Atatürk ve medenileşme

(1)

r

I D A B E s SaitaraaekteM Sokak No. 23 Cağaloğlu İst. Tel: 22 43 55 Santra] 4 Hat ANKARA BÜROSU: Atatürk Bulvarı 193/1 Foto Apt. Yenişehir Tel : 29628 - 22021 Telgraf; Yeni Sabah

f

STHMBECTia

rem Sabah

Er

Güzel ğ T

Kom am £

( > | t f

1

C l

V. GCUTEKlN U n l l l

B

s e ı s a

G Ü N L Ü K

22 nd YıL No. 7431

T A P A F S I T

S İ Y A S İ

Kumcusu: SAFA KILIÇLIOĞLU

Sayısı: 25 kuru;

GÜVEN

V A V I N E V I

ROMANI»

bâttenbnM Serisinde Çıktı cü tli,1 5 Lira.

Y I

bütün yurtta

ler yapılıyor

h , i n k ı l â p t a n

ı c a ğ t m b e l i r t t i

■ ■ ■ -; V ■ t

ı de o k u llar A ta 'r ı an m a tö ren leri s ta id r k bötesi için h a z ırlık yapan (Foto: TOCİ SABAH — S. !SU®>

BUGÜN BÜTÜN

EĞLENCE

YERLERİ KAPALI

[HUSUSÎ MUHABİRİMİZDEN] A nkara, 9 — B üyük A ta - tü rk ’ün ölüm ünün 21 inci yıl dönüm ü m ünasebetiyle y arın bü tü n y u rtta anm a törenleri yapılacaktır.

A m t-R abîrde yapılacak ih tifal, saat tam 9.03 de b a ş layacak ve ilk olarak C u m hurbaşkanı Celâl B ayar ka hire b îr çelenk koyarak, iki dakikalık saygı duruşunda bulunacaktır.

Anıt-Kabîr. saat 13 den sonra balkın ziyaretine açılacaktır.

Amt-Kabirdeki ihtifalden sonra

(D evam ı Sa. 5, Sfi. 4 d e)

C.H.P. Iilerin tertip

edeceği bir anma

töreni menolundu

(HUSUSÎ MUHABİRİMİZDEN) Turgutlu, 9 — Atatürk’ün ölü münün 21 inci yıldönümü müna sebetiyle bütün y urtta olduğu gi bi yartn şehrimizde C. H. P. nin yapacağı anma töreni Manisa Vali si Enver Saatçıgil’in emri ile men- edilmesi. halk arasında büyük bir

»eyrür yaratmıştır.

Bandırma

ve

Silifke'de

■■ ■■ a ■*

uzunfıı

S ilifke’de D. P. binasının önünde toplanan halk: « S i lifke V ilâyet olmazsa, p a r ti den istifa edeceğiz» diye ba - ğırdı. B andırm ada da D. P. teşkilâtı fevkalâde toplantı

yapıyor

[HUSUSİ MUHABİRİMİZDEN] Bandırma, 9 — Bugünkü gazete lerde yayınlanan Vilâyet olacak 12 kazaya ait haberde, Bandırmanın ismine rastlanmaması, şehrimizde büyük bir üzüntü yaratmıştır.

Bu münasebetle bugün bir to p lantı yapan şehrimiz DP. ilçe ida re heyeti, bütün D.P. ilçe teşkilâ - tını ve Belediye Meclisini yarın (Devamı Sa. 5, Sü. 3 de) W H H 1 M » W M W W W M M H » W W W W i a U I U m > I I I U I I I

(2)

SAM 1§ KASIM 1959 SAYFA: t YEîrt SABAH

Ro.vuk k u rta rıc ı A tatü rk tÜİS'ıt» T .tt'â » ç a p ıla n m a n e v ra d a , silâh a rk a  d a ş la rı a ra sın d a . (Foto: YENİ SABAH ARŞİVİ)

Büyük kurtarıcımız dün olduğu gibi bugün de yaptığı mücadeleleri

ile, neşrettiği fikirleri ile, ülküsü ile aramızdadır, başımızdadır

M ZÎZ Türk Milleti bugün bütün dünya ile beraber büyük insan Mustafa Kemal’i anıyor. Tarihimizin en büyük tehlikelere mâruz kaldığı gün

lerde halkın içinden yepyeni bir kuvvet, harikulâde bir deha o- larak meydana çıkan, bir impa ratorluk enkazının üzerine ye ni Türkiye’yi kuran Mustafa Kemal bundan yirmi bir sena evvel gözlerini hayata kapamış tı. Hepimiz duyuyor ve biliyo ruz, Ankara yaylasının bir kö şesinde, engin ufuklara bakan bir noktada uzanıp yatmış bü yük kahramanımız, ■ kurtarıcı mız. dün olduğu gibi bugün de, yaptığı mücadeleleri ile. neş - rettiği fikirleriyle, ülküsü il* aramızdadır, başımızdadır.

Bazı ana fikirleri bir tarafa atarak küçük hesaplara basla rını teslim edenler vardır ve bunlar geri dönmek istemekte dirler, lâkin çok yanıldıklarını, ağır hatalara düştüklerini an lamakta gecikmeyeceklerdir. Ü- çüncü Sultan Mustafa gibi ileri zihniyetli bir hükümdar, ordu yu Avrupalılaştırmak cesareti ni göstermiş ve bu uyanış za man zaman geri dönmek iste yenlerin karşısına aynı mak satla, aynı mücadele kuvvetiy le tekrar tekrar çıkmış, irticai yalnız durdurmamış, aynı za manda yenmiş ve ezmişti.

Büyük devlet adamı ve inkı lâpçı Mustafa Kemal'in kalbi - mizdo olduğu kadar başımızda da bulunduğunu huşu içinde duy duğumuz saatler yaşıyoruz. O- ııun yıldırımlarını Türkiye üze rinde boşaltmış koskoca bir hu sumet dünyasına karsı, fakr ile, sefaletle, yoklukla, ittifak ede rek büyük mücadeleyi hangi şartlar dahilinde açtığını de - rin derin düşündüğümüz za - man fırtınaları memleket ufuk larından uzaklaştıran Büyük Kı lavuzumuzun ebediyen ruhları

mıza hâkim olacağım duyuyo ruz. îki asırlık İnkılâp tarihi - mizin seyri, mücadeleleri, buh

ranları, felâketleri çok uyandı rıcı bir manzara halinde karşı mızda bulunuyor, insan ruhun da en büyük kudret olan ima nın mutlak zaferine, O’na ba karak inanıyoruz.

Mustafa Kemal en küçük en kazı toplayarak, Türk Milleti nin mağlûbiyeti, esaret ve köle liği kabul etmeyen ruhuna müs tenit yeni bir hükümet kurdu, yepyeni bir ordu çıkardı. Mu zaffer ve fatih Avrupanın. mi

rasını taksim etmeğe karar ver diği milletine tarihin en şanlı sahifelerini verdi, zafer yolunu açtı, topraklarını dünyanm en kutlu beldesi haline koydu. Bu nu en yaşlımızdan en gencimize kadar hepimiz görerek, okuya rak, işiterek biliyor ve duyu - yoruz.

Kalbimizdeki matem çok de rindir, fakat O’nun eserine bak tığımız zaman müessir bir şekil de düşünmeğe sevkolunuyor ve

ilham alıyoruz. Mustafa Kemal, gözleri açık rüya görüp yeni Türkiye'nin ergeç tahakkuk e- deceğini düşünen, inanan adam, bugün gözleri kapalı aynı rü

yayı görüyor: Yeni Türkiye. Milletlerin karsısına hangi buh ran çıkarsa çıksın, inanan in san kalbinin büyük sevdası, in san zekâsının büyük imanı za manla muhakkak ki, engelleri mağlûp ediyor.

Türk Milleti, içindeki biivük

kederi, nesillerden nesillere ge çen vefa, sadakat hisleriye ma temi bayramla birleştiren bir safha olarak görecektir. Musta fa Kemal ne istiyordu, gördük, anladık, eserini bir rüyayı haki kat haline koyabilen dehanın tecessümü saydık, O’nun peşi ne düştük.

Aziz Türk Milleti, daima aynı yoldayız, aynı kanaat, aynı aziz sevda kalblerimize hâkimdir, çizdiği yolda devam edeceğiz

A tatü rk v e fa tın d a n doku* ay önce Bursa’y ı ziy a re t e tm işti. Y ukarıdaki ta rih ! (o to k ra tta A tatü rk , o d ev rin Başvekili Celâl Bey (R eisicum hur Celâl B a sar) v e m aiyeti e rk â n ı Bursa’ya m u v asalatı e sn a sın d a görülüyor. (YENİ SABAH ARŞİVİ»

rifUmilllUltiniWIIIII!lflllJIIUI>ll[MllllliMtlIlltIIJ*l:ll!im!lllllt!ll>/j|

mmsıımm \

ISIĞİİDA

♦ _ 2

N e z i h e A r a z

i Atatürk ve

5 ta

\

Medenileşme j

| Elimde küçük bir kitap g var. Doğan Kardeş yayın- g

1 larmdan, Muallâ Uzmay’nı | «Benim Atatürküm» isimli | şiir kitabı..

Aynı mektepte okumuşuz., s Belki de aynı yıllarda An- karadaymışız. Kitabın ön g sözünde ifade edilen duy- g gulardakî benzerlik her bal- s de bundan geliyor. Muallâ g

•| Uzmay diyor ki: «Atatürk, g

«Sonra bir çiin, bir başka § g şekle bürünüverirdi Okul o- | : kul dolaşıp öğrencileri sor- | | gûya çeken bir öğretmen o- 1 g Iurdu.

Sorgularında öğreticiydi. § | Sorar, bilemezseniz kendisi g

■i anlatır, öğretirdi imtihan- |

tarımla öğrenci ile birlikte ö öğretmeni de dinlerdi...»

Evet... Muallâ Uztnayın da § ifade ettiği gibi. Atatürkün | en hâriz çehresi hu öğretici- § lik tarafıydı. Atalürk, ıııem- ; lcketimizi muasır medeniyet S ler seviyesine çıkarma mese lesini en açık, en vazıh slo- : gaıı olarak kullanıyordu. Ho § g calığmm dayandığı temel I

:İ buydu. Bu slogan z.amanında s

y ve soııra lâzım geldiği gibi | 3 anlaşıldı mı bilemem.. Bile- | g m en diyorum, çünkü biz bn ;

nu «garplılaşma» diye for- g nriile ediverdik ve bu formii y

i lü de yerli yersiz kullana ; kullana bayii suiistimal ettik. Ü Çünkü, garplılaşma ve nıede : ; nileşme arasında bazı fark- g lar vardı ve görülüyordu ki | g garplılaşmayı kolay ve ale- j ; Iâdc bir taklit mânasında g

Ş olmakla memleketimiz me- g I seleleri kolayına hallcdilc- § | miyordu.

Netice tıe olursa olsun, me sele Atatürk için yazıktı. O. memleketin derdini, ek- _ siğiııi, hastalığını görmüştü, g

Muasır medeniyetlerin sevi- P

yesiııe kültür ve fikir »o- § İliyle çıkabilirdik. Ama dâva g buydıı.

Geriye, bu yolu çıkabil- ; meıııiz için kullanılacak me totları. usulleri tâyin key fiyeti kalıyordu.

Bu usuller ne dereceye ka e

I dar isabetle seçilmişti. Bu g ; suali zaman cevaplandıracak p s tır. Dil hareketindeki ifrat- ş;

(D ev am ı Sa. 5, Sü. 1 d e ) 5

femtiMiutıımıııımuıımtııuııııııııııımıiiiımmııııınııımnıındil

Taha Toras Arşivi