YİTİRDİĞİM.Z T*
FARUK NAFİZ...
OKTA V AKBAL
C
a ğ alo ğ lu y o k u ş u n d a n aşağı i n iy o r d u , a ğ ı r a d ım l a r l a , v i t ri n le r e k a ç a m a k b i r göz a t a r a k . T ek b i r k işiy le s e lâ m la ş m ad ı, t e k bir kişi y o lu n u k e s m ed i, t e k b i r kişi o n u t a n ı m adı... B ir z a m a n l a r ı n en ü n l ü , en sevilen ş a i r iy d i o y s a . Ş iir leri o k u l b i t a p l a r ı n d a y d ı , en a z ın d a n ç e y r e k y ü z y ıl b o y u n c a b ü t ü n o r t a o k u l , lise ö ğ r e n c ile r in in e z b e r in d e y d i . B a şlas am şimdi size «H an D u v a r l a r ı » nı o k u y a b il i r im b a ş t a n b a ş a : «Yağız a t l a r kişnedi / Meşin k ı r b a ç şa k lad ı / B ir d a k ik a a r a ba / Y e r in d e d u r a k l a d ı » diye. Ya da «Ç ob an Çeşm e» sini «D erin d en d e r in e ı r m a k l a r a k a r / U z a k t a n u z ağ a ço b an ç eş mesi» diye, ya da «At» ı, «Bir g e m le b a ğ l a n a n yağız a t ş a h a k a lk ıy o r» u ..U n u t u l m u ş t u . O k u l k i ta p l a r ı n d a , b ir ç o k e d e b i y a t öğ ret- m mılorinin d ilındeydi. yine diz eleri e z b e r le t il i y o r d u belki, am a ç ağ ın ın g e r is in d e k alm ıştı. Ş i irle riy le , s a n a tç ı kişiliğiy le Niye bövle oldu ? H er s a n a tç ın ı n k e s in lik le e g e m e n liğ i ni d u y u r d u ğ u b ir d ö n e m v a r d ı r . Y ü k s e l i r y ü k s e l ir d o r u ğ a , en uç n o k t a y a Ya b i r s ü r e o rd a d u r u r , ya da hızla in m e y e b r s l a r O k u r ç a b u k b ık a r , değ iş ik lik, yenil ik ister. Z a m a n a ltü s t e d e r b eğ en ileri, y e r le ş m iş d e ğ e r l e r i , k a n ı l a n . B ir s a natçı di ren ir e otuz - k ırk yıl öncenin havas ında, geçer gi d e r o tu z • k ı r k yıl geriy e...
F a r u k Nafiz Ç e m b b s l y e tm iş bes y a ş ı n d a öldü . B ir v a p u r gezisine çık m ış, k a lp krizi y a k a l a m ı ş o n u y o lun y a r ıs ın d a . B ir şairin ü s t ü n e k a p a n m ı ş y a ş a m k i ta b ı n ın so n y a p r a ğ ı . E d e b j y a u m ı z d a k i e tk in liğ in i 1940'lsrdan beri y iti r m iş ti z a t e n . C u m h u r i y e t i n ilk s a n atç ı k u şa ğ ı, T a r a n c ı ’lar, K a n ı k ’lar, Ne- c a lig ir ie r . K ü l e b ı ’ler v b y e tişm işti, şi irde b ir beğen i d e v r i mi olmuştu. Hececilerim şiiri sığ bir lim anda sıkışıp kalmış
g “m il ere d ö n m ü ş l e r d i . Ç a m l ı b e l ’di en g ü ç lü s ü H ececil erin , hece v e znini b a ş a rıy la k u l la n m ış tı , o k a lıb a e n g in b i r d u y a r lık k a tm ı ş t ı. Dizeleri b e lle k le r d e y d i. 1940 a k a d a r s ü r d ü r d ü «güçlü şair» h a v as ın ı .. Nâzım H ik m et, N ecip Fazıl. Y ah y a K e m al'in v a r lığ ı bile o n u b ü s b ü t ü n ikinci p la n a i te m e d i, a m a 1940’tak i «Yeni Şiir» a k ım ıy la k o p u v e r d i y a ş a y a n e d e b i y a t d ü n y a s ı n d a n . ..
If'i’l seçimlerinde İstanbul milletvekili seçildi. lfl.îO'dc. 19ö4’de, 1957'de b i r daha bir dana.. Tam dört dönem İstan b u l'u temsil et ti B t'iik M'-clis'te. Kim ha tı rlar F a r u k Nafiz’in, hem de yıllar yılı lise öğretmenliği yapmış, eğitimci, yaza r, şair F a r u k Nafiz'in Meclis k ü rs ü s ü n d en hiç değilse anladığı bildiği konularda çıkıp etkili birkaç söz söylediğini? Hattâ Komisyonlarda «bir şeyler» yaptığını? Hayır F a r u k Nafiz tek partili dönemin sanatçı, yazar milletvekilleri gibiydi, aydan aya aylık alan, arada bir Meclis'te gö rünen bir kişi DP çıkmazlara girdiğinde, yanlış bata klık lara gö müldüğünde bile sezemedi, göremedi önceden bunu . En küçük b ir uyarma bile yapmadı, böyle bir şeyi aklın a bile getirmedi. B o
ğaz lokantalarında , kahv elerinde o turm ak, y a p r a k l a n dök ü len yol larda dolaşmak, o ka dar. Yeni şiirler yazsaydı. o y u n lar yazsaydı, hiç değilse çağdaş edebi yat üzerine eleştirmeler yazsaydı, a nıl arı
nı yazsaydı, kısacası «edebiyatçı» olarak bir şeyler yapsaydı bari!... O da yok ortada. B ir gölgeydi F a r u k Nafiz kendi şairlik anısını taşıyan. T am dö rt döneni, oııaltı yıl s ü rd ü milletvekilliği, bir tek kez sesi du yulmadı, ne olumlu, ne olumsu z bir şeye kalkışm adan,
sesini çık arm adan hattâ yazı, şiir de yayınlamadan...
F aru k Nafiz’den güzel şiirler kaldı edebiyat dünvam ıza Sa yıları çok değil, ama b ir şair bin şiir bırakm az ardında beş- on şiir veter adım yaşatm aya. Çamlıbel sağlığında vapt: bu seç m eyi, «Han D uvarları» adlı kitabında en güzel şiirlerini bir araya getirdi Zaman gerekli ayıklamayı yapar, bir avuç da olsa ağırlığı olan dizeler kalır yarına. H içbir değerli şair b üsbütün yok olup gitmez yaşam dan. Faruk Nafiz'in de en ka lıcı dizeleri b ir araya getirilir, yeniden basılır, şiirseverlerin kitaplığında yerini alır.
«Evvelâ köylülerden doğm abdır inkilâp» diyordu «Canavar» oyunun kahram anı Ahmet. Faruk Nafiz «Kuvvetle hak. Bu iki büyük düşm an yakında çarpışacak» diye bağırıyordu. A tatürk devrim inin en coşkulu yıllarıydı. Sonra herşey değişti. Çamlı- bel bıraktı devrim ci coşkusunu, hatta şairliğini . Boşa mı gitti bunca yıl, bunca zaman?... K im bilir belki de gizliden gizliye, yayım lam adan yazdı yazdı, bir takım yeni şiirler, oyunlar, ro m anlar... Belki de anılarını b ırak tı gelecek kuşaklara... Bilmi yoruz bunları... «Tarihe karıştı eski sevdalar» dem işti ünlü b ir şiirinde. F aruk Nafiz de tarih e karışri şimdi. Güzel dize lerini okurlarına b ırakarak...
