A. tl. Vtt. Fak. Dtrg. 35 (2-3): 364-369, 1988
BıR KÖPEKTE DYSGERMINOMA OLGUSU
Osman KutsaF Şükrü AriF
Dysgerminoma in a dog (a casc report)
Ömer M. EsendaJ3
Summary: A tumor of 3X 2X 1.5 cm iıı the right ovary and
associ-ated pyometra in the uterus were ohserved in a 13 year old fenıale dog whiclı had been subjeeted to ovariohystereetomy operation. In the his-ıologieal examinatioıı of the tuıııor originated from the ovary, tumor eells appeared in large and polyhedralfronı ıvitlı enlarged nuclei, rieh in ehromatin. Mitolie figures were alsa .fj-equently ohserved iıı the ııuclei.
Özet: Ovaryum ve uterusu operasyonla çıkartilan i3 yaşmda, dişi, Pineher köpeğin sağ ovaryumunda 3X 2 x 1.5 cm boyutlamıda bir tümör
ile aynı hayvanm uterusunda da pyometra olgusuııun şekillendiği saptan-mışiıI'. Ovaryumdan gelişen tümörün histolojik incelenmesinde tümör hücrelerinin büyük, polyhedral görünümde olduklan, çekirdeklerinin kro-maıinden zengin ve oldukça iri bir görünüm sergilediği ve molitik figür-lerin sıklıkla görüldüğü dikkati çekmiştir.
Giriş
Evcil hayvanlarda ovaryumdan gelişen tümörlere genellikle çok seyrek olarak rastlanılmaktadır (3, 5, 7, 9). Evcil hayvanlar arasında bu organ tümöderi sırasıyla inek, kısrak, köpek ve kedide görülmek-tedir (3, 4, 5, 7, 8)..
Ovaryum tümörleri genellikle histogenezisten daha çok morfolo-jik görünümlerine, klinik belirtilerine ve malign karakterlerine göre
sınıflandırılmaktadır. Histogenezise göre tümörün köken aldığı ana . doku dikkate alınarak sınıflandırma, yapılmaktadır (5, 7, 9).
Embryonal carcinoma, Large ceil carcinoma ve Ovarian semino-ma gibi isimlerle anılan dysgerminosemino-ma; makroskobik ve mikroskobik
1 Dr. Araş. Gör., A.Ü. Yet. Fak., Patoloji Anabilim Dalı. Ankara 2 Dr. Araş. GÖL, A.Ü. Yet. Fak., Doğum ve Rep. Has!. Bilim Dalı. Ankara. 3 Araş. Gör., A.Ü. Yet. Fak., Bakteriyoloji Bilim Dalı. Ankara
görününıü itibariyle testislerde gelişen seminoma'ya. benzer bir yapı göstermektedir (1, 5, 6, 7). Evcil hayvanlar arasmda en fazla köpek ve kedide görülmektedir (7, 8, 9). İnelc ve domuzda da görüldüğü bildiril-mektedir (4, 5, 7).
Dysgerminoma'nın orijini kesin olarak bilinmemekle birlikt,~ tü-mörün ovaryumun korteksindeki germinal epitelden veya oocyte'ler-den geliştiği sanılmaktadır (2, 3, 4, 7).
A.Ü. Veteriner Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı'na 1971-1987 yılları arasında fakültemiz kliniklerinden gönderilen 3 i6 adet köpek tümöründen 49 adedi dişi genital organlara aittir. Bunlardan da 5 adedi ovaryum tümörü olup, ancak bu olguyla bir adedi de dysgermi-noma'ya ait olmaktadır.
Ovaryum tümörlerinden olan dysgerminoma'ya Anabilim Dalı-mızda ilk defa rastlanılması nedeniyle tümörün klinik ve patolojik bul-gularmın tanıtılnıası amaçlanmıştır.'
Mater~'al ve Metot
A.Ü. Veteriner Fakültesi Doğum ve Reprodüksiyon Hastalıkları Bilim Dalı'nda 13 yaşında, dişi, Pineher bir köpcğin ovariohystereetomy operasyonu sırasında sağ ovaryumda gelişmiş bir tümöral kitle ile uterusta pyometranın klinik olarak saptanması ve gerekli patolojik incelenmenin yapılması amacıyla alınan operasyon materyali Patoloji Anabilim Dalı'na gönderilmiştir.
Patoloji Anabilim Dalı'na gönderilen operasyon materyalini oluş-turan tümöral kitleden ve uterustan alınan doku örnekleri patoloji laboratuvarında
%
lO'luk formalinde tesbit edilmiş ve parafin blok-larmdan elde edilen 5-6 [J. kalınlığındaki kesitler, Hematoxylin-eosinile boyanmıştır. Ayrıca uterustan bakteriyolojik yoklama için tekniğine uygun olarak alınan içerik Bakteriyoloji Bilim Dalı'na gönderilmiştir.
Bulgular a) Klinik Bulgular:
Olguyu oluşturan A.Ü. Veteriner Fakültesi Doğum ve Repro-düksiyon Hastalıkları Bilim Dalı'na getirilen 13 yaşında, dişi, Pincher
~66 O. KUTSAL - Ş. ARiF - Ö. M. ESENDAL
köpeğin sahibinden köpek ilc ilgili alınan anamnezde, köpeğin vagi-nasından son iki aydan beri kanlı-purulcnt bir akıntının geldiği ve hayvanın sık östrus gösterdiği bildirilmiştir. Fakülte kliniğinde ya-pılan muayerıede solunumun düzensiz ve hırdlılı, vücut ısısının 40 oC olduğu, sık sık işeme (urination) ve çok su içme (polydipsia) tablosunun görüldüğü saptanmıştır. Hayvana bekletilmeden genel anestezi altında ovariohysterectomy operasyonu uygulanmıştır.
b) M akroskobik Bulgular:
Tümöral kitle 3 x 2 x 1.5 cm boyutlarında, kıvamı yumuşak ve dış yüzü düz bir görünümdeydi. Kesit yüzünde grimtırak ve kahveren-gimsi renkte alanlarla birlikte bir bölgede küçük kanama alanına
rast-lanıldı. .
Uterus serozası damarları oldukça hiperemik görünüşte olup, !ümeninde fena kokulu, kırmızı-esmer renkte, krema kıvamında, ya-pışkan, muko-purulent eksudat bulunmaktaydı. Uterus mukozasının düzensiz olarak kalınlaştığı, yer yer nekroze ve kanama alanları ile do-nuk beyaz renkte küçük kistlerle bezenmiş olduğu göze çarpmaktaydı.
c) Mikroskobik Bulgular:
Tümör hücrelerinin büyük, polyhedral görünümde olduğu ve kordonlar oluşturduğu gözlcnildi. Hücrelerin sitoplazmaları az ve sol-gun görünüşte bir durum sergiledi. Çekirdek iri olup, ortada bulun-makta ve kromatinden zengin görünümdeydi (Şekil I). Tümörü oluş-turan hücre grupları oldukça kalın olarak bağ dokusuyla ayrılıp lobu-ler bir yapı göstermekte ve mitotjk figürlere oldukça sık rastlanılmak-taydı (Şekil i, 2). Ayrıca kanama alanları ile birlikte bir kısım lobuler yapıların ortasmda da nekroz alanlarının bulunduğu dikkati çekti.
Uterusun mikroskobik bakısında ise: uterus lümeninde çok sayı-da nötrofil lökosit ve dökülmüş epitel hücreleri içeren eksusayı-dat olduğu; endometrium'un lamina epithelialis'inin geniş alanlar halinde dökül-düğü, bazı bölgelerde normalde tek sıralı olan lamina epithelİalis'in birkaç katlı görünüm aldığı; lamina propria bölgesİnde bulunan bir kısım uterus bezlerinin lümenlerinİn içini çok sayıda nötrofil lökositler ile az sayıda lenfosit ve plazmositlerin doldurduğu, !ümenin genişle-yerek kistik bir hal aldığı gözlendi. Myometrium ve perimetrium da-marlarının hiperemik görünüşte oldukları dikkati çekti.
Şekil ı.Dysgerminoma'da lobuler yapı ve iri çekirdekli tümör hücrelerinin görünümü (oklar). H.E. x 210
(The apparance of tumor eclis wiıh enlarged nuclei (arrows) and lobulated mass in ıhe dysgcrminoma)
Şekil 2. Dysgerminoma'nın histolojik görünün1ü: Mitotik figürler (oklar) ve lobuler yapı. H.E. x 210
368 O. KUTSAL - Ş. ARiF - Ö. M. ESENDAL
A.Ü. Veteriner Fakültesi Bakteriyoloji Bilim Dalı'nda uterust<m yapılan bakteriyolojik yoklama sonucunda "Proteus mirabilis" üre-tilmiştir.
Tartışma ve Sonuç
Dysgerminoma'ya evcil hayvanlar arasında en fazla köpeklerde (1, 3, 7) rastlanıldığının bildirilmesine karşın 1971-1987 yılları arasın-da A.Ü. Veteriner Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı'narasın-da incelenen 316 adet köpek tümörünün tesbit edilmesi, ancak bir olguya tanık olun-ması, bu tümörün Ankara'da sıklıkla görülmediğini ortaya koymak-tadır.
Bu tümör köpeklerle birlikte kedi, kısrak, inek vedomuzda da görülebilmektedir (3, 4, .5, 7, 8). Genellikle yaşlı' hayvanlarda bilateral veya unilateralolarak gelişme gösteren bu tümöre köpeklerde 6- 16 yaşlar arasında (I, 3, 7) ve en fazla Great Dane, Terrier, Cocker spa-niel, Scottish terrier ve Scotch collie ırkı köpeklerde rastlanılmaktadır (1, 3). Bildirilen bu olgu ise 13 yaşında, dişi, Pincher bir köpekte uni-lateralolarak gelişmiştir.
Dysgerminoma'lı köpeklerde klinik belirtiler spesifik olmamakla birlikte ateş, kusma, diarrhea, vaginal akıtı ve pyoınetra görülebil-mektedir (1, 3, 7). Konuyu teşkil eden olguda ise klinik belirti olarak ateş, vaginal akıntı ve pyometra gözlenmiştir.
Bildirilen olgu hem klinik ve makroskobik, hem de mikroskobik bulgu özellikleri itibariyle literatürlerdeki olgulara (I, 3, 7, 9) benzerlik göstermektedir. Makroskobik olarak tümörün yumuşak kıvamda 01-olduğu ve kesit yüzünün kanamanın varlığına göre grimtıraktan kah-verengimsi renge kadar değişen renkte olduğu bildirildiği gibi (I, 3, 5, 7,9), bu olguda. da tümörün yumuşak kıvamda olduğu, kesit yüzünün büyük bir kısmının gri, yer yer de kahverengimsi görünüm al-dığı görülmüştür.
Mikroskobik olarak da, tümör hücrelerinin polyhedral görünüm-de olup kordonlar oluşturması, hücre sitoplazmalarının az ve solgun görünümde olması, kromatince zengin iri bir çekirdeğin bulunması ve tümöral hücre gruplarının bağ dokusu ile lobuler bir yapı göstermesi, bu olgunun da literatür bilgilerine göre (1, 3, 9) seminoma'ya benzer bir görünüm sergilediği saptanmıştır. Dysgerminoma'yı oluşturan
tü-ınör hücrelerinde çok sayıda mitotik figürlerin bulunduğu bildirildiği gibi (3, 6, 7) sunulan bu olguda da tümörü oluşturan hücrelerde çok sık mitotik figürlerin sergilendiği gözlenmiştir. Çok sayıda mi'~otik figürleri içeren tümörler genellikle malign karakter göstermeıcrine karşın (6, 7), dysgerminoma'da ise bu özelliğin malignite yönünden geçerliliğinin olmadığı olgumuzda da belirlenmiştir.
Dysgerminoma'nın ancak
%
10-20 oranında metastaz yaptığı bildirilmiştir (2, 4, 5, 7, 8, 9). Bu olguda da metastazın saptanamaması yukarıdaki literatür bilgilerini doğrulayıcı niteliktedir.Köpek ve kedilerde pyometraya neden olan etkenler arasında sayılan Proteus spp. enfeksiyonlarında eksudatın kalın, yapışkan, kır-mızı-esmer renkte ve fena kokulu olduğu bildirildiği gibi (5), bu olgu-da olgu-da anılan bulgulara rastlanılmıştır.
Kaynaklar
.1. Cotchin, E. (1961). Caııiııe ovaria/ıııeoplasıııs. Res. vet. Seİ., 2: 133-142.
2. Crow, S.E. (1980). Neoplas/lls of t!ıe Reprodııctire Orgaııs aııd Maıııma/-Y Glaııds of t!ıe Dog. Ed. David A. Morrow, Current Therapy in Theriogenology: diagnosis, treatment and prevention of reproduetive disease in animals. W.B. Saunders Comp., Philadelphia, London, p. 640-646.
3. Dehner, L.P., Norris, H.J., Garner, F.M., Taylor, H.B. (1970). Coıııparative patlıology of oı'arimı ııeoplasms: J J J. Gemı cell tıımoıırs of caııiııe, boriııe, feliııe, /'Odeııtaııd Iııımaıı species. J. Comp. Path., 80: 299-306.
4. Jones, T.C., Hunt, R.D. (1983). Veteriııary PatllO!ogy. Fifth Ed., Lea and Febiger, Philadelphia, p. 1515-1522
5. Jubb, K.V.F., Kennedy, P.c., Pa1mer, N. (1985). Patlıology of Domestic Aııimals. Third Ed., Vol. 3, Aeademie Press, Ine., Orlando, FJorida, p. 318-335.
6. 14 th FAO/SIDA International Postgradııatc Course on Animal Reproduction (1981). OvariUlI TII/ııors, College of Veterinary Medicine, 750 07, Uppsala, Sweden, Vol. 3, p. 42-48.
7. Moulton, J.E. (1978). Ta/llors iıı Doıııestic Aııima!.I'. Second Ed., Univ. of California Press, Los Angeles, p. 330-345.
8. Nielsen, S.W. (1983). Classificatioıı of tu/llors iıı dogs aııd euts. J. Am. Anim. Hosp. Assoc., 19: 13-52.
9. Nielsen, S.W., Misdorp, W., McEntee, K. (1976). TII/ııoıırs of tlıe ovary. Bull. Wld. Hlth. Org., 53: 203-215.
