l i r iârih sahıfesi
D
ÜNKÜ gazetelerden birinde Sultan Abdülmecidin kızların- |
dan Seniha Sultanın mirasçılarının bedeli
60milyona varan §
emlâkinin iadesi hakkında mahkemeye müracaat eyledik- |
lerine dair bir haber okudum.
Kader, beni bu bedbaht ailenin =
menfadaki hayatını yakından takip edecek bir vaziyette bulun-
ldurduğu için Seniha Sultam da tanıdım.
Sultan İkinci Abdiilhamidin, en sözü geçen kızkardeşlcrinden |
biri idi. İkinci zevci Mahmut Celalettin Paşa ile oğlu Prens Sa- |
bahattinin Mutlakıyetle mücadele iciıı Avrııpaya firar etmiş ol- |
maları Seniha Sultanın İkinci
Meşrutiyetin
ilânına kadar göz =
hapsinde bulunmasını icap ettirmişti.
Mahmut Celalettin Paşa ile
Prens Sabahattin «Jön Türk»
ıteşkilâtım kurmamışlardır. «Jön Tiirk» teşkilâtının doktor İbra-
\hini Tem
o ,İshak Sükuti ile arkadaşları
tarafından kurulduğu
\malûmdur.
I
Mahmut Celalettin Paşa, cesur ve ateşz.eban bir adamdı, fa-
lkat İçtimaî ve siyasî ilimlerde oğlu Prens Sabahattin kadar de-
lrin
d e ğ ild i . \O zam an lard a A vru p ad a İk in ci A b d ü lh aın it id aresin e karşı iki teş- l
k ilâ t v a rd ı. B irin in başında A hm et R ıza b eyin b u lu nd u ğ u « T erakki ve r itti h ad -ı O sm an îı ce m iyeti k i sonra İttih at v e T e r a k k i olm u ştu r, d iğeri : de b a şın d a P ren s S a b ah attin in bu lu nd u ğu « A d em -i-M erkeziyet» ce m iyeti s idi. B irin ci «Meşveret» d iy e b ir gazete ç ık a r ıy o r . A d e m -i-M c rk e z iy ctçl- | lor de ««Osmaıılı•> g a zetesin i ç ık a r ıy o r la r d ı. P re n s S ab ah attin in etr a fın d a E daha ziy a d e ilim ad am ları to p lan ıy o rd u . İkinci M eşru tiyet ilân e d ild iğ i = /.aman h er iki ce m iyetin reis ve âzası an a va ta n a d önd ü ler. İttih at v c l T e ra k k i ik tid a r ı ele a ld ı, A vru p ad a P ren s Sab ah attin te şe k k ü lü n d e h u - l U m anlar arasın d a — H alil M enteş gibi — ka n aa tin i d eğ iştirerek İttih at \ v e T e r a k k iy e iııtisab ed en ler oldu.
P ren s Sab ah attin , m em leketin ancak (d esaııtra liza sy o n ) la k ıırlu la - \ ca ğ ın a in an m ış v e im an getirm iş olduğu irin içtih a d ın d a n u fa k b ir fe - \ d a k â rlık etm eğe ra zı olm u yo rd u . O ndan sonra İttihat v e T e ra k k i ile l P re n s Sabah attin arasın d a m üthiş b ir m ü cad ele b aşlad ı.
Sen ih a S u lta n ın ze v ci M ahm ut C elalettin Paşa P a ıis tc ölm üştü. Sultan ~ İk in c i A b d ü llıa m it baba oğlu p ataca b ü y ü k b ir ız t ır a r için d e b ır a k m ış tı. \ M u tla k ıy e t re jim in e son v e rild ik te n sonra bu sefer İttihat
vc
T e- \ ra k k i h ü kü m eti P ren s Sabahattin ! ve siy a setin e ta ra fta r o la n la rı y a ln ız : za ru re tte değil, ik id e birde v e rd iğ i idam k a ra r la r ı ile m em leketten k a ç - ; m ağa m ecb u r ed iy o rd u . \P ren s Sab ah attin m em leketi k u rta r a ca k olan n a z a riy a tın ı ta tb ik ede- b ilm ek için v a r ın ı yo ğu n u sarfetti. B ir gün ban a:
— B ir gazete ç ık a r m a k istiyoru m , fa k a t para y o k ... Evin gıcnluk : m a s ra fın ı dahi ted arikten âcizim .
D em işti v e bunu sö y le rk e n gü lü y ord u .
İttihat v e T e ra k k i, P ren s Sabah attin A v ru p a y a k a çtık ta n sonra ta- i r a fta ıla r ın ı «• (ak lilı-i -hüküm et« teşeb b ü sü yle y a k a la d ı, örfî m ah kem ed e :
mahlebin etti. \
D o kto r N ih at R eşat k açab ilm işti, fa k a t S a tv ct LÜ tfiler. S ıtk ıla r . Boş- ? u ak S ıtk ıla r . L ü tfile r , Ç e rk e z H asanlar, T e v fik lc r m üebbet hapse m ah- § küm ed ild iler. Hepsi perişan oldu.
P ren s Sabah attin de g u rb e tte h ayata gö zlerin i y u m ark en ta k a llu s : eden p a rm a k la r ın ın arasın d ak i u fa k bir T ü rk b a y ra ğ ın a son nefesin i : v e r e r e k öldiı.
Sen ih a Su ltan, ata biner, ava g id e r ve sert k o n u şm asın ı b ilen e rkek \ gibi bir k a d ın d ı. B ir gün birad eri Su ltan İkin ci A b d tilham id c bir m e- \ seleden d o la y ı k ız m ış : :
— E r k e k o lsayd ım , benim de senin gibi saltanatta h a k k ım o lurdu. ; D em iştir. Se n e le r sonra Sen ih a Su lta n ı N is’d e gördüm . K ü ç ü k oğlu \ P re n s L û tfu llah onu Paristcn g etirip H alife A b d ü lm ecid in (S in iy e ) deki \ kö şkıiııe b ır a k tı.
F â tih ’in, tam am en aleh getiren torun un u P ariste otelde oturtm ağa ini- i kân y o k tu . O hâlâ ken d in i sara y ın d a zan n ediyor, otel h izm e tçile rin i i «K alfa!» d iy e ç a ğ ır ıy o r , ko rid o rd a ra stla d ığ ı e r k e k le r için :
— H arem d airesin d e bu e rk e k le rin igi n e? Harem ağ ala rı n ered e? ? Ç ık a r s ın la r b u n la rı...
D iy e b a ğ ırıy o rd u .
B u gü n altm ış m ily o n lu k servetin in m uhakem esi y a p ılm a k ta olan Se- ; niha Su ltan için ölüm bir k u rtu lu ş saadeti oldu.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
