9
1
.
Şimdiye kadar neşredilmemiş ikHvasıka
Abdiilhak Hâmid’in AMüHıaüiida
yazdığı iki arîza
Yazan: Resulıi
Tanzimat devri Türk ede biyatında manzum ve drama tik eserlerile mühim bir mevki işgal eden şair Abdiilhak Hâ- mic’. Beyin hayatının, denile bilir ki, kısmı âzâmı şehben derlik, sefaret kâtipliği, sefa ret müsteşarlığı ve sefirlik gi bi memuriyetlerle memleket haricinde geçmiştir. Bu me muriyetlerin en mühim kısmı da ikinci Abdülhamidin hü kümdarlığı zamanına rastlar. Bu münasebetle Abdülhak Hâ- mid bu padişaha bir çok ariza takdim etmek mecburiyetinde kalmıştır.
Bunlardan biri Osmanlı dev letinin o zamanki Londra se firi Rüstem Paşanın maiye tinde baş kâtib bulunurken 14 Cemaziyelâhır 1311 - 23 Kâ nunuevvel 1893 tarihinde, ve zirlikten bir aşağı rütbe olan balâ rütbesini ihraz ile Lond ra sefareti müsteşar muavin liğine tayini üzerine sefir Rüs tem Paşanın bu yeni vazifeyi çekemiyerek Dışişleri Bakan lığına aleyhinde yazması üze rine memuriyetinden a_ledilen Abdülhak Hâmid’in hükümda ra yazdığı şu arizâdır:
Biddel seniyei Hümayun haz- reti zillullahilerine maruzu abd-i müstemend ve memlûk- 'ieridir.
Londrada bulunduğum miid- det-i medide zarfında sebeb-i terakki ve rif’atim veli ni- met’i bı minnetim merhamet in Padişahım efendim hazret lerinin menafii mukaddeseleri- ve vüs’um merkebe hizmete mtikâfaten nice nice âvatıf ve i-ısanat-ı celileye nail olmuş bub’nan bu abdi memlûklerinin
1162
B A Y K A B A
o müddet zarfındaki hidemat-ı memuresinden def’at ile beyan hoşnudi eylemiş olan Rüstem paşa kullarının ıııücerred me muriyeti haliye-i çakiranemi hazm edememesinden nâşi ahiren vukubulan iş’aratı ti- zerine sefaret-i seniyedeki hiz- met-i müftahirei kemteranem- den mehcuriyet müşarüniley he karşı mazhar-i himaye ola mamak ve kendisinin isnadatı nezdi âlide tasdik buyurul muş olmak gibi bir sui işti harı müstelzim olduğundan bundan dolayı zaten pek ziya de mahzun ve müteellim ol duğum halde Dersaadete av det -i bendeğânemden sonra bâ:ı yâran-ı hasetkâran hak kı çakeraııemde b;r çok türre- hata hameran olmuş oldukla rından elem ve ıstırab-ı kem- teranem bir kat daha tezauf eylemiş ve bu ahval mukabi linde beynel’akran vikayei hay siyet ile izalei hacalet edebil- mekliğim sayei âdaletvaye-i cenabı hilâfetpenahilerinde bir memuriyete mukarenet veyahut yine Londraya muavedet ile kabil olacak umurdan bulun muş olmağla ve çünkü burada vaktim akraba nezdinde mü- saferetle geçmekte olup Rüstem paşa kulları ise Hariciye Ne zaretine olan arîrasında mua vin unvanının Londraca müs teşar olarak tercüme edilmesi suretini teklif eylem'ş bu lunmakla tecelli-i inayet-i Şe- hinşahı ercemlerine orada in tizar eylemek üzere şimdilik bu suretle Londraya avdet-i bendegâneme rayegâni-i mü- saadei mükremet’adei
haz-Şairiâzam'ın iki resmi
reti şehriyârilerini istirham ve istid’a eder ve zat-i akdes ve erhan hilâfetpenahilerine sa- dakat-i ebediye ile mübahi ol duğuma ahkenul hâkimin o- lan Cenab-ı Rabbel’âlemini iş- had ve badema dahi sadıkane hizmet emrinde avnisamedani- sine istinad etmekte olduğu mun arziyle gerek buraca ve gerek Londraca iade-i haysi yetim demek olan işbu isdid’- ayi çakeranemin is’afı husu sunda müsellem-i âlem olan rna’delet ve merhamet-i hali- fei âzamilerine iltica eylerim. Katibei umuru ahvalde emru ferman ve lütfü âtifet ve İhsan hazreti veliyülemr efendimi- zmdir.
14 Kânunuevvel 1310 26 Kânunuevvel 1894
Abd-t memlûlceleri
Abdülhak Hâin i d
Bu müracaat üzerine kendisi La Hey sefirliğine tâyin olun muştur.
sefirliğin-•den sonra evvelce Londra sef-i ri bulunan (Kostaki Musurus) paşanın oğlu olan ve 1902 yı lında Londra sefirliğine tâyin olunan (Stefanaki Musurus) paşa zamanında sefaret müs teşarı bulunup mezkûr sefi rin ölümünden sonra Londra sefareti maslahatgüzarı olan Hâmidin kendisine tahsis edi len maaşın gayri kâfi olması ve bu sefarete sefir tayinini istirhamen Abdlühamide yaz dığı mektubtur.
Fakat bu ricası kabul olun mamış ve kendisi Madrid sefa retine tayin olunmuştur.
Atabe-i ulyayı hazret-i hil&fetpenadiye Maruz-ıı abd-i
memlûkleridlr.
Allah ömr-ü şevket ve
ic-lâl-u âfiyet-i cenab-ı şehriya- rilerini müzdad ve daim bu yursun âmin. Hariciye Neza- ret-i celilesinden ,varid olan bir tahriratta ben kullarına sekiz bin kuruş maslahatgü zarlık maaşı tahsis edildiği iş’ar olunmuş ve sefareti se- r.iye-i şahanelerindeki hademü haşem ve arabacılarla atla rın heyeti mevcudesi değiş- tirilmeyip sefir zamanında ne ise yine o tarz muhafaza edil mek lâzım geldiğinden ve bun ların şimdiki halde dağıtılma sı münasip olmayıp halbuki sekiz bin kuruş kadar bir meb lâğ ile muhafazaları mümkün olamıyacağı derkâr olduğun dan müteveffa Murusus Paşaya verilmekte olan tahsisatın ke- mafissabık ipkası ile bu kulla
rına itâsı iradei merhamet’a- de-i cenab-ı hilâfetpenahileri- nin şerefsünuhuna m e n u t b u l u n m u ş o l d u ğ u vo Londra sefirliğinin bir çok talipleri olduğu ve içlerin de pek mültezim ve mütenef- fizler bulunduğu işitilmekte o- lup bu kullarının velinimet-i biminnet-i âzam efendimiz haz retlerinden gayri penahım ve himayetkârım olmadığından her türlü lütuf ve inayet ve adaleti zat-ı meleksimat-ı haz- ret.i zıllıllahilerinden tazarru ve intizare hasr-ı evkat olun duğu maruzdur. Katıbe-i ah valde emr-u ferman ve atıfet ve ihsan hazret-i veliyulemr efendim izindir.
14 Kânunusani 1908
Abd-i menılûkleri
Abdülhak Ilâmid 1163
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
