t Matbaactfık ve Gazetecilik Türk Anonim Şirketi adına jenel Yayın Müdürü: Haşan Cemal, Müessese Müdürü: Yazı İşleri Müdürü. Okay Gönensin. # Haber Merkezi
»yer. Sayfa Düzeni Yönetmeni: Ali .Acar 0 Temsilciler:
Tan. İZMİR: Hikmet Çetinkaya, ADANA: Çetin Yigenoglu
iç Politika: Celal Başlangıç. Dış Haberler. Lrgua B akı. Ekonomi: C ea*ü Turban, fş-Sendika: Şükran ketenci, kültür: Celal is te r .
İstanbul Haberleri: Kemal K içuk. Eğitim: Genca> Şayian. Yurt Haberleri: Necdet Doğan. Spor Danışmanı: Abdulkadir Yucelman.
Dizi Yazılar Kerem Çalışkan. Araştırma: Şahin Alpay. Düzeltme: Abdullah Yazıcı 0Koordinatör: Ahmet Korulsan 0 Mali İşler: Erol Erkul 0Muhasebe Bülent V n er 0Butçe-Planlama: Sergi Osmanbeşeoftlu 0Reklam: Ayşe Torun 0Ek Yayınlar:
Hülya Akyol 0İdare: Hnseyin Gurer 0 İşletme: Önder Çelik 0 Bilgi işlem: Nail İnal 0 Personel: Sevgi Bostancıoglu
yayın Kurulu Başkan: Nadir' Sadi Oktay AkbaL Yalçın Bayer. Haşan Cemal. Hikmet Çetiakaya. Okay G önensin, IJğar Mumcu, İlhan Selçuk, Ali Sirtnen. Ahmet Tan
Basan ve Yayan: Cumhuriyet Matbaacılık v 34334 İst. PK: 246 - İstanbul. Tel: 512 0
Bürolar. Ankara: Ziya Gökalp Blv. İnkılap ! 05 65 0İzmir. H. Ziya Blv. 1352 S. 1
^ Adana: İnönü Cad. 119 S. No: I Kat 1
ıRALIK 1990 İmsak: 5.37 Güneş: 7.09 Öğle: 12.01 İkindi: 14.21 Akşam: 16.42 Yatsı: 18.08
:
__________
İngiliz kuruluşu Sotheby’s ilk kez Türk resimleri için IstanbuTda m üzayede düzenledi
Türk resmine dolar kuru
Alay Köşkü onarım bekliyor
Sotheby’s tarafından düzenlenen müzayede
yarın akşam Yıldız-Silahhane’de dolarla
yapılacak. 43 sanat yapıtı 45 dakika gibi rekor
bir sürede satılacak. Elde edilen, gelirin yüzdç
70’i ile Topkapı Alay Köşkü onarılacak.
Türk resmi müzayedesinden elde edilecek gelirle onarılacak Alay Köşkü’nün ilk yapısının hangi devre ait olduğu kesin değildir. Fakat en azından köşk kaidesinin Fatih devrine ait olduğu bilinmektedir.
Öne sürülen varsayımlara göre köşk, 11. Murad (1574-1595) zamanında inşa edilmiştir. Alay Köşkü, 17. yüzyıldan itibaren başta Evliya Çelebi olmak üzere birçok kişinin önemle söz ettiği bir köşk olmuştur. Çelebi, Sultan IV. M urad’ın Bağdat seferine çıkmadan önce büyük bir geçit alayı düzenlediğini yazmıştır. Sultan, bu geçidi Alay Köşkü’nden izlemiştir. 1656 yılında Osmanlı tarihine “ Çınar Vak’ası” olarak geçen ve pek çok kişinin ölümüyle sonuçlanan ayaklanma bu köşkün önünde olmuştur. Sonraki yıllarda birçok sultanın
dinlenme yeri olarak kullandığı köşkün, Alemdar
Mustafa Paşa’ya karşı
Yeniçerilerin- düzenlediği saldın sırasında büyük basar gördüğü sanılmaktadır. Alay Köşkü’nün bundan sonra tamir edildiği Keçecizade İzzet Molla’nın kitabesinde yer almaktadır. Kitabede binanın yıktırılarak eskisinden daha yüksek olarak yeniden yaptırıldığı ve Keykubad’m sarayının bunun yanında sönük kaldığı yazılıdır (1819-1820). Alay Köşkü, sultanların Topkapı Sarayı’nı terk ettikleri 1980 yılından itibaren kaderine bırakılmıştır.
19. yüzyılda telgrafhane binası yapıldıktan sonra Alay Köşkü de telgrafhane memurlarının çalışma mekânlarından birisi haline gelmiştir. 1913 yılında Gülhane Parkı
Şehremaneti’ne (belediye)
devredildikten sonra Alay Köşkü belediye ambarı olarak kullanılmıştır. Ancak 1924 yılında Maarif Bakanlığı, Alay Köşkü’nü resim koleksiyonlarının sergilenmesi için Sanayii Nefise Mektebi’ne vermiştir. Sözü edilen koleksiyon, bugün Resim ve Heykel Müzesi’nin çekirdeğini oluşturmuştur.
Alay Köşkü, 1938 yılında Topkapı Sarayı’na bağlanmış, binanın onarımına ise 1959 yılında başlanmıştır. Onarımdan sonra Alay Köşkü, Topkapı Sarayı’na bağlı geçici sergilerin yapıldığı sergi salonu olarak kullanılmıştır. Eylül 1970’te ise Prof.
Kenan Özbek’in Topkapı
Sarayı müzesine bağışladığı etnografik malzemeler sergilenmiştir. Bu devamlı sergi personel yetersizliği nedeniyle 1980’de kapanmıştır.
LALE FILOĞLU________
Sotheby’s, ülkemizde ilk kez bir müzayedeyle kendisini Türk sanat piyasasına tanıtacak. Dünyanın önde gelen müzayede kuruluşlarından biri olan Sot heby’s (kuruluş 1744) “Türk pa-
zan”na yarın akşam Yıldız Sa-
rayı’nda yapılacak “Çağdaş
Türk Resmi” müzayedesiyle
adım atıyor.
Ancak Sotheby’s, Türkiye’de ki bu ilk çalışmasından bir ge lir elde etmeyecek. İngiliz müza yede kuruluşunun amacı, bir yandan yeni bir pazar olan Türkiye’de müzayedeler düzen leyerek “Sotheby’s kuruluşunun
nasıl çalıştığını gözler önüne ser mek”, öte yandan gerekli güven
ortamını ve tanıtımı gerçekleştir dikten sonra da Türk koleksiyo- nerleri Londra’da yaptıkları an tika ve modern sanat müzayede lerine çekmek.
Bu müzayede sadece Türk resminin önde gelen isimlerinin yapıtlarını “Sotheby’s eliyle
parlatıp” satışa çıkartma ama
cını taşımıyor. Aslında bu mü zayede KÜSAV’ın (Kültür.ve Sa nat Varlıklarını Koruma ve Ta nıtma Vakfı) ihtiyacı olan fmans kaynaklarını araştırırken doğdu. KUSAV, bu müzayededen elde edilecek gelirin yüzde 70’ini Topkapı Sarayı’na bağlı Alay Köşkü’nün onarılması için kul lanacak. Resimlerin satış bedel lerinin yüzde 30’u ise sanatçıya
k sİE C â k
Bu uygulama önce müzayede ye yapıt vermek isteyen sanatçı ların tepkisiyle karşılaştı. Ancak Sotheby’s gibi bir ismin himaye sinde düzenlenen “Çağdaş Türk
Resmi” müzayedesinde yer al
manın “yurtdışına açılma” açı
sından büyük önem taşıması, sanatçıların bu uygulamayı ka bul etmelerini sağladı. Çünkü bu müzayedenin katalogu Sot heby’s eliyle dünyanın çeşitli sa nat merkezlerine ve kimi kolek- siyonerlere dağıtıldı.
Ayrıca katalog, Sotheby’s ar şivinde de saklanacak. Bu ne denle, yarın akşam saat 21.45’te Yıldız Sarayı Silahhane binasın da başlayacak müzayedeye çok sayıda yabancı konuğun ve ya bancı basın mensuplarının katıl ması bekleniyor.
“Çağdaş Türk ResmF’ müza
yedesini ülkemizde yapılmış di ğer müzayedelerin aksine bir ba yan yönetecek: Sotheby’s Yöne tim Kurulu murahhas üyesi Ju
lian de la Mare Thompson.
Bu müzayedenin şekil açısın dan diğer bir farklılığı ise süre sinin kısıtlı olması. Ülkemizde gerçekleştirilen diğer müzayede ler gibi saatlerce değil, sadece 45 dakika sürecek.
Sürenin kısa olmasının ne denlerinin başında tabii ki yapıt sayısının 43’le sınırlandırılmış olması geliyor. “Sotheby’s stili” olan kısa Süreli müzayedede yer ı alan yapıtları, başkanlığını Sot heby’s İslam Eserleri Bölümü yöneticisi Prof. John Carswell1 in yaptığı ve ressam Jale Erzen, sanat tarihçisi Vasıf Kortun, res sam ve yazar Deanna Petherb-
ridge ve sanat tarihçisi Prof.' Günsel Renda’nın yer aldığı ku
rul seçti. Ancak resimlerin fiyat larını müzayedeye yapıt veren sanatçılar belirledi.
Sotheby’s kuruluşunun ülke mizde “Çağdaş Türk Resmi” müzayedesine girişmesini sanat çevresinin nasıl karşıladığına ilişkin görüşlerin özetleri ise şöy le:
Erol Akyavaş (ressam) — Ba
zı resimler ‘bakır’, bazıları da ‘24 ayar’ çıkacaktır.
Prof. Adnan Çoke»- (ressam) — Müzayedeler çağdaş yapıtlar üzerine kurulmamalıdır. Ben daha ölmedim ki.
Mehmet Güleryüz (Plastik
Sanatlar Derneği Başkanı) — Doğrudan sanatçıdan yapıt is tenmesi çok olumlu. Müzayede ye katılmayı profesyonel bir zo runluluk olarak görüyorum.
Beral Madra (Galeri yönetici
si, eleştirmen) — Çağdaş sanat kuramlarının yerleşmediği bir ülkede uluslararası pazar ölçüt leri ne kadar geçerli olur?
Raffi Portakal (Antikacı, mü
zayede yöneticisi) — Sotheby’s kuruluşunun girişimini alkışla mak gerek. Ama Türk resminin en iyi tanıtımı yurtdışındaki ser gi ve müzayedelerle olur.
