Ercüment Ekrem m lu
E n s e v d i ğ i e s e r i “ G ü n B a t a r k e n a d l ı k ü ç ü k b i r r o m a n ı y m ı ş . M ü t a r e k e d e v r i n i n b a ş l a n g ı c ı n d a m e m l e k e t ç ö k m e t e h l i k e s i n d e y k e n g ö n l ü n ü n i ç i n d e d o ğ a n b i r ü m i d i n i f a d e s i o l d u ğ u i ç i n , b u k ü ç ü k k i t a - •bı d i ğ e r e s e r l e r i n e t e r c i h e d e r m i ş . S a n a t t a k i y e n i c e r e y a n l a r h a k k ı n d a n e d ü ş ü n d ü ğ ü s u a l i m e : — S a n a t t e l â k k i s i a d a m ı n a g ö r e d e ğ i ş i y o r . İ s t e r s e n i z a y ı p l a y ı n , a m a n e y a p a y ı m k i b e n i m k a f a m y e n i c e r e y a n l a r d a n s o ğ u k a l ı y o r , d i y e c e v a p v e r d i . M u h a r r i r l e r h a k k ı n d a ise f i k ri ş u : — B e ğ e n d i ğ i m y e r l i m u h a r r i r l e r Y a k u p K a d r i , F a l i h R ı f k ı , ve R e ş a t N u r i ’d i r . G e n ç l e r d e n d e C a h i t B e ğ e n c ’i e n ç o k t a k d i r e d e r i m . D a h a b a ş k a l a r ı d a y o k d e ğ i l , f a k a t h e p s i n i n i s m i n i b u r a d a s a y ı p d ö k e m e m . E c n e b i l e r d e n ise A n d r é M a u ro is, B i a i s e S e n d r a r s , P a u l M o r a n d v e A m e r i k a l ı W i l l i a m S a r o y a n ’ı b e ğ e n i r i m . U m u m i y e t l e t a k d i r e d i l e n C r o - n i n d e n b u a r a d a b a h s e t m e m i ş t i . B e lk i h a t ı r ı n a g e l m e m i ş t i r d i y e k e n d i s i n e h a t ı r l a t t ı m . F a k a t o : — N e C r o n i n ’i, n e d e D a p h n e d u M a u r i e r ’i s e v m e m , d e d i . C i d d î b a h i s l e r d e k a f i d e r e c e d e ç e n e ç a l m ı ş t ı k . B i r a z d a h u s u s i y e t l e r i h a k k ı n d a s u a l l e r s o r m a ğ a b a ş l a d ı m . K i l o s u v e b o y u h a k k ı n d a f a z l a b i r ş e y b i l m i y o r d u , — Ş i m d i y e k a d a r n e t a r t ı l m a k , n e d e b o y u m u ö l ç t ü r m e k a k l ı m d a n g e ç t i , d e d i.Bugünkü şartlar içinde gençlere gazeteciliği
pek tavsiye etmiyen Ercüment Ekrem yeni cere
yanlardan kafasının "soğuk aldığını" söylüyor.
Mesleğine âşıktır, gazeteci olmasaydım mual
limlikten başka bir şey yapmazdım, diyor.
Y azan: Sayhan Bilbaşar
F o t o l a r : R ü ç h a n A r ı k a n
• •
Ö
Ğ L E y e m e ğ i n i G a l a t a s a r a y L i se si y e m e k h a n e l e r i n d e n b i r i n d e E r c ü m e n t E k r e m ’le b i r l i k t e y e d i k t e n s o n r a b e r a b e r c e t e n h a b i r k e n a r a ç e k i l d i k . K e n d i s i n d e n b i r g ü n e v v e l söz a l m ı ş t ı m . K a h v e s i n i s ö y l e d i k t e n s o n r a k o n u ş m a ğ a b a ş l a d ı k . H e r r ö p o r t a j d a â- d e t o l d u ğ u g ib i b e n d e i l k ö n c e “ ü s t a d ’d a n k ı s a c a b i y o g r a f i s i n i i s t e d i m . E r c ü m e n t E k r e m 1 8 8 6 d a ls- t i n y e ’d e d ü n y a y a g e l m i ş . İl k t a h s i li n i b u r a d a y a p t ı k t a n s o n r a M e k t e b i S u l t a n i y e , y a n i ş i m d i h o c a l ı k e t t i ğ i G a l a t a s a r a y L i s e s i n e g i r m i ş v e 1 9 0 6 d a b u r a d a n m e z u n o l m u ş t u r . D a h a s o n r a d a H u k u k F a k ü l t e s i n d e n d i p l o m a a l a n E r c ü m e n t E k r e m D e v l e t h i z m e t i n d e ç e ş itli m e m u r i y e t l e r d e n s o n r a y a z ı h a y a t ı n a a l ı l m ı ş v e o z a m a n d a n b e r i m u h a r r i r l i k l e r e s m î v a z i f e l e r i b i r a r a d a y ü r ü t m ü ş t ü r . Y a z ı s ı n ı i l k d e f a o l a r a k b i r g a z e t e v e y a m e c m u a s a y f a s ı n d a b a s ı l m ı ş g ö r m e k i s t i s n a s ı z h e r k i m s e i ç i n t a r i f e d i l m e z b i r z e v k v e h e y e c a n k a y n a ğ ı o l m u ş t u r . Bu ilk y a z ı n ı n h e y e c a n ı h i ç b i r ş e y e b e n z e m e z v e z a m a n l a k a n ı k s a n m a ğ a b a ş l a n d ı ğ ı i ç i n b i r d e f a d a h a d a d u y u l m a z . E r c ü m e n t E k r e m ’d e n i l k y a z ı s ı n ı n n e r e d e ç ı k t ı ğ ı n ı s o r d u ğ u m z a m a n o h e r h a l d e b u a n ı y e n i d e n h a t ı r l a d ı v e k e n d i n e a i t i l k y a z ı n ı n “ Ç o c u k l a r a M a h s u s G a z e t e “ d e ç ı k t ı ğ ı n ı s ö y l e d i . — P e k i , d e d i m . G a z e t e c i o l m a s a y d ı n ı z n e o l u r d u n u z ? Bu b i r a z e z b e r d e n s ö y l e n m i ş o l a n s u a l i s o r a r s o r m a z h a t a m ı a n l a m ı ş t ı m . K e n d i s i a y n ı z a m a n d a b i r ö ğ r e t m e n d e ğ i l m i y d i . ---- Bu t a k t i r d e s a d e c e h o c a l ı k la i k t i f a e d e r d i m , d e d i. A r t ı k b i r d a h a “ Y a h o c a o l m a s a y d ı n ı z n e o l u r d u n u z , d i y e s o r a m a d ı m . G a z e t e c i l i k m e s l e ğ i n i â d e t a â ş ı k ç a s ı n a m e t h e d e n y a z ı l a r ı n ı d e- f a a t l e o k u d u ğ u m v e r a d y o d a b u m e v z u d a k i p e k n i k b i n b i r k o n u ş m a s ı n ı d i n l e m i ş o l d u ğ u m ü s t a d b u d e f a d a h a b a ş k a t ü r l ü k o n u ş u y o r v e : — B u g ü n k ü ş a r t l a r i ç i n d e g a z e t e c i l i k m e s l e ğ i n i b i r g e n c e t a v s i y e e t m e k i ç i n b i r a z d ü ş ü n ü r ü m , d i y o r d u . P e k s e v d i ğ i g a z e t e c i l i k m e s l e ğ i n e a i t b i r h a t ı r a a n l a t m a s ı t e k l i fim i ş u s ö z l e r l e k a r ş ı l a d ı : ---- H â z i n e s i a l t ı n d o l u b i r a-d a m a “ B u n l a r ı n i ç i n a-d e n b i r a l t ı n s e ç . " d e m e k y a n l ı ş o l u r . Y a r ı m a s ı r s ü r e n g a z e t e c i l i k h a y a t ı m b e n i m i ç i n b i r b ü t ü n d ü r v e h a z ile d o l u d u r . Y a z ı y a z m a t a r z ı n ı n b i r h u s u s i y e ti y o k m u ş . B u n u d a h a u m u m i l e ş t i r e r e k : — Y a z ı y a z m a t a r z ı n ı n b i r h u s u s i y e t i v a r m ı d ı r k i b e n i m ol- t>v.n ? d i y o r .K
e n d i s i h a l e n ev li d e ğ i l d i r , b i r kızı v e b i r o ğ l u v a r . “ R i y a ” h o ş l a n m a d ı ğ ı ş e y l e r i n e n b a ş ı n d a g e l i r m i ş . E n ç o k h o ş u n a g i d e n ş e y y a l n ı z l ı k m ı ş . E n s e v d i ğ i r e n k l e r ise k ı r m ı z ı v e m a v i . T a r h a n a ç o r b a s ı , ç e r k e s t a v u ğ u v e k a b a k t a t l ı s ı k a r n ı t o k d a h i o l s a r e d d e d e-8
m i y e c e ğ i y e m e k l e r . “ A k ş a m l a r ı n ı z ı n a s ı l g e ç i r i r s i n i z ) “ d i y e s o r d u ğ u m z a m a n : — G a z e t e d e iş ç o k g e ç b i t e r . O n d a n s o n r a d a s a m i m î b i r i k i a h b a p l a b i r a r a y a g e l i p s o h b e t e t m e k t e n h o ş l a n ı r ı m . A l a t u r k a m u s i k i y i s e v e r i m . F a k a t n e y a z ı k k i m u h i t i n d e n h o ş l a n m a m . O n u n i ç i n s a d e c e r a d y o d a d i n l e m e k l e y e t i n i y o r u m , d i y o r . — T i r y a k i s i o l d u ğ u n u z b i r g a z e t e v a r m ı d ı r ) — T i r y a k i s i o l d u ğ u m b i r g a z e t e y o k t u r . A n c a k s a n a t ı m i c a b ı b ü t ü n g a z e t e l e r i g ö z d e n g e ç i r i r i m . F ı k r a l a r ı m i ç i n i l h a m m e m b a ı b u g a z e t e l e r d i r . — ? H a n g i d i l l e r i b i l i r s i n i z ) — K u v v e t s ı r a s ı y l a F r a n s ı z c a , İ n g i li z c e , A l m a n c a , Y u n a n c a , F a risî, v e L e h ç e . I t a l y a n c a y ı s a d e c e o k u r , a n l a r ı m . A r a p ç a m k ı t t ı r . -— S p o r o y u n l a r ı n a r a ğ b e t e d e r m i s i n i z ) — F u t b o l m a ç l a r ı n a g i d e r i m . T u t t u ğ u m t a k ı m G a l a t a s a r a y d ı r . G ü r e ş l e r i d e t a k i p e d e r i m . Z i r a v a k t i y l e m e k t e p t e bi z d e g ü r e ş i r -d i k . — S i n e m a v e t i y a t r o y l a a r a n ı z n e â l e m d e ) — S i n e m a v e t i y a t r o y a n a d i r g i d e r i m . Y a ş l a n d ı k ç a t a h a m m ü l ü m v e g ö z l e r i m i n g ö r ü ş k a b i l i y e t i a z a l ı y o r ) — i ç k i i ç e r m i s i n i z ) — İ ç e r i m a m a h i ç b i r z a m a n i t i d a l i m i e l i m d e n b ı r a k m a m a k ş a r t ı y l a . . . G ü n d e d ö r t b e ş k a h v e , iki f i n c a n d a ç a y ı n i h t i y a c ı n ı d u y a r ı m . Bir, b i r b u ç u k p a k e t s i g a r a y ı d a g ü n ü n e g ö r e h a k l a r ı m . Y a z ı y a z a r k e n s i g a r a e l i m d e n d ü ş m e z . — Y a t a r k e n p i j a m a m ı e n t a r i m i g i y e r s i n i z ) — - P i j a m a g i y e r i m . Z i r a d e r l i t o p l u d u r . M ü m k ü n o l s a e n t a r i y l e o t u r u r , p i j a m a y l a y a t a r d ı m . — M u s i k i d e n h o ş l a n ı r m ı s ı n ız ) — C a z ı o r t a d a n k a l d ı r m a k ş a r t i y l e , k l â s i k m u s i k i d e n d e a l a t u r k a d a n a l d ı ğ ı m z e v k i a l ı r ı m . E n b e ğ e n d i ğ i m o p e r a l a r T r a v i a t a , C a r - m e n , I d a v e T r o u b a d o u r ’d u r . B e s t e k â r l a r d a n B e e t h o v e n , B a c h , C h o - p i n v e K o r s a k o f ’u s e v e r i m . — S e v d i ğ i n i z k a d ı n t i p i ) . . — M a t , b e y a z , b o y a s ı z , z e k i f a k a t u k a l â o l m a y a n , t a v ı r v e h a r e k e t l e r i n d e m u t e d i l d a v r a n a n z a ri f k a d ı n l a r ı b e ğ e n i r i m . — B a ş ı n ı z d a n h i ç a ş k m a c e r a s ı g e ç t i m i ) — B a n a b i r ki şi g ö s t e r e b i l i r m i s i n k i b u s u a l e “ H a y ı r . ” d i y e b i l - sin. — H i ç m a h k e m e y e d ü ş t ü n ü z m ü ) ---- B ir d e f a “ B ü y ü k K a b i n e ” z a m a n ı n d a İ t t i h a t ç ı s ı f a t i y l e Be- k i r a ğ a b ö l ü ğ ü n d e , b i r d e f a d a m ü t a r e k e d e l n g i l i z l e r t a r a f ı n d a n A r a b - y a n h a n ı n d a h a p s e d i l d i m . Bu h e r iki m a h b u s i y e t i m d e n d e ş e r e f d u y a r ı m . R e c a i z a d e M a h m u t E k r e m ’in o ğ l u o l m a s ı d o l a y ı s i y l e ç o c u k l u ğ u h a k k ı n d a b i r h a t ı r a s ı n ı a n l a t m a s ı n ı i s t e d i m . B i l m e d e n ü s t a d ı o l d u k ç a ü z e n b i r m e v z u a t e m a s e t m i ş t i m . O h ü z ü n l ü b i r s e s l e : — Ç o c u k l u ğ u m , i ç i n d e d o ğ u p b ü y ü d ü ğ ü m m u h i t v e y e t i ş t i ğ i m ş a r t l a r d o l a y ı s i y l e h a t ı r a l a r b a k ı m ı n d a n o l d u k ç a z e n g i n d i r , c e v a b ı n ı v e r d i . E v v e l c e d e s ö y l e d i ğ i m g ib i b u n l a r ı n i ç i n d e n b i r t a n e s i n i ö t e k i l e r e t e r c i h e d e m e m . S e ç e r s e m n a n k ö r l ü k e t m i ş o l u r u m . B a b a m l a a - n a m s a ğ o l d u k ç a m e s u t i d i m . O n l a r ı k a y b e t t i k t e n s o n r a â l e m i m k a r a n l ı k l a ş t ı . H e l e a n a m , ö l ü m ü y l e b e n i h e r b a k ı m d a n ö k s ü z b ı r a k t ı .
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
