Özet
Girifl ve amaç:Hastane yöneticilerinin ekonomik performans›n sa¤lanmas› ve yükseltilmesi için yapacaklar› çal›flmalara yön veren en önemli un-sur, birimlerin hizmetlerine göre maliyetlerini bil-meleridir. Araflt›rmam›zda; Haydarpafla Numune E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi’nde 2010 y›l› Yo-¤un Bak›m Ünitesi (YBÜ) hizmetlerinin hastane maliyetlerine etkisini belirlemeyi amaçlad›k. Materyal ve metod: Araflt›rmada retrospektrif yaklafl›m benimsenmifltir. Kurum onay› al›narak hastane ve servis yöneticileri ile yüz yüze görüfl-menin yan› s›ra maafl mutemetli¤i, ihale ifllem dosyalar›, gider tahakkuk belgeleri, personel flu-besi, depolar ve döner sermaye kay›tlar› incele-nerek bilgi toplanm›flt›r. Maliyetlerin analizinde kademeli da¤›t›m yöntemi uygulanm›flt›r.
Bulgular:YBÜ, Hastane yatak say›s›n›n % 3,43’ünü olufltururken, maliyeti hastane toplam maliyetinin % 5,09’unu oluflturmaktad›r.Araflt›r-mada YBÜ maliyeti 6.112.864 TL. ve yo¤un ba-k›m hasta günü maliyeti ortalama 711,62 TL., Hastane toplam maliyeti 119.919.010 TL., YBÜ hariç 113.806.146 TL.ve hastane hasta günü maliyeti ortalama 578,97 TL. bulunmufltur. YBÜ hasta günü maliyeti hastane hasta günü maliye-tinden ortalama %22,91 oran›nda daha fazlad›r.
Tart›flma ve sonuç: Hastanede maliyetleri kon-trol alt›na almak için sürekli maliyet konkon-trolü ya-p›lmal› ve veri toplama sistemleri gelifltirilerek kaliteli hizmet sunumu ile birlikte optimum mali-yet sa¤lanmal›d›r. Araflt›rman›n, üst yönetimin yo¤un bak›m yatak say›s›n› art›rman›n hastane-ye malihastane-yetinin di¤er birimlere göre % 22,91 daha fazla oldu¤unu bilmesi, YBÜ yatak ve personel say›s›n›n planlanmas›nda yol gösterici olaca¤› kanaatindeyiz.
Anahtar Kelimeler: Hastane Maliyetleri, Yo¤un Bak›m Maliyeti, Maliyet Analizi.
THE IMPACT OF ITENSIVE CARE UNIT SER-VICES ON HOSPITAL COSTS
ABSTRACT
Introduction: The most important factor in direc-ting hospital managers’ studies to ensure and im-prove the economic performance is understan-ding units cost accorunderstan-ding to services. In our study; we aimed to determine the impact of 2010 Intensive Care Unit (ICU) services on the hospi-tal costs in Haydarpasa Numune Training and Research Hospital.
Materials and methods: Our study is designed as retrospective. After getting the institution ap-proval, face-to-face interview was performed
YO⁄UN BAKIM ÜN‹TES‹ H‹ZMETLER‹N‹N HASTANE
MAL‹YETLER‹NE ETK‹S‹
Aygül YANIK1, Osman EK‹NC‹2, fiahin KAVUNCUBAfiI3, Turhan ÇAfiKURLU4
1. K›rklareli Üniversitesi, Sa¤l›k Yüksek Okulu, Yrd. Doç.Dr.
2. Haydarpafla Numune E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, Anestezi ve Reanimasyon Klini¤i, Baflasistan, Baflhekim Yrd. 3. Baflkent Üniversitesi, Sa¤l›k Bilimleri Fakültesi, Prof. Dr. Dekan Yrd.
4. Haydarpafla Numune E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi, Prof. Dr. Baflhekim. Y
with managers of hospital and services, and also salivary trustee, procurement processing files, accrue expense documents, branch staff, stora-ge, revolving fund records were examined to col-lect information. In analysis of costs, fractional distribution method was applied.
Results: ICU constitutes 3.43% of hospital bed count, though its cost has high ratio of 5.09% of total hospital cost. In the study, cost of intensive care unit was 6.112.864 TL, mean intensive care patient day cost was 711.625 TL. Hospital total cost was found to be 119.919.010 TL, excluding ICU was 113.806.146 TL and mean hospital pa-tient day cost excluding ICU was 578.97 TL. The cost of ICU patient per day was higher than hos-pital patient per day cost in a ratio of 22.91%. Conclusion: The optimum cost should be main-tained by developing data collection systems to provide qualified services together with continuo-us supervision performed to control costs in hos-pitals. This study will lead senior management to evaluate requests of ICU bed and staff number by their knowing that increasing intensive care bed number results in 22.91% higher costs than that of other units.
Key words: hospital costs, intensive care unit, intensive care cost, cost analysis
Girifl
Küresel ortamda hastane yöneticilerinin baflar›l› oldu¤unun en önemli göstergelerinden biri, eko-nomik performans›n›n sa¤lanmas› ve yükseltil-mesidir. Yöneticilerin, sürekli de¤iflen ve geliflen koflullara h›zl› uyum sa¤layabilmeleri için bilgiye ihtiyaçlar› vard›r. Ekonomik de¤erlendirmeler, yö-neticilere farkl› hizmetlerin etkilili¤i üzerine de-¤erli bilgiler sa¤layabil1. Hastane yöneticileri hiz-met fiyatlar›n› belirlemek, maliyetleri denetlemek, bütçelerini planlamak ve haz›rlamak için hizmet türlerine göre maliyetlerini bilmek zorundad›rlar2. Maliyet: Bir mal ve hizmetin üretilmesi için yap›-lan üretim giderleri toplam›na denir. Amaca ulafl-mak için kullan›lan fedakarl›klar›n toplam› olarak da tan›mlanabilir2,3.
Gider Merkezi: Üretim ve hizmetlerin yap›ld›¤› ve maliyetlerin olufltu¤u, kurumun bir birimini ya da
birim içindeki bir yeri ifade eder. Giderlerin plan-lanmas›, kontrol edilmesi ve dengeli bir biçimde toplan›p da¤›t›lmas›n› sa¤lar3.
Maliyet analizi çal›flmalar› genel olarak:Hastane maliyet yap›s›n› ortaya koymak, üretilen hizmet maliyetlerini belirlemek, planlama ve bütçe yap›l-mas›na yard›mc› olmak, fiyatlama kararlar›na gir-di sa¤lamak, gelir-gider-hacim analizlerini des-teklemek, verimlili¤i (kaynak kullan›m›nda rasyo-nalite) yükseltmek, maliyet etkililik analizi için ge-rekli maliyet verilerini sa¤lamak, giderler, kalite ve maliyet kontrolleri yapmak ve hastane yöneti-cilerine daha etkin yönetsel özerklik tan›mak amaçlar›yla yap›l›r2,3,4.
Hastanelerde maliyet etkili hizmet sunmak esas olmal›d›r. Hastane yönetimleri kontrole ba¤l› har-cama, iflletmecilik ilkelerine dayal› rekabet ve maliyet esasl› kaliteli hasta bak›m›n› sunabilmeli-dirler.Bu kapsamda varl›klar›n› sürdürebilmeleri için maliyetlerini karfl›layacak üretim miktar› ve gelire sahip olmalar› gerekir5.
YBÜ’leri, hastanelerin en yüksek maliyeti olan bi-rimleridir. Çünkü; çok çeflitli teknolojiler insan ya-flam›n› desteklemek ve stabilize etmek için kulla-n›lmaktad›r. Yo¤un bak›mlarda, sa¤l›k bak›m kaynaklar› çok yüksek miktarlarda tüketildi¤i için, kritik hastalar›n yüksek tedavi maliyetlerini dü-flürmek aray›fllar› ortaya ç›kabilmektedir.YBÜ’le-rinde hizmet veren sa¤l›k çal›flanlar›n›n fark›nda-l›¤›n›n artmas› daha etkin bir yo¤un bak›m hiz-meti sunulmas›n› sa¤layabilir6. YBÜ’de verilen sa¤l›k hizmetinin, hastalar›n iyileflme sürecine çok önemli katk›s› oldu¤u aç›kt›r. Ancak verilen hizmetin maliyet etkin olmas› da büyük önem ta-fl›maktad›r.
Sa¤l›k Bakanl›¤› Yatakl› Sa¤l›k Tesislerinde Yo-¤un Bak›m Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esaslar› Hakk›nda Tebli¤e göre Yo¤un Bak›m Servisleri: Yatak kapasitesi, kabul edece¤i hasta-lar›n özelli¤i ve klinik durumu, ilgili uzmanl›k dal-lar›n›n a¤›rl›kl› oran›, sahip oldu¤u fiziki flartlar, bulundurulmas› gereken t›bbi araç-gereç ve do-nan›m ile personelin niteli¤i, bünyesinde faaliyet gösterdi¤i sa¤l›k tesisinin statüsü gibi ölçütler dikkate al›narak birinci, ikinci ve üçüncü seviye; çocuk yo¤un bak›m servisleri ise ikinci ve
üçün-cü seviye olarak seviyelendirilir. Dal hastanele-rinde sadece ilgili uzmanl›k dal›n›n gerektirdi¤i yo¤un bak›m servisi kurulur.Araflt›rma hastane-lerinde 2.ve 3. seviye yo¤un bak›m yataklar› söz konusudur7.
Ülkemizde YBÜ ile ilgili düzenlemeler devam et-mekte ve yetersiz olan yatak say›s›n›n artt›r›lma-s› planlanmaktad›r. YBÜ’nde sa¤lanan geliflme-lerle tedavisi güç olan hastalar›n klinik sonuçla-r›nda belirgin iyileflmelerin olaca¤› kaç›n›lmazd›r. Bu kapsamda da YBÜ hizmetlerinin maliyeti da-ha da önem kazanmaktad›r. Bu araflt›rma; Hay-darpafla Numune E¤itim ve Araflt›rma Hastane-si’nde (Bundan sonra Hastane olarak an›lacakt›r) 2010 y›l› YBÜ hizmetlerinin hastane maliyetleri-ne etkisini belirlemek amac›yla yap›lm›flt›r. Yöntem
Araflt›rma evrenini Hastanenin tamam› olufltur-makta olup, kurum onay› al›narak hastanenin tüm birimleri örnekleme yap›lmadan analiz kap-sam›na al›nm›fl ve belgelenmifl olan tüm giderler araflt›rmaya dahil edilmifltir. Araflt›rmada, Hasta-ne maliyet analizi kademeli da¤›t›m (step down) yöntemi kullan›larak yap›lm›flt›r. Tan›mlay›c› nite-likte bir araflt›rma olup, retrospektrif yaklafl›m be-nimsenmifltir.
Hastane maliyetlerini belirlemek için; Hastanede kullan›lan idari, mali ve t›bbi kay›tlardan yararla-n›lm›flt›r. Bu kapsamda; Hastane ve servis yöne-ticileri ile yüz yüze görüflmenin yan› s›ra ihale ifl-lem dosyalar›, gider tahakkuk belgeleri, maafl mutemetli¤i, personel flubesi, depolar (eczane, t›bbi sarf, tüketim, tafl›n›r-ayniyat, teknik depo) ve döner sermaye kay›tlar› incelenerek bilgi top-lanm›flt›r.
Elde edilen veriler fonksiyonel bölümleme esas›-na göre birinci da¤›t›m ile gider merkezlerine da-¤›t›lm›flt›r. Daha sonra da¤›t›m kriterlerinden ya-rarlan›larak kademeli da¤›t›m yöntemi yoluyla ikinci da¤›t›m› yap›lm›fl, gider merkezlerinde olu-flan toplam giderler hesaplanm›flt›r. [(Toplam Ma-liyet–Esas Üretim Gider Yeri Toplam Maliyeti (‹kinci Da¤›t›m sonucu)/Esas Üretim Gider Yeri Toplam Maliyeti] X 100 formülünden yararlan›la-rak genel yönetim gideri da¤›t›m yüzdesi
bulun-mufl, esas üretim gider merkezlerinde oluflan toplam gider ile bu yüzde çarp›larak, her esas üretim gider merkezine düflen genel yönetim gi-deri miktar› hesaplanarak toplam gidere ulafl›l-m›flt›r. Araflt›rmada esas üretim merkezlerinin maliyetleri hesapland›ktan sonra, YBÜ maliyeti-nin Hastane maliyetine etkisi incelenmifl ve de-¤erlendirilmifltir.
Bulgular
Hastane ba¤›ms›z 7 blok ve 1 semt poliklini¤in-den oluflmaktad›r. Poliklinik hizmeti verilen branfl say›s› (acil dahil) 21, klinik hizmeti verilen branfl say›s› 22’dir.Hastane 2010 y›l› verileri Tablo 1’de sunulmufltur.
Hastanede 3 küvöz ve 1 aç›k yatak olmak üzere 4 yenido¤an (2. seviye ) ve 21 eriflkin yo¤un ba-k›m yata¤› (3. seviye) bulunan bir YBÜ bulun-maktad›r.
2010 y›l›nda yenido¤an yo¤un bak›mda 133 has-ta yatm›fl, 1’i ölmüfl, 131’i salah ile has-taburcu olmufl ve 1’i flifa ile taburcu olmufltur. Bu hastalar top-lam 758 gün yo¤un bak›mda yatm›fl olup, yatak doluluk oran› %52’dir. Yenido¤an yo¤un bak›m ortalama hasta yat›fl süresi 6 gündür. Eriflkin yo-¤un bak›mda ise 1145 hasta yatm›fl, 545’i ölmüfl, 296’s› salah ile taburcu olmufl ve 304’ü flifa ile ta-burcu olmufltur. Bu hastalar toplam 7832 gün yo-¤un bak›mda yatm›fl olup, yatak doluluk oran› %102’dir. Yetiflkin yo¤un bak›m ortalama hasta yat›fl süresi 7 gündür.
Toplam 25 yatakl› YBÜ’inde 2010 y›l›nda 1278 hasta 8590 gün yatm›fl olup, yatak doluluk oran› %100’dür. YBÜ Yatak Devir H›z› ise %51,12’dir.Hastane ve YBÜ maliyetleri Tablo 2’de sunulmufltur.Araflt›rmada; direkt, indirekt ve genel üretim giderlerinden oluflan Hastane top-lam maliyeti 119.919.010 TL. ve YBÜ hizmetle-ri maliyeti ise 6.112.864 TL. bulunmufltur. YBÜ hizmetlerinin maliyeti, Hastane toplam maliyeti-nin %5,09’u kadard›r.
Hastane toplam maliyetlerinin; %80,97’si direkt maliyetler, %5,72’si indirekt maliyetler ve %13,30’u genel üretim maliyetlerinden oluflmak-tad›r. YBÜ toplam maliyetinin ise; %84,61’nin di-rekt maliyetler, %2,07’nin indidi-rekt maliyetler ve
%13,30’nun genel üretim maliyetlerinden olufltu-¤u belirlenmifltir. Yine hastane direkt maliyetleri-nin %5,32’si, indirekt maliyetlerimaliyetleri-nin %1,85’i ve genel üretim maliyetlerinin %5,09’u YBÜ maliyet-lerinden oluflmaktad›r.
Hastane ve YBÜ toplam maliyetinin en önemli bölümünü personel maliyetleri oluflturmaktad›r. Personel maliyetleri Hastane toplam maliyetleri-nin %63,48’i,YBÜ personel maliyetleri ise YBÜ toplam maliyetinin %53,39’u kadard›r.
YBÜ gider oranlar› Tablo 3’de sunulmufltur.Tab-lo’da görülece¤i üzere, YBÜ ilaç gideri hastane ilaç giderinin %17,35’ni oluflturmakta ve en bü-yük orana sahip gider kalemi olarak ortaya ç›k-maktad›r.‹kinci s›rada %8,86 ile direkt ve indirekt personel giderleri; üçüncü s›rada ise %7,53 ile demirbafl amortisman giderleri yer almaktad›r. Afla¤›da görülece¤i üzere YBÜ ortalama hasta günü maliyeti 711,62 TL. ve Hastane ortalama hasta günü maliyeti ise 578,97 TL. bulunmufltur.
Hastane personellerinin %19,36’s› uzman hekim, %26,59’u asistan ve pratisyen hekim, %32,89’u hemflire-ebe-sa¤l›k memuru, %15,06’s› di¤er sa¤l›k personeli (diyetisyen, eczac›, psikolog, t›b-bi teknolog, t›bt›b-bi sekreter, t›b-biyolog, fizyoterapist vd.), %6,07’si de genel idare hizmetleri persone-linden oluflmaktad›r.
YBÜ’nde ise; Hastane uzman hekimlerinin %2,38’i, asistan ve pratisyen hekimlerinin
%5,20’si, hemflire-ebe-sa¤l›k memurlar›n›n %7,24’ü, di¤er sa¤l›k personellerinin %0,51’i ve genel idare hizmetleri personellerinin %5,06’s› hizmet vermektedir. Yani Hastane toplam perso-nelinin %4,61’i YBÜ’nde çal›flmaktad›r.
Hastanede genel olarak personel say›s›n›n ye-tersiz oldu¤u, ancak özellikle YBÜ’nde hekim ve hemflire personellerin oldukça yetersiz oldu¤u belirlenmifltir. Personel say›s›, maliyetleri önemli derecede etkilemektedir.
Hastane toplam geliri 97.201.288 TL. olup, Has-tane toplam gelirinin hasHas-tane toplam maliyetini karfl›lama oran› %81’dir.
Hastane YBÜ toplam geliri 4.629.168 TL olup, YBÜ toplam gelirinin YBÜ toplam maliyetini kar-fl›lama oran› %75’tir.
Tart›flma
Sa¤l›k hizmetlerinde maliyet çok önemlidir. Mali-yetin belirlenebilmesi için, verilerin sa¤l›kl› bir fle-kilde elde edilmesi gerekmektedir. Hastane üst yöneticilerinin maliyet kültürü konusunda bilinç-lendirilerek, bilimsel maliyet muhasebesi sistem-lerinin kurulmas› teflvik edilmelidir8. Bu sistemin kendisinden beklenen sonuçlar› verebilmesi için tüm hastane giderlerini türlerine göre s›n›fland›-ran, maliyet muhasebesi tekniklerine göre kay-deden, birim maliyete kadar indirgeyen ve bilgi-sayar a¤›na sahip bir muhasebe bölümü bulun-mal›d›r. Hasta maliyetini oluflturan tüm unsurlar›n bilgi yönetim sistemi içerisinde takip edilebilir hale getiril-mesinin, istendi¤i anda bir hastaya ait giderin ortaya konulabilmesinin sa¤lanmas› için gerekli düzenleme-lerin yap›lmas› gereklidir4. Araflt›r-ma yap›lan Hastanede bu sistemin kuruldu¤u belirlenmifltir.
Hastane maliyetlerinin büyük bir bö-lümünü personel maliyetleri olufltur-maktad›r. Araflt›rmam›zda; Hastane personel maliyetlerinin toplam mali-yetler içindeki oran› %63,48 ile bi-rinci s›rada yer almaktad›r. YBÜ maliyet kalemleri içinde yetersizli¤i-ne ra¤men persoyetersizli¤i-nel maliyetleri
bü-yük paya sahip olup, toplam YBÜ maliyeti içinde-ki oran› ise %53,41?dir.
Esa-to¤lu ve Ark. taraf›ndan yap›lan maliyet analizi çal›flmas›nda; ‹bni Sina Hastanesi’ne ait gi-derlerin % 54,09’u, Cebeci Hastanesi’ne ait giderlerin %51,58’i, Morfoloji Yerleflke-si’ne ait giderlerin %69,53’ü di-rekt personel giderlerinden oluflmaktad›r. Tüm hastaneler-de gihastaneler-derlerin önemli bir k›sm›n› direkt personel giderlerinin oluflturdu¤u belirlenmifltir9.Yine bir baflka araflt›rmada; toplam muayene maliyetlerinin %74,7 gibi büyük bir bölümü direkt personel maliyetlerinden olufl-maktad›r10.K›sakürek taraf›n-dan t›p fakültesi hastanesinde yap›lan bir araflt›rmada da en önemli maliyet kalemi olarak %52’lik bir oran ile personel maliyetleri bulunmufltur11. Araflt›rmam›zda YBÜ’nin di¤er önemli bir maliyet kalemi ise; ilaç maliyetleri olup, toplam YBÜ maliyeti içindeki oran› %21,41 hastane toplam ilaç maliyeti içindeki oran› ise %17,35?dir.Ayd›n ve Bako¤lu
2000-2007 y›llar›nda ‹stan-bul’daki e¤itim ve araflt›rma has-tanelerinde hasta bak›m maliyet-lerini inceledikleri araflt›rmalar› ile ‹nal ve arkadafllar›n›n araflt›r-malar›nda da ilaç maliyeti önem-li bir maönem-liyet kalemi olarak yer al-m›flt›r12,13.
Araflt›rmam›zda YBÜ yatak do-luluk oran› %100 bulunmufltur. Yi¤it ve A¤›rbafl taraf›ndan da hastane iflletmelerinde kapasite kullan›m oranlar›n›n maliyetlere etkisi araflt›r›lm›flt›r. Kapasite kullan›m oran›, bir hastanenin mevcut yataklar›n›n ne derece dolu olarak
kulla-n›ld›¤›n› ortaya koyan bir gösterge olup, maliyet-leri etkileyen faktörler aras›nda yer almaktad›r14. Araflt›rmam›zda, YBÜ yataklar›n›n tam kapasite kullan›ld›¤› görülmektedir.
Eren ve arkadafllar› taraf›ndan yap›lan bir arafl-t›rmada; YBÜ’nde takip edilen hastalarda enfek-siyonlar, postoperatif izlem için yat›fl ve uzam›fl yat›fl süresi artm›fl maliyetle iliflkili olarak bulun-mufltur15.Yine Yalç›n’›n maliyet çal›flmas›nda da hastane enfeksiyonlar›n›n hastane maliyetlerini büyük ölçüde16,Çelik taraf›ndan yap›lan bir arafl-t›rmada ise hastane beslenme hizmetleri maliye-tinin hastane maliyetlerini etkiledi¤i belirlenmifl-tir17.
Yo¤un bak›mda tedavi edilen bir hastan›n mali-yeti veya bir günlük malimali-yeti konusunda kesin bir rakam vermek zordur. Hastan›n hastal›¤›n›n flid-deti, çoklu organ yetersizli¤i olmas›, yafl› gibi fak-törlere göre de¤iflmektedir.Bir çal›flmada; yo¤un bak›mda ortalama kal›fl süresi 7.2 gün ve ortala-ma hasta bafl›na günlük ortala-maliyet 1017 Amerikan dolar› bulunmufltur18.Araflt›rmam›zda ise, YBÜ ortalama yat›fl süresi 6,5 gün ve YBÜ hasta gü-nü maliyeti ise ortalama 711.62 TL. bulunmufltur. Hac›evliyagil ve arkadafllar› gö¤üs hastal›klar› servisine yatan hastalar›n hastaneye yat›fl birim maliyetlerini hesaplamaya çal›flm›fllar ve yat›fl süresinin maliyetleri önemli derecede etkiledi¤ini belirlemifllerdir19. Yine Tan ve arkadafllar› taraf›n-dan hastane hizmetlerine maliyetlerin tahsisi kar-fl›laflt›rmal› olarak incelenmifl ve en ekonomik yöntemin k›sa hasta yat›fl süresi oldu¤u bulun-mufltur1.Yo¤un bak›mda bir hasta gününün nor-mal servistekilerden ortalama üç-alt› kat daha pahal›ya mal oldu¤u tespit edilmifltir. ABD’de tüm yatan hasta maliyetlerinin %20’si YBÜ’nden kay-naklanmaktad›r15. YBÜ’lerine hastaneye girifl ya-pan hastalar›n %5’i kabul edilmesine karfl›n, YBÜ’leri hastane bütçelerinin %20-25’ni olufltur-maktad›r20.Moerer ve arkadafllar› taraf›ndan ise , Almanya’da 51 YBÜ’nde bir maliyet çal›flmas› yap›lm›fl ve YBÜ maliyetlerinin ne kadar önemli oldu¤u ortaya konulmufltur21.
Sonuç ve Öneriler
Hastane ve YBÜ direkt maliyetleri, indirekt ve
ge-nel üretim maliyetlerine göre yüksek bulunmufl-tur. YBÜ maliyetinin, Hastane maliyetleri içerisin-de di¤er birimlere göre yüksek bir oranda oldu-¤u belirlenmifltir. Hastane ve YBÜ toplam mali-yetleri içindepersonel malimali-yetleri, yetersizli¤ine ra¤men en büyük pay› oluflturmaktad›r. YBÜ top-lam maliyeti içinde ilaç maliyeti ise ikinci büyük kalemi oluflturmaktad›r.
YBÜ hasta günü maliyeti Hastane hasta günü maliyetinden daha yüksek bulunmufltur. 2010 y›-l›nda hem Hastane hemde YBÜ gelirlerinin gider-lerini karfl›lamad›¤› belirlenmifltir.
YBÜ yataklar›n›n tam kapasite kullan›ld›¤› tespit edilmifltir.
YBÜ ve Hastanede bak›m kalitesi ve hizmetin et-kinli¤i gelifltirilerek s›n›rl› kaynaklar›n optimizas-yonu ve maliyetlerin kontrolü sa¤lanmal›d›r. Kaynakça
1. Tan S.S. et al. (2009) Comparing Methodologies for the Allo-cation of Overhead and Capital Costs to Hospital Services, ‹n-ternational Society for Pharmacoeconomics and Outcomes Re-search (ISPOR), Value in Health,Volume 12, Number 4, SS:530-535.
2. Baflkent Üniversitesi, T.C. Sa¤l›k Bakanl›¤› Refik Saydam H›f-z›ss›hha Merkezi Baflkanl›¤›, (2004) Ulusal Hastal›k Yükü Ve Maliyet-Etkililik Projesi, Maliyet Etkililik Final Raporu.
3.Çankaya ‹. (2006) Serbest Muhasebecilik-Mali Müflavirlik Sta-ja Bafllama, l.Cilt, Ankara.
4. Yi¤it Ç. ve ark. (2003) Gata E¤itim Hastanesinde Yatan Has-ta Maliyetinin Belirlenmesi, Gülhane T›p Dergisi 45 (3) SS: 233 -243.
5.Ocak S ve ark. (2004) Mu¤la Devlet Hastanesi Tomografi Üni-tesi Maliyet-Hacim-Kâr Analizi, Hacettepe Sa¤l›k ‹daresi Dergisi Cilt:7 Say›:1, SS: 3-38.
6.Thungjaroenkul P. And Kunaviktikul W. (2006) Possibilities For Cost Containment ‹n ‹ntensive Care, Nursing and Health Scien-ces, 8, SS: 237-240
7. Sa¤l›k Bakanl›¤›, (2011) Yatakl› Sa¤l›k Tesislerinde Yo¤un Ba-k›m Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esaslar› Hakk›nda Tebli¤, Resmi Gazete: 20 Temmuz 2011, Say›:28000.
8. Durukan S., Akar Ç., fiahin ‹. (2007) Seçilmifl Hastanelerde Karfl›laflt›rmal› Poliklinik Gider Yeri Birim Maliyetleri, Hacettepe Sa¤l›k ‹daresi Dergisi, Cilt:10, Say›:1, SS: 19-47
9. Esato¤lu A.E. ve Di¤erleri (2010) Ankara Üniversitesi T›p fa-kültesi Hastaneleri’nde Maliyet Analizi, Ankara Üniversitesi T›p Fakültesi Mecmuas›, 63(1), SS:17-27.
10. Karasio¤lu F. ve Çam A.V. (2008) Sa¤l›k ‹flletmelerinde liyet Analizi: Karaman Devlet Hastanesinde Birim Muayene Ma-liyetlerinin Hesaplanmas›, Ni¤de Üniversitesi ‹‹BF Dergisi, Cilt:1, Say›:1, SS:15-24.
11. K›sakürek M.M. (2010) Hastane ‹flletmelerinde Bölüm Mali-yet Analizi: CumhuriMali-yet Üniversitesi T›p Fakültesi Hastanesinde Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi ‹ktisadi ve ‹dari Bilimler
Der-gisi, Cilt:24, Say›:3, SS:229-256.
12.Ayd›n N. ve Bako¤lu R. (2011) Patient Care Costs in the Sta-te Training and Research Hospitals in ‹stanbul in Years 2000-2007, Procedia Social and Behavioral Sciences 24 SS: 1070-1089.
13.‹nal M.T ve ark. (2010) ‹ntensive Care Cost Analysis of Pati-ents with Acute Exacerbations of Chronic Obstructive Pulmo-nary Diseases from Two University Hospitals, Trakya Üniversite-si T›p FakülteÜniversite-si DergiÜniversite-si 27(4) SS:391-394.
14. Yi¤it V. ve A¤›rbafl ‹. (2004) Hastane ‹flletmelerinde Kapasi-te Kullan›m Oran›n›n Maliyetlere Etkisi: Sa¤l›k Bakanl›¤› Tokat Do¤um ve Çocuk Bak›mevi Hastanesinde Bir Uygulama, Hacet-tepe Sa¤l›k ‹daresi Dergisi, Cilt:7, Say›:2, SS: 141-162. 15.Eren O.Ö. ve ark. (2009) Yo¤un Bak›m Ünitesinde Hasta Ma-liyetini Etkileyen Faktörler, Selçuk T›p Dergisi, 25 (4) SS: 195-202.
16. Yalç›n A.N. (2008) Hastane Enfeksiyonlar› Maliyet Analizi, ‹.Ü.Cerrahpafla T›p Fakültesi Sürekli T›p E¤itimi Etkinlikleri, Hastane Enfeksiyonlar›: Koruma ve Kontrol, Sempozyum Dizisi No:60, SS: 15-22.
17.Çelik F. (2006) Hastane Beslenme Hizmetlerinde Direkt Ma-liyeti Etkileyen Faktörler ve Yaklafl›k Maliyet Analizi, Dicle T›p Dergisi, Cilt:33, Say›:2, SS:63-70.
18. Ero¤lu A. (2002) Yo¤un Bak›m Hastas›n›n Maliyeti ve Mali-yete ‹nfeksiyonun Katk›s›, Yo¤un Bak›m Dergisi 2 (Ek:1), SS:139-142.
19. Hac›evliyagil S. ve ark. (2006) Gö¤üs Hastal›klar› Servisine Yatan Hastalar›n Hastane Yat›fl Maliyetlerinin Karfl›laflt›r›lmas›, Toraks Dergisi 7(1), SS:11-16.
20.Gyldamark M.A. (1995) Review of Cost Studies of ‹ntensive Care Units: Problems With The Cost Concept, Crit Care Med 23, SS:964-972
21.Moerer O. Et al. (2007) A German National Prevalence Study On The Cost of ‹ntensive Care: An Evaluation From 51 ‹ntensi-ve Care Units, Clinical Care 2007, Vol 11 No 3, licensee BioMed Central Ltd., SS: 1-10
22. Haydarpafla Numune E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi ‹statis-tik Birimi, Sat›nalma, Eczane, Malzeme Depolar›, Ayniyat Depo-su, Personel Birimi, Gider Tahakkuk ve Döner Sermaye Say-manl›k Kay›tlar› (2010).
