View of Comparing teacher candidates’ computer achievements and attitudes towards computer based education according to their learning modality

(1)

Ö÷RETMEN ADAYLARININ Ö÷RENME BùÇEMLERùNE GÖRE

BùLGùSAYAR DESTEKLù E÷ùTùM TUTUMLARININ VE BùLGùSAYAR

BAúARILARININ KARúILAúTIRILMASI

Yavuz ERDO÷AN

yavuzerdogan@gmail.com

Özet

Bu araûtırmada, öøretmen adaylarının öørenme biçemlerine göre bilgisayar destekli eøitim tutumları ve bilgisayar baûarıları karûılaûtırılmıûtır. Öøretmen adaylarının öørenme biçemlerini belirlemek amacıyla BùG 16 Öørenme Biçemleri Envanteri, bilgisayar destekli eøitime yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla da Bilgisayar Destekli Eøitim Tutum Ölçeøi (BDE-TÖ) kullanılmıûtır. ùlk olarak öørencilere BDE-TÖ öntest olarak uygulanmıû, daha sonra 3 ay boyunca temel bilgisayar konuları anlatılmıûtır. Uygulama sonunda, öørencilere BDE-TÖ sontest olarak tekrar verilmiû ve bilgisayar baûarılarını belirlemek amacıyla bilgisayar baûarı testi uygulanmıûtır. Araûtırma sonucunda, görsel aøırlıklı öørenme biçemine sahip öøretmen adaylarının BDE-TÖ sontest puanları, öntest puanlarından anlamlı bir ûekilde yüksek bulunmuûtur (z=2.029, p<.05). Aynı ûekilde, görsel aøırlıklı öøretmen adaylarının BDE-TÖ tutum puanları ile bilgisayar baûarıları arasında istatistiksel olarak anlamlı iliûkiler belirlenmiûtir (0.646, p<.05).

Anahtar Kelimeler: Öørenme Biçemleri; bilgisayar destekli eøitim tutumları; bilgisayar baûarısı.

COMPRARING TEACHER CANDIDATES’ COMPUTER

ACHIEVEMENTS AND ATTITUDES TOWARDS COMPUTER BASED

EDUCATION ACCORDING TO THEIR LEARNING MODALITY

Yavuz ERDO÷AN

Abstract

In this study, teacher candidates’ computer achievements and attitudes towards computer based education were compared with respect to their learning modalities. To determine learning modality, BùG 16 Learning Modality Inventory was used. Firstly, an attitude scale towards computer based education (BDE-TÖ) was used for pretest. Then, basic computer topics were taught during three months, and BDE-TÖ was used again for posttest. Also, a test was given to teacher candidates’ after the courses to determine their computer achievements. At the end of the study it was revealed that visual learners’ posttest attitudes are significantly higher than pretest scores (z=2.029, p<.05). In addition, there was positive correlation between teacher candidates’ computer achievements and the attitudes of computer based education (0.646, p<.05).

(2)

1. GùRùú

Öørenme öøretme süreci etkinliklerinin tasarlanmasında, kullanılacak araç ve materyallerin seçiminde öørencilerin bireysel özelliklerinin yakından tanınması ve dikkate alınması büyük önem taûımaktadır. Bilgiyi alma ve iûleme sürecinde her öørencinin tercih ettiøi birtakım yol ve yöntemler bulunmaktadır. Bunlar öørenciden öørenciye farklılık göstermektedir (Kılıç, 2002. s.2). Araûtırmalara göre, öørencilerden bazıları öørenme etkinliklerine katılmaktan hoûlanırken, bazıları etkinliklere katılma konusunda çekimser kalmaktadırlar. Öørencilerin bireysel özelliklerine duyarlı eøitim ortamlarında gerçekleûen öørenme daha kolay, etkili ve kalıcı olmaktadır (úimûek, 2002). Öørenciler ile yöntem, ortam ve materyaller arasında uyum saølayabilmenin ilk aûaması, öørenci grubunun özelliklerinin bilinmesidir.

Öørencilerin fiziksel, soysal ve duygusal geliûimleri, öørenme arzu ve motivasyonları, öørenme hız ve kapasiteleri farklı farklıdır. Dolayısı ile kimlere ne öøretileceøi, hangi yöntem ve araç-gereçlerle öøretileceøi ve öørenmenin nasıl bir ortamda gerçekleûeceøi öørenen konumundaki kiûilere baølıdır (Yalın, 2001. s.46). úimûek’e (2002) göre, öørenme üzerinde etkili olan üç farklı öørenci özelliøinden birisi de öørenme stilleridir. Öørenme stili, öørencinin, öørenme çevresini psikolojik olarak nasıl algıladıøını, çevresi ile nasıl etkileûimde bulunduøunu ve nasıl tepki verdiøini ortaya koyan bireysel özelliktir. Öørencilerin öørenme stilleri ile öørenme etkinlikleri arasındaki uyum, onların akademik baûarılarını yükseltmektedir (úimûek, 2002. s.35). Felder (1996), öørenme stilleri ile öøretmenin öøretme stili arasında uyum olduøunda, öørencilerin bilgiyi daha uzun süre hatırladıklarını, daha etkili kullandıkları ve konuya yönelik tutumlarının daha olumlu yönde geliûtiøini ortaya koymuûtur (Kılıç, 2002. s.3).

Öørenme stilinin bilgi iûleme alıûkanlıkları, algısal tercihler ve güçlükler, motivasyonel ve psikolojik faktörler gibi alt boyutları vardır. Algısal tercihler, öørencilerin öørenirken kullanmayı tercih ettiøi ortamlar, materyaller ve kullanılan mesajların kullanma biçimi (codality) ile ilgilidir. Bu tercihlerin bütünü öørenme biçemi (learning modality) olarak adlandırılmaktadır (úimûek, 2002. 336). Öørenme biçemleri; kinestetik (kinesthetic), iûitsel (auditory) ve görsel (visual) olmak üzere üç baûlık altında toplanmaktadır.

Öte yandan, öørenci-öøretmen iliûkisinin yoøun olduøu sınıf ortamlarında, öørenme stilleri üzerinde durulması daha kolay olmasına karûın, bu etkileûimin daha zayıf olduøu bilgisayar destekli eøitim ortamlarında öørenme stillerine verilmesi gereken önem göz ardı edilmektedir (Kılıç, 2002. s.4). Bilgisayar destekli eøitim, bilgisayarın öørenme ortamı olarak kullanıldıøı, öørencinin kendi öørenme hızına göre ayarlayabileceøi, kendi kendine öørenme ilkelerinin bilgisayar teknolojileri ile birleûmesi ile oluûan bir öøretim yöntemidir (ùûman, 2001. s.30; Yanpar & Yıldırım, 1999. s.58).

Bilgisayar destekli eøitimde, öørenciler bilgisayarları, ders içeriklerini ve becerilerini öørenmek, öørenme ortamlarını zenginleûtirmek, problem çözmek ve diøer zihinsel becerileri geliûtirmek amacıyla kullanabilmektedirler (Uûun, 2000. s.57; Kılıçoølu & Altun, 2002). Keser’e (1999) göre bilgisayar destekli eøitim, teknolojik bir araç olarak bilgisayarların derslerde kullanılması ve kullandırılması ile ilgili bilgi, beceri ve davranıûlarının öøretmenler tarafından öørencilere kazandırılması yetisidir. Bilgisayar destekli eøitimde baûarının yakalanması, öøretmenlerin teknolojiye bakıû açıları ile doørudan iliûkili olarak deøerlendirilmektedir. Namlu’nun (2000) yaptıøı çalıûmaya göre; eøitimde insan yetiûtirme misyonunu üstlenmiû öøretmenlerin teknolojiye bakıû açıları iki açıdan önemli görülmektedir. Birincisi, 21.yüzyılda bireylerin sahip olması gereken teknoloji kullanım yeterliliøini saølayacak kurumların baûında eøitim kurumlarının gelmesidir. ùkinci önemli durum ise eøitimde hedeflenen davranıûların kazandırılmasında teknolojinin saølayacaøı yararlılık ve etkililiøin gerçekleûebilmesinin inisiyatif konumunda olan öøretmenlere baølı olmasıdır.

(3)

Eøitim sistemine giren yenilikler, ister içerik, ister yöntem ya da teknoloji olsun, ancak öøretmenlerin bu konuda olumlu tutum geliûtirmeleri ve yeniliøi kabullenerek uygulamaya dönüûtürmeleri ile verimli olabilir (Seferoølu & Memmedova, 2002). Olumlu tutumların öørenmeyi kolaylaûtırdıøı, öørenci ve öøretmen baûarısını yükselttiøi ve programın etkililiøini artırdıøı; olumsuz tutumların ise öørenmeyi engellediøi, bu nedenle de öørenci ve öøretmen baûarısını düûürdüøü ve programın da etkililiøini azalttıøı söylenebilir (Selvi, 1996). Bilgisayar destekli eøitim faaliyetlerinin saølıklı bir biçimde yürütülebilmesi, bu rolü üstlenecek öøretmenlerin bilgisayar destekli eøitim hakkında olumlu tutuma sahip olmaları ile mümkündür. Gerekli motivasyonun saølanamadıøı bir eøitim yaklaûımını öøretmenler tarafından uygulanması beklenemez. Bununla birlikte, bir eøitim yaklaûımının öøreniciler tarafından benimsenmesi için öørenme biçemlerine göre tasarlanmasında büyük yarar vardır. Çünkü, öørenme biçemleri kiûilerin ilgi, tutum ve tercihlerini etkilemektedir. Tüm bu noktalardan hareketle, mevcut araûtırmada, öøretmen adaylarının öørenme biçemlerine göre bilgisayar destekli eøitim tutumları ve bilgisayar baûarıları karûılaûtırılmıûtır. Bu baølamda aûaøıda sunulan hipotezler incelenmiûtir;

1.2. Hipotezler

1. Farklı öørenme biçemlerine sahip öøretmen adaylarının (görsel, iûitsel ve kinestetik), bilgisayar destekli eøitime yönelik öntest tutum puanları arasında anlamlı farklılık yoktur.

2. Farklı öørenme biçemlerine sahip öøretmen adaylarının, bilgisayar destekli eøitime yönelik sontest tutum puanları arasında anlamlı farklılık vardır.

3. Farklı öørenme biçemlerine sahip öøretmen adaylarının son test tutum puanları, öntest tutum puanlarından yüksek olacaktır.

4. Farklı öørenme biçemlerine sahip öøretmen adaylarının bilgisayar dersi baûarıları arasında anlamlı farklılık vardır.

5. Farklı öørenme biçemlerine sahip öøretmen adaylarının son test tutum puanları ile bilgisayar dersi baûarıları arasında anlamlı iliûkiler vardır.

2. YÖNTEM 2.1. Araûtırma Modeli

Bu çalıûmada kontrol grupsuz ön test–son test deney modeli kullanılmıûtır. Deneme modelleri, neden-sonuç iliûkilerini belirlemeye çalıûmak amacıyla doørudan araûtırmacının kontrolünde, gözlenmek istenen verilerin üretildiøi araûtırma modelidir. Denemeler, baøımsız deøiûkenlerin baøımlı deøiûkenleri etkilemesi ve izlenmesi ile gerçekleûir (Karasar, 1999, s.88). Bu araûtırmada kullanılan baøımlı ve baøımsız deøiûkenler aûaøıdaki gibidir;

• Baøımlı Deøiûken–1 : Bilgisayar destekli eøitim tutumu, • Baøımlı Deøiûken–2 : Bilgisayar dersi baûarısı,

• Baøımsız Deøiûken : Bilgisayar dersi

2.2. Çalıûma Grubu

Çalıûma grubu; Marmara Üniversitesi, Atatürk Eøitim Fakültesi, Ortaöøretim Matematik Eøitimi Bölümü son sınıfında öørenim görmek olan 40 öørenciden oluûmaktadır.

2.3. Verilerin Toplanması

Çalıûma grubunu oluûturan öøretmen adayları, BùG16 Öørenme Biçemleri Envanteri sonucuna göre görsel, iûitsel ve kinestetik olmak üzere üç ayrı gruba ayrılmıûlardır. Uygulama aûamasında öncelikle, bilgisayar destekli eøitim tutum ölçeøi öntest olarak verilmiûtir. Daha sonra, 3 ay boyunca Microsoft

(4)

Windows XP ve Microsoft Office (Word, Excel, PowerPoint) derslerini içeren temel bilgisayar konuları anlatılmıûtır. Öøretim programının sonunda, bilgisayar destekli eøitim tutum ölçeøi son test olarak tekrar uygulanmıûtır. Son olarak, öørencilerin bilgisayar baûarılarını belirlemek amacıyla bilgisayar baûarı sınavı yapılmıûtır. Tablo1’de, öørencilerin öørenme biçemlerine göre daøılımları görülmektedir.

Tablo 1. Öørencilerin Öørenme Biçemlerine Göre Daøılımı

Öørenme Biçemleri Öørenci Sayısı Yüzde

Görsel 24 60

ùûitsel 9 22.5

Kinestetik 4 17.5

Toplam 40 100

2.4. Veri Toplama Araçları

2.4.1. BùG16 Öørenme Biçemleri Envanteri

Araûtırmada, öøretmen adaylarının öørenme biçemlerini belirlemek amacı ile úimûek (2002) tarafından geliûtirilen BùG16 Öørenme Biçemleri Envanteri kullanılmıûtır. Geliûtirilen envanter görsel, iûitsel ve kinestetik olmak üzere üç öørenme biçemini ölçmektedir. Beûli Likert tipinde hazırlanmıû olan ölçekteki derecelendirme; “Hiç Katılmıyorum”, “Çok Az Katılıyorum”, “Katılıyorum”, “Çok Katılıyorum”, “Tamamen Katılıyorum” ûeklindedir. Her boyut için 16 madde bulunan envanter toplam 48 maddeden oluûmuûtur. Envanterin Cronbach Alfa içtutarlılık katsayısı, 0.884 olarak belirlenmiûtir. Özdamar’a (1999) göre ölçeøin Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı; 0.80 ơ <1.00 aralıøında ise ölçek yüksek derecede güvenilirdir. Dolayısı ile ölçekteki bütün maddelerin aynı özelliøi ölçtüøü söylenebilir. Bu sonuçlara göre, BùG16 Öørenme Biçemleri Envanteri güvenilir bir ölçüm aracıdır. Bu araûtırmada BùG16 Öørenme Biçemleri Envanterinin güvenirlilik çalıûması araûtırmacılar tarafından tekrar edilmiû ve iç tutarlılık katsayısı 0.812 olarak belirlenmiûtir.

2.4.2. Bilgisayar Destekli Eøitim Tutum Ölçeøi (BDE-TÖ)

Araûtırmada, öøretmen adaylarının bilgisayar destekli eøitim hakkındaki tutumlarını belirlemek amacıyla Kılıçoølu ve Altun (2002) tarafından geliûtirilen BDE-TÖ kullanılmıûtır. 5’li likert tipinde bir ölçek olan BDE-TÖ’de, benimseme, önyargı ve direnme olmak üzere üç farklı alt boyut bulunmaktadır. Ölçeøin Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı .92 olarak belirlenmiûtir. Mevcut araûtırmada TÖ’nin iç tutarlılık katsayısı, .834 olarak tespit edilmiûtir. Bu sonuçlar BDE-TÖ’nin güvenilir bir ölçüm aracı olduøunu göstermektedir.

2.5. Verilerin Çözümü ve Yorumlanması

Çalıûma grubundaki, her bir öørenme biçemine giren öørenci sayısı sayısının az olması dolayısı ile daøılımın normal daøılımdan gelmediøi hipotezi kabul edilmiûtir. Dolayısı ile istatistiksel iûlemlerde parametrik olmayan teknikler tercih edilmiûtir. Bu baølamda, katılımcıların öørenme biçemlerine göre BDE-TÖ öntest puanları, BDE-TÖ sontest puanları ve bilgisayar baûarıları karûılaûtırılırken Kruskal Wallis testi kullanılmıûtır. Fark oluûtuøunda ise ikili karûılaûtırmalar için Mann Whitney U testi uygulanmıûtır. Farklı öørenme biçemlerine sahip öøretmen adaylarının son test tutum puanları ile öntest tutum puanlarını karûılaûtırmak amacıyla Wilcoxon Testinden yararlanılmıûtır. Son olarak, katılımcıların BDE-TÖ sontest puanları ile bilgisayar baûarıları arasındaki iliûkiler Spearman Rho korelasyon katsayısı ile incelenmiûtir.

(5)

3. BULGU VE YORUMLAR

Bu bölümde, istatistiksel iûlemler sonucu elde edilen bulgular ve buna dayalı olarak yapılan yorumlar yer almıûtır.

Tablo 2.Öøretmen Adaylarının Öørenme Biçemlerine Göre BDE-TÖ Öntest Puanlarının Kuskal-Wallis Testi ile Karûılaûtırılması

Öørenme Biçemleri N Sıralar Ortalaması X2 p

Görsel 24 20.60

ùûitsel 9 21.21

Toplam 40 -

0.074 0.964

Tablo 2’de görüldüøü gibi, öøretmen adaylarının BDE-TÖ öntest puanları arasıda anlamlı bir farklılık belirlenmemiûtir (X2_{=0.074, p>0.05). Sıralar ortalamasından da anlaûılacaøı üzere üç grubun}

ortalamaları birbirine son derece yakın olarak tespit edilmiûtir. Bu bulgudan yola çıkarak, bilgisayar eøitim almayan öørencilerin bilgisayar destekli eøitim hakkındaki tutumlarının da paralel olduøu sonucuna ulaûılabilir.

Tablo 3.Öøretmen Adaylarının Öørenme Biçemlerine Göre BDE-TÖ Sontest Puanlarının Kruskal-Wallis Testi ùle Karûılaûtırılması

Görsel 24 22.19

ùûitsel 9 17.89

Toplam 40 -

1.254 0.534

Tablo 3’e göre, bilgisayar eøitimi alan öørencilerin BDE hakkındaki görüûleri anlamlı farklılık göstermemektedir (X2_{=1.254, p>0.05). Bu bulgu, öørencilerin aldıkları bilgisayar eøitiminin BDE}

hakkındaki görüûlerini çok fazla etkilemediøini ortaya koymaktadır.

Tablo 4. Görsel Aøırlıklı Öørenme Biçemine Sahip Öøretmen Adaylarının BDE-TÖ Öntest Tutum Puanları ile Sontest Tutum Puanlarının

Wilcoxonùûaretli Sıralar Testi ile Karûılaûtırılması

Öntest-Sontest N Sıralar Ortalaması Sıralar Toplamı z p

Negatif Sıra 10a_7.90 _79.00

Pozitif Sıra 14a_15.79 _221.00

Eûit - - -

Toplam 24 - -

2.029 0.042

a. Sontestler < Öntestler, b. Sontestler > Öntestler

Tablo 4’ten de anlaûılacaøı üzere, görsel aøırlıklı öørenme biçemine sahip öøretmen adaylarının BDE-TÖ sontest puanlarının, öntest puanlarından anlamlı derecede daha yüksek saptanmıûtır (z=2.029, p<0.05). Sıralar ortalaması dikkate alındıøında, gözlenen bu farkın pozitif sıralar, yani sontest puanı lehinde olduøu görülmektedir. Bu sonuçlardan, verilen bilgisayar eøitiminin görsel öørenme biçemine sahip öøretmen adaylarının tutumlarını olumlu yönde etkilediøi anlaûılmaktadır.

(6)

Bilgisayar destekli eøitimin vazgeçilmez öøeleri olan yazılım ve materyallerde bulunan görsel öøeler, bu öørenme biçemine sahip kiûilerin karakteristik öørenme özelliklerine daha uygun nitelik göstermektedir. Bu nedenle, görsel aøırlıklı öørenme biçemine sahip öøretmen adaylarının eøitim sonrası tutumların anlamlıûekilde yüksek çıkması araûtırmacı tarafından beklenen bir geliûmedir.

Tablo 5. ùûitsel Aøırlıklı Öørenme Biçemine Sahip Öøretmen Adaylarının BDE-TÖ Öntest Tutum Puanları ile Sontest Tutum Puanlarının

Negatif Sıra 4a_5.50 _22.00

Pozitif Sıra 5a_4.60 _23.00

Eûit - - -

Toplam 9 - -

0.059 0.953

Tablo 5’de görüldüøü gibi, iûitsel aøırlıklı öørenme biçemine sahip öøretmen adaylarının BDE-TÖ sontest puanları ile öntest puanları arasından anlamlı farklılık bulunamamıûtır (z=0.059, p>0.05). Bu bulgudan yola çıkarak, verilen bilgisayar eøitiminin iûitsel aøırlıklı öørenme biçemine sahip öøretmen adaylarının tutumlarına çok fazla etki etmediøi söylenebilir. Bu sonucu, iûitsel öørenme biçemine sahip öøretmen adaylarının karakteristik öørenme özelliklerine baølayabiliriz. Bu özelliklere göre, iûitsel öørenme biçemine sahip kiûiler en iyi öørenmeyi iûitme organlarına hitap eden materyaller aracılıøı ile saølayabilirler. Elde edilen bulgular, eøitim sürecinde kullanılan materyallerin iûitsellik derecesinin bu kiûilerin öørenmelerini ve tutumlarını anlamlı derecede deøiûtirecek nitelikte olmadıøını göstermektedir.

Tablo 6. Kinestetik Aøırlıklı Öørenme Biçemine Sahip Öøretmen Adaylarının BDE-TÖ Öntest Tutum Puanları ile Sontest Tutum Puanlarının

Negatif Sıra 4a 5.00 15.00

Pozitif Sıra 3a_3.25 _13.00

Eûit - - -

Toplam 7 - -

0.169 0.866

Tablo 6’ya göre, kinestetik aøırlıklı öørenme biçemine sahip öøretmen adaylarının BDE-TÖ sontest puanları ile öntest puanları arasında anlamlı farklılık bulunamamıûtır (z=0.169, p>0.05). Bu bulgudan yola çıkarak, verilen bilgisayar eøitiminin kinestetik aøırlıklı öørenme biçemine sahip öøretmen adaylarının tutumlarını çok fazla etkilemediøi söylenebilir. Kinestetik öørenme biçemine sahip kiûiler en iyi öørenmeyi dokunarak, hissederek vs. saølarlar. Bu durum, öørencilerin tutumlarına olumsuz ûekilde yansımıû olabilir. Tablo 6’da da görüldüøü gibi, 7 kiûiden sadece 3’ünün tutumları olumlu yönde deøiûim gösterirken, geri kalan 4 öøretmen adayının tutum puanları gerilemiûtir. Fakat bu gerileme istatistiksel bakımdan anlamlı deøildir.

(7)

Tablo 7. Farklı Öørenme Biçemlerine Sahip Öøretmen Adaylarının Bilgisayar Dersi Baûarılarının Kruskal-Wallis Testi ùle Karûılaûtırılması

Görsel 24 20.46

ùûitsel 9 26.06

Toplam 40 -

4.590 0.101

Tablo 7’de görüldüøü gibi, öøretmen adaylarının bilgisayar dersi baûarı puanları arasıda anlamlı bir farklılık belirlenmemiûtir (X2=4.590, p>0.05). Bununla birlikte, iûitsel aøırlıklı öørenme biçemine sahip öørencilerin, diøerlerine oranla daha baûarılı oldukları gözlenmiûtir. Fakat bu fark istatistiksel açıdan anlamlı deøildir.

Tablo 8. Farklı Öørenme Biçemlerine Sahip Öøretmen Adaylarının Bilgisayar Dersi Baûarıları ile BDE-TÖ Sontest Puanları Arasındaki ùliûkilerinin Spearman's Rho Testi ile ùncelenmesi

Bilgisayar Baûarısı-BDE Tutum Puanı ùliûkileri r p

Görsel Aøırlıklı Öøretmen Adayları 0.646 0.041

ùûitsel Aøırlıklı Öøretmen Adayları 0.521 0.150

Kinestetik Aøırlıklı Öøretmen Adayları 0.180 0.969

Tablo 7’de görüldüøü gibi, görsel aøırlıklı öørenme biçemine sahip öøretmen adaylarının BDE sontest tutum puanları ile bilgisayar dersi baûarıları arasında istatistiksel bakımdan anlamlı iliûki belirlenmiûtir (r=0.646, p<0.05). ùûitsel ve kinestetik aøırlıklı öørenme biçemine sahip öøretmen adaylarında ise anlamlı iliûki bulunamamıûtır (r=0.521, p>0.05; r=0.180, p>0.05). Bu bulgu, görsel öørenme biçemine sahip öørencilerin BDE tutumları ile bilgisayar baûarılarının aynı yönde olduøunu göstermektedir. Bilgisayar destekli eøitimin vazgeçilmez öøeleri olan yazılım ve materyallerde bulunan görsel öøeler, bu öørenme biçemine sahip kiûilerin karakteristik öørenme özelliklerine daha uygun nitelik göstermektedir. Bu nedenle, görsel aøırlıklı öørenme biçemine sahip öøretmen adaylarının eøitim sonrası tutumların baûarılarıyla anlamlı iliûki göstermesi araûtırmacı tarafından beklenen bir geliûmedir.

4. TARTIúMA VE ÖNERùLER

Bilgisayar destekli eøitim faaliyetlerinin saølıklı bir biçimde yürütülebilmesi, bu rolü üstlenecek öøretmenlerin BDE hakkında olumlu tutuma sahip olmaları ile mümkündür. Tutum; bir kiûi, bir kurum ya da bir durumla ilgili duygusal bir eøilimidir (ùnceoølu, 1993) ve geçmiû deneyimlerle beslenir (Özgüven, 1994). Eøitimin baûarısını, öørencinin sadece biliûsel performansıyla sınırlamak doøru deøildir. Eøitim ortamlarında, biliûsel öørenmelerin yanı sıra duyuûsal öørenmeler de son derece önemlidir. Aksi takdirde, yeterli akademik baûarıyı saølayan bir öørenci aldıøı eøitimden hoûnut deøilse, gerçek anlamda baûarının yakalandıøı söylenemez (Erdoøan, 2005. s.225). Bu baølamda, öøretmen adaylarının bilgisayar destekli eøitim hakkında olumlu tutum sergilemeleri, onların bu tarz eøitimleri benimsemeleri açısından çok önemlidir. Gerekli motivasyonun saølanamadıøı bir eøitim yaklaûımının öøretmenler tarafından uygulaması beklenemez. Bilgisayar destekli eøitimin baûarılı olması için öøretmen adayları tarafından kabul görmesi büyük önem taûımaktadır.

(8)

Bununla birlikte, öørenme biçemleri, öørencinin öørenme sırasında kullanılan ortam ve yöntemlere iliûkin tercihlerini ortaya koyan özelliklerini ifade etmektedir (úimûek, 2002. s.35). Bu tercihlerin göz önünde bulundurulmadıøı öøretim programı istenen baûarıyı saølayamayabilir. Dolayısı ile öøretmen adaylarına verilecek ders programı ve içerikleri öørenme biçemlerinin karakteristik özellikleri dikkate alınarak hazırlanmalıdır. Bu sayede farklı öørenme biçemlerine sahip öøretmen adaylarının bilgisayar destekli eøitim hakkında olumlu tutum geliûtirmeleri saølanabilir.

Temel bilgisayar konularının anlatıldıøı bilgisayar dersleri daha çok görsel formatta hazırlanmaktadır. Görsel materyaller, öørencilerin dikkatini çekmekte, onları güdülemekte ve öørenmeyi somutlaûtırarak anlamlı kılmaktadır (Akpınar, 1999. s.61). Dolayısı ile bu araûtırmada da görüldüøü gibi, sadece görsel öørenme biçemine sahip öørencilerin tutumları ve baûarıları olumlu yönde deøiûim göstermektedir. Yalın’a göre (2001), görsel aøırlıklı öørenen kiûiler, bilgi görsel olarak sunulduøunda daha iyi öørenirler. Bir ûeyi hatırlamaya çalıûtıklarında öncelikle görsel olarak hatırlamaya çalıûırlar. Dolayısı ile görsel öørenme biçimine sahip öøretmen adaylarının, görsel aøırlıklı bilgisayar derslerine karûı daha olumlu tutum sergilemesi beklenen bir sonuçtur.

Diøer taraftan, bilgisayar derslerinin hem iûitsel hem kinestetik öørencilere hitap edecek ûekilde de tasarlanması gerekmektedir. ùûitsel öørenciler sınıf ortamında dersleri dinlemekten ve grup tartıûmalarına katılmaktan hoûlanırlar (Boydak, 20001. s.74; úimûek, 2002. s.36). Dolayısı ile fikir alıû veriûlerinin sıkça yapıldıøı dersler, bu tarz öørenciler için daha etkili olabilir. Örneøin, bilgisayarlarda karûılaûılan bazı sorunları örnek olay ûeklinde sınıfta tartıûmaya açmak iûitsel öørencilerin derse olan ilgisini arttırabilir. Aynıûekilde, donanım konusu anlatılırken drama metodu kullanılarak öørencilere rol verilmesi derse hareketlilik kazandırabilir. Bu durum, kinestetik öørencilerin derslerde daha aktif olmasını saølayabilir. Çünkü kinestetik öørenciler, duygu ve düûüncelerini beden dili ile ifade etmeye, alet kullanmaya ve somut bir ûeyler üretmeye özel ilgi duyarlar (Boydak, 20001. s.74; úimûek, 2002. s.35). Bu ortamların hazırlanması öørencilerinin hem baûarısını, hem de derse olan ilgisini ve motivasyonunu arttıracaktır.

KAYNAKLAR

1. Akpınar, Yavuz: Bilgisayar Destekli Öøretim ve Uygulamalar. Anı Yayıncılık, Ankara, 1992

2. Boydak, A.li: Öørenme Stilleri, Beyaz Yayınları. ùstanbul, 2001.

3. Erdoøan, Yavuz: Web Tabanlı Yükseköøretimin Öørencilerin Akademik Baûarıları ve

Tutumları Doørultusunda Deøerlendirilmesi, Yayımlanmamıû Doktora Tezi, Marmara

Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, ùstanbul, 2005.

4. Felder, Richard M: “Matters of Style”, ASEE Prism, Cilt: 6, No: 4, 1996, s.18–23. 5. ùnceoølu, Metin: Tutum, Algı, ùletiûim. Verso Yayıncılık, Ankara, 1993.

6. ùûman, Aytekin: “Bilgisayar ve Eøitim”, Sakarya Üniversitesi Eøitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 2, 2001.

7. Keser, Hafize: “Öørencilerin Bilgisayara Yönelik Tutumları”, 4. Ulusal Eøitim Bilimleri

Kongresi, Cilt: 2, Eskiûehir, 1999, s.80–99,

8. Kılıçoølu, Oøuz; Altun, Arif: “Orta Öøretim Okullarındaki Öørencilerin Bilgisayar Destekli Eøitime Karûı Tutumları”. Eøitim Araûtırmaları Dergisi, Sayı: 8, 2002, s.96

(9)

9. Namlu, Gürcan A.: “Teknoloji Korkusu ve Bunu Etkileyen Etmenler: Öøretmen Adayları üzerinde Bir Çalıûma”, Kuram ve Uygulamada Eøitim Bilimleri Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, 2002, s. 225-243.

10. Özgüven, ùbrahim E.:Psikolojik Testler, PDREM Yayıncılık, Ankara, 1994.

11. Seferoølu, Süleyman; Memmedova, Ayten: “Bilgisayar Destekli Eøitim Rol Alan Formatör Öøretmenlerin Görevlerini Gerçekleûtirme Düzeylerine ve Bilgisayar Destekli Eøitim Uygulamalarına ùliûkin Görüûleri” Sakarya Üniversitesi Eøitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 4, 2002, s.351–358.

12. Selvi, Kıymet: Tutumların Ölçülmesi ve Program Deøerlendirme. Anadolu Üniversitesi

Eøitim Fakültesi Dergisi. Cilt: 6, Sayı: 2, 1996, s.39–53.

13. úimûek, N. (2002). BùG16 Öørenme Biçemleri Envanteri. Eøitim Bilimleri ve Uygulama

Dergisi,Cilt: 1, Sayı: 1, s.33–47.

14. Uûun, Salih: Dünyada ve Türkiye’de Bilgisayar Destekli Öøretim. Pegem A Yayıncılık, Ankara, 2002.

15. Yalın, Halil ù.: Öøretim Teknolojileri ve Materyal Geliûtirme. Nobel Yayın Daøıtım, Ankara, 2001.

16. Yanpar, úahin T.; Yıldırım, Soner: Öøretim Teknolojileri ve Materyal Geliûtirme. Anı Yayıncılık, Ankara, 1999.