tl. U. Vet. Fak. Derg. 33 (l) : 58-62,
ı
986BİR KÖPEKTE KARŞıLAŞıLAN OSTEOCHONDRİTİs DEFORMANS OLGUSU
Hayrettin Anteplioğlu
*
Zeki Alkan* *
(Legg-Calve-Perthes, Malunı Deforınans Juvenills Coxae)
Sunınıary: Eight months oLd a poodLe dog was borught to the surgical
clinie due to Junctional disturbances on the hind right leg. ClinicaL and
radiolo-gieaL examinations showed, same neerotie Joeies and deformations loeated on
the eaput femoris and Jossa acetabularis, like osteoehondritis deformans.
The Jirst sign was that oj very slight lameness, wlıieh gradually increases
untiL the dog only uses the Leg intermittantly or earrier et rest, the leg is held
semifLexed, slightly addueted with the toe just resting on the graound. Pain is
produecd by passive manipuLating the joint,
and is espeeially marked when
pressure is exerted on the area oj neerosis by adducting the joint and Joreing the
head oj the Jemur into the acetabulum. Diagnosis was based on the history oj
ease and the clinical signs, and corifirmed by a radioLogical examination.
This case was treated by the exision arthropLasty oj denatured eaput
fe-mo1'ls.
Özet:
Seki;:: ayLık bir pudL köpek, topalladığından ve hareket
funksi-yonLarını normal yapamadığından
şikayetle kliniğe getiriLdi. Yapılan klinik
muayene ve radyolojik tetkikLerde, sağ caput Jemoris iLeJossa acetabularis' teki
şekiL değişimleri ve yer yer )'oğunluğu değişmiş Juayyelerin bulunduğu gö'riildii.
Bu durumda leqonun bir osteochondritis deforınans olduğu anlaşıldı.
Hayvan
operasyona ha;::ırlandı ve gerekli ön dü;::enlemeleryapıldıktan
sonra,. leqonun bulunduğu kalça ekleminde eksi;:,yon artroplastisi uygulanarak
.•ağıtıma gidildi.
Giriş
Bilindiği üzere bu hastalık, üç aylıkla, bir yaş arasındaki
minya-tür minya-türden köpek ırkıarında
(Pudl, Terriyer,
Pekinuya v.b.)
görülmek-• Prof. Dr., A.O. Vet. Fak. Cerrahi Anabilim Dalı. Ankara •• Araş. Gör., 1\.0. Veteriner Fak., Cerrahi Anabilim Dalı. Ankara
BiR KÖPEKTE KARŞıLAŞıLAN OSTEOCHONDRİTIs DEFORMANS... 5L)
tedir. Legg-Calve-Perthcs hastalığı, insanlarda daha çok erkek einste görülmektedir. Olayda bir prcdispozisyonun rol aldığı kabul edil-mektedir (7).
Nedenleri bakımından, konu tam açıklık kazanmamı~tır. Mulı-temelen eaput fcmoris bölgesindeki kan dolaşımı bozukluklariyle il-gilidir. Hastalık uzun süre hissedilmeden ilerler, ancak radyolojik muayenelerle açığa çıkarılabilir. Hastalığın ba~langıç döneminde, os femoris'in epifiz ve metafizindeki bol cndosteal üremelerle belirir. Bu bölgelerde ayrıca doku nekrozu odaklarıda bulunur, hatta nekroz olayı medulla osseumada yayılabilir (2).
Hastalık daha çok erken gelişen, küçük cüsseli köpek ırkıarında Iıormonel dengesizliğe bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Hipofiz be-zinin doku ve organları büyütücü hormonu ilc, eşey hormonlarının inhibe edici etkisi önemli rol almaktadır. Etyolojisinde etkin olan fak-törler özetlcnirse:
a) Alanda, kan damarlarının direkt olarak tıkanması,
b) Troma sonu bölgenin kan damalarında oluşan trombozlar, c) Yangı,
d) Bilinmeyen herediter ve metabolik faktörler, e) N utrisyoncl nedenler
f) Asetabular displazi olguları,
g) Primer sirkülasyon yetersizlikleri düşünülebilir (5).
Hastalığa karşı dirençli köpek ırkıarında ve her yaşta, seks hor-monlarının uygulanmasiyle patolojik tablo olu~turulabilmektedir (6) Vücut ağırlığı hasta bacağın üzerine binince, trabekülar komp-ressiyon altındaki sağlam kemiklerin kollapsı şekillenmekte, kenarlar düzensiz bir hal almakta, cartilago articularis'lcrin ayrılması, caput femoris in düzlcşmesi ve yuvarlaklığını kaybetmesi belirmektedir. Sonunda epifiz baştan ba~a n<~krozlaşmaktadır (1,3).
iyileşme, dcfektlerin bulunduğu kemik bölgesinde revaskülari-zasyonla meydana gelmektedir. Olayda düzenli bir geli~me bahis konusu değildir, bu düzensizliğin nedeni:
(I) Hasta bacak üzerine ağırlığın binmesi, eaput !Cmoris'in düz-leşmesini son uçlandırır,
60 H. ANTEPLİoeJLU-Z. ALKAN
(3) Primer lezyonda, defektlerin yerle~mesiyle, düzele~me, caı-tilago articularis'lcrin düzensiz hal alması gdişir. Yukarıdaki neden-lerden dolayı, sağıtıın imkansız hale gelir; hayvan hasta bacağında a,ğrı hisseder ve yürümeele ileri derecede topallık gösterir.
Bozukluk daima kronik seyretmez, akut olarakta başlayabilir, ancak genel olarak yavaş bir ilerleme gösterir. Ağrı ve topallık ru'tu-bctli havalarda artar. Lezyon
%
80-90
unilateralolarak görülür. Abduction, normal bacağa nazaran daha kısa olur; musculus gluteus ve musculus quac1riceps'lerde atrofi şekillenir(1-).
Hastalığın, kalça displazisi ve yer deği~tirmeleri ile, collum fC-moris'in kırıklarından, proksimal os f(~moris fraktürlerinden, artritis-!erinden ve pelvis kemiklerinin kırıklarından ayırt edilmesi gerekir (7).
Bu hastalık Türkiyede hemen hemen hiç saptanmadığından ve
konu üzerinde yayında bulunmadığından, klinik yapan meslekta~lara yararlı olur düşüncesiyle kaleme alınml~tır.
Materyal ve Metod
ivJateryali, sekiz aylık, siyah, pudl (poodlc) bir köpek oluştur-maktadır. Gerekli klinik muayeneler ve radyolqjik incelemeler yapılıp hastalık teşhis edildikten sonra, hayvan anestezi ye edilip hastalıklı eklem bölgesi açılınış, capsula articularis ensize edilip, caput femoris collum düzeyinde kesilip çıbrılmı~tır (Exision arthroplasti'si) sonra kalan uç acetabulum'a yerleştirilmiş ve kapatılmıştır. Hayvana bir hafta kadar antibiyotik yapılmıştır.
Bulgular
Yapılan klinik muayenede, köpekte gerek dururken ve gerekse hareket halinde arka sağ bacağı normal ~ekilde kullanamadığı ve devamlı topallık gösterdiği saptandı. Olgunun herhangi bir troma nedeniyle gc1i~mediği yapılan incelemeden anlaşıldı.
Bu durumda, ilgili kalça ekleminin sırtüstü pozisyonda ve simet-rik olarak r;ı.dyografiIeri yapıldı. Filimlerin incelenmesinde, lezyonun kalça eklemi bölgesinde lokalize olduğu ve oldukça ilerlemiş bir du-rum gösterdiği, beliren tabloya göre olayın bir osteochondritis defor-mans olduğu anlaşıldı (Şekil: I).
Hastada, daimi bir topallık ve arasıra yere dokunma hissinin bulunması, hareketlerde güçlük çekme olduğundan, konservativ
sa-BİR KÖPEKTE KARşıLAşıLAN OSTEOCHONDRİTis DEFORMANS... 61
Şekil: i
Olgumuzun pelvis bölgesinin ventro-dorsal pozisyonda çekilen Radyografisi (Ventro dorsal position of pelvie region).
ğaltımın uzun sürmesi, sonucununda
kesin bulunmamasından,
eklcm
bölgesinde lezyonlu caput fcmoris'in eksizyon arthroplastie'si
ile
kesi-lip çıkarılmasına gidildi.
Tartışma ve sonuç
Konservativ
sağatımda
hasta hayvanların
%
50 sinde topailık
ve ağrı semptomları
kalacağından,
operatif tedavi tercih edilmiş ve
eksizyon artroplastisi
operasyonu
seçilmiştir.
Olguda
lezyonlar
01-62 H. ANTEPLİOGLU-Z. ALKAN
dukça ilerlemiş bir dönemde
bulunduğundan,
pek çabuk
bir sonuç
beklememekle
beraber,
caput - ve collum femoris'ten
lezyonlu
kıs-mın kesilip çıkarılmasına
karar verildi. Altı hafta içinde yalancı
bir
eklem şekillendi,
bu hal topallama
ve ağrı yı büyük ölçüde
(%
60)
azalttı.
Konservativ
sağıItımda iyileşme ancak iki yıl kadar sonra
bclire-bileceği zikredilmesine
karşın, operatif müdahale
sonunda bu döneme
4,5-6 ay içinde crişildi. Birçok ütörlerin
belirttikleri
gibi regiyoya,
sentetik bir protezin uygulanmasının
etkin olmıyacağı kanısına varıldı.
Kaynaklar
ı.
Balkin, F.V.(1958): What is your diagnosis (Osıeoehondriıis). j.A.V.M.A., 133: 43 2. Boote, C.L.(1971): Canine-Legg.Per/lzes Disease and Femoml Head Changes in EstradiolTes-/osteron, Cor/ison aeeta/s, Soma/o/ripsiıı and Para/hyroid Hormone, trea/ed dogs. George Thicn Verlag Stuttgart
3. Carlson, D.W.(1961): The Radiology of bone and ]oin/s. and Churchili Ltd. 104 Gloccs. ter Placc, POrlrnan Squarc London.
4. Lefeber, T.J. (1959): What is)'oıır diagnosis (OsteocllOndritis disseeanJ) j.A.V.M.A., 134: 267
:). Patsanıa (1967): Legg.Per/hes Disease in the Dog. Atl Experimental Study using the Ilistolo' gieal and Hisloehemieal Methods Oxytetracydine Bone Label/ing Teclmique Alltoradiography and
Mieroradiography. j. Small Anim. Pract., 8: 215
6. Pfeiffer, B.L.(1971): Legg-Calue-Perthes Disease in a Dag. The Minnesota Vet., II,18-19 7. Silbersiepe, E. und Berge, E.(1958): Lehrbuclı der Sj)ezielietl Chirurgie. Fcrdinand Enkc