Vet.Bil. Derg. (2005), 21,1-2: 5·7
JAPON
BILDIRCINLARıNDA
(Coturnix coturn
ix
japonica) KUL
UÇKA
ÖNC
ESi
YUMURTA
AGıRLIK
KAYBI
i
LE YUMURTA AG
IRLlGI
VE
e
lvelv
Çı
KıŞ
AGIRLlGI
ARAS
ıNDAKi
iLişKiLER
S
üleyman Dere1
@ ŞerefInaP
Mustafa Garip1
Tamer
Çağlayan1Muammer Tilki
2Corre
lations
Amongst Egg Weight Loss during Storage Period with Egg Weight and
Chick Weight in
J
apanese
Qu
ail (Coturnix cotur
nix
japonica)
Özet: Buaraştırmanın amacıJapon bıldırcınlarındacivciv çıkış ağırlığl(CÇA) ile yumurta ağırlığı ve farklı günlerde depoda bekletme döneminde meydana gelen yumurtaağırlık kayıpları arasındakiilişkilerinbelirlenmesidir.AraştırmadaCivciv
ku-luçkadançıkış ağırlığıile yumurtaağırlığı0.47(P<0.01)ve 4.gün bekletmeyle şekillenenyumurtaağırlık kaybı(0.36,P=O.Ol) arasındaönemli pozitif korelasyonlar tespitedilmiştir.Farkllgünlerdeki yumurta ağırlık kaybı grupları arasında(4.vel0.gün hariç)pozitifyüksek korelasyonlarbulunmuştur(P<O.Ol)
Anahtarkelimeler: Civcivçıkım ağırlığı ,yumurtaağırlığı,yumurtaağırlıkkaybı,korelasyon,japon bıldırcını
Summary : Thisstudy was carried out toinvestigate the relationshipsamongst chickhatching weight,egg weightand egg weight losses during storage period in Japanese quail. Correlationcoefficients between chickweightand egg weight,egg weight loss during 4 days preincubation period were estimated as 0.47(P<0 .01),and(0.36, P=O.Ol). Highly positive cor-relationsamongst egg weight loss groups,exceptfrom 4 and 9 day egg weight1055 groups were estimated.(P<0.01) Key Words:Fertilily,hatchabilily,egg.egg weight1055, quail
Giriş
Yumurta ile ilgili özelliklerin kuluçka u y-gulamalarınaetkisi oldukçaönemli birkonudur(lnal ve ark.,1996, Aksoy1987,Erensayın, 1991).
Yumurta ağırlığı: Japon bıldırcınlarında genel olarak 8.31 ile 13.00 g arasında değişen yumurta ağırlıkları tespitedilmiştir (Arıtürkve ark. 1980,Ha -vensteinve ark. 1988, Koçak 1985,Testik ve Ulu-ocak 1993). Shanawany (1987) bıldırcınlarda civ-civağ ırlığının yumurta ağırlığının %66.9' u olduğunu, civciv ağırlığı ile yumurta ağırlığı ara-sında 0.994 düzeyinde pozitif doğrusal ko-relasyonun varlığını tespit etmiştir. Altan ve ark. (1995) civciv ağırlığı ile yumurta ağırlığı arasında 0.57-0.80 arasında değişen pozitif doğrusal ko-relasyonunvarlığını tespitetmiştir.
Yumurta ağırlık kaybı : Peebles ve Marks (1991) ortalama 9.54 g (kontrol) ve 11.20g (ağır)
ağ ırlıktaki kuluçkalık yumurtalarda inkübasyon
d
ö-neminde meydana gelenağırlık kaybının ağırgrupta kontrol grubundan daha fazla olduğunu b
il-dirmişlerdir.
Gerek kuluçka öncesi ve gerekse kuluçka sı
rasında bıldırcın yumurtalarının ağırlık kaybetmesi söz konusudur. Bunun sonucu olarak kuluçka so
-runları yaşanmakta ve verimli bir çıkış sağ lanamamaktadır.
Bu araştırmanın amacı; civciv çıkış ağırlığı
(CÇA)ile yumurtaağırlığı vefarklı günlerde depoda bekletme döneminde meydana gelen yumurta ağır
lık kayıpları arasındaki korelasyonkatsayılarının be -lirlenmesidir.
Materyal ve Metot
Araştırmada kuluçka uygulaması sonucunda civciv çıkmış olan 160 adet bıldırcın yumurtası ve bunlardan elde edilen 160 civciv kullanı lmıştır Y u-murta bekletme ısısı olarak 14-15"C kullan ı lm ıştır.
ilk gün ve 10 gün bekletme süresince günlükolarak GelişTarihi: 30.05.2005 @:sdere@se lcuk.edu.tr
ı. SelçukÜniversitesiYeterinerFakültesi,Zootekn iAnabilimDalı,KONYA
Tablo 1. Civciv çıkış ağırlığı (CÇA), kuluçkalık
yumurtaağırlığı (KYA ), farklı günlerde bekletmey le
oluşan yumurta ağırlık kayıpları(YAK1..n) o
r-talamaları(g) ve standarthataları(X±Sx)(n=166)
Değişken x ± Sx
DERE,ıNAL,GARIP, ÇAGLAYAN,TILKİ
tartılıp bu yumurtadançıkancivcivlerintartılması so-nucunda elde edilen verilerden yumurta ağırlık kaybı, kuluçka öncesi yumurta ağırlığı, civciv çıkış ağırlığı elde edilmiş ve özellikler arasında ko-relasyon katsayıları hesaplaması ile civcivçıkış ağır lığ ın ın bağımlı değişken olarak alındığı bir aşamalı
regresyon analizi yapılmış ve regresyon denklemi
kurulmuştur.
Istatistiki analizler SPSS paket programı ile ya-pılmıştır. (SPSS,1993).
Bulgular
Kuluçkalık yumurta ağırlığl(KYA)ile civciv çıkış ağırlığl(CÇA) ve farklı günlerdeki yumurtaağırlıkka
-yıpları(YAK) Tablo 1'de; KYA ile CÇA ve farklı
gün-lerdeki YAK arasındaki korelasyon katsayılarıTablo 2'de; elvelv çıkış ağırlığının tahmin edilmesinde
kul-lanı lan regresyon katsayıları ve belirleme katsayıları
ise Tablo 3 ve 4'de verilmiştir.
CÇA KYA YAK1.gün YAK2.gün YAK3.gün YAK4.gün YAK5.gün YAK6.gün YAK7.gün YAKB.gün YAK9.gün 7,B1 ± 11,29
±
0,04 ± 0,06 ± O,OB ± 0,07±
0,11 ± 0,14 ± 0,17 ± 0,19 ± 0,27±
0,06 O,OB 0,01 0,01 0,01 0,00 0,01 0,01 0,01 0,01 0,06Tablo 2.Civcivçıkış ağırlığı (CÇA),kuluçkalıkyumurta ağırlığı (KYA),farklıgünlerde bekletmeyle oluşan yumurtaağırl ık
kayıpları(YAK1,2..n)arasındakikorelasyonkatsayılarıve önem düzeyleri
Değişken ler CÇA KYA YAK YAK YAK YAK YAK YAK YAK YAK YAK
1.gün 2.gün 3.gün 4.gün 5.gün 6.gün 7.gün B.gün 9.gün CÇA KYA YAK1.gün YAK2.gün YAK3.gün YAK4.gün YAK5.gün YAK6.gün YAK7.gün YAKB.gün YAK9.gün ':P<0.05 1,00 ,47" " 1,00 -,14 -,OB 1,00 -,12 -,07 ,9B"" 1,00 -,12 ',06 ,9B"" ,99"" 1,00 ,36"" ,14 -,13 -,12 -,12 1,00 -,10 ',05 ,9B"" ,99"" ,99"" ',09 -,05 -,05 ,97"· ,99"" ,99"" ',02 -,01 -,04 ,95"" ,97"" ,97"" ,02 ,02 -,04 ,94"" ,96"" ,96"" ,05 ,06 -,71"· ,11 ,11 ,10 ',03 ""P<0.01 1,00 ,99"· 1,00 ,9B"" ,99"" ,97· · ,99"" ,11 ,12 1,0000 ,99"" 1,00 ,12 ,12B 1,00
Tablo 4. Regresyon belirleme katsaylları(R2)ve standart
hatası
Tablo 3. Civcivçıkış ağırlığı bağımlı değişkenalınd ığı nda
Regresyon denkleminde yer alan sabit katsayı ve
ba-ğımsız değişkenlerin Katsayl ları (B) ile standart hataları
(SE B )veönem düzeyleri ÇokluR2 0,B6
Değişken B SE B KYA 0,71 0,04 YAK2 11,59 3,02 YAK5 -25,91 3,60 YAKB 14,12 1,27 YAK9 0,70 0,06 (sabitea) ·0,84 0,47 ÖNEM ,0000 ,0002 ,0000 ,0000 ,0000 ,07B4 6 R2 düzeltilmişR2 Standart hata 0,74 0,73 0,39
JaponBıldırcınlarmda(Coturnix Coturnix Japonica)
Tartışmave sonuç
Araştırmada elde edilen 11.29 g kuluçkalık yu-murta ağırlığı ortalaması Nestor ve Bacon (1982), Darden ve Marks,(1988), Marks (1991 )'in bildirdiği değerlerden daha yüksek, Vilchez ve ark. (1991) ile Peebles ve Marks (1991)'ın bulgularına benzer bu-lunmuştur. Civcivağırlığınınyumurtaağırlığına oranı Shanawany(1987)' nin bildirdiği %66.9 değeri ile uyumludur. Civciv ağırlığı ile yumurta ağırlığı
ara-sında Shanawany(1987) 0.994 düzeyinde,Altan ve
ark.(1995) ise 0.57-0.80 arasında pozitif doğrusal korelasyonunvarlığınıbildirirkenbu araştırmada ko-relasyon değeri 0.47(P<0.01) olarak tespit edil-miştir.Korelasyon katsayılarındaki farklılığın nedeni kullanılan ırkve hayvan sayısıile yumurta bekletme süresindeki farklılıklarolabilir.Civciv çıkış ağırlığı ile
kuluçka öncesi yumurta ağırlığı ve 4. gün
bek-letmeyle şekillenen yumurta ağırlık kaybl(0.36, P=0.01) arasında pozitif önemli korelasyon tespit edil miştir.Farklı günlerdeki yumurta ağırlık kayıpları arasında(4. ve 10.gün hariç) pozitif yüksek ko-relasyonlarbulunmuştur(P<0.01)(Tabl08).
Yumurta ağırlık kayıpları, yumurta ağırlığı ba-ğımsızdeğişken alınarak yapılan aşamalı regresyon işlem i ile civciv çıkış ağırlığının tahmini için aşa
ğıdaki 0.86 R2'li regresyon denklemi oluş
turulmuştur.Civciv çıkış ağırlığını daha hassas ola-rak hesap edebilmek için regresyon denklemine yumurtaağırlıkkaybınında eklenmesigereklidir.
Civciv kuluçka çıkış ağırlığl=-0.84+0.71- ku-lu ç kal ı kyumurta ağırlığı+ 11.59-2.gün yumurtaağır
lık kaybı (YAK2)-2S.91-S.günYAK+ 14.12-8.gün
YAK+0.70S-9.günYAK
Kaynaklar
Aksoy, FT. (1987)Yumurta Kalitesini EtkileyenEtmenler. ÇiftlikDergisL43: 26-30.
Altan,Ö.,Oğuz,i., Settar, P.(1995)Japon Bıldırcınlarında YumurtaAğırlığı ileÖzgÜı ağırlığınınKuluçka Özelliklerine EtkilerLTr.J.of Agricultureand Forestry 19:219-222. Arıtürk, E.,Aksoy,F.T.,Şengör, E. (1980).Bıldırcınlarda (Coıu rnix coturnix japonica) kalıtım dereceleri ve çeşitli korrelasyonların saptanmasında çevre şartlarının etkisi.
7
A.Ü.Vet. Fak.Derg.,27,3-4,528-539.
Darden, J.R. and Marks, H.L. (1988). Divergent se-lection for growth in Japanese quail under splil and complete nutritional environments. 1.Genetic and cor-related responses to selection. Poultry ScL,67,519-529. Erensayın, C.(1991)Bilimsel Teknik Pratik Tavukçuluk cilt1.s.231-344.Tokat
Havenstein, G.B., Nestor, K.E., Bacon, W.L. (1988). Comparison of pedigreed and nonpedigreed ran -dombred control systems for use with artificialselection in the Japanese quail. Poultry ScL,67,357-366.
ınal, Ş., Dere,S.,Kırıkçı, K., Tepeli,C. (1996) JaponBıl dırcınlarında (Cotumix cotumix japonica ) Canlı Ağırl ığa Göre Yapılan Seleksiyonun Yumurta Verimi, Yumurta ağırlığı, Fertilite,KuluçkaRandımanıveYaşamaGücüne EtkilerL Vet. BiL. Derg.,12,2: 5 - 14.
Koçak, Ç. (1985). Bıldırcın ÜretimL Ege Zootekni Der -neği YayınlarıNo:1,ızmir.
Marks, H.L. (1973). Performance of crosses of quailse -lected under different environments.Journalof Heredity, 64,73-76
Marks,H.L.(1991).Divergent selectionfor growthin Ja-panese quail under split and complete nutritional en-vironments. 4. Genetic and correlated responses from generations 12-20.Poultry ScL,70,3, 453-462.
Nestor,K.E.,Bacon, W.L.(1982).Divergent selectionfor body weight and yolk precursor in Coturnix coturnix ja-ponica. 3. Correlated responses in mortality, rep -roduction traits, and adult body weight. Poultry ScL,61, 2137-2142.
Peebles, E.D.,Marks, H.L. (1991). Effects of selection for growth and selection diet on eggshell quality and embryonic development in Japanese quail. Poultry ScL, 70,7,1474-1480.
Shanawany, M.M.(1987)Hatchingweight in relation to egg weight in domestic birds.Worldpoultry ScLJ.vol:43, no:2,p:107-115.
Testik, A., Uluocak, N. (1993). Değişik genotiplerdeki Japon bıldırcınlarının (Coturnix cotumix japonica) bazı verimözellikleri. DoğaTr. J. of Veterinary and Animal Sciences, 17,167·173.
Vilchez,C.,Touchbum, S.P.,Chavez,E.R.,Chan,C.W. (1991). Effect of feeding palmitic, otelc, and linoleicacids to Japanese quail hens (Coturnix coturnix japonica). 1. Reproductiveperformance and tissue fatty acids.Poultry ScL,70,2484-2493 .
