Camilerimizi tanıyor musunuz?

Camilerimizi

Tanıyor musunuz ?

r---— ;--- - " 7 > Okuyucularımız zaman zaman İstanbul'daki camiler etrafında biz­ den bilgi istemektedirler. Bunları ayrı ayrı, dağınık bir halde yaz- maktansa yapılışları sırasiyle camilerimizi değerli müzecilerimiz rah­ metli Halil Ethem Beyin eserinden faydalanarak, kısa bilgilerle

okuyucularımıza tanıtmayı faydalı buluyoruz :

V ___________ ________________________ ______________________________J

NURUOSMANİYE CAMİİ ’

H ad ik a’da «Camii Osmaniye» diye y a­ zılıdır. Cam iin k ap ıların d an birin d e b a­ nisi III. O sm an’ın ism i yazılıdır. T arih senesi görem edik. F ak at b u cam iin inşa­ sı h ak k ın d a b in a kâtibi Ahm et efendi ta ra fın d a n zam anında yazılan ve Tarihi O sm ani E ncüm eni m ecm uasında (sene 1335 - 1337) n eşro lu n an eserden an la şıl­ dığına göre I. M ahm ut ta ra fın d a n 1161 (1748 M.) de başlanıp 1169 (1755 M.) de ve III. O sm an zam anında b itirilm iştir. O zam an b ir m im arı has b u lunm akla b e ra b e r b ir de Sim yon kalfa nam ında b ir b in a kalfası bulunuyordu. D ört du­ v ar ü zerinde yüksek b ir kubbedir. M üş­ tem ilâtın d an o lara k m edresesi, k ü tü p ­ hanesi, tü rb e ve sebili vardır. Ş adırva­ nı yuvarlaktır. K apı ü stleri b ü tü n b ü ­ tü n b a şk a ü slû p tad ır. A rtık m im arim iz k ö tü b ir şekil alm ış ve y abancıların eli­ ne d ü şm ü ştü r. On sekizinci yüzyıldan so n ra ekseriya görüldüğü gibi b u ra d a da H ü n k â r m ahfeline b ir ra m p a ile çı­ kılır.

LÂLELİ CAMİİ

Çöküş devrinde N uruosm aniye’yi ta ­ kip eden b ir b inadır. O rta kubbeyi d i­

re k le r üzerindeki k em erler ta şırla r. Bi­ r e r şerefeli iki m in aresi vardır. III. M us­ ta fa ta ra fın d a n 1177 (1763 M.) de inşa edilm iştir. 1197 (1783 M.) de de ta m ir olduğu k itab esin d en anlaşılıyor. S okak ü zerinde b ir sebil ve y anında b ir tü r ­ be v a rd ır k i b u n d a III. M u stafa’d an b a ş­ ka oğlu III. Selim y atm ak tad ır. Civa­ rın d a m edresesi ve im are ti vard ır.

Nusretiye Camii

ZEYNEP SULTAN CAMİÎ

S oğukçeşm e'de G ülhane P ark ı kapısı k arşısm d ad ır. D uvarları kesm e taş ve tu ğ lad an m ü rek k e p tir. D ört d u v ar üze­ rin d e b ir kubbesi v ard ır. M ihrap ta ra ­ fı d ö rtk ö şe b ir çık ın tı teşkil eder. Son cem aat yerindeki re v ak ta d ö rt kem er ve b ir kubbe olup altı a d e t direğe isti­ n a t ettirilm iştir. Zeynep S ultan, III. Ah­ m e t’in kızı olup M irah u r M ustafa Pa­ şan ın k arısı idi. B u cam i 1183 (1769 M.) de in şa o lu n m u ştu r. Zeynep S ultanın b u ra d a b u lu n an tü rb e si evvelce yıkıldı­ ğından, kem ikleri cam iin altın d ak i m ah ­ zende d u rm ak ta d ır. H ad ik a'd a b u cam i kayıtlı değildir. M eşrutiyetin ilân ın d an so n ra A lem dar M ustafa P aşanın k ab ri cam iin önündeki m ezarlığa naklonul- m u ştu r.

N U SR ETİY E CAMİİ

T ophane cam ii de derler. E sasen b u ­ ra d a k i Tophanei âm ire arab ac ıla rı kış­ lasının cam iini III. Selim in şa e ttirm iş­ ti. B urası 1238 H823 M.) deki büyük yan­ g ında yandığından aynı senede II. M ah­ m u t şim diki cam ii b aşlatm ış ve 1241 (1826 M.) de ikm al edilm iştir. B ir k u b ­

beli yüksek bir binadır. İkişer şerefeli

ik i a d e t in c e m i n a r e s i v a r d ır . M a h fe li

mermer kaplamadır... Bu camiin mi­

m arim izce hiç b ir ehem m iyeti yok­ tu r. II. M ahm ut 1255 (1839 M.) vefat ed e rek D ivanyolundaki m erm e r türbeye d efnolunm uştur. A m pir tarzın ı an d ıra n b u b in a ve y anındaki pencereli m erm e r du v ar az çok seciyeli b ir âbide addedi­ lebilir. M ezkûr tü rb ed e Abdiilâziz

ve II.

A bdülham it vesair b irço k aile efradı da m etfu n d u rla r. T ürbe bahçesi so n rad an

mezarlık şekline girip birçok devlet

r i­ caline ve h a tırı sayılan ad a m la ra med- fen olm uştur.

66

Ortaköy Camii ORTAKÖY CAMİİ

K apısındaki kitab ed e 1270 (1853 M.) de inşa edildiği yazılıdır. Ş irk eti H ayri­ ye salnam esindeki m alû m ata göre ö n ­ ce M ahm ut ağa ism inde b iri b u ra d a b ir

cami yaptırmış, sonra harap olduğun­

d a n I I I . A h m e t z a m a n ın d a D a m a t İb ­ rah im P aşanın sad aretin d e keth ü d ası M ehm et ağa ta m ir ederek b ir m in are ve b ir de m ahfe! ilave etm işti. Bu da h a­ ra p olduğundan S u lta n A bdülm ecit ge­ n işletere k iki m inareli o larak şim diki cam ii inşa e ttirm iştir. H iç b ir m im ari haiz değildir. Yalnız b ulunduğu m evki güzeldir.

YILDIZ’DA HAMİDİYE CAMİİ

I. Abdülhamit tarafından 1303 (1868

M.) de inşa e tirilm iştir. H iç b ir m im a­ rî tarz ın a tab i olm ayan b ir b inadır.

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi