaye
ittihaz ile aralıkta kemali tazim ü ihtiram üzre kendisine teşekkürnâme- ler ve hazan tevassutı hayrh'ahlarmı iltimas ile muslihler yazsanız
tekrar husni teveccühleri kazanılır zannederim.
Geçende konağa gittim. Bazı mertebe ifadelerime mebni tarafınıza müşfiqane ihtarname irsal buyurmalarına iltimas ettim. Bir az telâsüm ettiyse de : "Yazarım" dedi. Bunun üzerine yazarsa tarafınızdan
ibrazı husni qabul ve mizaca muvafıq tavrı muvafaqat ve muamelei maqul göstermeniz de'bi hakim ve mişvarj^acjli selimdir. Hele?ba keremihi T*alâ,bu defa şuyu bulan erâcif, sadiqai sadâretpenahi muqarenetiyle tesir etmeyip keen lemyekün oldu. Bundan sonra dahi
v
>
m ı s d a q m c a cemi zamanda hıfzı İlâhîde masun olup mekr ve seyieler edenlere ricat eder. Vallahil muvaffıq.İşte size pederane şu k®âHrxx:$HKdaHxkHyİKxhHXXxmHfe±mxîmTîXJi
±arafxmxxax±ahr±r kadarcık işar edebilirim. Ve sftni savnı Hayrül
Hâizine emanet ettim. Ve bi avnillahi Tealâ muvaffaq ve muzaffer
olacağında hiç iştibahım yokdur. Bundan böyle bazı mühim u m u n tarafımıza tahrir etmeniz memturLdur.
Sami
Biraderin Haşan beye ayrıca mektub yazmağa vakit kalmadı. Selâmımızı tebliğ buyurun. H a q q m d a iltimas buyurduğunuz memuriyet tahsili için
saıy olunuyor. Umarım ki husul bulur.
Hamden lillah ayal ve evlâdı kemali afiyettedir. Ve bizden başka kendisine yazanlar çokdur. Okumaktan usanır. Eyvallah.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
