Japon bıldırcınlarında dişi ebeveyn ağırlığının kuluçka sonuçları, yavru performansı ve yaşama gücüne etkisi

Ytt.Bil.Derg. (2007), 23,3-4; 7· 12

JAPON

BILDIRCINLARıNDADişi

EBEVEYN

AGıRLIGININ

KULUÇKA SONUÇLARI

,

YAVRU

PERFORMANSı

v

e

YAŞAMA

GÜCÜNE ETKIsI

TamerÇAGLAYANo' SüleymanDERE'

Effector

P

arent al

H

en

W

eighl o

n

Hat ch abil lty,

Pr

ogeny Perfor

rnance

and Surviva l Rat e in

Japa

nese

Q

uai1

Özet: BrldırcınlardadiŞiebeveyn aOırlıOınınkuluçka sonuçları ile yavruların performan s veyaşamagücüneetklSıaraştırılmıştır. MateryaliSelçuk ÜniversitesiVeterinerFakültesiAraştırmave UygulamaÇiftligindeyetiştirilen23haftalıkyaşta kiJaponbıldıreınıseüsu

oIu~turm uştur.Araştırmada 20erkek ve 120adetdişibılducmdaneldeedilen960adetyumurtave714 adet CIVCIVkullan ı lm ı şt ır. Dişi

ebeveynbıld ırcınlar.hafil. kontroıveaOırolaraksınınandınımıştı r.

AQırlıkgruplarında çıkımgOCOve embfiyonikötümoranla rıbakım ı ndanistatistiki birfarldılıkolmaması naraOmen. kulu çkara n d ıman ı ve fertiliteoranlarıbakımından anlamlıbirla rıdılı k bulunmuştur(P <0.05).

Gruplarda~murta aOırllglIleçıkımagırllOı arasınd apozitifyönlü. kuvveUive OnemNbirkorelasyonbul unrooştıı.Korelasyonkatsayı ları

hafif,kontrol veaOırgruplardasırasıyla0.691 ,0.925ve 0.917olarak tespitedilmiştir.Yumurtaagırl lO I ileçıkımaOırl ı glara s ınd ak i regresyon denklemide oldukçaOnemli tespit eoil miştir(P<0.OO1).

Hafif . kontrolveagırgruplardaerkekblldırClrllann canlıagırlıklanOçOncO ha fl.adan itibaren benzer.dişibıld ıreınıardaisefarklıoldugu bulunmuştur.DişiebeveynaOırllgınınçıkımdansonra erkekdoılerio canlı ag ı rl lO ı naetkisininfazlaOımadıgı, anca kdişidönere etkisinin daha fazla olduOutespitedilmiştir(P <0.05).YaşamagOcOoranlarıyOnOndengruplararasındabirlar11.lılık bulunamamıştır(P>0.05).

Hem yumurta hem de etüretimiamaçlı bıldı rcınyetiştiridliOinde dişlebeveynlerinaO ırolarak seçilmesininyumurtaaOırllOI veyavruların ilerikiya ş performanslarınıolumlu yöndeetkileyebileceoısonucunavanlmı~tı r.

Anah t arKellmel er:Dişl aOırllOl,kuluçkasonuçları,canlı aO ırl ık,yaşamacceö.bı ld ı rcın

Summary:Eneets of parentalhenweight onhatchabilıly.proge nyperlormance andsurvlvalratewerelnvestiqatadinJapanese Quail. For Ihese aims,960 eggs and 714 chidts obtained lrom 23-week sold20meıeand120 femalequails resred al Ihe Veterinary Facu lty Farm of SelcukUniversity.Turkey wereused.Parentalhen swer e dasslfiedas light. centretand neevy,While therewerenot any significantdinerencesamong the weighl groups in terms ofhatctıabililylorlert ileeggs and embtyonicmortality.the dillerencesamong the groupswere signilicant for totalhatdıabilityand lertil ifyrate (P<O.05).

High positiveand5ilPfıcant oorreIatiOrıwereIoundbetweentheeggweigtıland hatching weightlnperentalhenweight groups.CorreIatiorı ccerücents forlighı.control and hea\/)' group swere determin edas 0.891,0.925and0.917 respecnvely .RegressioneQuatiorıbetween

egoweight andetıidthatch weight was found highlysignificanl (P<O.OO l).

Alter thirdweek.iiveweightsofmale quailsinligıt,controlandhea\/)'groups weresimllarbul ilveweightsollemaleqcaüs were different (P< 0.0 5). Th e dilference among th e groups wilh re spe ct lo s urvlv a l rates was not lo und sig nl fic a nt (P>0.0 5) .

tl canbesaid thaltheeneetof seledionof hea\/)' damquails in broilerandlayer slocks onegg weight and produ etionperformanca s in loIlOWingyears waspositive.

Key Words:Hen weight. hatdıabilily.body weight,sUMvalrate.quaü

Giriş

Bıldırcınlardakuluçkasonuçlarısürüdeki erkek dişioranı,depolamasüresi,genelikfaktörler, yumurta özellikleri, beslenme, damızlı k hayvanla rın canlı

aQırlığl. dam ız lı k yaşı ve saQl lk koş ulla rı gibi fa kt ö rl e rd en et klle n me kte di r (Ş e ke r 20 0 3 ).

Bıldırcınlarda yumurta aQırllQı nın 9.40-17.00 g arasındadeQiştiQibirçok araştımıadabildirilmektedir (Solima nve ark 1994 , Saylam 1999,Sarıcave ark 2003, Nazl ıgülveark2005).

Bıldırcınlarclaelvelvçıkım aQırlığının6.28·11.16 g aras ında değiştiği , gene lolarak yumurta aQırlığl arttıkça çıkan elvelv aQırlığtnın da arttrğtm ve bu durumun iler iki yaş dönemlerinde kicanlı aQırlıkve @:eaglayalı@sclcuk.oolı,Q"

I.SelçukÜnivers ilcı;iVeleri ncrhlrtltıcsi .ZouıckniAnabil imDalı.KO NYA

can h aQırlık artışına yansıd lQı bazı araştırmalarda

bildirilmiştir.Ayrıca ÇaQlayan ve _ınal (2006), _farklı yumurta aQnilkgruplarındançıkanbıldırcınları n çıkım

aQırlı kları n ın 6.84-11.16 g, 1 haftalı k yaşta 22 .51-28.63g,2 haftal ık yaşta46.10-5 3.97 g. 3 haftalık yaşta 84.89-98.10g. 4 haftalık yaşta 117.41-136.85

g,5haftalıkyaşta147.51-174.77g ve 6haftalık yaşta 164.17- 199.94 g arasında değiştiğini bildirmişlerdir. Yinebıldtrcınlardayapılan bazı çalışmalarda6. hafta canlı aQ ıliıkortalamalannın 173.56- 201.66garasında deQişliQi tespi t edilmiştir (Y ıld ı rı m ve Yetişir 1998. Özcanve at1c2001,Hyankova ve ark2002. Nazlıgül ve ark 2005.Çağlayan ve ınal2006).

Bıldırcınyumurtalarını n 13~1 5oC ve%75nispi nemdeenfazla10gün süreliolarakdepolanmasıve

ÇAGlAYAN.DERE

bölm esinde 10 gün süreyle depo edilm iştir. Daha

sonrayumurtalar gruplara göreayrı ayrı kerevetlere dizile rek sıcaklığı 37.6°C'ye ve nemi %60'a ayarlı kuluçkamakinesine yerleştirilmiştir.

Kul uçk ad a, civciv çıkışı nd an 3 gün önce

yum urta la r gruplara göre, ayrı ayrı tül terbalara kon ular ak çı kış sepetlerine al ınmıştı r. Kutuçka

makinesinin sıcaklığı 37.7 vC'ye ve nemi %70'e ayarl an arak çı k ım işlemi tamamlanmıştır.

Çıkı molmayan yumurtalartartılıptek tekkmhp

in cele nmiş, dölsüz olanlar ve embriyonik ölümler kaydedilmiştir. Elde edilenbudeğerlerdennemkaybı

oranla rı ve kuluçka sonuçları hesaplanmıştır. Yumurtadançıkancivcivlerin bir süremakinede

kuruması beklenip elektronikterazi ile tartılıpkanat numarası takı lm ıştır. Civcivler taba n ına 10 cm yüksekliğindemarangoztalaşıserilen9 m'fikodalarda

barınd ırılmıştır. Odaların ısıtılmasındaquartz sobalar kullanılm ı şt ı r. Ilk 4 saatte civclvlere sadece %5

oranında şekerli su verilmiş daha sonra önlerinde devamlı olarakbüyütme yemi ve subulundurulmuştur.

Doğal havalandırmave 24 saataydınlatmauygulanan

odada. sıcaklık elvelv seviyes ind e 35·36 ec'o en

ba şlayı p her haft a 2.5-3 oC azaltılarak 6.haftada

yaklaşı k 20-21 ec'ye düşürülmüştür. Bıldırcınların

can lı ağırlık la rı he r haft a elektronik terazi ile

belirlenmiştir.

Araştırmasonuçlarının analizinde SPSS 15.0 paketprogramı kullanılmı ştır. Kuluçka sonuçlarınave

yaşamagücüdeğerlerineKi karetesti,yumurtaağırlığı

venemkaybı oranlarıilecanlı ağırlı kortalamalarına ait değerle re ise Variyans analiz i ile Duncan testi uygulanmıştır. Yum urta ağırlığı ile çıkım ağırlığı

arasıdaki ilişkilerinincelenmesindeise korelasyonve regresyon analizleri uygulanmıştır.

Bulgular

Dişiebeveyn ağırlıkgruplarındakidişibrldrrcm.

yumurta ve çıkım ağırlıkları Tablo t'de verilmiştir.

Tablo1'egöreyumurtaveçıkım ağırlıkları dişi

ağırlığ ına bağlı olarakağır grupta diğer iki gruptan

daha fazla olmuştur(P<0.001).

Ha

fif

K

ont

r

o

l

Ağır

G

e

n

e

l

p

...

x

±Sx

l

B9

.

06±

L

97

12.52±ü.ü-ı B.95±O .O~

2

10.3 7±1.33

a

12

.96±O

.07

a

9.

:!8±O.07

ct

x

±Sx

x

±Sx

x

±Sx

Dişi ağırlığı

16

6 .26±2 .0B

c

1

90

.

55±O

.BO

b

Yumurta

a~lrIı~1

1

2

.

2

6

±O

.ü

6

b

1

2.34±ü

.ü7

lı

Çıkını a~ırlığı

8

.73±Ü.06

lı

8

.87±O

.07

lı

idealbir kuluçkada yumurtalardamaksimum % 21.5

ağırlık kaybı olması öne rilmekted ir (Sarıca ve ark

2003).

Bıld ırcınlarda kuluçkarand ımanı . fertilite.çıkım

gücü ve ilk 6 haftalık yaşama gücünün sıras ıyla

%3 9.02- 69 .91, %46. 34 -8 5.80, %6 5.8 9-9 3.3 9 ve %43.40·100.00arasındadeğiştiğibazıaraştırmalarda

bildirilmektedir (Küçükyı lmaz ve ark 2001.Piao ve

ark2004 .Çağlayan ve ınal2006).

Buçatışma, bıldırcınlardadişiebeveynağırlığının kuluçkasonuçlarıileyavrularınperformansveyaşama gücüneetkisini ortaya koymakamacıylayapı lm ıştır.

Materyal ve Metot

AraştırmaSelçuk ÜniversitesiVeterinerFakültesi

Araştırma ve Uygulama Çifttiğinde yürütül müştür.

Araştımıanın hayvan materyalini 23haftalıkyaştaki

Japon bıldırcınısürüsü oluşturmuştur. Araşt ırmada

20 erkek ve 120 adet dişi bıldırcın kulla nıl mı ştır. Bu anaç sürüden elde edilen yumurtaların ku l u çka sı

sonucu üretilen6haftalık yaşa ulaşanbıldırcınlarise

yavru populasyon olarak incelemeye alınmıştır.

Anaç tnldrrcmlarmbeslenmesinde%20 HP ve

2800 kcalfkg ME içeren yumurtacı bıldı rcın yemi,

civcivlerinbeslenmesinde iseilk 4 hafta %24HP ve

2600 kcal/kg ME içeren büyütme yemi ve daha sonra

%20 HP ve 2600 kcal/kgME içerenyumurtacı bıld ırcın

yemi kullanılmıştır (Ensmi nger 1992). Su yerde

kullanı la n depo suluklarda n sağlanmışt ır .

Dişi blldırcınlarOm ghassasiyetindeki elektronik

terazi ile tartılıp, herbirinde 40'aradet olmak üzere hafif,kontrol veağırolaraküç grubaayrılmıştır(Tablo

1).Her gruptaki dişi bıldırcınlar sürekli aydınlatma uygulanan 3 x 3 m boyutundaki altlarına marang oz talaşı serilmiş 3 adet odaya yerleştirilmiştir. Dişi bı ldırcı n la r odalara yerleştirild iklen sonra 2 hafta boyunca elde edilenyumurtalartoplanıpdeğerlendimıe dışı bırakılmıştır. Daha sonra aynı 20 adet erkek

(173.16±2.73 g) günlük olarak her birdişigrubunun yanına konularak çiftleşmeleri sağlanm ıştır.On gün

sonra bütün gruplardan yumurta lar toplanmaya

başlanmıştır.Toplananyumurtalarnuma raland ırılmış

ve tartılıpdişi ağırlık gruplarına göre işaretlendikten sonra.12oCsıcaklıkve %70 neme sahipdepolama

Tabl

o

ı: Dişi

ebeveyn

ağırlık

grup

larmda

yumurta

ve

çıkını ağırlığı

orta

l

amalan

(fd

!.b,c:A)1Untlfd~ farklılııırf la~ıy:ıııdeferlerlirasıfmklılıl: brôneuılid ir. ...;P<O.OOl

.Japcn811dırcınla rı n d lı di ıiehevl')n•..

(O )

.

k i

k

lı

Ik

T

b

l

'

D

' .

b

a,b A'}nı satırdafarkh harftaşt ya n-kAnierariUı fark.lılıklarÖIle mlıdır ".p..

o

05 -:P;>O.05

a

0_

:

ısı

e

e

vevn a

_. ır i- zruuıartna aıt '11 LIC"'-'"

so

nuctan

.0

Hafif

i

Kontr

ol

i Ağır

Gen

el

i

P

Döl

süz

~~

-+

--

i

;

77

1

93

- - -

-

-

-Eı nbri)'onik

ö

lüm

1

7

53

.,-.-,--.--

-~-t

5

!

~-t

9

~~O-

-Çıkarı

7

14

T~pımı_ı

__._

323

3

23

i--

3

14

960

.

Kuluçk

a

rendımanı

i

5.SS

ab

77

.09.

70

.06

b

7

4-:38

,

~

eı1i

lite

₈₁

_~İ

_i

_"~

S~.97ii

75

A8 b

79.9

0

,

-.Çık':!.1!gflcO

9

3.51

-

9

2

.9

1

92.

83

93

.

09

.

Eınbrivonik

ö

lüm

6

.

49

,

7.

09

7

.

17

6

.9

1

.

Ta

blo

3

:

Di

si

ebe

vevn

ağırl ık

gruplannda vumurta nem

ka

vbt

oranları (%)

i

H

.fif

K

ent

r

ol

i

.-\~ır Genel i

P

i

!

.

x±Sx

.

.

x

±S:r

.

i

.

x±S

.

x

i

x. :tSx

.

i

~

D

6

I

S

0

Z

1

4

.

1

7±

0

.

9

3 .

b

C

₁₆₄

_{5±1.37. C}

_ı

₁₂

_.

_66±0.i3

_b

_C

_{

₁₄

_.

₂₂

_±0.

₅₈

,

ElllbnyonıJ\_

1

7.5

6±

_-

U 4

_-

B

f-.

!

20

02

'!'.LJ 5

B

1

621 ±1.76B

1

7

.

65±0 97

.

Çıkan"

2S

.

7S±O

.21

A

2

8AS ±O)1

A

~285S±O.13

A

t28,~8±O.12

.

p

- '

.

...

.

.*

.

...

y.YLJmL.rtaağırlı ~ıle çıkımağırh~arasındakı farld.ı ~Saplıııırmştır t b:Ayrusatırdafnhharftaşıyın d~ğ~l er ans ıfrl:lılıkl3l' on~mlidir A,B,C:Aynı nıturıdafıırklıharftaşıyande~ı~ arasıf..klılıklaronemlidır ....:P<o OO I • P<O05 '.P>005

Tablo .. Disi ebevevuağırhkgruplannda Milere aitcanlıağulıkortalamalan (2)

i

Hafıl

,

Konhol Aiı r Oeı ıd

,

P

ci:ria\

i

C'1ıı.<:iytt

i

.

.

.

.

.

.

i

.

.

i

u _{x±S x} o _x±Sx u _{x±S x} u _x±Sx i E ııı S.6-U 008b uı 88Z%009b lo~ 9.36:t:O,09a

.

",

_t-,S.9HO.0~

.

..

' Çı kıııı D ın 8.82:1:0.08b 119 8.9."'0.1)9b LO~ '.26:1:0.10a

'"

'.OI:l: O,O~

••

1

J.Hafla E --T- III

"

'.

'±<>9

n

ı

ız

8Ü7WS6--+-IO~"""--910..1%1.09

_.

_'

_lS

S9.ıı'io.~,:,

;

1

D 117 _{_--,I.';"9±O~!H}b_ 118 t l.Obl.Olab i LO~ ,~.O~:l:1.22:__--,~.ıı 93.06:ı:G.6 1

...Hafta E ııı ııO.-l~%l.JO uz 1ı1..2 I :1:I09" 1 ıo~...,. IlJ.71:1:1.-W .' -IS lıı o~±0.7-1

-

;~

D l l, _1l6...:I:l.Hb 118 12JUI:ı:lA8ab 10 ':' _{131.90:l:)..~...:!}

'"

128.96t:•.fU

. ~

1.~~ .9ÜO.79 ~.Hafta E 121 I~J,46:tl.41 ız ı l~ ;e; z.u09 ıos 1~ 8.o-ı:1:ı.60 .\.lS

·

D ----ı-l~I_ 16l.-~tl "' lb LLS 168.0~zı.... IIb ıe--1-1~O.sl;:-l.rLI

'"

167...

sr

c.ss

•

6.Hilfta E LLS ı-Z6OtHO ın 17,J,I9: I,lı IOJ 17 ~ . ıJ:t: U ~

.

,.i[-

li.f6o±O.':'S

·

D 113 196~:ı:Lsıb 117 199~O:ı:ı."ab

LO'

,20-l.~'iı.09il ,lı 199.99Ü .18

•

.. b,Aynı satırdafark lı harflaşıY'I!~~ler...sı[nlılıklarOIlemhdıf " ·.P<DOOl .. r«lOl • P<O O~ -:P'OO:;

Tablo 2'ye göre diş; aQırlı k gruplarında çıkım

gücü ve embriyonikölümoranları bakımındanistatistiki

birfarklı lıkyoktur (P>O.05).Ancak kontrol grubunun

kul uçka randımanı ve fertilite ora nları hafif grupla

benzer ikenaQırgruptanyüksekbulunmuştur(P<O.05).

Tablo

S'e

göre her üçaQırlık grubunda daen

yüksek nem kaybı çıkımolanyumurtalarda.endüşük

nem kaybı ise dölsüzyumu rta larda tespit edilmiştir

(P<O.001).Ağır1 lk grupları na göre embriyonik ölüm ve çıkım ola n yumurtalarda nem kaybı yönünden

fa rkl ılıkbulunmazken döl süzyumurtalardafa rklıl ık

tespit edilmiştir(P<O.05) .

Tabl o4'e göreerke k vediş; bıldırcınlann çıkım

aQırlıQI, hafif ve kontrol gruplarda benzer iken,aQır

dişi ebeveyn grubunda daha yüksekbulunmuştur. Hafif, kontrol ve ağır gruplarda erkek bı ld ırcınları n canlı a{jırlı kl arı üçün cü haftadan itiba ren benzer

bul unmuştur. Dişi bıld ırcı nlardaiseüçüncühaftadan itibaren gruplararasında farkl ılıkoJduQu tespitedilmiştir

(P<O.OS).

Dişiebeveyn aQırlık gruplarındayumurta a{jır1lğl ile çıkım a{jırlı{jı aras ında pozitif yönlü,kuvvetli ve

ÇAClAYAN.DERE

cl>

ro

.

>

o

.

>

O

•

11

Y

= -0

.808

+

0.779

X

•

•

,

•

•••

1:

•

•

R

-$q

=8

4.1

%

•

..

.

•

_•

1

0

•

•

•• •

•

_•

9

_•

•

•

•

~

.

8

•

..

_•

7

•

_•

•

•

•

i.

_•

6

i

i

i

i

i

i

i

9.5

10

.5

1

1.5

12.5

13

.5

14

.5

15

.

5

Yu

murta a

g

i

rlig

i

Grafik 1:Yumurtaa9,r1191

ve

çıkım aQırlI91 arasındaki ilişki

önemli bir kore lasyon bulunmuştur. Korel a syon katsayıları hafif,kontrol ve a!)ırgrupla rda sırasıyla

0.891.0.925ve 0.917olarak tespitedilmiştir(P<O.OOl).

Genelolarakise0.917bulunmuştur. Yumurtaa{ıını{ıı

ile çıkıma{ı ın ı !)ı arasındaki regresyon denklem i ise

Çıkım a{ı tnı{ıı

= -

0.806 + 0.779°yum urta a!)ırlı!)ı

şeklinde tespitedilmiştir(P<O.OOl).Oenk lem egöre

çıkımaQınl{ıl nın 1 gartmasıiçinyumurtaa!)ını{ı ında

0.779·lukbir artışbek lenmektedir.Yumurta a!)ırlı!) ı

ile çıkım a!)lrllOI arasındaki ilişkile r Grafi k t'de gösterilmiştir. Ayrıcatespit edilen %84' lükRıde!)eri

yumurta a!)ını!)ınıkullanarakçıkım a!)ını!)ı nıntahmin

edilebileceğidüzeydedir.

Yaşamagücüoranlarıyönünden gruplararasında

birfarklılık bulunamamıştır(P>O.05).

Tartış mave Sonuç

Hafif.kontrol vea{ıırdenemegruplarındanelde edilen 12.26 .12.34ve 12.969de{ıerindekiyumurta

a{ıırlık ortalamaları bazı çalışmalarda (Soliman ve ark 1994. Saylam 1999. Nazlıg ül ve ark 2001b)

bildirilendeğerlerden yCıksek,di!)erbazı çalışmalarla

(Nazlıgül ve ark 2001a. Sarıca ve ark 2003)ise

benzerlikgöstermektedir.

Buçalışmadadenemegruplarındaneldeedilen 8.73, 8.87 ve 9.28

9

deOeri nde ki çı kım a!)ırlı{ıı

ortalamalarıÖzcan ve ark (2001).Ipek veark(2003)

ile Saa tei ve ark (2003)'nın bildirdi!)i de!)erlerden

yüksek,Ça!)layanveınal(2006)'lnbildirdiQide{ıerlerle benzerlikgöstermek tedir.

Hafif. ko ntr ol ve aQır dişi ebeve yn dene me

gru pları ndan sırasıylaeldeedilen%75.85, 77.09 ve 70 .0 6 de{ıerindeki kuluç ka ra nd ımanla rı. bazı çalışmalarda (Woodardve Morzenti 1975 ,Sarıcave

Soley 1995.Küçükyılmazve ark 2001.Piao ve ark

2004) bildirilendeöerlerdenyüksektir.Buçal ı şmada

denemegruplarından elde edilen %81.11, 82.97ve 75.48de{ıerindekifertiliteoranları bazıçalışmalarda

(Küçükyılmazve ark 2001, Petekveark2003, Piao ve ark 2004)bildirilen değ erlerlebenzer.Wilson ve ark (1984) ile Sarıca ve Soley (1995)'in bi ld ird i{ıi de{ıerlerden yCıksektir. Yine bu çalışmada bildirilen

%93.51. 92.9 1 ve 92.83 değerindeki çıkım gücü

oranları bazıçalışmalarda(Reis ve ark 1997,Petek ve ark 2003, ÇaOlayan ve ınal 200G) bildiri len

de{ıerlerlebenzer.Şeker ve ark(2oo 5)'0 In bildirdi{ıi de{ıerlerdenyOksektir.

JaponBıldırcınlarındadi~iebeveyn...

denemegrupları nda%6.49, 7.09ve7.17 olarak tespit

edilmiştir. Bulunan bu değerler Ça~layan ve ın al

(2006)'lnbildirdi~id~erlerlebenzer,Küçükyılmaz ve ark(2001)'nınbildirdi~i deQerlerden oldukçadüşüktür.

Çalı şmadaher üçagırlıkgrubunda da enyüksek

nem kaybı çıkı molan yumurtalarda. endüşük nem

kaybı ise dölsüzyumurtalarda tespitedilmiştir.Dölsüz, embriyonik ölüm veçıkımolanyumurtalardaki nem

kayb ı ora nlarıSaylamveSarıca (1999)'nın bildirdiği

deQerlerle benzer.Sarıcaveark (2003)'nın bildirdiği

değerlerdenyüksektir.Bu bulgular Wilson (1991)'un

yumurtaaQırlık kaybın ıncivcivağırl ığ ıüzerindeetkili veelve lvaQırl lQınınyumurtaağırlığının%62-78'i kadar

olduğu bi l d iri şi ylede benzemekted ir.

Erkek ve dişi bıldırcm ların çıkım a~ırl ığı, hafif ve kontrolgruplardabenzer iken,ağırdişi ebeveyn

grubunda daha yüksekbulunmuştur. Herüç deneme

grubunda da erkekbıldırcınlanncanlı aQırlıklarıüçüncü haftadan itibarenbenzer,dişi bıldırcınlardaise gruplar

arasındafarklıl ık olduğu belirlenmiştir.Bu durumdişi

ağırlığının yumurtaağırlığ ınapozitifolarakyansıdığını

veağıryumurtalardandahaağırcivciveldeedildiğini

bildirenbazıaraştınnalaı1a (Erensayın2001.Ça{ı:layan

ve ınal 2006) benzerlik göstermektedir. Ayrı ca dişi

ebeveyn ağırlı{ı:mmçık ımdansonra erkek dönere

etkisinin fazlaclmadığnu.ancak dişidönereetkisinin daha fazla olduğunugöstermektedir.Dişllerin lehine

olan canlı ağırlık artışı dişilik org a nl a r ından

kaynaklanmışolabilir.

Denemegruplarındayumurtaağırl ı ğı ile çıkım

ağırlığı arasındapozitif yönlü,kuvvetl i ve önemli bir

korelasyon bulunmuştur. Yumurta ağırlığı ile çıkım

ağırlığı arasındaki regresyon denklemide oldukça

anlamlı olarak tespit edilmiştir. Bu ilişkiler Wilson (1991) veYılmazve ÇaQlayan(2oo8)'ın bildirişleriile benzerdir.Ayrıca bu durum yumurta ağırlığ ınabağlı

olarak çıkan elvelvağırllQının da arttlQml ve civciv

ağırllQınmda ileriki yaş döneml erindek icanlı ağırlık

ve canlı ağırlık artışına ya nsı dığı nı bildiren

araştmedarta (Yıldırım ve Yetişir 1998, Erensayın

2001. Özcan ve ark 2001 . Dere ve ark 200 5) da

benzerlikgöstermektedir.

Di şi ebe veyn ag ırlık gruplarından elde edilen

erkekve_{dişi brldtrcınlarm yaşama}gücü_oranlarıIpek

ve ark (2003)ileÇağlayanveınal (2006)'lnbildi rd iği

eeşerıetebenzer,Küçükyılmazve ark (2001) ile Piao ve ark (2004 )'n ın bildirdiği değerlerden yük sek tir.

Buaraştırmada tespit edilen yumurta vecanlı

a~ırl ık ortalamaları, kuluçkasonuçları,yumurtanem

kaybı ve ya şa m a gücü oranl arının literatürl erd e

bildirilen baz ı sonuç lardan farklı olması, yumurta depola ma süreleri, sürülerdeki erkek-dişi oranları,

kan yak ı nlıQ ı , kuluçka koşulları , ebeveyn yaş ı ve

a{ı:ırl ıklannd aki farklıl ıklar, yerleşim sıklığı ile bakım

ve beslemeşartlarındakideğişikliklerden kaynaklanmış

olabilir.

Sonuç olarak, bıld ırc ınlarda dişi ebeveyn

a(ı ırl ı ğ ın ın yumurta veelvelvçıkım ağırlığ ı , kuluçka

sonuçları,büyümedönemindecanlı ağırlıkve yumurta

nemkaybı oranlarıüzerineetkiliolduğu belirlenmiştir.

Hem yumu rta hem de et üretimi amaçlı bıldırcm

yetiştiriciliğind e; dişi ağırl ığı ile yumurta ve çıkım

ağ ırlığ ı arasındaki pozitif korelasyondikkatealınarak,

dişiebeveynlerinağırolarakseçilmesinin daha uygun

olacağı sonucunavanlrmşur.

Kaynaklar

Çağlayan,T.,ınal,Ş.(2006)._{Bıldırcınlarda Kuluçkal ık} YumurtaAğ ırl ığınınKuluçka SonuçlarıileBüyüme ve

Yaşama Gücüne Etkisi.Vet. Bil.Derg.,22. 1·2 , 11·

19.

Dere,S., ınal, Ş., Garip,M.,Çağlayan, T.,Tilki,M. (2005).The Effeets of DifferentHatchingEgg Starage Time ofJapaneseQuailson tjve Weight. Journal af Animal and Vete rinary Advance s, 4, 12, 988·990.

Ensminger,M.E.(1992).PcultryScience.Chapter 7

"PouüryFeeding Standards,Ration Formulation.and

FeedingProqrams"Third Edition,Inlerstate Publishers lnc.Danville,ülmois.

Erensayın.C.(2001).JaponBıldırcınlarında(Cotumix

coturnix japonica) Ebeveyn Ağırlığının Kuluçka

Sonuçları ve Yavru l a rı n Performans ına Etkisi.

Ha yvancı lı k Araştı rma Dergi si, 11. 2, 16-20.

Hyankova.L., Dedkova. L.,Kulzetova. H., Hort,J. (2002). Heteroslsin body weightrelated togrowth performanceof parentallines ofJapanese quail and to heterosi s in lay. British Poultry Science, 43,

508-517

.

Ip ek, A., _Şahan, O., _{Yı l m az,} B. (2003). Japon

Bıld ırcı nları nda (Coturnix coturnixjaponic a) Çıkış

Ağırlığının Geüşrneve Yumurta Verim Özelliklerine Etkisi. Uludağ Univ, Zir. Fak.Oerg.•17, 1,23-32. Küçükyılma z. K., Başer, E., Eren sayın, C.• Orhan,

H., Aral,E.(2001) .Japon Bıld ırc ınlarında Oamızlık

Yumurta A~ırlığının Kuluçka Sonu çları , Besi

Perfo rmans ı ve Yumurta Verim Özellikleri Üzerine Etkisi. Hayvancılık Araştırma Derg isi, 11, 1. 6·12.

Nazlıg ül, A.,Bardakçıoğlu , H.E.,Türkyı lmaz, M.K.• Cenan,N.,Oral, D.(2001a). Japon Bı ld ırcınlarında

(Coturnix Cotumix Japonica) Yerleşim Sıkh ~ ın ın

Yumurta Verimi,YumurtaAğırlığı ve Yem Tüketimine

Elk;si. 1.0 . vet. Fak. Derq.. 27 (2), 429-438.

Nazl ı gü l , A., Türkyılmaz. M.K ., Bardakçıoğlu, H.E.

(2001b ).Japon Bıld ırcınlarında (Cotumix Coturnix Japonica) Bazı Verimve YumurtaKalite Özellikleri ÜzerindeBir_Araştırma. TurkJ.Vet. Anim .Sci., 25,

ÇAGlAYAN.DERE

1007-10 13.

Nazhqül. A.,Türkyı lmaz. M.K. , Bardakçıoğlu. H.E.

(2005),Japon Bıld ı rcı nla rı nda (Coturnix Coturnix

Japonica)KuluçkahkYumurtaAğ ırl ığının ÇıkışAQtrlIQ',

BüyümePerformans ı veYaşamaGücüneEtkisi. ı,U.

Vet.Fak.Derg.• 31,2.33-40.

Özcan, M .• Eklz, B.• Güneş, H. (200 1). Japon

Bıldı rc ınlarında (Cot urni x cotu rnix japonica)

GruplandınlmışYumurtaNıı r1I~1veÇıkımA~ ırl ığının

Büyüme Performans ı OzerineEtkileri.1.0.Vet. Fak.

Derg.. 27, 2, 577-584.

Petek.M.•Ba şpınar. H.,O~an. M.(2003). Effects of

Egg Weight and Lenglh ofStorage on Hatchabiltt y and Subsequent GroWlh Performance of Ouail. Sauth

African JournalofAnimal sctence.33 (4). 242-247.

Piao,J., Okamoto, S.•Kabayashı , S., Wada,Y., Ma e d a, Y. (2004). Purebred and Cross bred Performances FromaJapanese Ouail Line With Very Smail Body Size. An im. Res.. 53, 145-1 5 3.

Reis,L.H.• Gama,L.T.,Soares,M.C.(199 7).Effects of Short Storage Conditions and BroilerBreeder Age onHatchabilily, Hatching Time,and Chick Weights.

Poultry Science, 76.1459- 1466.

Saatcı.M.,Dewi,lA,Aksoy,A.R(2003).Applical ion of REML Pro ce dure lo Esl ima le The Genetic

Parametersof Weekly Liveweight sin One-Ta-One

Sire and Dam Pedigree RecordedJapanese Ouail. J. Anim.Breed.Genet.•120, 23-28.

Sarıca,M.•Sotey,F.(1995).Bıldırcınlarda (Coturnix

eoturnixjaponica) Kuluçkalık Yumurta Ağırl ı ğının

Kuluçka Sonuçları ile Büyüme veYumurta Verim Özelliklerine Etkileri.Yutav'95,24·27 Mayı s, Istanbul.

Sarıca, M.,_Camcı, Ö.,Selçu k.E.(2003)."Btldtrcm.

Sülün,Keklik,Etçi Güvercin,BeçTavuğuveDevekuşu Yetiştiriciliği". O,M.O.ZiraatFakültes iBaskı Ünitesi. Samsun.

Savlam. S.K. (1999). Japon Bıld ırcınlarda Yumurta

A~ırlı!}ınınve Depolama Süresinin YumurtaAğırlık

KaybınaveKuluçkaÖzelliklerineEtkileıi.Turk.J.Vet.

Anim.Sci.,23. 367-372.

Saylam.SK,Sarıca,M.(1999).JaponBı\dırcınlannda

Yum urta Kabuk Kalınl ığı , Gözenekmi~i ve Yumurta

A!}ırlık Kaybın ı n KuluçkaSonuçları na Etkileri.Turk. J.Vet.Anim. ScL.23,1,41-46.

Saliman, F.N.K., Rizk, RE., Brak e , J. (19 94). RelatianshipBetweenShell Porostty.Shell Tickness,

Egg Weight Lass, and EmbriyonicDevelopment in Japanese Ouail Egg s. Poultry Science, 73. 1 607-1611.

Şeker,ı.(2003).Bıld ı rcınlardaKuluçkalı kYumurtalann Döllülük Oranına ve Kuluçk a Sonuçla rına Bazı

Faktörlerin Etkisi.YYO Vel Fak Derg.. 14(2).42-46.

Şeker,I.. Kul,S., Bayraktar, M.(200 5). Effects of StoragePeriodand EggWeight of JapaneseOuail

EggsonHatching Results.Arch.Tierz.,Dummerstorf

48.5.518-526.

Wilson, H.R, Be an e, B.L. , Ingram, D.R. (1984). Hatchabilityof BobwhiteOuailEggs:Effect of Starage Time and Temperature.Poultry Sci.•63.1715· 1718. Wilson,H.R (1991).Interrelationships of Egg Size, Chick Size,Posthatching Growth and Hatchability. World's Poultry Sci en c e Journa l, 47, 5-20.

Woodard.AE.,Morzenti ,A (1975). Effect of Tuming

and Age of Eggon Halch abilil y in the Pheasant, Chukar and JapaneseOuatl.Pc ultrySeL54, 1708

-1711.

Yıldırım,I.. Yetişir, R.(1998).Japon_{Bıld ırcınlarında}

(Cotumixcotumixjaponica)KuluçkalıkYumurta~1l11~,

ve EbeveynYaşının Civciv Çıkış A!} ırlığıve 6.Hafta

Canlı A~ırlı~ıOzerineEtkileri.Turk.J. Vet. Anim.Sei.,

22.315-319.

Yılmaz,A,Çağlayan,T.(2008).Farkl ıTOyRengine

Sahip Japo n Bıldırcın larınd a (Coturnix coturnix

japonica) YumurtaA~ırlı ~ ı . Şekil Indeksive Çıkım

Ağını!} ı ile Bu ÖzelliklerArası Ilişkil er. F.O.Sa~lık Bilimleri Derg.•22,1, 5-8.