Bursa’da Otopsisi Yapılan Akut İnsektisit Zehirlenmesi Olgularının Değerlendirilmesi

BURSAÕDA OTOPSÜSÜ YAPILAN AKUT ÜNSEKTÜSÜT

ZEHÜRLENMESÜ OLGULARININ DEÚERLENDÜRÜLMESÜ

Evaluation of acute insecticide poisoning cases with postmortem examination

in Bursa

Nursel T†RKMEN

, Recep FEDAKAR

, Volkan ‚ETÜN

, Dilek DURAK

* Uzm. Dr., UludaÛ †niversitesi TÝp FakŸltesi Adli TÝp Anabilim DalÝ, BURSA

** Yrd. Do•. Dr., UludaÛ †n. TÝp FakŸltesi Adli TÝp Anabilim DalÝ, Adli TÝp Kurumu. Bursa Grup BaßkanlÝÛÝ, BURSA *** Arß. Gšr. Dr., UludaÛ †niversitesi TÝp FakŸltesi Adli TÝp Anabilim DalÝ, BURSA

**** Prof. Dr., UludaÛ †niversitesi TÝp FakŸltesi Adli TÝp Anabilim DalÝ, BURSA

# _{Bu •alÝßma 8-9 MayÝs 2003 tarihinde ÜzmirÕde dŸzenlenen ÒUlusal Toksikoloji ve Klinik Toksikoloji SempozyumuÓnda poster}

olarak sunulmußtur.

Geliß tarihi:20.10.2003 DŸzeltme tarihi: 19.12.2003 Kabul tarihi: 19.12.2003 …ZET

Ama•: Ünsektisit zehirlenmeleri, Ÿlkemizde zehirlenmeler i•inde ilk sÝralarda yer almaktadÝr. Bu •alÝßmada Bursa yšresi-ne ait insektisit zehirlenmesi olgularÝnÝn profilinin •ÝkarÝlmasÝ ama•lanmÝßtÝr. Gere• ve Yšntem: ‚alÝßmamÝzda 1996-2002 yÝl-larÝ arasÝnda Adli TÝp Kurumu Bursa Grup BaßkanlÝÛÝ Morg Üh-tisas DairesiÕnde otopsisi yapÝlan toplam 3575 adli olgu retros-pektif olarak incelenmißtir. …lŸm nedenleri zehirlenme olarak saptanan 365 olgu •alÝßma kapsamÝna alÝnmÝßtÝr. Bulgular: Top-lam 365 zehirlenme olgusunun 91Õinin (%24,93) insektisit ze-hirlenmesi olduÛu saptanmÝßtÝr. OlgularÝn 65Õinin (%71,43) er-kek, 26 ÔsÝnÝn (%28,57) kadÝn, 28Õinin (%19,78) 20-49 yaß gru-bunda olduÛu tespit edilmißtir. En sÝk orijin intihardÝr. Sorum-lu bileßikler i•inde organik fosforSorum-lu bileßikler ilk sÝrayÝ almak-tadÝr. Sonu•: Elde edilen bulgular yapÝlan diÛer •alÝßmalarla karßÝlaßtÝrÝlmÝß, ortaya •Ýkan sonu•lar tartÝßÝlmÝß ve •šzŸm šne-rilerinde bulunulmußtur.

Anahtar Kelimeler:Ünsektisit, zehirlenme, šlŸm, otopsi. SUMMARY

Background: Poisoning with insecticides is one of the im-portant issues among intoxications in our country. In this study, we tried to profile insecticide poisoning cases in Bursa region. Material and methods: 3575 forensic cases, performed

autopsy at Council of Forensic Medicine Bursa Morgue De-partment between the years 1996 and 2002, were reviewed. 365 cases with a prediagnosis of poisoning were included in the study. Results: 91 (24.93%) of total 365 poisoning cases was de-termined as insecticide poisoning. 65 (71.43%) of cases was ma-le, 26 (28.57%) was female 28 (19.78%) of cases was in the age group of 20-49 and the most common origin was suicide. Or-ganic phosphorous compounds were leading agent among the responsible compounds. Conclusion: The data collected is compared with similar studies carried out in different regions, results are discussed and suggestions are presented.

Keywords:Ünsecticide, poisoning, death, autopsy.

GÜRÜÞ

TarÝmsal Ÿretimi olumsuz yšnde etkileyen haßereler, kemiriciler, mantarlar ve yabani otlar gibi zararlÝlara karßÝ kullanÝlan kimyasal maddelere genel olarak pestisit-ler denir (1).

Ekonomik zehirler sÝnÝfÝna giren pestisitler kullanÝm yerlerine gšre insektisitler (bšceklere karßÝ), herbisitler (yabancÝ otlara karßÝ), fungisitler (mantarlara karßÝ), mo-lusisitler (yumußak•alara karßÝ), rodentisitler (kemiricile-re karßÝ), akarasitler (uyuz bšcekleri ve parazitle(kemiricile-re karßÝ)

ismini alÝrlar. Her pestisitin bir dereceye kadar toksisite-si vardÝr, saÛlÝk a•ÝsÝndan tam gŸvenceli bir pestitoksisite-sit yok-tur (2).

Pesitisitler i•inde šlŸm olaylarÝ en •ok insektisitlerle olmaktadÝr (1). Kimyasal yapÝlarÝna gšre insektisitler; or-ganik fosforlular, klorlu hidrokarbonlar, karbamatlar ve diÛer insektisitler (anorganik yapÝda olanlar, alkoloid olanlar) ßeklinde sÝnÝflandÝrÝlÝr (1,2,3,4). Ünsektisitlerin tarÝmsal Ÿretimi arttÝrmak i•in yaygÝn ve bilin•sizce kul-lanÝlmasÝ, kolay elde edilebilmesi nedeniyle baßta intihar ama•lÝ olmak Ÿzere, kaza, nadirde olsa cinayet nedenli zehirlenmeler sÝk gšrŸlmektedir (2).

Organik fosforlu insektisitler pestisitler i•inde en yay-gÝn zehirlenme nedenidir (5). Gelißmekte olan Ÿlkelerde endŸstriyel Ÿlkelere gšre daha az pestisit kullanÝlmasÝna raÛmen daha sÝk olarak pestisit zehirlenmeleri gšrŸlmek-tedir (6). ‚alÝßmamÝzda Ÿlkemizde zehirlenmeler i•inde šnemli bir yer tutan insektisit zehirlenmesi sonucu šlŸm olgularÝnÝn Bursa yšresine ait profilinin •ÝkarÝlmasÝ ama•-lanmÝßtÝr. Elde edilen bulgular diÛer •alÝßmalarla karßÝlaß-tÝrÝlmÝß ve •šzŸm šnerilerinde bulunulmußtur.

GERE‚ VE Y…NTEM

‚alÝßmamÝzda 1996-2002 yÝllarÝ arasÝnda Adli TÝp Kurumu Bursa Grup BaßkanlÝÛÝ Morg Ühtisas DairesiÕnde otopsisi yapÝlan toplam 3575 olgu retrospektif olarak in-celenmißtir. …lŸm nedenleri zehirlenme olarak belirle-nen 365 olgudan kimyasal analizleri Adli TÝp Kurumu Bursa Grup BaßkanlÝÛÝ Kimyasal Tahliller Ühtisas Daire-siÕnce i• organ par•alarÝ, mide ve barsak i•eriklerinde

in-ce tabaka kromatografi (TLC) yšntemi kullanÝlarak de-Ûerlendirilerek insektisit zehirlenmesi olduÛu saptanan 91 olgu •alÝßma kapsamÝna alÝnmÝßtÝr. Adli tahkikat ve otopsi dosyalarÝ incelenerek olgular yaß, cinsiyet, ay, bu-lunduÛu yer, orijin, saptanan insektisit tŸrleri a•ÝsÝndan deÛerlendirilmißtir.

Elde edilen sonu•lar SPSS 10,0 for windows istatistik paket programÝ kullanÝlarak ayrÝntÝlÝ olarak analiz edilip istatistiksel deÛerlendirme yapÝlmÝßtÝr. Kategorik deÛiß-kenlerin karßÝlaßtÝrÝlmasÝnda ki kare ve kesin ki kare test-leri, nŸmerik deÛißkenlerin karßÝlaßtÝrÝlmasÝnda T testi kullanÝlmÝßtÝr.

BULGULAR

Adli TÝp Kurumu Bursa Grup BaßkanlÝÛÝ Morg Ühti-sas DairesiÕnde 1996-2002 yÝllarÝ arasÝnda yapÝlan toplam 3575 adli otopsi olgusunun 365Õinde (%10,20) šlŸm nede-ni •eßitli kimyasallara baÛlÝ zehirlenme olarak deÛerlen-dirilmißtir. Zehirlenmeler i•erisinde insektisit zehirlen-melerinin %24,93ÕlŸk bir oranla CO zehirlenmelerinden (%41,91) sonra 2. sÝrayÝ aldÝÛÝ gšrŸlmŸßtŸr.

Toplam 91 insektisit zehirlenmesi sonucu šlŸm olgu-sunun 65Õi (%71,43) erkek, 26ÕsÝ (%28,57) kadÝn olup er-kek/kadÝn oranÝ 2,5/1Õdir. OlgularÝn %52,74ÕŸ 20-49 yaß arasÝndadÝr (Grafik 1). KadÝnlarÝn yaß ortalamasÝ 33,9, er-keklerin ise 47Õdir. Üstatistiksel olarak 40-49 ve 50-59 yaß-lar arasÝnda erkeklere gšre kadÝnyaß-larda daha az insektisit zehirlenmesi gšrŸlmesi anlamlÝdÝr (p<0,05).

OlgularÝmÝzÝn aylara gšre daÛÝlÝmÝ incelendiÛinde 34ÕŸ (%37,36) yaz, 26ÕsÝ (%28,57) sonbahar, 14ÕŸ 0-9 0-9 0 5 10 15 20 20-29 30-39 40-49 40-49 Yaß AralÝÛÝ 60-69 70-79 80-89

(%15,38) kÝß, 17Õsi (%18,68) ilkbahar aylarÝnda olduÛu gšrŸlmŸßtŸr (Grafik 2). OlgularÝn aylara gšre daÛÝlÝmÝn-da istatistiksel a•ÝdaÛÝlÝmÝn-dan belirgin bir fark saptanmamÝßtÝr (p>0,05).

OlgularÝn 71Õi (%78,02) intihar, 5Õi (%5,49) kaza ori-jinli olup 15 olguda (%18,48) orijin belirlenememißtir. Cinayet orijinli olgu saptanamamÝßtÝr (Grafik 3).

Üntihar orijinli olgularÝn 46ÕsÝ (%64,69) erkek, 25Õi (%35,21) kadÝn, erkek/kadÝn 1,84/1Õdir. Kaza orijinli ol-gularÝn 4ÕŸ (%80) erkek, 1Õi (%20) kadÝn olup orijini be-lirlenemeyen olgularÝn tŸmŸ erkektir. Üntihar ve kaza orijinli olgular arasÝnda cinsiyet a•ÝsÝndan istatistiksel olarak anlamlÝ farklÝlÝk saptanmamÝßtÝr (p>0,05).

OlgularÝn šlŸ muayene ve olay yeri keßif tutanakla-rÝndan %60,44ÕŸnŸn kentsel, %39,56ÔsÝnÝn kÝrsal alanda olduÛu gšrŸlmŸß (Tablo 1), istatistiksel olarak kÝrsal ve kentsel alanlarda bulunanlarda cinsiyet (p>0,05) ve ori-jin a•ÝsÝndan anlamlÝ bir fark bulunmamÝßtÝr (p>0,05).

OlgularÝn 65Õinde (%72,53) organik fosforlu

insekti-sit, 6ÕsÝnda (%6,59) klorlu hidrokarbon, 2Õsinde (%2,2) karbamatlÝ insektisit, 2Õsinde (%2,2) klorlu hidrokar-bon+organik fosforlu insektisit tespit edilirken, 16ÕsÝn-da (%17,58) ise toksikolojik analiz sonucun16ÕsÝn-da herhangi bir etken madde tespit edilememißtir (Grafik 4). KullanÝ-lan etken madde ile cinsiyet, orijin ve bulunduÛu yer arasÝnda istatistiksel bir farklÝlÝk bulunmamÝßtÝr (p>0,05).

Tablo 1: KÝrsal ve kentsel alanlarda bulunanlarÝn orijin ve cinsiyet daÛÝlÝmÝ.

Orijin Üntihar Kaza Belirlene- Toplam

Yerleßim Erkek/ Erkek/ meyen

KadÝn KadÝn

KÝrsal 20/12 1/0 3/0 24/12

Kentsel 26/13 3/1 12/0 41/14

Toplam 46/25 4/0 15/0 65/26

TARTIÞMA

‚alÝßmamÝzda insektisit zehirlenmelerinin tŸm adli otopsiler i•inde %2,54ÕlŸk bir oran olußturduÛu, zehir-lenmeler i•inde ise %24,93ÕlŸk bir oranla CO zehirlen-melerinden sonra ikinci sÝrayÝ aldÝÛÝ gšrŸlmŸßtŸr. Du-rak (7) tarafÝndan 1995-1998 yÝllarÝ arasÝnda yine Bur-saÕda yapÝlan bir •alÝßmada insektisit zehirlenmelerinin %21,14ÕlŸk bir oranla CO zehirlenmelerinden sonra ikinci sÝrayÝ aldÝÛÝ rapor edilmißtir. Otopsi •alÝßmalarÝn-da ÜzmirÕde (8) insektisit zehirlenmelerinin % 47,42Õlik, AdanaÕda (9) pestisit zehirlenmelerinin %68Õlik bir oran-la zehirlenmeler i•inde ilk sÝrayÝ aldÝÛÝ gšrŸlmŸßtŸr. Sri-lankaÕda yapÝlan bir klinik •alÝßmada (10) ve Kuzey Hin-distanÕda yapÝlan bir otopsi •alÝßmasÝnda (11) zehirlen-melerin •oÛunda tarÝm ila•larÝnÝn sorumlu tutulduÛu, TahranÕda yapÝlan bir klinik •alÝßmada (12) ise Ÿ•ŸncŸ sÝ-rada yer aldÝÛÝ, ancak epidemiyolojik •alÝßmalarda ABDÕde (13) 1995 yÝlÝnda %0,18, Üngiltere ve GallerÕde CO zehirlenmeleri dÝßÝndaki zehirlenmeler i•inde 1945-1989 (14) ve 1990-1991 (15) yÝllarÝ arasÝnda %1,1 olduÛu bildirilmißtir. GšrŸldŸÛŸ Ÿzere insektisit zehirlenmele-rine gelißmekte olan Ÿlkelerde daha sÝklÝkla rastlanmak-tadÝr.

‚alÝßmamÝzda erkek/kadÝn oranÝ 2,5/1 olarak sap-tanmÝß olup bu oran diÛer •alÝßmalarla uyumludur (8,11,13-17). Bu oran, erkeklerin tarÝm ila•larÝyla daha fazla ilißki i•inde olmalarÝ ve bilin•siz kullanmalarÝyla a•Ýklanabilir. Ancak AdanaÕda (9) yapÝlan •alÝßmada ol-Grafik 2: OlgularÝn Aylara Gšre DaÛÝlÝmÝ.

gularÝn erkek/kadÝn 0,72 olduÛu ve gen• yaßtaki kadÝnla-rÝn intihar ama•lÝ olarak sÝk kullandÝklarÝ bildirilmißtir. OlgularÝmÝzÝn %52,74ÕŸ 20-49 yaß arasÝnda olup 10 yaß altÝnda kaza orijinli 2 olgu bulunmaktadÝr. Pestisit zehirlenmesi olgularÝnÝn Üngiltere ve GallerÕde (14,15) %80Õinin 44 yaß ve ŸstŸnde olduÛu, 1974Õden beri 10 yaß altÝnda olgu olmadÝÛÝ, GŸney AfrikaÕda (17) %30Õunun 16 yaß ve altÝnda, Kuzey HindistanÕda (11) %68Õinin 14-30 yaß arasÝnda, AdanaÕda (9) %63,84ÕŸnŸn 10-29 yaß ara-sÝnda ve 54 (%16,56) olgunun 10 yaß altÝnda olduÛu bil-dirilmißtir. Gelißmekte olan Ÿlkelerde toplumun bu ko-nuda bilin•lendirilmesiyle oranlarÝn dŸßebileceÛi umu-dunu taßÝmaktayÝz.

OlgularÝmÝzÝn %37,36ÕsÝ yaz aylarÝnda gšrŸlmŸßtŸr. Bu aylar bšlgemizin tarÝmsal ila•lama ißleminin yoÛun olduÛu aylardÝr. Bu bulgumuz yapÝlan diÛer •alÝßmayla uyumludur (17).

Olgular orijin a•ÝsÝndan incelendiÛinde intiharlarÝn (%78,02) ilk sÝrada olmasÝ diÛer •alÝßmalarla uyumludur (8,9,11,13-16,). Kaza orijinli olgular %5,49 ile ikinci sÝra-yÝ alÝrken cinayet orijinli olgu tespit edilememiß, %18,48 olguda orijin belirlenememißtir. ÜzmirÕde (8) olgularÝn %15,21Õinde, AdanaÕda (9) %0,99Õunda cinayet orijinli ol-gu bildirilmiß olup Amerika (13), Üngiltere ve GallerÕde (14,15) cinayet orijinli olgu bildirilmemißtir. Üntihar ve kaza orijinli olgularda cinsiyet a•ÝsÝndan, olgularÝn bu-lunduklarÝ yere gšre cinsiyet ve orijin a•ÝsÝndan istatis-tiksel a•Ýdan anlamlÝ farklÝlÝk saptanmamÝßtÝr. Bu

verile-rin, tarÝm ila•larÝnÝn yaygÝn olarak kullanÝldÝÛÝ yšremiz-de kolaylÝkla bulunmasÝna ve tehlikeleri konusunda top-lumun bilin•siz olmasÝna baÛlÝ olduÛunu dŸßŸnŸyoruz.

YapÝlan toksikolojik analiz sonucunda %71,43 ile ilk sÝrada organik fosforlu insektisitler saptanmÝßtÝr. Bu bul-gumuz yurti•i (8-10,16) ve GŸney Afrika (17), Hindistan (11), Tahran (12), Srilanka (10) gibi yurtdÝßÝ •alÝßmalarla uyumludur. Ancak Üngiltere ve GallerÕde (14,15), ABDÕde (13) pestisit zehirlenmeleri i•inde organik fos-forlu insektisit zehirlenmelerinin herbisit zehirlenmele-rinden sonra ikinci sÝraya aldÝÛÝ bildirilmißtir. Gelißmiß Ÿlkelerde herbisitler daha •ok gšrŸlmekte iken, geliß-mekte olan Ÿlkelerde gerek hastane baßvurularÝ, gerekse mortalitelerde insektisitler en šnemli sebeptir (14). Bu verilerin, pestisit •eßitlerinin Ÿlkeler arasÝ kullanÝm fark-lÝlÝklarÝndan olduÛu kanÝsÝndayÝz.

OlgularÝn %17,58Õinde šlŸme sebep olan etken mad-de belirlenememißtir. Bu olgularda olay yerinmad-de insekti-sit bulunduÛu olay yeri keßif tutanaklarÝndan tedavi gš-ren olgularÝn ise hastane tedavi evraklarÝndan insektisit zehirlenmesi olduÛu anlaßÝlmÝßtÝr. Bunun toksik madde alÝmÝndan šlŸme kadar ge•en sŸrenin uzun olmasÝ, has-tane tedavisi sÝrasÝnda toksik maddenin atÝlmÝß olabilece-Ûini dŸßŸnŸyoruz. Adli šlŸm olgularÝnÝn tŸmŸnde oldu-Ûu gibi bu tŸr olgularda da olay yeri incelemesinin šne-mi ortaya •ÝkmaktadÝr.

Ünsektisitlere baÛlÝ šlŸmlerin azaltÝlmasÝnda medya-nÝn bu konuya ilgi gšstermesi ve toplumun

insektisitle-%2,2 %6,6 %2,2 %17,6

%71,4

Organik fosforlu insektisit KarbamatlÝ insektisit

Klorlu hidrokarbon Klorlu hidrokarbon + Organik fosfor

belirlenememiß

Grafik 4: Ünsektisit zehirlenmesi olgularÝnda sorumlu madde.

KarbamatlÝ insektisit

rin toksisitesi hakkÝnda bilin•lendirilmesi tarÝm ilacÝ kullanan insanlarÝn eÛitilmesi ve bu tŸr ŸrŸnlerin yeteri derecede etiketlendirilmesi esas ama• gibi gšrŸlmekte-dir. Fakat medyanÝn intihar dŸßŸncesi olan kißileri teß-vik etmemesi i•in insektisit zehirlenmesi sonucu šlŸmle-ri teßhir etmemesi gerektiÛini dŸßŸnmekteyiz. Sonu• olarak, tarÝm ila•larÝ ile zehirlenme ve šlŸmlerin azaltÝ-labilmesi i•in adli tÝptaki šlŸm istatistiklerinin de kulla-nÝlarak teknik ve yasal šnlemler alÝnmasÝ ve toplum saÛ-lÝÛÝ politikalarÝnÝn gelißtirilmesi gereklidir.

KAYNAKLAR

1. Vural N. Toksikoloji. Ankara †niversitesi EczacÝlÝk Fa-kŸltesi YayÝnlarÝ, 73: Ankara, 1996:344-63.

2. Dškmeci Ü. Toksikoloji, Akut Zehirlenmelerde TanÝ ve Tedavi. 1. BaskÝ. Nobel TÝp YayÝnevi, 1988:362-402. 3. Evin• A. Akut Zehirlenmeler ve SaÛaltÝmÝ. Berhan D, ed.

Bilgehan MatbaasÝ, Bornova, Üzmir 1982:173-84.

4. Kayaalp SO. Rasyonel Tedavi YšnŸnden TÝbbi Farmako-loji. Ulucan MatbaasÝ, Ankara, 1998:2034.

5. Haddad L.M, Vinchester, Clinical Management of Poiso-ning and Drug Overdose, Second Edition, WB Sounders Company, Philedelphia, 1990:1076-87.

6. Garcia JE. Acute Poisoning From Pesticides; Human and Economic Costs, Panam Solud Public, 1998;4(6):383-7. 7. Durak D. BursaÕda 1995-1998 YÝllarÝ ArasÝnda Adli

Otop-si ißlemi YapÝlan Fatal Zehirlenme OlgularÝnÝn DeÛerlen-dirilmesi. Bursa Devlet Hast. BŸlt. 1999;15(2):139-141. 8. AkgŸr SA, …ztŸrk P, ErtŸrk S, Þen F, Ege B. ÜzmirÕde 1996

YÝlÝ Boyunca YapÝlan Otopsilerde Zehirlenme OlgularÝnÝn DeÛerlendirilmesi. Adli TÝp BŸlteni, 2000;5(2):109-111. 9. Sala•in S, Þen F, Alper B. AdanaÕda 1983-1989 YÝllarÝn

Ara-sÝnda GšrŸlen Akut Fatal Pestisit Zehirlenmesi OlgularÝ-nÝn DeÛerlendirilmesi. Adli TÝp Derg. 1993;9(1-4):37-43. 10. Senayake N, Karalliedde L : Pattern of Acute Poisoning in

a Medical Unit in Central Sri Lanka. Forensic Sci. Int. 1988;36: 101-104.

11. Singh D IJ, Tyagi S. Changing Trends in Acute Poisoning in Chandigarh Zone; a 25-year Autopsy Experience From a Tertiory Care Hospital in Northern India. Am J Foren-sic Med. Pathol. 1999; 20(2):203-10.

12. Abdulllahi M, Jolali N, Sabzvari O, Hoseyni R, Cohanea T. A Retrospective Study of Poisoning in Tehran. Clini-cal Toxicol. 1987;35(4):387-93.

13. Langley R, Sumner D. (ScientÝfic Reviews) Pesticide Mor-tality in the United Sates 1979-1998. Vet Human Toxicol. April 2002;44(2):101-5.

14. Casey P, Vale J.A. Deaths from Pesticide Poisoning in England Wales; 1945-1989. Human Experimental 1994;(13):95-101.

15. Tompson JP, Casey PB, Vale JA. Deaths from Pesticide Poisoning in England Wales; 1990-1991. Human Experi-mental 1995;(14):437-45.

16. DŸlger HE, Yemiß•igil A, Ege B. TarÝm Üla•larÝ ile Zehir-lenerek …len OlgularÝn Üncelenmesi. Ege TÝp Derg. 1993;32 (1-2):249-251.

17. London L, Ehrlich RI, Rafudien S, Krige F, Vurgarellis. Notification of Pesticide in the Western Cape, 1987-1991. Samj. 1994;(84):169-271.

YazÝßma Adresi:

Uzm. Dr. Nursel T†RKMEN UludaÛ †niversitesi TÝp FakŸltesi Adli TÝp Anabilim DalÝ

GšrŸkle 16059 BURSA Tel: 0 224 4429125