UNDERGRADUATE FORENSIC MEDICINE EDUCATION IN TURKEY

Adli TIp

Egitimi

nin Du

rumu

<;olak B", YaYCI N**, rnamCI M.A"

'Kameli Unil'crsitesi TIp Fakliltesi Adli TIp Anahilim Dah. "Marmara Unil'ersitesi TIp Fakiiltesi Adli TIp Anahilim Dah.

Ozet

Tiirkiye'de adli tiP uzmanz saYIsmm yetersiz olmasl ve adli olgulann biiyiik bir klsml-nzn pratisyen hekimler tarafindan degerlendirilmesi, mezuniyet oncesi adli tiP egitiminin 6nemini ortaya koymaktadlr. Bu ~'ah~mada, adli tlp anabilim dallannda uygulanan, me-zuniyet 6ncesi adli tiP e,~itim programlannzn kar~lla~tznlmasl amarlanmz~tzr.

5 ana ba~lzk altmda toplanml~ apk u~'lu sorulan i~'eren anket formu, 23 Adli TIp Anabilim Dalzna g(jnderilmi~tir. Tiim anabilim dallanndan faks ve elektronik posta ile toplanan yailltlar de,~erlendirilmeye alznml~tlr. Adli Tip Anabilim Dab bulunan 23 fakiil-teden ikisinde, adli tiP e,~itiminin modiiler egitim ~eklinde uygulandlgl, digerfakiiltelerde 3.,4.,5. ve 6. slnzilarda verild(~i, bu egitimin 12fakiiltede staj, 4fakiiltede amii dersi, 4 fakiiltede ise hem staj hem de amii dersi olarak yaplldlgl saptanml~tlr. I fakiiltede ise

6grencisi olmamasl nedeniyle, halen adli tiP egitim program I hazlrlanmaml~tlr.

Bu I,;'all~mada, mezuniyet 6ncesi adli tiP egitiminin fakiilteler arasll1da farklzlzklar g(jsterd(~i saptanml~tlr. Bu farkhlzk nedeniyle ve UZUl1 Yillar i~'inde adli tiP uzmanz saYl-slI1da da yeterli diizeye ula~llamayaca,~1 dii~l~niildii,~iinde, mezuniyet 6ncesi adli tlp egiti-minin asgari standartlarda yapzlabilmesi irin I,;'alz~malann ba~latllmasl gerektigi kana-atine vanlml§tlr.

Anahtar siizciikler: Adli tip, Mezuniyet 6ncesi egitim, Otopsi

Undergraduate forensic medicine education in turkey

Summary

In Turkey, undergraduate forensic medicine education is very important due to few number offorensic medicine specialists and providing legal reports as a forensic physi-cian by general practitioner. The aim of this study was to evaluate undergraduate foren-sic medicine education between the forenforen-sic medicine departments of the medical facul-ties in our country.

Questionnaires that includes 5 open-end questions were sent to the forensic medicine departments of'the 23 medical faculties. The responses have been received by fax and e-mail ji'om all departments were evaluated. Two of the 23 departments had module tra-ining programs, while the others have given this education at the 3., 4., 5. and the 6. ye-ars of their programs. This education have been given as a two or three week training period at 12 of these faculties, as a series of'lectures over one or two terms at 4 of them and as hoth of them at

4

faculties. Because they have no student yet, one department ha-ve not prepared its own program.

Results arising ii'om data include the differences between the undergraduate educati-on programs of the forensic medicine departments. The standard requirements for this

<;:olak B, Yayci N, inal1lcl M.A

education must he planned, hecause offew numher offorensic specialists and the diffe-rences henveen education programs o{ the medical faculties.

Keywords: Forensic medicine, Pregraduate education, Autopsy

Giri§ ve Ama~

Tip egitimi, mezuniyet oncesi, mezuniyet somaSl (uzmanlIk) ve stirekli tip egitimi (hizmet ie,:i egitim) olmak tizere 3 §ekilde verilmektedir. Mezuniyet oncesi tip egitiminin sorunlan, farklI ortamlarda dile getirilmi§, konu ile ilgili e,:ah§malar yapllml§tlr. Genel tip egitimi ile adli tiP egitimi arasmda ortak sorunlar olmakla beraber, tip faktiltelerinin tii-mtinde adli tiP anabilim dalm1l1 kurulmaml§ olmasl, adli tiP ogretim tiyesi saYIslmn

ye-tersizligi, egitimde nitelik ve nicelik ae,:lsmdan yetersizlikIer mezuniyet oncesi adli tip egitimi sorunlan olarak belirtilebilir. Ae,:i1an tip faktiltesi saYIslmn hlzla artmasl, adli tip

egitimi iIe ilgili sorunlan da beraberinde getirmi§tir (1-3). Faktiltelerin tIpta uzmanhk SI-navma ogrenci hazlrlayan bir dershane gibi e,:ah§masl da, mezuniyet oncesi tip egitiminin amacmm sorgulanmasma neden olmaktadlr (2). Yeterli adli tiP uzmammn bulunmamasl

nedeniyle, uygulamada adli tIbbi gorev diger hekimler, ozellikle de pratisyen hekimler tarafmdan yerine getirilmektedir (4-9). Yap dan s;ah§malarda, adli tiP uzmanlan dl§1l1da verilen adli raporlarda eksiklikler ve hatalar bulundugu gosterilmektedir (4,10,11). Adli

tiP uzmanlan dl§mda verilen raporlann bir e,:ah§mada %44.1 oramnda, ba§ka bir e,:ah§ma-da ise %35 oramnda adli yarpyl olumsuzyonde etkiledigi sonucuna vanlml§tlr (8,11). Eksik bilgi birikimi ile hazlrlanan raporlar yargilamanm gecikmesine ve hatah kararlar verilmesine neden olmakta, dolaYlslyla adil yargilanma hakkml da tehdit etmektedir (4,7-11).

47 tip faktiItesinden sadece 23'iinde adli tiP anabilim dalI kurulmu§ olmasl, diger tiP fakiiltelerin bir klsmmda hie,: adli tip dersi anlatilmamasl veya adli tiP uzmanlan dl§mda uzmanlar tarafmdan egitiminin verilmesi, mezuniyet oncesi adli tiP egitiminin

durumu-nu gozler ontine sermektedir (2,3). Mezuniyet oncesi adli tiP egitimi ile ilgili ya§anan so-runlan kapsayan ve e,:oziim onerileri ie,:eren e,:ah§malar yapilmasma ragmen, bu sorunlar halen devam etmektedir (5,6). Bu e,:alI§ma, iilkemizde adli tIP anabilim dah bulunan tiP faktiltelerinde uygulanan mezuniyet oncesi adli tip egitim programlanm kar§Ila§tlrmak

ve daha once bu konuda yapilan e,:ah§malarda saptanan sorunlann giderilip giderilmedi-gini ara§tlrmak amaclyla yapIlml§tlr.

Gere~ ve Y ontem

Bu e,:a!J§mada, 5 ana ba§hk altmda toplanml§ ae,:lk ue,:lu sorulan ie,:eren anket formu, 23 adli tiP anabilim dahna gonderilmi§tir. Anket formunda yer alan sorular tablo 1 'de verilmektedir. Ttim anabilim dallanndan faks ve elektronik posta yolu ile toplanan yamt-lar degerlendirilerek, tilkemizde yapllan benzer e,:ah§malarla kar§lla§tmlml§tIr.

Bulgular

Adli TIp Anabilim Dah bulunan 23 fakiilteden 2'sinde adli tip egitiminin modtiler

egitim §eklinde uygulandlgl, 1 faktiltede ise ogrenci olmamasl nedeniyle, halen adJi tiP egitim program I hazlrlanmadlgl bildirilmi§tir. Diger faktiltelerin egitim programlannda adli tip derslerinin 3., 4., 5. ve 6. slmflarda bulundugu belirienmi§tir. Adli tiP ders

prog-2

ml veri len anabilim dallan ve heniiz egitim program I hazlrlanmaml§ anabilim dall dahil edilmemi§tir.

Tablo 1. Anket formunda yer alan sorular

1. Adli tip dersi fakiiltenin hangi slmfmda verilmektedir? 2. Adli tiP dersi staj ml, amfi dersi olarak verilmektedir? 3. Staj olarak veriliyorsa;

a. Staj siiresi,

b. Verilen teorik ders saati ve konu ba§hklan, c. Pratik ders saati,

d. Otopsiye katlhm var ml? Kay otopsiye, ne §ekilde katIldlklan, e. Adli tiP §ube miidiirIUklerinde klinik adli tIP pratigi ahp almadlklan, ahyorlar ise siiresi ve §ekli,

4. Amfi dersi olarak veriliyorsa; a. Kay yanyIi verildigi,

b. Teorik ders saati ve konu ba§hklan, c. Pratik ders saati,

d. Otopsiye katlhm var ml? Kay otopsiye, ne §ekilde katlldlklan, e. Adli tip §ube miidiirlUklerinde klinik adli tiP pratigi ahp almadlklan, ahyorlar ise siiresi ve §ekli,

5. Farkh Anabilim Dalmdan destek ahmyor mu? Ahmyorsa hangi defsler, kay saat?

Teorik ders saati

10 Saat 20-29 Saat 30-39 Saat 40-49 Saat 50-59 Saat 60 Saat 70 Saat Belirtilmemi§ Program hazlrlanmaml~ ModOler egitim Staj + Amfi dersi Amfi dersi Staj

Tablo 2. Teorik ders ve pratik ders saatleri Anabilim Dah SaYlsl 1 6 3 3

4

1 Pratik . Ders saati 9 Saat 10-20 Saat 21-30 Saat 31-40 Saat Pratik dersi yok Belirtilmemi§ Planlanmaml§

Grafik 1. Adli TIp eOitiminin verilill Ilekilleri

~

1

I

2

I I

4

I I

4

I I

Anabilim Dah Say lSI 4 2 3 8 12

o

<;olak B, YaYCl N, inamCl M.A

Grafik2. Adli tiP derslerinin verildi!;ji slnifiar Program hazlrlanmaml§ ModUier egitim

_._

2

3. Slnlf 1 4. Sin If _ • • 2 . . . 8 6. Slnlf

.".

2

3. ve 5. Slnlf 1 4. ve 6. Slnlf • _ _ _ 3 5. ve 6. Slnlf _ _ _ _ 3

o

1 2 3 4 5 6 7 8

Anabilim Dah SaYlsl

Grafik3. Staj ve amfi derslerinin sureleri ile hangi slnlfta veriidiOinin daOlhml amfi dersi (5) ~ amfi dersi (4) • • • • • ~ amfi dersi (3) • • • • •

"'-amfi dersi +15 gun staj (5 ve 6) • • • • •

~

amfi dersi + 15 gun staj (3 ve 5) • • • • •

~

amfi dersi + 10 gun staj (4 ve 6) • • • • •

~

amfi dersi + 3 gun staj (4 ve 6) • • • • •

~ 2+2 hafta staj (5 ve 6) • • • • • ~ 2+ 1 hafta staj (5 ve 6) • • • • •

-{

7+3 gun staj (4 ve 6) • • • • • ~

17 i§ gunu staj (5) • • • • •

~

16 i§ gunu staj (5) • • • • •

~ 3 hafta staj (5) • • • • • 2 hafta staj (6)

_----

2

2 hafta staj (5) . . . 3 2 hafta staj (4)

o

2

Anabilim Dah SaYlsl

3

9

4

Faktiltelerde adli tiP derslerinin verildigi slmflar grafik 2'de gosterilmi~tir. Dersler, faktiltelerin I'inde 3.slmfta, 2'sinde 4. simfta, 8'inde 5. simfta, 2'sinde 6. slmfta ve rilir-ken, 1 'inde 3. ve 5. simfta, 3'tinde 4. ve 6. simfta, 3'tinde ise 5. ve 6. slmfta verilmekte

4

giinU staj (5. slmf), 1 'inde 17 i§ giinU staj (5.smlf), 1 'inde 2+ 1 hafta staj (5. ve 6. slmf) ,

1 'inde 3 hafta staj (5. slmf), 1 'inde 2+2 hafta staj (5. ve 6.s1mf) staj, 1 'inde 7+3 giin (4.

ve 6.s1mf) staj olarak verilmektedir. 1 'inde amfi dersi + 10 gUn staj (4. ve 6. slmf), 1 'in-de amfi dersi + 15 giin staj (5. ve 6. slmf), 1 'inde amfi dersi + 3 giin staj (4. ve 6. slmf)

ve 1 'inde amfi dersi + 15 gUn staj (3. ve 5. slmf) §eklinde verilmekte oldugu saptanml§-til'. Dersler 4 fakiiltede sadece amfi dersi (3.smlf 1, 4.smlf 1 ve 5. slmfta 2) olarak yapJ!-maktadlr (Grafik 3).

Grafik4. TIS ve ATUO mezuniyet sonrasl ad Ii tiP e{jitim programma gore fakultelerdeverilen derslerin da{jlhml

I I I I I

Hekimlerin yasal sorumlulugu ₁₄ I I

I I I I I I I I I I I I I I I , I 10 I I , I I ,

insan haklan ihlalleri

I I I , I I I I I I 20 blum I I I I I I I I I I I I I , I 20 Otopsi I I I , I I I I I

,

Asfiksiye bagll i:ilumler ₂₀

I I I I I I I I I I I I I I , 20 Yaralar I I I I I

.

I I , , Cinsel saldmlar ₁₉ I I I I I , , , 11 I I

Aile ir;;i ~iddet

I I I I I , I I I

,

I I 16 Adli psikiyatri I I

,

I I I I I 14 I I

Adli toksikoloji

o

4 8 12 16 20

Anabilim Oah SaYlsl

24

Teorik derslerin, fakiiltelerin 1 'inde 10 saat, 6'smda 20-29 saat, 3'Unde 30-39 saat, 3 'iinde 40-49 saat, 4'iinde 50-59 saat, 1 'nde 60 saat, 1 'inde 70 saat oldugu tespit edil -mi§tir. Fakiiltelerin lO'unda 9 ile 40 saat arasmda degi§en siirelerde pratik dersler

yapl-hrken, 8 fakiiltede pratik ders verilmedigi saptanml§tlr. Bir fakiiltede teorik ve pratik

ders saatleri belirtilmemi§tir. Bir fakiiltede de halen ogrenci bulunmadlgmdan pratik

dersler planlanmaml§tlr (Tablo 2). Otopsiye katlhm, pratik ders saatlerinden ayn olarak de gerl endi rilmi§tir.

Tiirk Tabipler Birligi (TTB) ve Adli TIp Uzmanlan Dernegi (ATUD) tarafmdan dU-zenlenen mezuniyet sonrasl adli tIp egitimi programmdaki ders konulan omek ahnarak, fakiiltelerde verilen adli tiP teorik ders konulan grafik 4'te gosterilmi§tir. Bu ders konu-Ian dl§mda, c;:ocuk oliimleri 14, adli jinekoloji 11, olay yeri inceleme ve materyal top la-ma 8, adli seroJoji 6 ve adli antropoloji 4 fakiiltede verilmektedir. Aynca, simiilasyon,

parmak izi, adli fotograf, adli tiP ve etik, tiip bebek ve hasta haklan gibi derslerin de ve-rildigi saptanml§tlf.

<;olak B, YaYCI N, inanlCI M.A

Grafik 5. Otopsiye katlhm ve anabilim dall saYlsl da~lhml

gonUIiU 3 olursa ' • • • • • • • • • • • • • • • • • 3

0

'

...

._. __ .

2

3 3 ve 4 _{. . .}

~

_{. . . .}

~

4

5 ve 6 _ _ _ _ _ _ 2 7 ve 8 _ _ _ 1 yakla§lk 30

!~~~~!

21

____

j _____

l-____

j ____

J

a

1

2

3 4 5

Anabilim Oah SaYlsl

Pratik dersler, 3 fakUltede laboratuar ~ah§malanm kapsarken, digerlerinde ise gorsel mal-zeme ve rapodar Uzerinde olgu tartl§masl, adli rapor yazlml, adli otopsi izlemeyi kapsamak-tadlr.

Adli tiP derslerinde ogrencilere 1 fakUltede yakla§lk 30 otopsi, 1 fakUltede 7-8 otopsi, 2 fakUltede 5-6 otopsi, 4 fakUltede 3-4 otopsi, 2 fakUltede 1 otopsi gosterilirken, 3 fakUltede

hi~ otopsi gosterilmemekte, 3 fakUltede defS saatlerine otopsi tesadiif ettiginde, 3 fakUltede

ise ogrenci gonUIIUlUgUne gore otopsi gosterilmekte oldugu saptandl. 1 fakUltede de halen ogrenci bulunmadlgmdan otopsi pratigi planlanmaml§tlr (Grafik 5).

FakUltelerin 9'unun illerinde bulunan Adli Tip Kurumu ~ube ve birimlerinden

yaradan-cligl, 8 fakUltede bu birimlerden yararlamlmadlgl ve 2 fakUltenin bulundugu ilde Adli Tip

Kurumu'na bagh birimin olmadlgl saptanml§tlr.

Anabilim dallanndan sadece 4'U farkh bir birimden destek almakta oldugunu belirtmek-te, bunlardan 3 'UnUn psikiyatri anabilim dalmdan, birinin polis okulu olay yeri inceleme biri-minden yararlandlgl tespit edilmi§tir.

Tarh§ma ve Sonuc;

TUrkiye'de ~ubat 2000 tarihi itibari ile 47 tip fakUltesi bulunmakta ve 31.648. ogrenci

egitim gormektedir. Uygulamada pek ~ok adli olayda adli tip uzmanlan dl§Indaki hekimle-rin adli rapor dUzenlemek zorunda kalmasl ger~egine ragmen, Ulkemizde tip fakUltelerinin yakla§lk yansmda (% 48.9) adli tiP anabilim dahmn buiunmasl ve diger fakUltelerin bir

kIs-mmda da adli tiP dersinin hi~ verilmemesi veya adli tiP uzmanlan dl§mda ogretim Uyeleri

ta-rafmdan egitim verilmesi, bUyUk bir sorun olarak kar§lmlza ~Ikmaktadlr (1). Ulkemizde

1989 yilmda 10 olan anabilim dah saYls) (6), 1994 yIimda 14 (5), gUniimUzde ise 23 anabi-lim dalma yUkselmi§ ise de, yine de istenen seviyeye ula§Iiamaml§tlr. Bunun bir nedeni de,

yeni kuru Ian tIp fakUltesi saYIsmm hlZh artmasl, buna kar§lhk adli tip ogretim Uyesi saYIS1-nm yetersiz oimasl §eklinde dU§i.inUiebilir.

FincancI'Dm 1994 yIimda yapml§ oldugu ~ah§mada, fakUltelerin %42.8 'inde derslerin 5. ve 6. slmflarda verildigi saptanarak, derslerin son smlflarda verilmesi onerilmi§tir (5).

Fin-6

dir. Bu s;ah~mada ise adli tiP derslerinin, fakultelerin % 85 'inde aglrhkh olarak son Sl-l1lflarda (5. ve 6.smlf) verildigi saptanml~tlr. Buna gore derslerin son slmflarda verilmesi onerisinin genel olarak kabul gordugu ve uygulamaya girdigi soylenebilir.

Salas;in ve ark.nm 1989 yIlmda yaptIklan s;ah~mada, derslerin staj ~eklinde verilmesi onerilmektedir (6). Fincanci ve Bis;er'in pratisyen hekimler arasmda 1997 yIlmdaki an-ket s;ah§masmda da (12); adJi tiP egitiminin staj §eklinde verilmesini oneren hekim1erin slkhgl %93.3 gibi s;ok yuksek bir duzeydedir. FincancI'mn s;ah§masmda derslerin, fakul-telerin % 14.3 'unde staj, %9'unda staj ve amfi dersi olarak verildiginin (5) ve bu s;ab§-mada ise adli tiP derslerinin fakultelerin % 60'mda staj, %20'sinde staj ve amfi dersi ola-rak uygul<mdlgmm saptanmasl, derslerin onceki s;ah§malarda staj §eklinde verilmesi one-risinin anabilim dallanmn buyuk <;:ogunlugu tarafmdan uygulanmakta oldugunu goster-mektedir.

AdJi tiP egitimi verilen anabilim dallan arasmda teorik ders saatlerinde belirgin fark-hhklar oldugu gorulmu§tiir. Salas;in ve arkada§lanmn yaptIgI <;:ah~mada da teorik ders saatlerinin 30 ile 50 arasmda degi§tigi saptanml~tlr (6). yah§mamIZda pratik ders saatle-rinde de farkhhklar olmasl ve 8 fakultede hiS; pratik ders verilmemesi, "Anabilim dalla-nnda teorik ve pratik adli tiP egitimi surelerinin ne kadar olmasl gerekir ?" sorusunu gundeme getirmektedir. Staj surelerinin kIsahgl, teorik ve pratik ders saYllannda belirgin

farkhhklar olmaslyla fakultelerdeki adli tiP egitiminde asgari bir standart yakalanamadl-gl anla~Iimaktadlr (5-7). Yapllan anket <;:ah§malannda, pratisyen hekimlerin aldlklan ad-Ii tiP egitimlerinin slraslyla %67, %67, %93 ve %85 ve oranmda yetersiz oldugunu be-lirtmi§lerdir (8,9,12,13).

TIB ve ATUD tarafmdan yurutiilen mezuniyet somaSI adli tiP egitim programl or-nek almarak kar~Ila§tmlan ders programlanna gore olUm, otopsi, asfiksiye bagh olUmler ve yaralarla ilgili konular tum anabilim dallanmn programmda yer ahrken, insan haklan ihlallerinin %50'sinde, aile is;i §iddetin %45'inde, hekimlerin yasal sorumluluklanmn ve adli toksikolojinin % 30'unda ve adli psikiyatri derslerinin %20'sinde programda hi<;: yer almamasI, egitim programlanmn yetersizligini gostermektedir. FincanCI ve Bis;er'in an-ket s;ah§masmda (12) hekimler, insan haklan ihlallerinin %83, adli psikiyatrinin %59.4, hekimin hukuki sorumlulugunun %95.8 slklIkla ders programmda yer almasI gerektigini bildirmi§lerdir. Ders programlan uygulamada ya§anan sorunlar goz oniinde bulunduru-larak haZirianmalldlr. Aym anket s;a\J§masmda hekimlerden %57.6 smm cinsel saldm

01-gulanyla, %49.7 sinin farik ve mumeyyizlik, %22.4 iiniin hukuki ehliyet, % 19.4 iiniin cezai sorumluluk, % 11.5 inin ahlaki redayet, %20 sinin madde baglmhhgl gibi adli psi-kiyatri olgulanyla kar§Ila~tlklan saptanmI§tlr.

Laboratuar derslerinin sadece 3 fakiiltede (% 15) verilmesi, adli tIP anabilim dallann-daki alt yapmm kurulmaml§ oldugunu gostermektedir. Diger fakultelerde pratik dersler, gorsel malzemeier, olgu tartI~masl ve adli rapof yazdlfllmasl §eklinde verilmekte, ogr en-ciler <;:ogunlukla olgu ile kar~Ila§amamaktadlrlar. Bu sorunun adli tiP anabilim dallanmn rutin adli tiP hizmeti vermemesinden kaynaklandIgI soylenebilir.

Fakiiltede ogrencilerin otopsilere katIlma sayIian mezuniyet somas I otopsi yapma be-cerisi kazanmak is;in yeterli olmadIgmI gostermektedir. Fakultelerin yakla§lk % 58 'inde

<;:olak B, YaYCI N, inamci M.A

otopsi gonne sIkhgi 1 otopsi gonne ya da hi~ otopsi gonneme ~eklinde belirienmi§tir. Bu

tablo otopsilerde yapdacak eksiklik veya hatalarda mezuniyet oncesi adli tIP egitiminin onemli bir etkisi oldugunu ortaya koymaktadir. Pratisyen hekimler arasmda yapilan

an-ket ~ah§malannda, ogrencilik1eri sirasmda %77.6 sIkhkla hi~ otopsi yapmadIklan,

mes-lekleri Slfasmda ise % 50 ve %56.4 gibi sIkhklarda otopsi yapmak zorunda kaldIklan

bil-dirilmi§tir (9,12). intern doktoriar arasmda yapdan bir ankette, kendilerinin %76.2 sIkh k-la otopsi yapmak i~in yeterli bilgi birikimine sahip olmadlklanm vurgulamI§landlr (14). TIB 2000 TIp egitimi raporunda da 27 fakUltede (%27.4) ogrencilerin otopsi gorme §an-sma sahip olmadIklan saptanmI§tIr(2).

Her ne kadar, kar§da§tlrdigimiz diger ~ah§malara gore, gUnUmUzde egitimde olumlu geli§meler olmasma ragmen, temel olarak ~ah§mamlzdaki verilere gore, staj ve amfi derslerinin sUreleri ile derslerin verildigi slmflar goz onUne almdIgmda, 17 farkh egitim programmm uygulamasI, teorik-pratik ders saatleri ve konulan arasmda farkhhklar

goz-lemlenmesi, bazl fakiiltelerde temel ders konulanmn anlatdmamasl ve otopsiye katlhmm

hi~ ya da r;:ok az saYlda olmasl nedeniyle, mezuniyet oncesi adli tiP egitiminde standart

egitim program I bulunmadIgl saptanml§tIr. Bu egitimin asgari standartta verilebilmesi

i~in, kisa sUrede A TUD onderliginde Adli TIp Meslekte Yeterlilik Kurulunun

toplanma-SI ve standart egitim programmm belirlenmesi gerekmektedir.

Kaynaklar

1. Klher B, Sayek i. Mezuniyet oncesi TIp Egitiminde Varolan Durum, Toplum ve Hekim, TIB Yayml, MaYls Haziran 1997, 12(79), 11-21

2. Klher B, Sayek i. TIB Mezuniyet Oncesi TIp Egitimi Raporu 2000, TIB Yayml, 2000, 55-97 3. Terzi C. Toplum Saghgma Bir Koprii TIp Egitimi. ileti~im Yaymlan.istanbul 2001,43-52

4. Kok A N, Giiraksm A, inandl T, <;:ankaya H. Erzurum il Slmrlan ierindeki Saghk Ocaklannda Gorev Yapan Hekimlerin Adli TIp ile ilgili Bilgi Diizeylerinin Saptanmasl, Toplum ve Hekim, TIB Yayml, MaYls Haziran 1997,12(79}, 7-10

S. Fincanci ~ K. Tiirkiye'de ve Diinyada Adli TIp Egitimi, I.Adii Bilimler Kongresi Kitabl, Adana, 12-15 Nisan 1994; 52-54

6. Salaerin S, TlIncer i, Erkoerak EU. Tiirkiye'de Mezuniyet Oncesi ve Mezuniyet Sonrasl Adli TIp Egitiminin Sorunlan, Adli TIp Dergisi, 1993, 8,1-4; 17-22.

7. Salaerin S, <;:ekin N, Ozdemir MH, Kalkan ~. Mezuniyet Oncesi Adli TIp Egitimi Alml~ Ogrencilere Yonelik Bir anket <;:ah§masl, Adli TIp Biilteni 1997;2(1}: 21-24

8. Karagoz Y M, Akman R, Karagoz S D, Aulgan M. Adli TIp Uzmanlan Dl§mda Verilmi§ Adli Raporlann Adli Yargl Ozerine Etkileri, Adli Bilimler Kongresi Ku§adasl, 14-17 Nisan 1998

9. <;:olak B, Bierer 0, Giindogmll§ 0 N, Etiler N. Kocaeli i1inde Adli Gorev ve Pratisyen Hekim1er, Adli TIp Dergisi ,200 1 ,15, 2,36-45

10. Giinaydm G, Demireli 0, ~ahin T, Demirci ~. Seier uk Oniversitesi Acil Servisinde Verilen Adli Raporlar ve Hayati Tehlike Kavraml Yoniinden Degerlendirilmesi, 8.UIlIsal Adli TIp Giinleri Poster Sunulan Kitabl, Antalya, 16-20 Ekim 1995,271-5

11. Giirpmar SS, <;:akmakerl T, Ozoran Y. Yargmm i§lemesinde Doktorun Rolii. 7.Ulusal Adli Tip Giinleri Poster Sunulan Kitabl Antalya: 1-5 Kaslm 1993:59-62

12. Fincanci ~K, Bierer 0 (Proje Koordinatorleri). TIB -ATUD insan Haklan ihlallerinin Onlenmesine Yonelik Egitim Projesi. Adli TIp Biilteni. 1997;2(2}: 71-80

13. Giindiiz T. Pratisyen Hekimlerin Adli TIp Uygulamalannda Kar§Ila§t1gl Sorunlar. 2.Adli Bilimler Kongresi Bursa: 13-16 MaYls 1996.

14. inanici MA, Sozen M~, Alkan N, Ancan N, Aksoy ME. The Attitudes of Medical Students to autopsy.

Forensic Sci Int. 2000; 113: 303-308

8