Y
akin
plai
K '£ *
21. S>
______fTHnrrnı
İstanbul Ansiklopedisi
/■s n r \ ı ı> rki—k /a ..niçin varım kaldı
y.
t
Yazar Orhan Pamuk,
National Geographic Türkiye
Dergisi'nin Mayıs sayısına
yazdığı yazıda, İstanbul
Ansiklopedisi' ni hazırlayan
tarihçi Reşat Ekrem
Koçu'nun sefahate düşkün
bir eşcinsel olduğunu ve ünlü
ansiklopedinin de bu nedenle
yarım kaldığını iddia etti.
ü:
-NLÜ romancıOrhan Pamuk, en az kendisi
kadar ünlü olan tarihçi
Reşat Ekrem Koçu'yu
ilginç bir biçimde eleştirdi. National Geographic Türkiye Dergisi'nin Mayıs sayısmda “Şehrin
Ruhu” başlıklı bir yazı
kaleme alan Pamuk, Reşat Ekrem Koçu'nun hazırladığı ve bugün artık bir hazine değeri taşıyan İstanbul Ansiklopedisinin, gerçek bir ansiklopediye değil, İstanbul'un kendisine benzediğini belirtti. Pamuk daha sonra, İstanbul Ansiklopedisinin “H ” harfinde yarım kaldığına değinerek, bunun temel sebebinin Reşat Ekrem'in meyhane muhabbetlerinde ve eşcinsel olmasında aranması gerektiğini ifade etti. Pamuk, şunları yazdı:
“Ben çocukken 1950'li yıllarda şehre âşık popüler tarihçi Reşat Ekrem Koçu'nun yazıp yayımlamaya tek başına kahramanca giriştiği İstanbul Ansiklopedisi, gerçek bir ansiklopediye değil, İstanbul'un kendisine benzedi en sonunda: On bir ciltte H harfine
Orhan Pamuk, "Reşat Ekrem Koçu'nun İstanbul Ansiklopedisi, sonunda İstanbul'un kendisine benzedi" diyor. ancak gelebilen bu tuhaf ansiklopedi yarım kaldı; şehre ait bilgileri gözden geçirmek yerine onları daha da karıştırdı ve çalışkan yazarının içki masası dostlukları, tutkuları
(çıplak ayaklı güzel oğlanlar, yakışıklı Osmanlı leventleri ve kadın kılığına giren zarif ve genç erkekler) ile popüler
kültürünün hoş bir kargaşasına dönüştü.”
Hatırlanacağı üzere, pek çok tarihi romana ve İstanbul Ansiklopedisi gibi başka örneği
Hem yazdı
hem çizdi
1905 yılında doğan Reşat Ekrem, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'nden mezun oldu. Çeşitli okullarda tarih öğretmenliği yapan Koçu, bir yandan da kütüphanelerde çalışmaya başladı.Topladığı malzemeler ve tuttuğu notlarla, önce romanlar yazdı. Bu romanlar, tarihi popüler hale getirdiği için büyük ilgi gördü. 1944 yılında fasiküller halinde yayımlamaya başladığı İstanbul Ansiklopedisi ise
Türkiye'de bir ilkti. Reşat Ekrem, sadece ansiklopedinin maddelerini yazmakla kalmıyor, resimleri de kendisi yapıyordu. Ansiklopedinin amacı, İstanbul'la ilgili ulaşılabilen her türlü bilgiyi bir araya getirebilmekti. Bunun içine, “gece hırsız
kaçıran öksürüğü” de dahildi, fetihle ilgili
bitmez tükenmez rivayetler de.
bulunmayan bir çalışmaya imza atan Reşat
Ekrem Koçu, 6 Temmuz 1975 tarihinde
ölmüş ve bu nedenle İstanbul Ansiklopedisi yarım kalmıştı. H atta, baskısı yapılan fasiküllerin bir kısmı, alkolik evlatlığı
Mehmet tarafından şarap parası karşılığında
kağıtçılara satılmıştı. Bu nedenle, İstanbul Ansiklopedisi'nin yedinci cildini sahaflarda bulmak mümkün olmuyor ve ancak fotokopi nüshalarına ulaşılabiliyor.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
