Şemsi Yastıman telleri yurt dışına açılıyor

Şemsi Yastıman dünyaya acılıyor

öncülüğünde çağa uyum sağlıyor. Elektronik mühendisi olan ve tambur çalan Sinan Yastıman, internette bir web sayfası açıyor, bir televizyon programına hazırlanıyor. En önemli projesi de yurt dışına keman ve gitar teli ihracatı.

• Tarık SİPAHİ nin haberi sayfa 4 te Sazıyla meşhur Şemsi Yastıman’m oğlu Sinan Yastıman baba mesleğini sürdürüyor.

B

Şemsi Yastıman Saz Evi. 1951'de açılan dükkanın alt katında saz imalatı yapılıyordu. Bugün oğul Sinan Yastıman aile geleneğini, baba mesleğini sürdürüyor. Atölyesi Yıldız'da. 12 modem makina ve ustalarla artık saz teli de üretiyorlar. Önümüzdeki aylarda yurt dışına keman, ut, ve gitar teli satmayı planlıyorlar. Dükkanda sigara içmek yasak. Çünkü duman sazm ahşabı üzerinde bir film tabakası yaratıp sesi etkiliyor. Sazların fiyatları 25 milyonla 600 milyon TL arasında değişiyor.

Bağlam a dersleri

Saz Evi'nin üst katında bağlama dersleri de veriyor. Öğretmen Nevzat Kapucu önümüzdeki aylarda Kartal'da yaklaşık 60, 70 kişilik öğrenci grubu ile bir halk müziği ağırlıklı konser düzenlemeyi planlıyor. Öğrencilerin yüzde 40'ı kız. Öğrenciler arasında ileri derslerde, kurslardan vazgeçenlerin oram ise yüzde 20. Dükkanda bugün bağlama, ut, cümbüş, gitar, darbuka, ney, tambur, keman, halk müziği ve sanat müziği sazları satılıyor. Yan flüte olan talep de arüyor. Yan flüt halk müziğine kaval ve neyden sonra, Batı eğitimi alanlar tarafından sokulmuş. Sinan Yastıman önümüzdeki aylarda bir web sayfası açmayı planlıyor. Tıklandığı zaman yüzlerce örnek arasından seçilen saz eserinin ilk 5,10 saniyesi seslendirilecek. Ney solosu, bozlak., gibi. Sonra dinleyici isterse dinlediği eserin notalarma da ulaşabilecek. Yaylı tambur çalan, elektronik mühendisi Sinan Yastıman ayrıca yakın bir zaman da bir tv kanalında sohbet, canlı müzik içeren, eğlence ağırlıklı konukların olduğu telefonların alındığı bir program yapacak. Seneye de Şemsi Yastıman Saz Evi'nin ellinci yılmı kutlamayı düşünüyor.

50 yıldır Beşiktaş'ta faaliyet gösteren Semsi Yastıman Saz Evi kendini

yeniliyor. Semsi Yastımanin oğlu Sinan Yaslananın planlarının

basında yurt dışına gitar ve keman teli ihraç etmek geliyor.

Şem si Y astım an’ın oğlu elektronik m üh endisi Sinan Yastım an babasından devraldığı saz işini çağdaş hale getirm ek için kolları sıvadı. Yurtdışına tel ihracatı, w eb sayfası açılm ası gibi projeler geliştirdi.

SAZIN İNCELİKLERİ

• Saz piyasasının patlama yapması 1975-1980 dönemine rastlıyor. Sonra düşüşe geçiyor. 1986’da özel

televizyonlann açılmasıyla saz satışlan yeniden tırmanıyor. • Saz dut gibi sert ağaçlardan yapılıyor. Günümüzde yaprak saz da popüler. İleri teknoloji ile sazın gövdesi parçalı

yapılabiliyor. Yekpare ağaçtan oyma sazın ses kalitesi, yaprak sazdan biraz daha iyi sayılıyor. • Saz yapım tekniği çok gelişmiş durumda. Milimetrik ölçülerle çok güzel ses tonlan

alınabiliyor. Hatta sazı yapan usta müşteriye kimi zaman soruyor: “Kahvede mi, stüdyoda mı, evinizde mi çalacaksınız? Sazı nasıl istiyorsunuz? Bağıran mı, konuşan mı, fısıldayan mı, olsun?” Talebe göre teknik hesaplar yapılıyor.

• Sesi etkileyen pekçok faktör var. Ağacın bulunduğu yerin yüksekliği, kuzeyden gelen rüzgarlara açık olup plmadığı bile önem taşıyor.

• Bazı saz ustalan çok titiz. Örneğin Kartal’daki Kopuz

Saz Evi’nden Kemal Usta’nın yaptığı sazda aramadığı bir iki ses çıkınca sazı kınp attığı, yerine yenisini yaptığı söyleniyor. Bir sazın yapımı yaklaşık 60 gün sürüyor. • Yastıman Sazevi'nin duvarında şöyle bir yazı asılı: Sazın eskisi telin yenisi. Tellerin sık sık değiştirilmesi gerekiyor. Çünkü teller, çalanın elindeki terden dolayı okside oluyor. Günde bir iki saat çalınan bir sazın telleri 15 günde bir değiştiriliyor. Birtakım tel 1-10 milyon TL arasında değişiyor.

STRADIVARIUS

NASH KEMAN

YAPARDI?

Sinan Yastıman sazın ahşabının önem i ile ilgili olarak ünlü kem an yapım ustası Stradivarius'tan bir örnek anlatıyor: “ Stradivarius'un yapım tekniğinde çok önemli özellikler var. Usta, seçip kestiği ağaçları şöm inedeki odun külüne göm erm iş. Sonra tahta bir am balajla kilise arkasındaki orgun yanına koyarmış. A ğaca m üziğin frekanslarını öğretm ek için. A hşap uzun zam an burada kalıyor. Titreşim ler tahtaya em diriliyor. Doğadan gelen m üziksiz ağaç değil artık bu ağaç, bilgili tecrübeli bir ağaç oluyor. A ğ aç m üziği biliyor. Sonra kesilip kem an biçimi veriliyor. Sazın yapımı bir sanattır.”

195 1 'de açılan B eşiktaş'taki dükkan önüm üzdeki yıl görkem li bir biçim de yarım asırlak geçm işini kutlayacak.

• Fotoğraflar: Batuhan KIRAN-Rozi ÇİPRUT İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi