Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences) 2015 ; 24 (1)
SINIF ÖĞRETMENLERİNE VERİLEN WEB TABANLI VE BİREYSEL EĞİTİMİN TİP 2 DİYABET RİSKİNİ ÖNLEMEYE ETKİSİ VE MALİYET ETKİNLİĞİ
THE COST EFFECTIVENESS OF WEB-BASED AND INDIVIDUAL EDUCATION GIVEN TO PRIMARY SCHOOL TEACHERS AND ITS EFFECTS ON PREVENTION OF TYPE 2 DIABETES RISK
Hatice Serap TAŞDEMİR KOÇAK Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ekim 2014 Danışman: Doç. Dr. Selma ÖNCEL
Erciyes University, Graduate School of Health Sciences, Department of Nursing (Public Health)
PhD. Thesis, October 2014 Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Selma ÖNCEL
ÖZET
Tip 2 diyabet, risk taşıyan bireylerin belirlenerek, yapılan eğitimlerle büyük ölçüde önlenebilen bir hastalıktır. Bu çalış-ma Gaziantep İli Şahinbey İlçesine bağlı ilkokullarda çalışan tip 2 diyabet riski olan sınıf öğretmenlerine verilen web taban-lı ve bireysel eğitimin diyabet riskini önlemeye etkisi ve mali-yeti etkinliğini belirlemek amacıyla randomize kontrollü bir çalışma olarak yapılmıştır.
Web tabanlı eğitime 27, bireysel eğitime 26 kişi olmak üzere, toplam 53 sınıf öğretmeni çalışmaya katılmıştır. Verilerin toplanmasında “Finlandiya Diyabet Risk Değerlendirme Ölçe-ği”, “Sosyo Demografik Özellikler Veri Formu”, “Metabolik Kontrolü Değerlendirme Formu” ve gruplara yapılan harcama-ları belirlemek için günlük olarak yapılan harcamaharcama-ların kayıt edildiği “Defter” kullanılmıştır. Web tabanlı eğitim grubundaki sınıf öğretmenleri ile bir kere görüşülerek, hazırlanan web sayfasının kullanımı ve bilgi girişi hakkında bilgi verilmiş, eğitim ve veri toplama web sayfası üzerinden yapılmıştır. Bireysel eğitim yapılan sınıf öğretmenleri ile üç defa görüşül-müş, hazırlanan eğitim sunumu ile ilgili bilgi verilmiş; eğitim-ler ve veri toplama araştırıcı tarafından gerçekleştirilmiştir. Her iki eğitim grubuna yapılan harcamalar listelenmiştir. Web tabanlı ve bireysel eğitimin maliyet etkinliği ve diyabet riskini önlemedeki etkinliği açısından değerlendirilmiştir. Araştırma öncesi Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan onay, Gaziantep İl Milli Eğitim Müdürlüğü’n-den kurum izni ve sınıf öğretmenlerinMüdürlüğü’n-den bilgilendirilmiş gönüllü onam alınmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Shapiro Wilk ve Kolmogorow-Smirnov testi Ki kare, Bağımsız Gruplarda t Testi, eşleştirilmiş iki grup arasındaki farkın t Testi kullanılmıştır.
FINDRISC puanı web tabanlı eğitim grubunda eğitim öncesi 16.48±1.57, eğitim sonrası 13.40±2.002 (p<0.05); bireysel eğitim yapılan grupta eğitim öncesi 16.34±1.29, eğitim sonrası 13.65±2.38 olarak bulunmuştur (p<0.05). Eğitim öncesi - son-rası FINDRISC puanı web tabanlı eğitim grubunda 3.07±1.20, bireysel eğitim yapılan grupta 2.69±1.61 azalma saptanmıştır (p>0.05). Web tabanlı ve bireysel eğitim yapılan sınıf öğret-menlerinde, her iki eğitim şeklinin metabolik kontrolü sağla-mada etkili olduğu saptanmıştır. Web tabanlı eğitim grubu için 1179.04 TL, bireysel eğitim yapılan grup için 2218.56 TL top-lam maliyet belirlenmiştir. Ortatop-lama maliyet-etkinlik oranı; web tabanlı eğitim grubunda 384.05 TL, bireysel eğitim yapı-lan grupta 824.74 TL, web tabanlı eğitimin bireysel eğitime göre artımlı maliyet-etkinlik oranı ise -2735.57 TL olarak bulunmuştur. Eğitimin maliyet ortalaması her bir sınıf öğret-meni için kişi başına web tabanlı eğitim grubunda 43.66±3.36 TL, bireysel eğitim yapılan grupta ise 85.33±11.31 TL olarak belirlenmiştir (p<0.05).
Bu çalışmanın sonuçları, her iki eğitim yönteminin de tip 2 diyabet riskini önlemede etkin, ancak web tabanlı eğitimin maliyet etkin olduğunu göstermektedir.
ABSTRACT
Type 2 diabetes is a disease that can be prevented by identifing individuals who is at risk through education. This study involves primary school teachers at risk of type 2 diabetes working at primary schools of Gaziantep Province, Şahinbey District. Web-based and individual education are given to them in order to assess effectiveness of cost and effectiveness of type 2 diabetes risk prevention with randomized controlled.
Totally 53 primary school teachers are participated in this study. Twenty seven participant recieved web-based education and 26 participant received individual education. When collecting data, the following forms ar uged: used: “Finnish Diabetes Risk Score”, “Social Demographic Data Form”, “Metabolic Control Evaluation Form” and the book of the expenditures for groups are recorded on a daily basis. With primary school teachers who are at web-based group, interview is made once. During interview, participants are informed about using of web site and about how to enter. Collecting data is conducted through the web page. With primary school teachers who are at individual education group, interview is made three times giving information about prepared training presentation. Training materials and collecting data are conducted by researcher. Expenditures on both education groups are recorded for the cost-effectiveness of both education and the effectiveness of diabetes risk prevention. Prior to research, approval is taken from Clinical Research Ethics Committee of the Faculty of Medicine of Erci-yes University, written permission is taken from Gaziantep Provincial Directorate of National Education and informed consent was obtained from classroom teachers. When evaluating data,: Shapiro Wilk and Kolmogorow-Smirnov test, Chi-square, independent-samples t test, paired samples t test are used
FINDRISC point for web-based education group was 16.48 ±1.57 before education, 13.40±2.002 (p<0.05) after education; for individual education group 16.34±1.29 before education, 13.65±2.38 (p<0.05) after education. Before and after education, FINDRISC point for web-based education group was determined as 3.07±1.20. For individual education group, reduction is found as 2.69±1.61 (p>0.05). With web-based and individually educated teachers, both form of education was found to be effective in providing metabolic control. Total cost is found as 1179.04 TL for web-based education group, as 2218.56 TL for individual education group. Average cost-effectiveness ratio is detected as 384.05 TL for web-based education group and as 824.74 TL for individual education group. Incremental cost-effectiveness ratio of web-based education is pound as -2735.57 TL with respect to individual education. Mean education cost for per primary school teacher is determined as 43.66±3.36 TL for web-based education group and as 85.33±11.31 TL for individual education group (p<0.05). Conclusion of this study shows that both training methods are effective in preventing type 2 diabetes risk however, web-based education is cost-effective.
Anahtar kelimeler: Diyabet, riski azaltma, sağlık eğitimi, web, maliyet etkinlik, öğretmen
Key words: Diabetes mellitus, risk reduction, health education, web, cost effectiveness, teacher
RATLARDA GERÇEKLEŞTİRİLEN MAKSİLLER SUTURAL GENİŞLETME UYGULAMALARINDA FARKLI DOZLARDA OZON TERAPİSİNİN YENİ KEMİK OLUŞUMU ÜZERİNE ETKİLERİNİN HİSTOMORFOMETRİK VE
RADYOGRAFİK OLARAK İNCELENMESİ
HISTOMORPHOMETRICALLY AND RADIOGRAPHIC EVALUATION OF DIFFERENT DOSES OF OZONE THERAPY ON NEW BONE REGENERATION DURING SUTURAL EXPANSION IN RATS
Süleyman Kutalmış BÜYÜK Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Ortodonti Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ekim 2014
Danışman: Doç. Dr. Sabri İlhan RAMOĞLU
Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Orthodontics
PhD. Thesis, October 2014
Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Sabri İlhan RAMOĞLU ÖZET
Bu çalışmanın amacı ratlarda gerçekleştirilen interpremaksiller sutur genişletmesinde farklı dozlarda ozon terapisinin (O3) kemik rejenerasyonuna etkilerini araştırmaktır. 48 adet 12 haftalık Wistar cinsi erkek rat dört gruba ayrılmıştır (n=12). Ekspansiyon apareyi yerleştirildikten 24 saat sonra, genişletme süresi bo-yunca her gün (5 gün) 1.gruba 10 µg/mL konsantras-yonda 1 mL ozon, 2. gruba 25 µg/mL konsantraskonsantras-yonda 1 ml ozon, 3. gruba ise 40 µg/mL konsantrasyonda 1 mL ozon tatbik edilmiştir. Kontrol grubuna ise genişlet-me süresi boyunca 1 mL serum fizyolojik uygulanmış-tır. IV. Grup (kontrol grubu) ekspansiyon süresi boyun-ca (5 gün) aynı noktadan 1 mL serum fizyolojik enjekte edilmiştir. Ozon, ozon jeneratöründen (Ozonosan® Dr. J. Hänsler GmbH, Iffezheim, Germany) elde edilmiştir. Tüm gruplara 5 gün boyunca maksiller keser dişlere yerleştirilen heliksli zemberekler yardımıyla 50 gr kuv-vet uygulanmıştır. Sutur bölgesindeki kemik rejenerasyonu histomorfometrik olarak değerlendiril-miştir. Konik Işınlı Bilgisayarlı Tomografi (KIBT) öl-çümleri genişletme sonrası (T1) ve pekiştirme sonrası (T2) gerçekleştirilmiştir. Yeni kemik alanındaki ortala-ma kemik yoğunluğu değerleri Hounsfield Unit (HU) olarak SimPlant 13.0 (Materialise HQ, Leuven, Belgium) yazılım programı ile değerlendirilmiştir. Histomorfometrik değerlendirme osteoblast, osteoklast, kapiller damar sayıları, yeni kemik alanı ve fibrotik alanları tanımlamak için yapılmıştır. Veriler istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Tüm gruplar ara-sında histomorfometrik parametrelerde anlamlı dere-cede farklılık gözlenmiştir (p<0,001). O3 terapisinin 25 µg/mL uygulandığı grupta, yeni kemik alanındaki yo-ğunluk (p<0,001), yeni kemik alanı (p=0,009), osteoklast (p=0,016), osteoblast (p<0,001) ve kapiller damar sayıları (p<0,001) diğer gruplardan ve konrol grubundan daha yüksek bulunmuştur. İnterpremaksiller sutur genişletmesinin erken döne-minde lokal olarak ozon terapi uygulaması kemik geli-şimini stimüle edebilir. Ayrıca, 25 µg/mL ozon terapi ratlarda 10 µg/mL ve 40 µg/mL O3 uygulanan gruplar-dan etkin bir şekilde hücresel aktiviteyi ve vaskülarizasyonu artırarak kemik formasyonunu kali-tesini artırmaktadır.
ABSTRACT
The aim of this study was to investigate the effects of ozone (O3) therapy different concentrations on bone regeneration in response to expansion of the interpre-maxillary suture, in rats. Forty-eight 12 weeks old male Wistar rats were randomly divided into four groups (n=12). In groups I to III, 1 mL of ozone (O3) 10 µg/mL, 25 µg/mL, 40 µg/mL was injected at the premaxillary suture, respectively, in group IV (control group), 1 mL of saline solution was injected at the same point during expansion procedure for 5 days. Ozone was manufac-tured by an ozone generator (Ozonosan® Dr. J. Hänsler GmbH, Iffezheim, Germany). All groups were subjected to expansion for 5 days, and 50 gr force was applied to the maxillary incisors with helical spring. Bone regen-eration in the suture was evaluated histomorphometri-cally. Cone Beam Computed tomography (CBCT) meas-urements were obtained after expansion (T1) and after the retention period (T2). The mean bone density val-ues in hounsfield unit (HU) of the newly formed bone were perdormed using Simplant Pro 13.0 software (Materialise HQ, Leuven, Belgium). Histomorphometric examination was performed to determine the number of osteoclasts, osteoblasts, capillaries, new bone area and fibrotic area. The data was analyzed statistically. We observed significant differences among the groups in all histomorphometric parameters. New bone area, fibrotic area, osteoblast, osteoclast number and amount of vascularity were significantly higher in experimental groups than the control group (p<0,001). The density of newly formed bone (p<0,001), new bone formation (p=0,009), number of capillaries (p<0,001), number of osteoclasts (p=0,016), and osteoblasts (p<0,001) in maxillary sutures were higher in the 25 µg/mL ozone (O3) group than in the other groups and control group. The local administration of ozone therapy during the early stages of interpremaxillary suture expansion may stimulate bone growth. In addition to this 25 µg/mL ozone therapy can effectively induced than 10 µg/mL and 40 µg/mL ozone therapy cellular activity and vas-cularization and increased bone formation and its qual-ity.
Anahtar kelimeler: Histomorfometri, üst çene genişletmesi, ozon terapi, üç boyutlu görüntüleme
Key words: Histomorphometry, maxillary expansion, ozone therapy, three dimension imaging
Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences) 2015 ; 24 (1)
MİKROEKSTRAKSİYON İLE BAKIRIN DERİŞTİRİLMESİ VE SPEKTROMETRİK TAYİNİ PRECONCENTRATION AND SPECTROMETRIC DETERMINATION OF COPPER BY MICROEXTRACTION
Esra KIRANARTLIGİLLER
Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Eczacılık Analitik Kimya Anabilim Dalı
Yüksek Lisans Tezi, Kasım 2014 Danışman: Prof. Dr. Mustafa SOYLAK
Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Analytical Chemistry
M.Sc. Thesis, November 2014 Supervisor: Prof. Dr. Mustafa SOYLAK
ÖZET
Bu çalışmada, bakır (II)’nin 1-(2-piridilazo)-2-naftol şelatı halinde zenginleştirilmesi ve ayrılması için bir dispersif sıvı-sıvı mikroekstraksiyon metodu sunul-muştur. Ekstraksiyon çözücüsü olarak 1-dekanol ve dispersif çözücüsü olarak da etanol kullanıldı. Bakır (II)’nin ekstraksiyon verimi üzerine etkili pH, 1-(2-piridilazo)-2-naftol miktarı, ekstraksiyon çözücüsünün türü ve hacmi, dispersif çözücüsünü türü ve hacmi, örnek hacmi gibi analitik parametreler optimize edildi. Bazı matriks iyonlarının etkileri de araştırıldı. Bakır (II) için gözlenebilme sınırı 0.9 µg L-1’dir. Metodun zen-ginleştirme faktörü 30’dur. Metodun validasyonu TMDA-51.3, TMDA-64.2 ve SPS-WW2 atık su sertifikalı referans maddelerinin analizi ile kontrol edilmiştir. Metot bazı gıda ve su örneklerinin bakır içeriklerinin tayinine uygulandı.
ABSTRACT
In this study, a dispersive liquid-liquid microextraction method for the preconcentration and separation of copper (II) as 1-(2-pyridylazo)-2-naphthol chelates has been presented. 1-decanol as the extraction solvent and ethanol as the dispersive solvent were used. The ana-lytical parameters including amount of pH, 1-(2-pyridylazo)-2-naphthol, type and volume of extraction solvent, type and volume of dispersive solvent, sample volume etc which were affected extraction efficiency of copper (II) were optimized. The influences of some matrix ions were also investigated. The detection limit for copper (II) was 6.6 µg L-1. The preconcentration factor of the method was 30. The validation of the method was checked by the analysis of TMDA-51.3, TMDA-64.2 and SPS-WW2 water certified references materials certified reference material. The method was applied to determination of copper contents of some food and water samples.
Anahtar kelimeler: Dispersif sıvı-sıvı mikroekstraksiyonu, 1Dekanol, 1-(2-piridilazo)-2-naftol, bakır, zenginleştirme
Key words: Dispersive liquid-liquid microextraction, 1-decanol, 1-(2-pyridylazo)-2-naphthol, copper, enrichment
PERİFERİK KÖK HÜCRE NAKLİ YAPILMIŞ LÖSEMİ VE LENFOMALI HASTALARA BAKIM VEREN BİREYLERİN BAKIM VERME YÜKÜ VE YAŞAM KALİTELERİ
THE BURDEN AND THE QUALITY OF LIFE OF CAREGIVERS WHO GIVE CARE TO LEUKEMIA AND LYMPHOMA PATIENTS WITH PERIPHERAL STEM CELL TRANSPLANTATION
Hümeyra DENIZ Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Hemşirelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Eylül 2014 Danışman: Yrd. Doç. Dr. Figen İNCİ
Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Nursing,
M. Sc. Thesis, September 2014 Supervisor: Assist. Prof. Dr. Figen İNCİ
ÖZET
Periferik kök hücre nakli hasta kadar bakım veren bire-yi de olumsuz etkileyen, yaşam kalitesini azaltan bir durumdur. Bu tanımlayıcı çalışma, periferik kök hücre nakli yapılmış lösemi ve lenfomalı hastalara bakım ve-ren bireylerin bakım verme yükü ve yaşam kalitelerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma Nisan 2012-Ekim 2013 tarihleri arasında Erciyes Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Kemik İliği Nakil Üni-tesi’nde nakil olup kontrolleri devam eden 123 hasta yakını ile gerçekleştirilmiştir. Veriler Hasta ve Bakım Veren Bilgi Formu, Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği ve Kanserli Hastalara Bakım Verenlerde Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendi-rilmesinde, tanımlayıcı istatistikler, Korelasyon Analizi, Kruskall Wallis Varyans Analizi, Mann-Whitney U test-leri kullanılmıştır.
Periferik kök hücre nakli yapılmış lösemi ve lenfomalı hastalara bakım veren bireylerin bakım verme yükü ölçeği toplam puan ortalaması 40.86±6.60 olarak sapta-nırken, yaşam kalitesi ölçeğinden aldıkları toplam puan ortalaması 37.54±7.68 olarak bulunmuştur. Bakım ve-ren bireylerin, bakım verme yükü ölçeği ile kanserli hastalara bakım verenlerde yaşam kalitesi ölçeği top-lam puanı, yük alt boyutu, rahatsızlık alt boyutu ve fi-nansal sıkıntı alt boyutu arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki yokken (p>0.05), pozitif adaptasyon alt boyutu arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde negatif yönde çok zayıf ilişki olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Hasta bireyin yaşlı olması, günlük yaşam akti-vitelerinde bağımlı olması ve başka bir kronik hastalığı-nın varlığı ile bakım veren bireyin erkek olması, ekono-mik durumunun kötü olması, ev hanımı olması, hasta-nın bakım verenin eşi olması, aile, iş ve sorumlulukları-nın etkilenmesi bakım verenlerin yaşam kalitesi ve bakım yükü algısında istatistiksel olarak anlamlı düzey-de farklılık oluşturmaktadır (p<0.05).
Sonuç olarak; bakım veren bireylerin bakım yükünü azaltacak ve yaşam kalitelerini artıracak destek sistem-lerinin oluşturulması önerilebilir.
ABSTRACT
Peripheral stem cell transplant affects caregivers in a negative way in as much as it affects patients and it also reduce the quality of lives of caregivers. This descriptive study was conducted to determine the burden and the quality of lives of caregivers giving care to leukemia and lypmphoma patients with peripheral stem cell transplantion. This study was conducted with 123 patient relatives whose patients had their transplantions in Erciyes University Health Research and Application Center between the dates of April 2012 and October 2013 and whose patients were under follow-up. The data was obtained by Patient and Cargiver Information Form, Zarit Caregiver Burden Scale and The Quality of Life Scale of Cancer Patients’ Caregivers. For the assesment of the data, descriptive statistics, correlation analysis, Kruskall-Wallis Variance Analysis, Mann- Whitney U tests were used.
While the avarage of total points of the burden scale of caregivers giving care to leukemia and lyphoma patients with peripheral stem cell transplant was 40.86±6.60, the avarage of the total points of the quality of life scale was 37.54±7.68. While no statistically significant relationship was found between the total points of caregiving load and the quality of life, burden level, ailment level and financial sub-level of caregivers giving care to cancer patients (p>0.05), a statistically weak significant relationship was found between positive adaptations sub-level (p<0.05). That a patient is young, is depended for performing daily activities and the presence of another chronical illnesses, and that caregiver is a male, is in a poor state financially, is a spouse of patient and the presence of other situations like family, job and responsibilities make differences in a statistically significant level in the quality of lives of caregivers and in their perceptions of burden. (p<0.05).
In conclusion, constructing support systems easing the burden of caregivers and increasing their quality of lives may be recommended.
Anahtar kelimeler: Periferik kök hücre nakli, lösemi, lenfoma, bakım verici, bakım verme yükü, yaşam kalitesi
Key words: Peripheral stem cell transplant, leukemia, lymphoma, caregiver, the burden of caregiving, the quality of life.
Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences) 2015 ; 24 (1)
RATLARDA PENTAKLOROFENOL ZEHİRLENMESİNDE ORİGANUM VULGARE YAĞININ OKSİDATİF STRES ÜZERİNE ETKİLERİ
EFFECTS OF ORIGANUM VULGARE OIL ON OXIDATIVE STRESS IN PENTACHLOROPHENOL-INTOXICATED RATS
Mehmet AKILLI Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Veteriner Farmakoloji-Toksikoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ekim 2014
Danışman: Doç. Dr. Gökhan ERASLAN
Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Veterinary Pharmacology-Toxicology
M.Sc. Thesis, October 2014
Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Gökhan ERASLAN
ÖZET
Bu çalışma ile pentaklorofenol verilen ratlarda Origanum vulgare yağının oksidan-antioksidan sistem üzerindeki etkilerinin araştırılması amaçlandı.
Toplam 32 adet Wistar Albino ırkı erkek rat kullanıldı. Hayvanlar kontrol grubu, Origanum vulgare yağı grubu, pentaklorofenol grubu ve Origanum vulgare yağı ile birlikte pentaklorofenol verilen grup olmak üzere dört gruba (her bir grupta 8 rat olacak şekilde) ayrıldı. Kont-rol grubuna herhangi bir uygulama yapılmadı. Grup 2, 3 ve 4’e sırasıyla 1.5 ml/kg.ca/gün dozunda Origanum vulgare yağı, 60 mg/kg.ca/gün dozunda pentaklorofenol ve 1.5 ml/kg.ca/gün dozunda Origanum vulgare yağı ile birlikte 60 mg/kg.ca/gün dozunda pentaklorofenol 21 gün boyunca gavajla mide-ye verildi. Yirmi birinci günün sonunda bütün gruplar-dan doku (karaciğer, böbrek, beyin) ve kan örnekleri alındı. Örneklerde malondialdehit (MDA) ve NO (nitrik oksit) düzeyi ile katalaz (CAT), süperoksit dismutaz (SOD) ve glutasyon peroksidaz (GSH-Px) aktiviteleri ölçüldü.
MDA ve NO düzeyleri kontrol grubuna göre yalnızca pentaklorofenol verilen grupta artış gösterirken aynı zamanda söz konusu antioksidan enzim aktivitelerinde de bazı anlamlı değişiklikler bulundu. Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında bu değişikliklerin artış veya azalış yönünde seyrettiği tespit edildi. Origanum vulgare yağı ile pentaklorofenol verilen grupta ise yalnızca pentaklorofenol verilen gruba göre pozitif değişiklikler gözlendi. Diğer bir ifadeyle değerler kontrol grubu de-ğerlerine doğru yaklaştı.
Sonuç olarak, pentaklorofenol maruziyeti ratların erit-rositlerinde ve organlarında (karaciğer, böbrek, beyin) değişen oranlarda lipid peroksidasyon ve oksidatif tah-ribata sebep olurken Origanum vulgare yağı pentaklorofenolün yol açtığı oksidatif stresin şiddetini zayıflattı. Belirtilen süre ve dozda tek başına verilen Origanum vulgare yağı ise herhangi bir yan etkiye se-bep olmadı. Elde edilen verilerden Origanum vulgare yağının pentaklorofenol zehirlenmelerinde sağaltıcı ve koruyucu olarak uygulanabileceği kanaatine varıldı.
ABSTRACT
With this study, investigation of effects of Origanum vulgare oil on oxidant-antioxidant system in penta-chlorophenol-given rat was aimed.
Totally thirty-two Wistar Albino race male rats were used. Animals were assigned four groups (8 rats in each group) as control, Origanum vulgare oil group, penta-chlorophenol group, pentapenta-chlorophenol plus Origanum vulgare oil group. No appilation was done to the control group. Groups 2, 3, and 4 were given Origanum vulgare oil at the dose of 1.5 ml/kg.bw/day, pentachlorophenol at the dose of 60 mg/kg.bw/day and Origanum vulgare oil at the dose of 1.5 ml/kg.bw/day plus pentachloro-phenol into the stomach via gavage, respectively, for 21 days. At the end of the 21st day, tissues (liver, kidney, brain) and blood samples of all groups were collected. Malondialdehyde (MDA) and nitric oxide (NO) levels and superoxide dismutase (SOD), catalase (CAT) and glutathione peroxidase (GSH-Px) activities were meas-ured in the samples.
While MDA and NO levels increased in the group given pentachlorophenol compared to the control group; at the same meantime, there were some meaningfull changes in mentioned antioxidant enzyme activities. These differences of enzyme activities were determined, the trends of decrease or increase compared to the control group. There were positive changes in parameters of the group administred with Origanum vulgare oil plus pentachlorophenol com-pared to the group giving pentachlorophenol. Namely, values were observed coming close to values of control group.
As a result, while pentachlorophenol exposure lead to lipid peroxidation and oxidative damage to erythrocytes and organs of rats at varying rates, Ori-ganum vulgare oil alleviated the severity of penta-chlorophenol-induced oxidative stress. Origanum vul-gare oil also given mentioned dose and duration has not any adverse effects. From data obtained, Origanum vulgare oil can imply to be applied as a therapeutic agent or food additive for prophylaxis in pentachloro-phenol poisoning.
Anahtar kelimeler: Pentaklorofenol, Origanum vulgare yağı, zehirlenme, oksidatif stres, rat
Key words: Pentachlorophenol, Origanum vulgare oil, intoxication, oxidative stres, rat
FARKLI AÇILARLA YERLEŞTİRİLEN İMPLANTLARIN DESTEKLEDİĞİ OVERDENTURE PROTEZLERDE KULLANILAN ATAÇMANLARIN in vitro OLARAK KARŞILAŞTIRILMASI
THE in vitro COMPARISON OF THE ATTACHMENTS USED IN OVERDENTURES WHICH ARE SUPPORTED BY DIFFERENT ANGULATED IMPLANTS
İkbal LEBLEBİCİOĞLU KURTULUŞ Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ekim 2014
Danışman: Doç. Dr. Ayşegül G. GÜRBULAK
Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department Prosthetic Dentistry
PhD. Thesis, October 2014
Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Ayşegül G. GÜRBULAK
ÖZET
Alt çene dişsizlik olgularında iki adet implant ile birlik-te desbirlik-teklenen tam probirlik-tezler hastanın konforu, desbirlik-tek- destek-lik sağlaması, tutuculuğa katkısı ile kabul edilebilir se-viyede sonuçlar sunmaktadır. Planlanan iki implant birbirine paralel yerleştirildiğinde, kullanılan ataçman tipine bağlı olmaksızın tutuculuk optimum seviyede olmaktadır. Ancak cerrahi ve anatomik bazı durumlar-da implant yerleşimi esnasındurumlar-da implantlar birbirlerine karşı açılı yerleştirilmek zorunda kalınabilir.
Bu çalışma birlikte farklı iki markaya ait iki ataçman tipinin implant cerrahisi sonrasında farklı açılarda kul-lanımının protezin tutuculuğuna etkisi araştırılarak bu durumlarda daha farklı tedavi seçenekleri yoluna gidi-lip gidilmeyeceğine ya da hangi ataçman seçiminin kul-lanımına karar verilmesinin daha öngörülebilir olduğu-nu anlamaya yardımcı olacaktır. İki implantın 0°, 10° ve 20°’lik açılarda yerleştirildiği implant senaryolarında aksiyel yönde 1440 döngü takıp-çıkarma işlemi uygu-lanmıştır. 0.720 ve 1440 döngü sonrasında ataçmanların tutuculuklarına Instron cihazıyla bakılıp kayıt altına alınmıştır. Ayrıca ataçmanlardan ve abutmentlardan takıp-çıkarma işlemine maruz kalma-dan önceki ve sonraki SEM görüntüleri alınmıştır. Sonuç olarak iki adet altın matriksli top başlı ataçman kullanıldığında toplamda 40°’ye kadar olan açılı implant senaryolarında bu ataçmanların tam protezi başarılı bir şekilde taşıyacağı gösterilmiştir. Bunun yanı sıra altın matriksli top başlı ataçmanın plastik matriksli top başlı ataçmana göre daha tutucu olduğu görülmek-tedir. Çivi başlı ataçmanlar kullanılacağı zaman ise uzun dönemli bir tutuculuk isteniyorsa implantların arasındaki sapmada, toplam açının 20°’den büyük ol-maması gerekmektedir.
ABSTRACT
In mandibular edentulous cases, the mandibular dentures supported with two implants offers acceptable results with higher patient comfort, acceptable support and retention. Notwithstanding the type of the attachment system used, the retention of the overdenture will be at the optimum level when the two implants placed parallel to each other. However, the implants can not be placed parallel to each other always because of the surgical and anatomical limitations.
In this study we will investigate and compare the retention of two attachment types of two brands on different implant angulations and search for the most proper treatment type or attachment system for each of the angulation. The attachments placed on 0°, 10° and 20° angulated implant scenarios were subjected to 1440 insertion-seperation cycles vertically, The retention values of the attachments after 0, 720 and 1440 cycles were measured by Instron machine. In addition, the SEM images of the attachments and abutments were taken before and after insertion-seperation process.
In conclusion; it was observed that two ball attachments with gold matrices on angulated implant scenarios, can carry complete dentures successfully up to 40°. In addition, ball attachments with gold matrices are more retentive than ball attachments with plastic matrices. Although in stud attachments, the maximum angular deviation shouldn’t be more than 20°, if long term retention is desired.
Anahtar kelimeler: Dental implantlar; implant açısı; implant overdenture; top başlı ataçman; çivi başlı ataçman.
Key words:Dental implants; implant angulation; implant overdenture; ball attachment; stud attachment.
Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences) 2015 ; 24 (1)
YUMURTA TAVUĞU KARMA YEMLERİNE İLAVE EDİLEN BAZI ESANSİYEL YAĞLARIN PERFORMANS VE YUMURTA KALİTESİNE ETKİSİ
EFFECT OF SOME ESSENTIAL OIL SUPPLEMENTATION TO LAYING HEN DIET ON PERFORMANCE AND EGG QUALITY
Mehmet Ziya KARAKULLUKÇU Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı
Yüksek Lisans Tezi, Ekim 2014 Danışman; Prof Dr. Berrin KOCAOĞLU GÜÇLÜ
Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Animal Nutrition and
Nutritional Diseases M. Sc. Thesis, October 2014
Supervisor: Prof. Dr. Berrin KOCAOĞLU GÜÇLÜ ÖZET
Bu çalışma, yumurtacı tavuk yemlerine 2 ml/kg Mersin yaprağı (Myrtus communis L.) yağı, 2 ml/kg Hayıt (Vitex agnus-castus) yağı ve 1 ml/kg Mersin yaprağı yağı + 1 ml Hayıt yağı ilavesinin canlı ağırlık, yumurta verimi, yem tüketimi, yemden yararlanma gibi performans parametreleri ile yumurta iç ve dış kalitesine etkisini belirlemek amacı ile yapıldı. Çalışmada, 30 haftalık, 80 adet beyaz genotipte yumurta tavuğu 10 tekrarlı dört gruba ayrıldı. Kontrol grubu bazal yemle, deneme grupları ise sırasıyla 2 ml/kg Mersin yaprağı yağı, 2 ml/ kg Hayıt yağı ve 1 ml/kg Mersin yaprağı yağı + 1 ml/kg Hayıt yağı ilave edilen yemlerle beslendiler. Canlı ağır-lık, yem tüketimi, yumurta verimi, yumurta ağırlığı ve yemden yararlanma bakımından deneme grupları ile kontrol grubu arasında önemli bir farklılık belirlenme-di. Yumurta özgül ağırlığı hayıt yağı içeren gruplarda önemli oranda azaldı. Haugh birimi, kabuk kalınlığı, sarı ve ak indeksi ise muamelelerden etkilenmedi.
Sonuç olarak, mersin veya hayıt uçucu yağlarının tek başına veya birlikte kullanılmasının yumurta özgül ağırlığı dışındaki parametrelere önemli bir etkisi bulun-madı.
ABSTRACT
This study aimed to determine the effects of adding Myrtus (Myrtus communis L.) leaf oil 2 ml/kg, Vitex (Vitex agnus-castus) oil 2 ml/kg and Myrtus leaf oil 1 ml/kg + Vitex oil 1 ml/kg on performance parameters such as live weight, egg production, feed intake, feed efficiency and to detect internal and external egg qual-ity. In the study, a total of 80 white laying hens aged 30 weeks, assigned to four groups with 10 replicates. Con-trol groups were fed with basal feeds and to treatment groups feed were added respectively Myrtus leaf oil 2 ml/kg, Vitex oil 2 ml/kg and Myrtus Leaf oil 1 ml/kg + Vitex oil 1 ml/kg. Between experimental groups and control group no significant differences were noted in terms of body weight, feed intake, egg production and feed efficiency. Egg specific gravity significantly de-creased with vitex oil group. Haugh unit, shell thick-ness, yellow and white index were not affected by the treatment.
Consequently, essential oil of Myrtus or Vitex were significantly effected only on egg specific gravity.
Anahtar kelimeler: Uçucu yağ, performans, yumurta kalitesi, yumurta tavuğu
Key words: Essential oils, performance, egg quality, laying hens
KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞI OLAN BİREYLERDE AKUT ALEVLENME SONRASI TENS UYGULAMASININ SOLUNUM FONKSİYONLARI, EGZERSİZ KAPASİTESİ VE YAŞAM KALİTESİ ÜZERİNE ETKİSİ
THE EFFECTS OF TENS APPLICATION AFTER ACUTE EXACERBATION ON RESPIRATORY FUNCTIONS, EXERCISE CAPACITY, AND LIFE QUALITY OF PATIENTS WITH CHRONIC OBSTRUCTIVE PULMONARY DISEASE
Emine ÖNCÜ Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Hemşirelik Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ekim 2014 Danışman: Doç. Dr. Handan ZİNCİR
Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Nursing (Public Health)
PhD. Thesis, October 2014
Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Handan ZİNCİR ÖZET
Stabil durumdaki kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olan bireylerde TENS’in solunum fonksiyonlarını ve egzersiz kapasitesini arttırdığı, dispneyi azalttığı bilin-mektedir. Ancak alevlenme döneminde etkilerine ilişkin bilgi oldukça sınırlıdır. Bu araştırma, KOAH alevlenmesi sonrası TENS uygulamasının solunum fonksiyonları, eg-zersiz kapasitesi ve yaşam kalitesi üzerine etkisini değer-lendirmek amacıyla yapılmıştır.
Randomize, tek kör, plasebo kontrollü çalışma olarak yapılan bu araştırma, Ağustos 2013- Mayıs 2014 tarihleri arasında “KOAH alevlenmesi” tanısı alarak göğüs hasta-lıkları servisine yatan, TENS grubunda 41, plasebo gru-bunda 41 olmak üzere 82 birey ile gerçekleştirilmiştir. Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan onay ve bireylerden yazılı bilgilendirilmiş gönüllü olur alınmıştır. Veriler solu-num fonksiyon testi, Medical Research Council (MRC) Dispne Skalası, altı dakikalık yürüme testi, Borg Dispne ve Yorgunluk Skalası, St. George Solunum Anketi kullanı-larak toplanmıştır. Gönüllülerin Dingchuan ve Lung yedi akupunktur noktalarına haftada yedi gün/ 45 dk toplam 20 seans TENS uygulaması yapılmıştır. Plasebo grubunun kullandığı TENS cihazında, cihazın çalıştığını gösteren lamba yanmasına rağmen akım çıkışı olmamıştır. Hasta-nede başlanan uygulamaya taburculuk sonrası hastanın evinde devam edilmiş, evdeki uygulama araştırmacının gözetiminde hasta/ hasta yakınlarınca yapılmıştır. Verile-rin değerlendirilmesinde bağımlı ve bağımsız gruplarda t Testi, Pearson Korelasyon Analizi, Ki-Kare Testi, Mann-Whitney U Testi, Wilcoxon Testi, Spearman Korelasyon Analizi, Cochran’s Testi kullanılmıştır.
Çalışma sonunda, TENS grubundaki bireylerde ilk izleme göre FEV1’de 21mL-%19.51, FVC’de 24 mL-%15.84, IC’de 27 mL-%22.03 artış olduğu (p<0.05), ancak plasebo gru-bu ile karşılaştırıldığında farkın önemli olmadığı görül-müştür (p>0.05). Yapılan TENS uygulamasının günlük hayatta yaşanılan dispnede önemli düzeyde azalma sağla-dığı (p<0.05), egzersiz kapasitesini arttırsağla-dığı (p<0.05), yaşam kalitesinde artış sağladığı saptanmıştır (p<0.05). Akut alevlenme döneminde ilaç tedavilere ek olarak, Dingchuan ve Lung yedi akupunktur noktalarına uygula-nan günde 45 dakika 20 seanslık TENS uygulamasının solunum fonksiyonlarında klinik düzeyde önemli gelişme sağladığı, dispneyi azalttığı, egzersiz kapasitesini arttırdı-ğı ve yaşam kalitesinde iyileşme sağladıarttırdı-ğını saptanmıştır. Gelecek çalışmalarda pulmoner rehabilitasyon program-larına eklenen TENS uygulamasının etkinliğinin araştırıl-ması önerilir.
ABSTRACT
In patients with stable chronic obstructive pulmonary disease (COPD), TENS has been known to improve respiratory functions, exercise capacity, and decrease breathlessness. However, information about the effect of use of TENS on acute execerbation stage is quite limited. This study was conducted to determine the effects of TENS application after acute exacerbation on respiratory functions, exercise capacity, and life quality of patients with COPD.
The study as a randomized, single blind, placebo controlled was carried out between August 2013 and May 2014 with 82 people in total consisted of 41 people in placebo group and 41 people in TENS group who were hospitalized with a diagnosis of COPD exacerbation. The approval of The Clinical Board of Ethics and the written informed consent of the inviduals were obtained. The data was gathered by the researcher by using respiratory functional test before and after application, Medical Research Council (MRC) Dyspnea Scale, six-minute walk test, Borg Dyspnea and Fatigue Scale and St. George Respiratory Questionnaire. TENS was applied to Dingchuan and Lung seven acupuncture points of all individuals in the subject groups seven days in the week/ 45 minutes per day total of which was 20 seance. However in placebo group, there wasn’t an electrical output although the output light continued to indicate a signal that the TENS device was active. The application started at the hospital by the researcher was sustained in the house of the patient after the discharge by the patient/ patient relatives with the observation of the researcher.
At the end of the study, according to the first observation, in TENS group it was seen that there was a significant rise in FEV1 21mL-19.51%; in FVC 24 mL-15.84%; in IC 27 mL-22.03% (p<0.05) but when compared with the placebo group the difference was not significant (p>0.05). It was determined that TENS application provided a significant decrease in the level of dsypnea in daily life (p<0.05), it increased the capacity of exercise (p<0.05) and it provided an increase in the quality of life.
It was seen that TENS application after acute exacerbation to Ex- B1 and Lu seven acupuncture points of patients for 20 days, 45 minutes per day clinically provided a significant improvement in the respiratory functions, decreased dyspnea, increased the exercise capacity and provided amelioration in quality of life (p<0.05). Furter studies determine to efficency the addition of TENS to pulmonary rehabilitation programme, are warranted.
Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences) 2015 ; 24 (1)
PRETERM EYLEM TANISI ALMIŞ PRİMİPAR GEBELERDE GEVŞEME EGZERSİZLERİNİN STRESLE BAŞA ÇIKMA TARZI VE KAYGI DÜZEYİNE ETKİSİ
EFFECTIVENESS OF RELAXATION EXERCISES TO LEVELS OF COPING SKILLS WITH STRESS AND ANXIETY LEVEL IN THE PREGNANT WOMEN OF PRIMIPAR, DIAGNOSED PRETERM LABOR
Ayten ARIÖZ Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Hemşirelik Anabilim Dalı Doktora Tezi, Kasım 2014 Danışman: Doç. Dr. Emel EGE
Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Nursing (Public Health)
PhD. Thesis, November 2014 Supervisor: Assoc. Prof. Dr Emel EGE ÖZET
Bu çalışma preterm eylem tanısı almış primipar gebe- lerde gevşeme egzersizlerinin, gebenin stresle başa çıkma tarzı ve kaygı düzeyine etkisini belirlemek amacı ile deneysel modelde yapılmıştır. Araştırma Kasım 2012 –Şubat 2014 tarihleri arasında Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesi Kadın Hastalık-ları ve Doğum Anabilim Dalı kliniğinde; preterm eylem tanısı ile yatışı yapılan gebelerden çalışma ölçütlerine uyan 30 müdahale, 30 kontrol grubu olmak üzere toplam 60 gebe ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma öncesi etik kurul onayı alınmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında “Gebe Tanıtıcı Bilgi Formu" “Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği” ve “Durumluk ve Sürekli Kaygı Ölçeği” kul-lanılmıştır. Verilerin analizinde; bağımlı ve bağımsız gruplarda t testi, ki-kare testi, tekrarlı ölçümde varyans analizinden yararlanılmıştır. Anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak alınmıştır.
Her gebeye araştırmacı tarafından gevşeme egzersizlerini nasıl yapacakları konusunda eğitim verilmiş ve haftada en az üç kez yapması istenmiştir. Gevşeme egzersizi müdahale grubuna uygulanmış, kontrol grubuna ise uygulan-mamıştır.
Araştırma kapsamına alınan müdahale grubundaki gebelerin durumluk kaygı ölçek ilk değerlendirme pu-anının 60.9±10.7, uygulama sonrası son değerlendirme puanı 25.5±3.4 olduğu ve aradaki farkın istatistiksel olarak önemli olduğu belirlenmiştir. Sürekli kaygı pu-anı ise ilk değerlendirmede 59.7±9.9, son değer-lendirme puanı ise 28.3±3.5 olarak daha düşük olduğu ve bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlen-miştir. Kontrol grubunun durumluk kaygı ölçeği ilk değerlendirme puanı 64.3±3.6, son değerlendirme pu-anı 68.1±6.8 olduğu saptanmıştır. Sürekli kaygı pupu-anı ise ilk değerlendirmede 61.1±3.5 son değerlendirme puanında ise artış tespit edilerek 66.5±6.8 bulunmuş-tur. Araştırma kapsamına alınan müdahale grubundaki gebelerin Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçek puan orta-lamaları karşılaştırıldığında; değerlendirme başlangı-cından itibaren etkili baş etme yöntemleri alt ölçek puanlarında artış (p<0.05), kontrol grubunun ise et-kisiz baş etme yöntemleri alt ölçek puanlarında artış tespit edilmiş ve aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Araştırmanın sonuçları, gevşeme egzersizlerinin preterm eylem tehdidi yaşayan gebelerde kaygı ve stresle baş etmede etkili olduğunu göstermiştir.
ABSTRACT
The purpose of this study was to use experimental model in order to explore the effect of relaxation exer-cises on coping styles and anxiety level in primiparous women diagnosed with preterm labor. The study was conducted between November 2012–February 2014 in Obstetrics and Gynecology Clinic of Necmettin Erbakan University Meram Medical Faculty Hospital. The study involved 60 pregnant women, who were diagnosed with preterm labor and met the criteria, and the participants were divided into two groups of 30 as study and control groups. The Ethics Board’s approval was obtained be-fore the study. “Pregnant Introductory Form”, “Ways of Coping with Stress Scale” and “State-trait Anxiety Scale” were used as data collection tools. T-test and Chi-square test were used on dependent and independent groups for data analysis and variance analysis was used for repeated measurements. The Statistical significance level was accepted as p<0.05.
Each participant received a training on how to use re-laxation exercises by the researcher and was asked to do these at least three times a week. The study group did the relaxation exercises and the control group did-n’t.
The pre-implementation state anxiety score of the study group participants was 60.9±10.7 and post-implementation state anxiety score was 25.5±3.4. This result was statistically significant (p<0.05). The pre-implementation trait anxiety score of the study group participants was 59.7±9.9 and post-implementation trait anxiety score was 28.3±3.5. This result was statis-tically significant. The pre-implementation state anxiety score of the control group participants was 64.3±3.6 and post-implementation state anxiety score was 68.1±6.8. The pre-implementation trait anxiety score of the control group participants was 61.1±3.5 and post-implementation trait anxiety score was 66.5±6.8. Com-paring the average Ways of Coping with Stress Scale scores of the study group participants, their effective coping styles sub-scale scores showed an increase from the beginning of the study (p<0.05), while the control group’s ineffective coping style sub-scale scores showed an increase, and this difference was found to be statisti-cally significant (p<0.05). The results of the study have shown that the relaxation exercises were effective on coping with anxiety and stress in pregnant women un-der the risk of preterm labor.
Anahtar kelimeler: Preterm eylem, gevşeme egzersizi, kaygı, stres
GIDA, SU VE FARMASÖTİK ÖRNEKLERDEKİ BAZI ESER METAL İYONLARININ ZENGİNLEŞTİRİLMESİ VE TAYİNİ
PRECONCENTRATION AND DETERMINATION OF SOME TRACE METAL IONS IN FOOD, WATER AND PHARMACEUTICAL SAMPLES
Seçil ÇANDIR Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Analitik Kimya Anabilim Dalı Doktora Tezi, Aralık 2014 Danışman: Prof. Dr. İbrahim NARİN
Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Analytical Chemistry
PhD. Thesis, December 2014 Supervisor: Prof. Dr. İbrahim NARİN ÖZET
Yüksek matriks içerisindeki düşük konsantrasyondaki ağır metallerin atomik absorpsiyon spektrometresi ile tayininde iki temel problem vardır. Bu problemlerin üstesinden gelmek maksadı ile ayırma-önderişikleştirme yöntemlerine sıkça başvurulur. Ayırma-önderişikleştirme yöntemleri arasında katı faz ekstraksiyonu, sıvı-sıvı ekstraksiyonu ve miseller sistem ekstraksiyonu gibi yöntemler kullanılmaktadır. 1976'da Watanabe ve çalışma arkadaşları sıvı ekstraksiyonu yerine bulutlanma noktası ekstraksiyonu teknolojisini geliştirmişlerdir. Son yıllarda bulutlanma noktası ekstraksiyonu kullanılarak eser element önderiştirme çalışmaları artmıştır.
Bu çalışmada, kurşun (II), bizmut (III), paladyum (II), mangan (II) ve krom (III) gibi iyonlar için miseller sistem ekstraksiyonu yöntemiyle önderişikleştirilmesi ve atomik absorpsiyon spektrometresi ile tayini gerçekleştirilmiştir. Anyonik yüzey aktif madde olarak sodyum dodesil sülfat, non-iyonik yüzey aktif madde olarak Tergitol TMN6 ve Tween 80 misel ortamları oluşturmak için kullanılmıştır. Yöntemin optimizasyonu için, çözelti pH'sı, reaksiyonun sıcaklığı, NaCl miktarı, yüzey aktif madde miktarı ve örnek hacim miktarı gibi parametrelerin yönteme etkisi araştırılmıştır. Yüzey aktif maddece zengin kısmın viskositesini azaltmak amacıyla bu faz 0.4 mL metanolde 1mol L-1 HNO3 ile çözülmüş ve 2 mL'ye 1 mol L-1 HNO3 ile tamamlanmıştır. Geliştirilen yöntem bazı maden suyu, içme suları, atık su, gıda maddeleri ve farmasotik örneklerdeki Cr (III), Pb (II), Bi (III), Mn (II) ve Pd (III) düzeylerinin tayinleri için kullanılmıştır.
ABSTRACT
Low concentration of heavy metals and high matrix levels are two main problems in the flame atomic absorption spectrometric determinatons. The techiniques of seperation-preconcentration are often applied to overcome these problems. Solid phase extraction, liquid-liquid extraction and miceller system extraction have been used as seperation-preconcentration techniques. In 1976, Watanabe and co-workers have been introduced cloud point extraction tecnique instead of solvent extraction. Recently, preconcentration of trace metals using miceller system extraction is getting increased.
In this study, a miceller system extraction for preconcentration of lead (II), bismuth (III), palladium (II), manganese (II) and chromium (III) ions has been investigated prior to their flame atomic absorption spectrometric determinations. Sodium dodesil sulphate was used as anionic sufactant, Tergitol TMN6 and Tween 80 were used as nonionic surfactant, for making miceller media. For optimization of the method, the effects of some analytical parameters like pH, reaction temperature, concentration of NaCl, concentration of surfactant, sample volume have been investigated. To decrease viscosity of surfactant-rich phase, 0.4 mL 1 mol L-1 HNO3 in methanol was added and to completed to 2 mL with 1 mol L-1 HNO3. The optimized method was applied to determination of Cr (III), Pb (II), Bi (III) , Mn (II) ve Pd (II) in mineral water, drinking water, tap water, some food and pharmasoutical samples.
Anahtar kelimeler: Bulutlanma noktası ekstraksiyonu; eser metaller; atomik absorpsiyon spektroskopisi
Key words: Extraction, miceller, trace metals, atomic absorption spectrometry.
Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences) 2015 ; 24 (1)
ÇAPRAZ KAPANIŞ HASTALARINDA YÜZ VE DAMAK ASİMETRİSİNİN ÜÇ BOYUTLU GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ
EVALUATION OF FACE AND PALATE ASYMMETRY IN CROSS-BITE PATIENTS USING THREE DIMENSIONAL IMAGING METHOD
Mehmet Ali ÖZTÜRK Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Ortodonti Anabilim Dalı Doktora Tezi, Aralık 2014 Danışman: Prof. Dr. Tancan UYSAL
Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Orthodontics
PhD. Thesis, December 2014 Supervisor: Prof. Dr. Tancan UYSAL ÖZET
Bu çalışmanın amacı tek taraflı çapraz kapanış, çift ta-raflı çapraz kapanış ve sağlıklı bireylerden oluşan üç grupta yüz ve damak asimetrilerinin değerlendirilmesi-dir. Her grupta 35 çocuk olacak şekilde, tek taraflı çap-raz kapanış (18 erkek, 17 kız, ortalama 14.2 ± 1.4 yaş), çift taraflı çapraz kapanış (18 erkek, 17 kız, ortalama 14.5 ± 1.6 yıl), sağlıklı birey (16 erkek, 19 kız, ortalama 14.5 ± 1.5 yıl) grupları oluşturuldu. Üç boyutlu yüz gö-rüntüleri iki farklı 3dMDvultus (3dMD TM, Atlanta, GA, ABD) ve RapidForm 2006 (INUS Teknoloji, Seul, Güney Kore) yazılım ile işlendi ve analizler yapıldı. Simetrik yüz elde etmek için bir ayna görüntüsü oluşturularak gerçek yüz görüntüsü üzerine çakıştırma işlemi yapıldı ve ideal midsagital düzlem tespit edildi. Gerçek yüz görüntüsü, tespit edilen midsagital düzlem kullanılarak sağ tam yüz ve sol tam yüz olacak şekilde iki parçaya ayrıldı. Ortalama uzaklık ve RMS sapması (asimetri derecesi) tüm yüz bölgelerinde tam yüzler kullanılarak ölçüldü. Örtüşme yüzdesi (simetri) 0,5 mm-1 mm ve 2 mm sınırlarında değerlendirildi ve renk diyagramların-da gösterildi. Yüz asimetrisini değerlendirmek için pa-rametrik olmayan Kruskal-Wallis testi kullanıldı. Alçı modellerde damak yüzey alanı, örtüşme yüzdeleri (damağın simetrisi) değerlendirildi ve parametrik ANOVA ve post-hoc Bonferroni testleri ile karşılaştırıl-dı. İstatistiksel anlamlılık düzeyi olarak p<0.05 belirlen-di.
Tek taraflı ve çift taraflı çapraz kapanış hastalarında sağlıklı bireylere göre, tüm yüz bölgelerinde istatistik-sel olarak anlamlı yüz asimetrisi (p<0.05) ve daha kü-çük toplam damak alanı (p<0.05) bulundu. Tek ve çift taraflı çapraz kapanış hastalarında damak ölçümleri de dâhil hiçbir asimetri değerlendirme parametresinde anlamlı bir fark bulunmadı. Yüzün alt bölgelerinde özellikle de mandibuler bölgede artan bir asimetri tes-pit edildi. Yapılan analizlere göre hacim farkı ölçümleri haricinde cinsiyetler arası istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı.
Üç boyutlu analizler tek taraflı ve çift taraflı çapraz kapanış hastalarında sağlıklı bireylere göre daha fazla yüz asimetrisi ve daha az toplam damak alanı bulundu-ğunu göstermiştir.
ABSTRACT
The aim of this study is to evaluate facial and palatal asymmetry in three groups of children with a unilateral crossbite, bilateral crossbite and the other with healthy subjects. Groups consisted of 35 children with a unilat-eral posterior crossbite (18 males, 17 females, mean age 14.2±1.4 years), bilateral crossbite (18 males, 17 females, mean age 14.5±1.6 years), and healthy sub-jects (16 males, 19 females, mean age 14.5±1.5 years). Three-dimensional facial images were processed and analyzed using two different 3dMDvultus (3dMD TM, Atlanta, GA, USA) ve RapidForm 2006 (INUS Technol-ogy, Seoul, Korea) software. A mirror image was gener-ated and superimposed on the original image to create a symmetric face and establish the ideal midsagittal plane. Original face divided into two part using estab-lished midsagittal plane and two total faces generated, one with a right total face and the other left total face. Average distance and RMS deviation of all parts of the faces were measured using total faces. Percentage of overlapping (symmetry) assesed at tolerance level 0.5 mm–1 mm and 2 mm and presented with color dia-grams. Non-parametric Kruskal-Wallis tests were used for data analysis to assess facial asymmetry. Palatal surface area, percentage of overlapping (symmetry of the palatal vault) were evaluated using dental casts and compared using parametric ANOVA and post-hoc Bon-ferroni tests. A p value of less than 0.05 was considered as statistically significant.
The unilateral crossbite and bilateral crossbite children had statistically significant greater facial asymmetry (p<0.05) in the all allocated parts of the face and a sig-nificantly smaller total palatal area (p<0.05) than the no crossbite group. There were no statistically signifi-cant differences between the unilateral and bilateral crossbite groups in any asymmetry assessment pa-rameters including palatal measurements. An increas-ing asymmetry was determined in the lower parts of the face especially in the mandibular region. Analysis did not reveal statistically significant differences be-tween genders except volume difference calculations. Three-dimensional analyses revealed more facial asym-metry and less total palatal area in unilateral and bilat-eral crossbite patients compared to healthy subjects.
Anahtar kelimeler: Asimetri, çapraz kapanış, stereofotogrametri
Key words: Asymmetry, cross bite, stereophotogrametry
AKUT MYELOİD LÖSEMİ HASTALARINDA BAP1 VE ANAPC7 GEN EKSPRESYONLARININ ARAŞTIRILMASI INVESTIGATION OF BAP1 AND ANAPC7 GENES EXPRESSIONS IN PATIENTS WITH ACUTE MYELOID LEUKEMIA
Muharrem Eren KORKMAZER
Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Tıbbi Genetik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kasım 2014 Danışman: Prof. Dr. Munis DÜNDAR
Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Medical Genetics
M.Sc. Thesis, November 2014 Supervisor: Prof. Dr. Munis DÜNDAR
ÖZET
Epigenetik faktörler ve post translasyonel modifikas-yonlar farklı hücresel süreçlerin yanı sıra kanser biyo-lojisinde de kritik rol alırlar. Kanserin genomla bağlan-tısını anlama çabalarında epigenetik faktörlerin ve post -translasyonel modifikasyonların rollerini saptama çalışmaları artarak devam etmektedir.
Geçmişte BRCA-1 geninin tümör süpressör özelliğini artırıcı domain olarak bilinen BAP1, tümör süpressör özelliğinden başka deubikitinasyonda görev alan, histon modifikasyonu, kromatin remodelling fonksi-yonları bulunan gendir. Hücre döngüsünün düzenlen-mesi, apoptozis, hücre farklılaşması, DNA tamiri ve gen ekspresyonunda görev alır. BAP1 geninin mutasyonları birçok kanser türünde tanımlanmıştır.
APC/C ubikitin ligaz aktivitesini barındıran, mitotik süreci kontrolünde görev alan temel proteindir. 14 farklı proteinden oluşur. APC/C, ANAPC7 (APC7 olarak da bilinir) alt ünitesi yoluyla CBP/p300 gibi epigenetik faktörlerle etkileşerek aktive edebilir ve bazı genlerin aşırı eksprese olmasına yol açarak kanser oluşumuna neden olabilir.
Çalışmamızda, yeni tanı veya takipteki Akut Myeloid Lösemi hastalarından elde edilen kemik iliği veya periferik kan örneklerinde BAP1 ve APC7 gen ekspres-yonları analiz edildi. BAP1 ve APC7 ekspresekspres-yonlarının bazı hasta gruplarında kontrole göre istatistiksel olarak anlamlı bulunmazken, bazı hasta gruplarında ise ista-tistiksel olarak anlamlı bulundu ve aşırı eksprese oldu-ğu gözlendi. Sonuçlarımız, özellikle t (15;17) ve NPM1-A mutasyonu ile bağlantılı NPM1-AML patogenezinde BNPM1-AP1 ve APC7 ekspresyonlarının ilişkili olabileceğini düşündür-mektedir.
ABSTRACT
Epigenetic factors and post-translational modifications have a critical role in cancer biology as well as different cellular process. Effort to understand the connection of the cancer with the genome and the studies to determine the role of epigenetic factors and post-translational modifications continues to increase. BAP1 gene have functions other than the tumor supressor feature like ubiquitination, histon modification, chromatin remodelling and was known as enhanced domain of tumor suppressor feature of BRCA1 gene in the past. BAP1 gene is involved in regulating of cell cycle, apoptosis, cell differentiation, DNA repair and gene expression. BAP1 gene mutations are identified in many cancer types.
APC/C is an essential protein that have ubiquitin ligase activity and controls mitotic process. APC/C comprise of 14 different proteins. APC/C can activated with the interaction of epigenetic factors such as CBP/p300 via subunit ANAPC7 (also known APC7) and can cause the initiation of cancer by leading to overexpression of several genes.
In our study, we analyzed BAP1 and APC7 genes expressions in bone marrow or peripheral blood samples obtained from the newly diagnosed and followed up patients of Acute Myeloid Leukemia. BAP1 and APC7 gene expressions were observed statistically not positive in some patient groups as compared to control group, but were observed statistically positive in some patients group and were found to be overexpressed. Our results especially in AML pathogenesis that has a connection with NPM1-A and t (15;17) mutations suggest that it can be related to BAP1 and APC7 genes expressions.
Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences) 2015 ; 24 (1)
FUTBOLCULARDA VE HENTBOLCULARDA MAKSİMAL OKSİJEN ALIMI VE ANAEROBİK EŞİK DEĞERLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
COMPARISON OF MAXIMAL OXYGEN UPTAKE AND ANAROBIC THRESHOLD IN SOCCER AND HANDBALL PLAYERS
Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Anabilim Dalı
Yüksek Lisans Tezi, Aralık 2014 Danışman: Yrd. Doç. Dr. Selcen KORKMAZ
Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Physical Education and Sport
M.Sc. Thesis, December 2014
Supervisor: Assist. Prof. Dr. Selcen KORKMAZ ERYILMAZ
ÖZET
Bu çalışmada, futbol ve hentbol oyuncularının maksi-mal oksijen alımı ve anaerobik eşik değerlerinin ince-lenmesi ve birbirleriyle karşılaştırılarak branşlar arası farklılıkların olup olmadığının ortaya konulması amaç-lanmıştır. Çalışmaya, yaşları 17 yaş üstü, 10 futbolcu ile 10 hentbolcu olmak üzere toplam 20 gönüllü erkek sporcu alındı. Sporcuların VO2max ve anaerobik eşik değerlerini tespit etmek amacı ile koşu bandında şidde-ti giderek artan egzersiz protokolü uygulandı. Tükenme zamanı testin toplam süresi olarak belirlendi. Sporcula-rın anaerobik eşik değerleri, noninvaziv olarak V-Slope yöntemi ile belirlendi. Çalışmada sunulan verilerin tü-mü ortalama±standart sapma olarak verildi. Gruplar arası değerlerin karşılaştırılmasında anlamlı kabul edil-di. İstatistik hesaplamalarının tümü Windows için yazıl-mış olan SPSS 13.0 paket programı kullanılarak yapıldı. Sporcuların anaerobik eşik değerlerinin belirlenmesi için, lineer regresyon analizleri SigmaPlot programı (SigmaPlot 12.0, Systat Software Inc., Chicago, USA) kullanılarak yapıldı. Çalışmaya katılan elit futbolcular ve hentbolcuların VO2max, tükenme zamanları ve anae-robik eşik değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır (p>0.05). Bu çalışmada, futbol ve hentbol oyuncularının maksimal oksijen alımı ve anaerobik eşik değerleri incelenerek birbirleriyle karşı-laştırılmış ve sonuç olarak branşlar arasında farklılık olmadığı görülmüştür. Bu sonuç bize futbolcular ve hentbolcuların aerobik dayanıklılık düzeylerinin benzer olabileceğini işaret etmektedir. Bu bulgular futbol ve hentbol oyun kuralları ve teknik özellikleri bakımından bir birinden farklı spor branşları olmasına rağmen, maçlarda ve antrenmanlarda yapılan yüklenmelerin kapsam ve şiddetinin benzer olabileceğini düşündür-mektedir.
ABSTRACT
This study aims to present if there is a difference be-tween football and handball branches by investigating and comparing the maximal oxygen intake and anaero-bic threshold values of football and handball players. 20 volunteer male players over 17 years in total partici-pated in the study. Ten out of 20 players were football-ers and 10 out of them were exercise handballfootball-ers. The maximal oxygen uptake (VO2max) and anaerobic thresh-old(AT) was determined using in incremental maximal exersice test on a treadmill (Cosmed Qark PFT-Ergo, Rome Italy). Exhaustion time was accepted as the total time of the test. Anaerobic threshold values of the play-ers were ascertained with V-slope method noninva-sively. All the data presented in the study was given as average±standard deviation. Student’s t test was used in separate groups when the intergroup values were compared. p<0.05 and the values below were consid-ered as statistically significant. All statistical calcula-tions were performed by using SPSS 13.0 package pro-gram developed for Windows. Linear regression analy-ses were made by using SigmaPlot program (SigmaPlot 12.0, Systat Software Inc., Chicago, USA) so as to deter-mine anaerobic threshold values of the players. No sta-tistically significant difference was found between the VO2max, exhaustion time and anaerobic threshold values of the football and handball players that participated in the study (p>0.05). This study investigates and com-pares the maximal oxygen uptake and anaerobic threshold values of elite football and handball players and illustrated that no difference is available between the branches. This result indicates that the endurance levels of footballers and handballers might be similar. These findings imply that the content and severity of the overload during matches and trainings might be similar although football and handball are different sports branches with regard to rules of the game and technical properties.
Anahtar kelimeler: Maksimal oksijen alımı, anaerobik eşik, futbolcu, hentbolcu
Key words: Maximal oxygen uptake, anaerobic threshold, footballer, handballer
SPORCULARDA DİKEY SIÇRAMA YÜKSEKLİKLERİ VE SQUAT ÇALIŞMALARINDA ELEKTROMİYOGRAM KAYITLARININ İNCELENMESİ
ANALYSIS OF ELECTROMYOGRAM RECORDS IN VERTICAL JUMP HEIGHTS AND SQUAT TRAININGS IN ATHLETES
Özge MACİT Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü
Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Aralık 2014 Danışman: Doç. Dr. Nazmi SARITAŞ
Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Physical Education and Sport
M.Sc. Thesis, December 2014 Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Nazmi SARITAŞ ÖZET
Bu çalışmanın amacı; sporcularda dikey sıçrama yük-seklikleri ve squat çalışmalarında elektromiyogram kayıtlarının incelenmesidir. Bu amaçla, çalışmaya Erci-yes Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu'n-da eğitim alan ve yaş (yıl) ortalamaları 22.47±1.83, boy uzunlukları 177.38±7.60 cm ve vücut ağırlıkları 73.21±9.84 kg olan toplam 34 erkek sporcu gönüllü olarak katılmıştır. Sporculara, test düzeneğini anlatan bilgi ve onay formu imzalatılırken, Erciyes Üniversite-si'nin Etik Kurul'unun onayı da alınmıştır.
Çalışmanın gerçekleştirileceği gün deneklerin fiziksel aktivitede bulunmamaları istenmiş; ölçüm öncesi hazır-lık aşamaları yerine getirildikten sonra sporcu iki farklı ölçüme tâbi tutulmuştur. Bunlardan ilki; dikey sıçrama ölçümü (anaerobik güç) olup, bu ölçüm için newtest jump mat kullanılmıştır. Sporcunun diz eklem açısı 90 derece iken, kollarını kullanmasına izin verilmiş ve beş kez tekrar edilen ölçümün en yükseği alınmıştır. Bu ölçümlerde EMG kaydı alınması sürdürülmüş ve en yüksek ölçümden kesit alınmıştır. İkinci test ise; maksi-mum ağırlıkla squat ölçümü olup, squat masası sporcu-nun boyuna göre ayarlanmış ve boş barla ısınmaya başlayan sporcuya 1RM metodu uygulanarak squatta maksimal ağırlık hesaplanmıştır. Sonrasında diz eklemi 90 derece olacak şekilde maksimal squat uygulanmaya başlayan sporcunun EMG ölçümleri yapılmıştır. Ölçüm-ler esnasında baz alınan kaslar; m. quadriceps femoris ve m. biceps femoris kaslarıdır.
Çalışmadan elde edilen bulgular ışığında; dikey sıçrama ölçümü ve squat ölçümü uygulanan sporcuların m. quadriceps femoris ve m. biceps femoris kaslarının hareketlerinin kaydedildiği EMG kayıtlarında anlamlı istatistiksel farklar tespit edilmiştir.
Sonuç olarak; dikey sıçrama ölçümü ve squat ölçümü-nün eşzamanlı olarak uygulandığı sporcularda m. quadriceps femoris ve m. biceps femoris kaslarının uzama ve kısalmalarında kontraksiyon tiplerine göre farklar gözlemlenmiştir.
.
ABSTRACT
The aim of study is to examine the relationships analysis of electromyogram records in vertical jump heights and squat trainings in athletes. Therefore, 34 male athletes who the field of education and age (years) Mean 22.47±1.83, height of 177.38±7.60 cm, and the body is mainly of 73.21±9.84 kg from Erciyes University School of Physical Education and Sports voluntary participated in this work. They signed forms which describing the test set up and confirming the case, while the approval of the Ethics Committee of Erciyes University were also taken.
The study will take place the day of the subjects were asked to lack of physical activity; after satisfying the measurements before preparation of athletes are subjected to two different measurements. The first of these; vertical jump measurement (anaerobic power) with newtest jump mat was used for these measurements. Athlete's knee joint angle is 90 degrees, and the highest allowed to use arms of measurement were repeated five times. These measurements were continued EMG recording and cross-section taken from the highest measurement. The second test which is the measurement of the maximum weight squats. In that case, squat table adjusted athlete's height and weight were calculated maximal squat in empty bar to warm up method starts by applying the athletes 1RM. After the knee joint to be 90 degrees, athletes started to be implemented maksimalquat EMG measurements were made. Baselined muscles during measurements are; quadriceps femoris and m. biceps femoris muscles. In light of the findings obtained from the study; athletes' whose applied them vertical jump measurement and squat measurement EMG recordings of the quadriceps femoris and m.biceps femoris muscles movement have been identified statistically significant difference was recorded in the biceps femoris muscle.
As a result; athletes' which applied vertical jump measurement and the squat measurement were observed differences on the quadriceps femoris and m. biceps femoris muscles in the elongation and shortening accordin to the type of constriction.
Anahtar kelimeler: EMG, root mean square, dikey sıçrama ölçümü, squat
Key words: EMG, root mean square, vertical jump measurement, squat movement
