TUJ IRKI KUZULARDA RASYONA FARKLI DÜZEYLERDE MEŞE YAPRAĞI (Quercus hartwissiana) ve POLİETİLEN GLİKOL KATILMASININ RUMEN PROTOZOONLARINA ETKİSİ

Vet. Bil.Derg,(2005),

zt,

1-2 :79-83

TUJ

ı

RKı

KUZULARDA RAS

YONA

FARK

LI

DÜZ

EYLERDE

M

EŞE

YA

PRAGI

(Quercu s ha

rtwissiana) ve

POLiETiLE

N

GLi

KOL

K

ATıLMASıNıN

RUMEN

P

ROTOZOONLARINA

ETKisi

Feyyaz Önder

1@

ismail Kaya

2

_Sedat

_Yıldız1

Effect of Diets Supplemented with Different Levels of Oak Leave (Quercus

hartwissiana) and Polyethylene Glycol on Rumen Protozoa in

Tuj

Lambs

Özet:Buaraştırma,taneniçerdiğibilinenmeşe(Quercus hartwissiana)yapraklarınıntekbaşınaveya tanenleribağlayanbir madde olanpolielilen glikol (PEG) ile birlikte Tujırkıkuzulara yedirilmesininrumenprotozoonları üzerine etkilerinibelirlemek amacıyla yapıldı. Toplam42 adet 8-9aylıkkuzu,7eşitgrubaayrıldı:1) Kontrol(O9 yaprak+O9 PEG);2) 185 9 yaprak

+

O 9 PEG;3) 185 9 yaprak+10 9 PEG;4) 185 9 yaprak +20 9 PEG;5) 370 9 yaprak

+

O

9 PEG;6) 370 9 yaprak

+

20 9 PEG;7)370 9 yaprak+40 9 PEG.Tüm gruplara 272 9 konsantre yem ve yaprakla birliktekaba yem miktarı645 9 olacak

şekilde kuru ot verildi. Deneme, alıştırma döneminden sonra 60 gün devam etti ve kuzular bireysel kafeslerde tutuldu. Rumen içerikleri denemenin ortasında (30. gün) ve sonunda (60. gün) yemlemeden 2 saat sonra alındı. Rumen içe-riklerindesiliyalı protozoonların sayılarıvefarklıprotozoonların oranlarıbelirlendi.Rumeniçeriğitotal protozoon sayısı grup-lardasırasıyla30.günde 799xl03/ml.924 xl03/ml,1014 xl03/ml, 729 xl03/ml,824 xl03/ml,717 xl03/mlve 872 xl03/mlve 60.günde 678 xl03/m l,755 xl03/m l,972 xl03/ml,637 xl03/m l,693 xl03/ml,765 xl03/ml ve 1026 xl03/ml olarak be-lirlendi. Araştırmada Holotrich (Isotricha intestinalis, Isotricha prostoma ve Dasytricha ruminantium) ve Oligotrich (En-todiniumminimum , Entodinium caudatum,Diplodiniumspp,Epidiniumecaudatum ve Ophyroscolex caudatum) sınıfınaait toplam 8 protozoon türü belirlenirken, Entodinium türleri çoğunluğu (yaklaşık % 90) oluşturmaktaydı. Rumen pro-tozoonlarının sayısıve tür yüzdeleriaçısındangruplararasındave örneklemezamanlarında(30.ve 60. gün) istatistikselbir farklılığa rastlanmadı (P>0.05).Sonuç olarak, denemede kullanılandüzeylerde meşe (Quercus hartwissiana) yaprağının

Tujkuzularınayedirilmesi ve rasyona PEG ilavesi rumen protozoonlan üzerine herhangi bir etkioluşturmamıştır. AnahtarKelimeler:Meşe yaprağı,Polietilen glikol,Tanenler,Rumenprotozoonlan,Kuzu

Summary:Aimof this study was toinvestigate the effects of feeding tanniniferousoak (Quercus hartwissiana) leaves with orwithoutatanninbinding agent,polyethyleneglycol (PEG),on rumenprotozoa inTuj lambs.A totalof 42lambs (8-9-month-old) wereequally divided into 7 groups as follows:1)control (O9leaf+O9 PEG);2) 185 9 leaf

+

O9 PEG;3)185 9 leaf+10 9 PEG;4)185 9leaf+20 9 PEG;5) 370 9leaf+

O

9 PEG;6)370 9 leaf+20 9 PEG;7) 370 9 leaf+40 9 PEG.All groups were given272 9 concentrate and varyingamounts of hay,such that the amount of leaf plus hay was equalto 645 g.The experiment continued for 60 days following adaptationperiod and the lambs were keptinindividual cages. Rumen samples were taken 2 h post-feedingin the middle (Day 30) and at the end of the experiment (Day 60).It were determined theciliate protozoacounts and the differentialprotozoa counts in the rumen contents.Total protozoa counts of groups were 799xl 03/ml,924 xl03/ml,1014 xl03/ml,729 xl03/ml,824 xl03/ml ,717 xl03/ml and 872 xl03_{/ml ,respectivelyfor groups} 1-7 inthemiddleof the experiment (Day 30)andwere678xl03/ml,755 xl03/m l,972xl03/ml ,637 xl 03/m l,693 xl 03/ml, 765 xl 03/_{mland 1026 xl03lml ,respectively for groups 1-7, at theend of experiment (Day 60),respectively.Inthestudy,} eightspecies ofprotozoa were identified belongingHolotrich (Isotricha intestinalis,Isotricha prostoma and Dasytricha ru-minantium) and Oligotrichfamilies (Entodinium minimum,Entodinium caudatum,Diplodinium spp,Epidinium ecaudatum and Ophyroscolexcaudatum ). Entodinium spp. were dominant(approximately 90%).There were no significantdifferences (P>0.05)in theprotozoa counts and the differentialprotozoa counts between groups and samplingtimes (Days 30 and60). In conclusion, there was no effect the level of oak (Quercus hartwissiana) leaf intakes in the studyand PEG supp-lementation to the diet on rumen protozoain Tujlambs.

Key Words:Oakleaf, Polyethylene glycol,Tannins, Rumen protozoa,Lamb

Giriş

dukça

şiddetli

geçmekte ve

kısa

yaz

aylarında

üretilen

Kuzeydoğu

Anadolu Bölges

i'nde

kış ayları

01-

kaba yemler (kuruot, saman, vs)

yıl

boyunca

hay-GelişTarihi :18.04.2005 @:feyyazonder@ hoımai l.com

I.Kafka Univcrsi te iVeterinerFakültesiFizyoloj iAnabilimDalı ,KARS

Ö DER, KAYA,YILDIZ

vanların

beslenmesinde zaman zaman yetersiz

kal-maktadır.

Bu bölgede

yaygın

olarak

yetişen

me

şe

türü

(Quercus hartwissiana) ile

kaplı ağaç

ve

çalılıkların

bu-lunması, ruminantların

beslenmes

inde

alternatif bir

kaba yem

kaynağı oluşturmaktadır. Meşe

türlerinin

,

hi

drolize o

labilir

(Makkar ve S

ingh,

1992) ve

kon-danse

t

anenleri (Makkar ve ark

"

1991

)

yüksek dü

-z

eyde

i

çermesinden

dolayı , meşenin

f

azla m

iktarlarda

tüket

ilmesi

du

rumunda

zehirlenme

lere

yo

l

açabileceği

i

fade ed

ilmektedir

(Wadhawa ve ark

.,

1993

;

Balıkçı

ve

Gürdoğan

2003)

,

Diğer

taraftan Polietilen gliko

lün

(

PEG) tanenle

ri

bağlamak

suretiyle tanenler

in

et-ki

lerini

azalttığı

bildirilmektedir (Kumar, 1992

;

Makkar

ve ark

.,

1995)

.

Ayrıca kullanılan

PEG'in

miktarının

yaprak

lardan

faydalanmayı etkilediği

de

bil-d

irilmektedir (

Ben Sa

lem

ve ark

.,

1999

;

Makkar

,

2003

)

.

Tanen

i

çeren bitk

ilerin

rumendek

i

total protozoon

sayıs ı nı arttırdığı

(Chiquette ve ark

.,

1989

)

veya azalt

-tığı

(Ben Salem ve ark.

,

1997

;

Balıkçı

ve

Güreloğan,

2003) bild

irmekle

b

irlikte,

rumen

protozoonlarının

ta-n

enlerden

etkilenmediğini

gösteren

araştırmalar

da

(Grant ve McMurtry, 1978; Sliwinski, 2002) me

vcuttur.

Bununla b

irlikte,

çalışmalar arasındaki

bu

uyum-suzluğa

tane

n i

çeren bitk

ilerin

rasyondaki düzeyinin

e

tkili o

lup

olmadığ ı

b

ilinmemektedir.

Ayrıca,

tanen

i

çe-ren bitk

ilerin

etkilerin

in

tanenlerden

kaynaklanıp

kay-naklanmadığını

test edebilmek

i

çin PEG iyi bir model

oluşturmaktadır.

Çünkü

,

PEG tanenlere olan yüksek

aHinitesinden

dolayı

tanenleri p

roteinlerden

ayırarak

kendis

i

bağlanmakta

(Ben

S

alem ve a

rk.,

1

999)

ve

böy

lece

tanen

lerin

etkisini

azaltmaktadı r.

Bu nedenle

rden

dolayıaraştırmanın amacı;

t

anen

i

çeren

meşe yapraklarının farklı

düz

eylerde

ku

zulara

yedirilmes

i

(185 ve 370 glgün) ve bu

r

asyonlara

d

e-ğişik

oranlarda (gölgede

kurutulmuş yaprağ ın

% 5

v

e

Tablo 1.Kuzulara verilen rasyonunbileşimi(g Kuru madde/gün).

% 10

'u

kadar) PEG

katılmasının

rumen

protozoonları

üzerine etkilerini belirlemektir

.

Ma

teryal

v

e

M

etot

Bu

araştırmada,

8-9

aylık

ve

canlı ağırlıkları

o

r-ta

lama

33 kg olan 42

T

uj

ırkı

kuzu

kullan ıldı .

K

uzular

canlı ağırlıkları

birbirlerine

yakın

olacak

şekilde

7

eşit

g

ruba

ayrıldı

v

e deneme s

üresince

b

ireysel

kafes

lerde

t

utuldu.

T

ernrnuz-Aöustos

ayları nda

topla

nan

ve gö

l-gede kurut

ulan

meşe yaprakları

ve PEG rasyona

katıldı

(O

.gün)

ve

h

ayvanlar 60 gün boyunca beslend

i.

K

u-zulara kuru madde

bazında

% 30 konsantre ve

%

70

kaba (kuru ot velveya yaprak) yem verild

i.

Konsantre

yem % 98 arpa, %1 tuz ve %1

oranında

t

icari

m

ineral-vitamin premiksinden

oluşturuldu.

Yem

ler

hayvan

lara

saat 08

.00

ve 16

.00'da

olmak üzere ik

i

öğünde

verild

i

(Yıldız

ve ark., 2005). Kuzulara günlük olarak veri

len

rasyonun

bileşimi

Tablo 1

'de

gösterilmekted

ir.

Rumen

sıvısı

örnekle

ri,

denemenin

ortasında

(30

.

gün) ve sonunda (60

.

gün) saba

h

yem

lemesinden

2

saat sonra

alındı.

Rumen

sıvısı

örnekler

i

alınmadan

önce

içeriğin karışması

için rumen bölgesine masa

j

yapıldı.

Rumen

içeriği

örnekleri intraruminal sonda ve

50 cc

'lik

plastik enjektör

vasıtasıyla

ve bir

ömekliliği

sağlamak

için rumenin ventral kesesinden

alındı

(Boyne ve ark 1957)

.

Siliyalı protozoonların sayımı

McMaster

lamı kullanılarak

Boyne ve ark.(1957)

ta-rafından

mod

ifiye

edilen yönteme göre,

protozoonların

i

dentifikasyonu ise mevcut kaynaklardan (Boyne ve

ark.

,

1

957; A

bou-Akada ve Ho

ward,

1962; Church

,

1976)

yararlanılarakyapı ld ı

ve %

oranları

bel

irlendi.

Sonuçları n değerlendirilmesinde

Generalize

Li

-near

Mo

del (

GLM)

kullanı ld ı .

M

odeli gruplar (7 grup)

,

numune alma t

arihleri

(denemenin

ortası

ve sonu) ve

bunların etkileşimleri oluşturdu.

Bulgular ortalama ve

st

andart

hata olarak sunuldu.

Gruplar Konsantre yem Kuru otkarışımı Meşeyaprağ ı (%55çayırotu+%45kuruyonca)

PEG'

1 (Kontrol)

2 (1859yaprak+%OPEG) 3 (185 9 yaprak-% 5 PEG) 4 (1859yaprak- %10 PEG) 5 (3709yaprak+%OPEG) 6 (370 9yaprak- %5 PEG) 7 (370

9

yaprak-%10PEG) 272 272 272 272 272 272 272 645

46

0

460

4

60

275 275 275 185 185 185 370 370 370 10 20 20

4

0

'PEG, rasyona gölgedekurutulmuş meşe yapraklarının %0,5ve 10'uoranında katıldı.

TujırkıKuzulardaRasyona FarklıDüzeylerde...

Tablo2.Meşe yaprağıverilenkuzularınrumeniçe riğitotal protozoonsayılanve protozoon türlerininyüzdeleri(X± x)

Ömekleme Protozoon ProtozoonTürleri(%)

zamanı Gruplar sayısı HOLOTRlcH OLlGOTRICH

(xl03/ml) lsoırcna lsotı1cha Dasytricha Entodinlum Entodinium Dipk:ıd'nium Epidinium Ophyroscolex Inteslinalis prostoma ruminanıium minimum Cadalum spp. ecaudalumcaudaıum

1(Kontrol) 799±158 1.2±0.3l 0.2±O.17 1.7±O.76 85.7±2.62 6.8±1.49 2.5±O.67 1.8±1.47 0.2±O.17

2 924±104 0.5±0.50 0.3±O.33 1.8±O.70 73.5±6 .75 l5 .5±4.79 4.2±1 .19 3.0±1.97 1.0±0.82

3 101 4± 185 1.2±0.98 O.O±O.O 1.3±O.49 76.5±3.n 14.7±3.17 3.0±0.52 2.7±2.67 0.3±O.33

30.gün 4 729± 1388 0.5±0.34 0.3±O.21 3.2±O.95 78.2±3.22 10.8±1.49 4.8±1.8 0.5±O.34 1.7±1.31

5 824±157 1.2± 0.17 0.7±O.67 3.2±1.82 74.7±3.15 16.3±1 .82 3.8±O.91 O.O±O.O 1.2±O.31

6 717±122 0.3±0.2 l O.O±O.O 4.5±1.12 72.2±7.19 19.8±6. 76 2.2±0 .48 0.2±O.17 0.8±O.54

7 872± 146 0.8±0.65 0.2±O.17 3.2±0.87 79.0±3.79 l2.0±2.n 2.3±1.17 2.5±1.96 O.O±O.O

1(Kontrol) 678±65.6 0.5± 0.22 O.O±O.O 3.5±1 .3 1 77.8±2.68 l4.8±2.06 2.2±O.60 1.0±1.00 0.2±O.17

2 755±36.3 0.5±O .34 O.O±O.O 2.3±0.67 84 .2±3.4 1 8.7±2.06 4.2±1.42 0.2±O.17 O.O±O.O

3 972±141 0.2±O.17 O.O±O.O 2.8±O.31 75.5±5.67 17.8±2.26 3.3±O.72 O.O±O.O 0.3±O.21 60.gün 4 637±97.1 O.2±0.17 0.2±O.17 3.5±1.06 78.5±3.46 13.3±6.41 4.2±0.87 O.O±O.O 0.2±O.17 5 693±96.6 0.5±0.22 0.2±O.17 2.2±0.83 81.50±2.09 10.5±3.89 4.8±O.48 O.O±O.O 0.2±O.17 6 765±158 0.5±0.50 O.2±O.17 4.8±0.87 74.8±3.88 15.8±2.35 3.2±2.18 O.O±O.O O.7±O.49 7 1026± 65.9 0.3±0.33 O.O±O.O 1.5±O.62 81.5±2 .72 12.2±3.17 3.3±0 .96 0.8±O.80 0.3-+0.30

Bulgular

Araştırmada meşe yaprağ ı

v

erilen

kuzuların

r

umen

içeriği

t

otal

pr

otozoon

sayı ları

ve protozoon

t

ürlerinin

y

üzdeler

i

T

ablo 2

'de

verilmiştir.

T

otal pro

-tozoo

n

sayısı

deneme

nin

ortasında

ve so

nunda

637

x

10

3

_/m

_l

_{- 10}

_{26 x}

₁₀

3/

_ml

_{arasında değişmekteydi.}

Araştırmada

Hol

otrich

(lsot

r

i

cha

i

n

tes

tin

a

li

s

,

I

sotricha

pros

toma v

e D

asytricha

r

uminantium) ve O

ligotrich

(En

tod

inium

m

inimum,

Ent

odinium

c

audatum

,

D

ip-lodinium

spp

,

Epidinium

ec

audatum

v

e

Op

h

-y

roscolex cau

datum)

sınıfına

a

it t

oplam 8 p

rotozoon

t

ür

ü

belirl

endi ve

En

todin

iu

m t

ürlerinin

çoğunluğu (yaklaşık

%

90

)

oluşturduğu

g

özlendi.

Rumen pro

-tozoonları nın sayısı

v

e

t

ür

y

üzdeleri

bakımından

grup

-l

ar

v

e örn

ekleme

zamanları

(30

.

ve 60. günler) ara

-sında

i

statistiksel b

ir

farkl ı lık

tesp

it

edilmemiştir

(P

>

0.

05).

Tartışma

ve Sonuç

Bu

araştı rmada kullanılan meşe

türünün (Qu

-erc

us

ha

rtw

i

ssiana) ve rasyona PEG

i

lavesinin Tu

j

ırkı

k

uzularda

rumen

protozoonları

üzerine

h

erhangi

b

i

r

e

tkisinin

olmadığı belirlenmiştir.

Kontrol (Grup 1)

v

e

den

eme

(Grup 2

,

3

,

4

,

S,

6 ve 7)

gruplarındaki

ku-zuların

1 m

l

rumen

_{içeriğindeki}

protoozoon

_sayıları

araştırmanın ortasında

(30. gün) ve sonunda (60.

g

ün)

_alınan

örneklerde 637x10

3/ml

ile 1026 x10

3/ml arasındadeğişmekle

birlikte

,

gruplar

arasında

ve

ör-n

ekleme

zamanları

(

30. ve

6

0. g

ünler)

aras ında

is

-tatistikseı

b

ir

farklılığa rastlanmad ı.

Bu

değerlerin

her

i

ki örnekleme

zaman ında

gene

llikle

1

.

gr

uptan

3

.

gruba (dah

il)

doğru

artma

,

4. gruptan (dah

il)

so

nrak

i

gruplara

doğru

i

se azalma

eğilimindeolduğu

g

örüldü

(T

ablo 2

).

Koyun

larda

yapılan değişik araştırmalarda

(

Church

,

1976

;

Su

lu

ve ark

.,

1988

;

Ceng

iz

ve ark

.

,

1

997

;

Ya

nez

Ru

iz

ve ark

.,

2004) rume

ndeki

to

tal pro

-t

ozoon

sayısının

200-2000 x10

3/m

_l

_{arasındadeğiştiği} belirlenmişti r.

Rumen

protozoonlarının sayısı

r

as

-y

onun

bileşimine

ve

hayvanın

t

ürüne

göre d

e-ğişebilmekte

h

atta b

ir h

ayvanda

aynı

g

ün i

çinde

de-ğişim

gösterebilmekted

ir

(Bonhomme

,

1990).

Ayrıca

protozoon

sayısının

yemleme öncesi en yüksek

,

y

em-Iemeden 2-4 saat sonra en

düşük

d

üzeyde

olduğu

ve

yem

lemeden

6 saat sonra tekrar b

ir

artış gözlendiği

kaydedilmektedir (Petkov, 1976)

.

Bu

araştırmada

tota

l

protozoon

sayısı

bildirilen (Church

,

1976

;

S

ulu

ve ark., 1988

;

Ceng

iz

ve a

rk.,

1997; Yanez Ru

iz

v

e

ark

.,

2004)

değişim sınırları

i

çerisinde

bulunmuştur.

Rumen

sıvısındaki

total protozoon

sayısına

ta

-nenle

rin

etk

ileri

çeşitli araştırıcılar tarafından

i

n

-celenmiştir.

Tanen

bakımından

zeng

in

rasyon

la

bes-lenen

koyunlarda. düşük

tanenli

rasyonla

beslenenlerinkine göre total protozoon

sayısının arttığı

bildirilmektedir (Ch

iquette

ve ark.. 1989)

.

Koyunlarda

tanen içeren akasya

yapraklarının

(Ben Salem ve

ark., 1997),

sığırlarda

ise

meşe yapraklarının (Balıkçı

Ö:-oDER.KAYA,YILDIZ

ve

Gul'do{Jan,

2(03)

protozoon sayısını azalttı{lı

te-~r1er'ıfRştır. Bu bildirimlerin aksine rumen

pm-tozocnlannın tanenlerden etkilenmedi{lini gösteren araştırmalarta (Grant

ve

McMurtry, 1978; Sliwinski, 20(2)

UYUrT'N

olarak

bu

araştırmadada tanenler

yö-nünden

zengin meşe yapraklannın

protozoon sa·

yısınıetkiernEldiOigörülmüştür.

PoIietilen glikolün (PEG) tanenleri ba{llayarak

ta-nenlerininetkileriniazalttı{l,(Kumar,1992;Makkar

ve

ark.,

1995) ve PEG'in miktannın yapraıdarcan

tay-dalanmayı etkilediOi gösterilmiştir (Ben Salem ve ark., 1999; Makkar,

2003)

.

Wang ve ark.(1994), int-rarurrma! PEG infüzyonu yapılanlarta

kar-şılaştırıldı{lında, tanen içeren diyetle beslenen

ko-yunların rumenindeki protozoon sayısınınazak:h{lını

bildirmektedirler. Yanez Ruiz ve ark. (2004) ise zey· lin posası (tanen içermektedir)

+

kuru ol

+

PEG

ve-rilen

keçiarda.

kuru ot ve kuru ot

+

zeytin posası

ve-rte

ne re gOre

entodmomortsınıfındaki protozoonların sayısını amıO'ını bildirmekle ve

bu

etkinin PEG'in

ta

-nenleribaOlamasından kaynaklanabiıeeeoiniileri

sür-rnekledioor. Bu araştırmada ise yukandald

bil-dırimlerin aksine deOişikoranlarda PEG verilmesinin

n.ımen

proto

zocraanmn

sayıs ını etkilemediOi

gb-n:ılmuşlÜr.

Araştırmada Ho6otıich(Isolıichainteslinahs,

Isot

-richa prostema ve oasytricha ruminantiurn) ve OLi-gotrich (Enlodinitm minimJm,EnlOdiniumcaudatum, Diplodinium spp, Epidinium ecaudatum

ve

Oph·

yro

scolex

caıcerurm sınıfına ait olmak üzere tcoıem

8

p

rotozoon

türü belirlenmiştir. Koyuntarda yapılan deOişik araştıonalarda

rurrerce

bulunan

protozoco

populasyonunun 9 (Eksen, 1989)

ve

10 (cengiZ ve ark., 1997) türden oluştuQu belirlenmiştir. Bu araş­

tırmada

rumen

sıvısındakl protozoon

po-pulasyonunun yaklaşık %

so'mm

Entooinium ıcr­ lerinden (Entodinium minimum, Entodinium

caudaıum),

"lo

3·4'ÜnÜn Diplodinium türlerinden ve

geri kalan kısmın ise di{ler türlerden Oluştu{ıu g

öz-ıenmiştir (Tablo 2), Eksen (1989), Akkaraman

ku-zularda nımen içeriQi protozoon populasyonunu % 87.50 'sini Entodinium türlerinin,

%

1.80'ini lsotricha

ve Dasytıicha,

%

O.3Q'unu Diplodinium, % 10.20'sin i

Epidınium ve % O.20's ini

ise

Ophıyscolex türlerinin

oIuŞturduQı.a-ıu bildirmektedir. Eksen (1989)'in buı.

gulanyla karşılaştınldı{lında

bu

araştırmada.

Epi-dırUt.mtOr1emindaha

az,

DipIodiniumtürlerinin daha

lazıa oranda ve ~r tür1erin oranlannın benzerlik g6sterdiOi tespit edilmiştir. Bununla birlikle pm-tozoonlann yüzde oranlannın rasyona, mevsime ve co(jrafik yerleşime göre de\jişebileceQl 1>1· dirilmekted ir(Church, 1976).Mevcutaraştırmadaise

meşe yapraklannın protozoonlanntür yüzdelerini

de-Qişlirmedi{Jigörülmüştur.

sonuç

olarak, araştırmada kullanılan dUzeylerde meşe (Ouercus hartwissiana) yapraQının Tuj

ku

-zulanna yedirilmesi ve rasyona PEG ilavesi rumen protozoonlan üzerine herhangi bir elki oIuş­

tumıamıştır,

Kaynaklar

Abou-Akkada.

A.R,Howard,B.H.(l962).

The

biochemistry

of

rurnen protozoa

.

5.

The

nitrogen metabolism

of

En-todinilJltBUhem.

J

.,

82.313-320.

Balıkçı. E., GOırdo{Jan, F.(2003). Kurutı.*roş meşe yaprağı

ile

besierıen sığınarda bazı

ldinik.

hemalolojik ve

bi-yokimyasal parametreerin

lesbiti.Vet.BiI.Oefg.• 19.1·2,27·

32.

BenSalem,H.,Nefzaoui,A.,

Ben

salem,L, 'resererd.J.ıO

(1997).Effectol Acacia.cyanoplıy1laLind.loliagesupply

on

inlakaand digestion by sheep led luceme hay-basedceıs. Anim. Feed Sci.Technoı.,66,101-113.

Ben salem, H., NelzaOO, A" Ben salem, lo, Tısserand,

J.lo(l999). Dillerent means ol administemg poIyethylene

rJYCd

to sheep:eifectonthe nutritive value

ol

Acacia

eya-nophyia

lid

.

foiage.Anm.Sci.,66,809-818.

Borıhomme, A.(1990). Rumen cıetes: Their metaboism

and re&ationship

with

bacteria and

!heir

hosts.AMn. Feed

se.

Tec::tYK:ıl,30,203-266.

Boyne

.

A.W••

e-

,

J

.

...

..

Rartt,K(1957)The _ _

and testrıg

ol

amethod

ol

COUltingrunen dialeprotozoa

J.Gen.MıcrobioL,17,414-423_

Cengiz.

F

.

,

Aydın,

C

..

Tur1ımen,

1.,

Yavuz.

H.H.(l997).Aa

-vornyciı VriTiŞ mer'nos koçtarda bazı

n.men

sıvısı

de-genen.

U.Ü.VelFak.Oerg.. 16, (1,2,3),67·74.

Chiquette,J.,Cheng,lU.,Roda,loM.,Mılltgan,loP.(l989). Efled ol tanninemlenı in

two

iSOSYnthetiC

slraıns

of

bird

-sfoot trefoil (lotus colT'iculatus lo) onleed digestbilıtyand

ruman f1uid composition rı sheep. Can.J.Anim.Sci., 69,

1031-1039.

Church, D.C .(1976).Digesliva Physiology and Nutritiorı ol Rumirıants,Vol 1, MetropolitanPnntjrıg

Co

.

Eksen,M.(1989). Akkaraman kuzularda mikrofaunan ınbazı

n.men

ve kan metabolitleri is a{Jırlık artışı üzerineetkileri. Doğa,TU. VeI.Hay.Oerg.,13,393-413.

Grant, W.,McMurtıy.C.M.(1978).EHeclsof

condensed

tan-nins on the growth

of

microorganisms.ln ""'icrobial E~

Iogy"

,

Ed.,L.ouCıi,M.W.,Miles,J.A.R..Spmger,Berlin. Kurnat. R.(l992).Prosopis cinerana lealtamins: their

il-hıbıtoryeftea f.4LOL"Ln.minai cellulaseandthereooveryof in·

_by_~. ln"P1anl

P

_

.

s _ ,

P _

.

S9'f1cance

"

,

Ed

"

Hemongwa

y

,

R.W.,lakh.P.E.,PIenUmPress.NewYork..

Makkar,H.P.S.,

Dawra.

RK, Sirql,B.(1991).Tannin le-vels in ieaves

ol

someoak species at diNerent stages

ol

maturity.

J

.

Sci.FoodAgric.,54,513-519.

Makkar,H.P.S.,Sin!itı,B. (1992).EHect

ol wood ash

on

Tuj ırkı Kuıulard aRasyona FarklıDüzeylerde.••

rectooı.,41,85-86.

Makkar, H.P.S., Blumel, M., Becker, K.(1995). Formation ofcompIexespolyvinyl pyrrolidoneandpoIyethylenegtycol with tannins and theirimplicat ions in

gas

production and truedigestibilityin in vitrc techniques .Br.J.Nutr., 73,897· 913.

Makkar, HP.S. (2003). Ettects and tate of tanninsin

ru-minant animals,

eceot

eucn

to tannins, and sırateçıes to overcomedetıimentaleftectsol feedingtannin-rich leeds. Smail Rumin antHes.,49,241·256.

Petkov, A.(1976).Number and genelic composition of

ci-uetes

ınlheruman, caecumof lambs inreıetcrıto age.Zhj.

votnov"dni Nauki,13,64-69 .

Sliwinski,B.J.,Kreuze r,M.,Wetteste in,H.R.,Madı muller,

A(2002). Rumen fermentation and nitragan balance ol lambs fed

oets

containingp1antextracts richintanninsand

saponins,and essccıetecemissions ol nitrogenand

met-hane.Arch.Tleremehr., 56,379-392.

Sulu, N.,Bôlükbaşı, F.,Börkü,K.(1988).Meıinoskoyunlan

rumensıvısındaprotozoasayısı vebazıprotozoontiplerinin identifrkasyonu. A.Ü.Vet.Fak.Derg.,35, 1,157-168.

Wadhawa,D.R.,Prasad,B.,Mandial,RK(l993).Cak(C

u-ercusinca na) Toxccsis incanıe.ındianVeI.J.,70, 455-456. Wang,

Y

.,

War;j:tom,G.C.,Douglas,G.B.,Barry,T.N.,Wi

l-son

,

G.F.(1994) .

The

enecte

ol the coodensed tannin in

lotus corniculatus

upon

nutıient metabolisin and upon

body and

wool

growth in grazing sheep.

Proc.N.Z.Soc.Arıim.Prod.,54,219-222.

Y

anez

Ruiz,D.R.,Moumen,

A

,

Martin Garcia,A.I.,Moline

Alcaide, E.(2Q04). Ruminal

t

errrentaucn

and degradation

patterns, protozoa

pccureucn

,

and uıinary puıine

de-rva

nves

exereten

ingoalsandwethers

foo

dietsbasedon

two stage olive cake: Effect of PEG supply. J.Aoim.Sci.,

82,2023-2032.

Yıldız, S.,Kaya,

I

.,

Ünal, Y.,

Aksu

Elmalı, D.,Kaya, S.,

Çe-nesiz,M.,Kaya,M.,Oncoer,A.(2005).Digestion andbody

weightchangein TUj lambs receiving oak (OuefCUsbart

-wissiana) leaves with and without PEG. Arıim. Feed

Sel

.