" T - f -
SolL b
in ring Kulüp
bir dernek mi,
ticarî ortaklık mı?
yoksa kanun
dışı Mafia mı?
e
Hem döviz, hem de tarihi
eser kaçakçılığı yapılmış
Kulüp
Genel
Müdürü
hakkında
5 milyon liralık haksız iktisap ihbarı var
SOKAKTAKİ Adam, elindeki îs-tanbul gazetesinin tarihine bakt< : 7 Nisan 1976 çarşamba idi. Turing Ku- lüp un Genel Müdürü hakkında, 5 mil yon liralık haksız kazanç sağladığı id diası ile yapılan ihbarın üzerinden tam tamına bir yıl geçmiş bulunuyor du. «Acaba sonuç ne oldu» diye m e rak eden Sokaktaki Adam, önce gaze te haberini bir daha okumak, sonra da dosyadaki belgeleri konuşturmak istedi.
Gazete Haberi aynen şöyle İdî î İSTANBUL (ÎSTA) — Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Genel
Müdürü ^eTnr^^5uTersoy'ım,"^arif^k ücreti» adı altında işçilerden para tah sil ettiği ve kendisine ait bir kitabeyi ni kurumun acentası gibi göstererek haksız kazançlar sağladığı öne sürül müştür. Bu arada Gülersov’un kitap bedellerini gizli yollardan yurt dışına çıkardığı ve bu yoldan döviz kaçakçı lığı yaptığı da bildirilmiştir.
Bir yılı aşkın bir süreden beri çe şitli iddialara konu olan ve çekişme ler yüzünden «Yed-i Adil» tarafından idare edilen Turing Kurumu son yol - suzluk iddialarından sonra daha da karışmıştır. (Devamı Sa. 7, Stt. I’de)
f i — NİÎM N —
SoKrıklııki
M
J T É M
İA
l- i
< r ?
(
(i*a*Urah ı nci SayfacU KURULAN KİTAPEVİ
Çelik Gülersov, kendisine ait bir kitapevini kurumun acentası gibi gös tererek haksız kazanç sağladığı iddia sıyla itham edilmektedir. Bu konuda ki iddia şöyledir :
Gülersoy, «İstanbul Kitaplığı» adı altında tescilli olmayan bir şirket kurmuştur. Kurulan şirket ile Güler soy un verdiği adresin ev adresi oldu ğu, telefonların ise kurumun telefon ları olduğu görülmektedir. Bu işi 1973 yılından beri sürdürdüğü söylenen Güleısoy’un her sezon 10 bin adet ki tap bastırdığı yada getirdiği ve İtalya dakj bir matbaaya kaynağı beli* o l mayan yollardan para transfer ettiği yine aynı yollardan kitap ihraç ed e rek karşılığını transfer etmediği ve bövlece yaklaşık 5 milyon liralık hak sız kazanç sağladığı ileri sürülmüş • tür., vs.»
Demek oluyor ki, Turing Kulüp’ ün bir gayrimeşrû ticarî şirket duru muna dönüştürülmüş olmasından baş ka bir de Genel Müdür ünvanı ile Ku lüp'ün vönetim sorumluluğunu taşı - yan zat hakkında, kişisel yolsuzluk iddiaları ortava atılmış bulunuyor.
30 Mart 1976 tarihli, Dosya nu marası 1976/124 olan ve «İstanbul Ka çakçılık Savcılığına» hitaben yazılmtş
bulunan ihbar dilekçesi şudur : « 1 — Sanık Çelik Gülersov ekli broşürde listesi yazılı kitapları kendi nam ve hesabına hazırlamış, bastır • mış ve yayınlamıştır.
Bu kitaplardan ekli olarak sunu lan «İstanbul» adlı kitap Milano’da ba silmiştir.
Kitap, halen İstanbul kitapçıla rında satılmaktadır.
Bu kitabın baskı parası, kambi yo mercilerinden geçmeden, döviz ka
çırılarak ödenmiştir. Kitap hiç bir gümrük kapısından geçmeden ve dö viz transferi yapılmadan, el altından vurda getirilip kitapçılara dağıtılmış tır. Hachette kitap evinde tanesi 200,— liradan satılmakta olup fatura istendiği halde alınamamıştır.
2 — Gene Çelik Gülersoy'un yu - karda anlatılan şekilde bastırdığı renkli ve renksiz gravürler aynı yol * larla yurda kaçak olarak sokulmuş ve tanesi 25 liradan satışa sunulmuştur.
Bu gravürlerden bir kısmını s a yın savcılığa takdim ediyorum. H ac- hette kitap evinden alınan bu gravür ferin' mukavva muhafazası üzerinde basılı. Çelik Gülersoy etiketi vardır. Bu gravürlerin kendisi tarafından ge Dirilip, tevzi edildiği aşikârdır.
3 — Gene ekli Almanca fotokopi lerden anlaşılacağı gibi bu kitap ye gravürler yurd dışına da gönderilmiş tir.
Ancak, hiçbirinin karşılığım teş kil eden dövizler yurda getirilmemiş tir. Sanığın evinde ve işyerinde bir arama yapılırsa diğer fatura ve belge ler ele geçebilir.
Bu konularda tahkikatın sayın makammızca icrasını rica ederim.»
Bu ihbar, eğer doğru çıkarsa, sa nıklann ağır mahkû»miyete uğramala n gerekirdi. Ayrıca, Gümrük - Tekel Bakanlığına da, gerekçeli olarak Şöy Ie bir dilekçe verilmişti :
Gümrük ve Tekel Bakanlığına ANKARA
«Bu dilekçe İle İstanbul’da Türk!, ye Turing ve Otomobil Kurumu Genel Müdürü Çelik Gülersoy’un yıllardan beri sürdürdüğü kitap ithal ve ticare tinin gümrük mevzuatı yönünden tah kikini dilemekteyim.
Adı seçen zat ekli broşürde görül düğü gibi İstanbul Kitaplığı adı altın da bir yayınevi kurmuş bulunuyor. Bu vavınevi çeşitli dillerde kitaplar, gravürler ve benzeri materyali basıp satmaktadır,
Çir süre önce bu kitap ve resim leri vurd dışında bastırıp, Türkive’ye çeşitli vollarla soktuğu iddia edilmiş ti. Hakkmdaki ithamlara bir karşılık vermek üzere Çelik Gülersoy, dilek çeme ekli mukaveleyi ibraz etmiştir. Bu mukavelenin aslı İstanbul 6. Asli Ve Ceza Mahkemesinin 1976/24 sayılı dosyasında mahfuzdur.
Bu mukavele tetkik edildiğinde görüleceği gibi,
a — Çelik Gülersoy bir takım tarihi gravürleri tarihi fotoğrafları İtalyan Interrepro firmasına
eslim etmiştir.
3u ibareye göre, bazı tarihi eser lerin, yurd dışına çıkarıldığı ik rar edilmektedir.
- Basılan kitap, broşür ve planşla ların telif haklan karşılığı satış tan % 20 ve azami 40.000,— lira
Çelik Gülersoy’a ödenecektir. - Her dildeki planş ve kitaplardan
25 adet Çelik Gülersoy’a verile cektir.
Bu mukavelenin doğruluğu ve ge çerliliği bizzat Çelik Gülersov’urt ifa desi ve ilgili mercilere onun tarafın dan sunulması nedeni ile çekişmesiz dir.
Şimdi aşağıda sıralayacağım k a nıt ve nedenlerle çok acele bir soruş • turmaya gerek vardır.
1 — Bav Çelik Gülersoy’un yurd dışına çıkardığı tarihi materyal han gi makamın izni ile hangi gümrük ka pısmdan sınır dışına çıkanlmıştır.
2 — Bu materyal hangi Gümrük kapısından ve ne zaman, kimin eli ile yurda geri getirilmiştir.
3 — Ekli faturalarla İstanbul piyasa sından temin ettiğim İstanbul kitap ve planşlaı hangi tarihte ve hangi Gümrük beyannamesine bağlanarak yurda ithal edilmiştir.
Bu kitaplar ve planşlar için han gi gümrük idaresine vergi ödenmiş * tir? Kitaplardan vergi muafiyeti olan lar var ise bu hususta ilgili gümrük mercilerinin muavene, muafiyet ve gümrüksüz ithal kararlarının tarih ve mercileri nedir?
4 — Kitaplar ve planşlann telif hakkı olarak alması gereken H 20 üc
reti Çelıik Gülersoy vurda getirmiş mi dir. İlgili Kambiyo mercilerine bu ko nuda beyanname vermiş midir? 5 — Halen İstanbul’un belli başlı ki tapçılarında bu kitaplar ve başkaları bol miktarda mevcuttur.
Kitap bedelleri türk parası ile tahsil edildiğine göre, Çelik Gülersoy baskı bedellerini İtalya’da ne surette ödemiştir? Bu husus gelir vergisi be - yannamesinin tetkiki ile de anlaşılabi lecektir.
Bu hususların tahkiki halinde gerçek ortaya çıkacaktır. İddiaya gö re Çelik Gülersoy bu matbuayı çeşitli tarihlerde kaçak olarak yurda s o k muştur. Gümrük Kanunundan yarar lanılarak Kurum’a gelen broşürler için mevcut muafiyet hükmünden i s tifade edilerek, bu matbuanın yurda ithal edildiği ileri sürülmektedir. Çe lik Gülersoy bu kitap ve planşlann yurda girişini resmi vesaik ile ispat edemez ise iddialar doğrulanacakttr.
Çelik Gülersoy’un müellifi bulun duğu ve yabancı memlekette basılan eserlerin İstanbul Kitapçılanndaki
mevcudu ve satılan miktarı tespit edil dikten sonra tahkikat yapılırsa, işin genişliği tespit edilmiş olur. Aynı za manda eserlerden 25 adet alındığı yo lundaki gerçeğe aykırı iddia da tekzip edilmiş olur.
Keyfiyetin tahkiki ricası ile say- gılanmı arzederim.»
Sokaktaki Adam, bu dilekçenin de sonucu hakkında, şu satırlan ya* dığı ana kadar, hiçbir cevap bulama dı. Bu olup bitenler karşısındaki d u yarsızlık akıl almaz boyutlara varmak tadır. Bu kadar yolsuz, kanunsuz ve keyfî vurgun olayı açıklansın, ilgili, '
Bakanlıklar ve savcılıklar böylesin* uyarılsın da, yolsuzlukları önlemek ve sorumlululanm cezalandırmak yo lunda hiçbir sonuç elde edilemesin hayret doğrusu; hayret kî ne hayret!.
Demek ki Türkiye'miz nihayet böylesine vurdum - duymazlar ülkesi durumuna da dönüştürüldü ha?
Yazıklar olsun!
Ama, hayır; dava kaybedilmiş d* ğildir. Su on gündür açıklanan yolsuz luklarla Sokaktaki Adam’m savaşı şimdi başlıyor. Bu on günlük yaz» dizi si bu gün tamamlanıyorsa da mesele bu yazıyla kapanmış sayılmıyor. Tür kiye'de, haksızlıklarla, kanunsuzluk lara ve vurgunculara sırt çevirmeye cek güçler de var. Eğer, devlet hazine sinin bövlece vağma edilmesi ön ü müzdeki günlerde önlenemezse, So • kaktaki Adam, daha yaygın alanda, daha başka dosyalar açılın, umulma
dık belgeleri konuşturacaktır. Şimdilik, kalın sağlıcakla..
(BU BÖLÜM BİTTİ)
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
