• International Communication Science
& Media Studies Congress
12-15 May 2014, Kocaeli/TURKEY
I. ULUSLARARASI
iLETi~iM
BiLiMi VE
.
MEDYA ARA TIRMALARI KONGRESI
~o
I
Kocaeli University·
FJU
Journalism & Mass communication=se
VOLGA
YAYJNCJLIK
Volga Yaymcll1k No: 10
ileti~im Dizisi 2
I. Uluslararasr ileti~im Bilimi ve Medya Ara~trrmalarr Kongresi Bildiri Kitabr - Cilt II
Editor: FOsun Alver 1. Baskr: May1s 2014 ISBN: 978-605-9981-00-2 ·
© 2014-Kocaeli Oniversitesi ileti~im FakUitesi
Bu kitabtn her tO riO yaym hakkt Kocaeli Oniversitesi ileti~im FakOitesi'ne
~ittir. Yazrh izin olmadan herhangi bir y6ntemle krsmen veya tamamen kopyalanamaz, r;oQaltrlamaz, daQrtrlamaz. Kaynak g6stermek ~artryla alrntr yaprlabilir.
Kitapta yer alan boiOmlerin tOm sorumlulugu, biilOm ba~mda a~1k
kimligi verilen yazar(lar)a aittir.
Yaym Yiinetmeni : Yusuf BUDAK
Giirsel Editor : Banu KO~OKSARA~
Sayfa Tasanm1 : YusufBUDAK, Banu KO~OKSARA~
Kapak Tasanmr : Yusuf BUDAK, Banu KO~OKSARA~
Baskr-Cilt : Gungor YILMAZ (~izgi Copy Center) Ata!Ork Bulvarr No:11 lzmit-Kocaeli Tel.: (0262) 321 10 40
VOLGA YAYINCJLJK
Adres Kad1kOy Mah.
Bagdat cad. ZOmrOt Sok.. No: 62 Kat: llzmlt I KOCAELI Telefon +90 262 32110 so
Fax +90 262 32110 40 Web www.vot.gayayincilik..com e-matl Jnfo@votgayayincllik.com
I.
Uluslararas1
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
·f. International Communication Science
&
Media Studies Congress
Kongre Kurullan
j
Congress Committee
Ba§kan
I
ChairProf. br. Fiisun ALVER
Ba§kan Yardimalan
I
Vice ChairProf. Dr. Nigar POSTEKi Yrd. Do~. Dr. Yusuf BUDAK
Gene! Koordinatiir
I
General CoordinatorDo~. Dr. Erne! KARAGOZ
Organizasyon Komitesi
I
Organisation CommitteeProf. Dr. Fiisun ALVER, Kocaeli Universitesi · Prof. Dr. Raul REIS, Florida.f!luslararasl Universitesi
Prof. Dr. Cern PEKMAN, Kocaeli Universitesi
·Prof. Dr. Nigar POSTEKi, Kocaeli Universitesi
Do~. Dr. Erne! KARAGOZ, Kocaeli Universitesi
Yrd. Do~; Dr. Kerirn KARAGOZ, Kocaeli Universitesi
Yrd. Do~. Dr. Yusuf BUDAK, Kocaeli Universitesi
Bilimsel Dam§ma Kurulu
I
Scientific Advisory Board!'r<;lf. Dr. Martin LOFFELHOLZ, Swiss German University-Asiaiilmenau University Of Technology
·Prof. Dr. Elisabeth KLAUS, Salzburg Universitesi
Prof. Dr. Fiisun ALVER, Kocaeli Universitesi
Prof. Dr. Raul REIS, Florida U/uslararas1 Universitesi
Prof. Dr. jeffrey WIMMER, Ilmenau Teknik Universitesi
Prof. Dr. Cern PEKMAN, Kocaeli Universitesi
Prof. Dr. Nigar POSTEKi, Kocaeli Universitesi
Prof. Dr. Mark Van HOECKE, Universiteit Gent
Do~. Dr. Erne! KARAGOZ, Kocae/i Universitesi
Do~. Mario DIAMENT, Florida U/uslararas1 Universitesi
Yrd. Do~. Dr. Martina THIELE, Salzburg Universitesi
Yrd. Do~. Dr. Kerim KARAGOZ, Kocaeli Universitesi
Yrd. Do~. Dr. Yusuf BUDAK, Kocaeli Universitesi
Yrd. Do~. Dr. Moses SHUMOW, Florida U/uslararas1 Universitesi
Dr. Riccarda DRiiEKE, Salzburg Universitesi
ii
]
NTERNA TIONAl
.
f9~~1
I.
Uluslararas1
ileti~im
Bilimi veMedya
Ara~t1rmalan
Kongresi
I. International Communication Science
&
Media Studies Congress
\l-l>>.«y)~l4,~U~.;tY
-(:eviri Komisyonu
f
TranslationAr§. Giir. Ali Murat VARLI Ar§. Giir. Ba§ak OZ~RIK~I
Ar§. Giir. Beril DiLCAN Ar§. Giir. Dileknur CEYLAN Ar§. Giir. iremcan GUNGOR
Diizenleme ve Redaksiyon
I
Editing and RedactionYrd. Do~. Dr. Ozgiir VELiOGLU Ar§. Giir. Aysel ~ETiNKAYA
Ar§. Giir. Ba§ak OZ~ARIK~I
Ar§. Giir. Beril DiLCAN Ar§. Giir. Burcu KAHRAMAN Ar§. Giir. Deniz KEBA Ar§. Giir. Dile k CEYLAN Ar§. Giir. Ebru TURANLI Ar§. Giir. Evren DOGAN Ar§. Giir. iremcan GUNGOR Ar§. Giir. Seda ERGUL Ar§. Giir. ~efika YURDAKUL Ar§. Giir. Zeynep VARLI GURER
I.
Uluslararas1
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
·/.International Communication Science
&
Media Studies Congress
30 Mart 2014 Yerel
Se~imlerindeAKP ile CUP istanbul
Biiyii~ehir
Belediye
Ba~kanAdaylanmn iletilerinin Turk
Basmmda incelenmesi
ihsan KARLJ, Yrd. Do~. Dr., Kocae/i Vniversitesi, ileti§im FakUltesi, Gazetecilik BO/iimU, Tiirldye, ihsankarli@yahoo.com
Giirsoy DEGiRMENCiOGLU, Yrd. Do~. Dr., Kocaeli Oniversitesi, ileti#m Fakii.ltesi,
Gazetecilik BiiliimU, Tiirkiye, gursoyl978@yahoo.com
OZET Tiirkiye'de artan gof harekederiyle birlikte ozellikle 19BO'li y1llardan sonra yerel politika daha da Onem kazanmi§tlr. Yerel sefim ~all§malannda1 adaylann kentlerle ilgili ortaya koyduklan projelerinin yam sEra konu§malannda iilke giindemine dair iletiler sunduklan da gDriilmektedir. (:ah§mada1 30 Mart 2014
Yerel Sefimlerl'ne y!Jneiik 1 Mart ile 29 Mart 2014 tarihleri arasmda Yeni $afak,
Hiirriyet ve Cumhuriyet gazetelerinde iktidar partisi Adalet ve Kalkmma Partisi
(AKPJ ve ana muhalefet part:isi Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) istanbul Bilyiik$ehir Belediyesi ba§kan adaylanmn iletilerinin incelenmesi amaflanmr§trr. Farkll yaym politikalanna sahip alan bu gazetelerde, adaylann
iletilerine hangi oranda yer verildi§i ve adaylann konu§malanyla kendileri ifin
nasrl bir imaj olu§turduklan da saptanmaya fUil§Ilml§tlr.
Anahtar Kelimeler: Siyasa/ ileti~im, yerel se(_;imler, siyasal imaj
Examining the Messages of AKP and CHP Candidates of Istanbul
Metropolitan Municipality Mayor in The Turkish Press on March
30th, 2014 Local Elections
Abstract With the increasing movement of migration in Turkey, especially after 1980's the local politics has become more il!lportant 1~ the campaign of local elections, candidates who present their projects about the city and country agenda in their messages are also seen as well. In the stud$ for 30 March 2014 local elections between March 1 and March 29~ 2014, it is aimed to examine the messages of candidates of Istanbul Metropolitan Municipalit;y, belonging to the ruling party justice and Development Party (AKP) and the main opposition party Republican Party (CHP) in Yeni Safak, Hurriyet and Cumhuriyet newspapers. These newspapers, having different editorial policies, it is aimed to determine the rate of messages of candidates and how create an image for themselves.
Keywords: Political communication, local elections, political image
]
NTERNAJIONAL
· foS
!l}~
I.
Uluslararas1
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
•
~J!=.~·
/.
International Communication Science
&
Media Studies Congress
312
\~·\SM>1itlt.o,~V
GiRiS
Siyasette demokratik kiiltiiriin i~leyi~i ve devam1 i9in yerel seyimler giiniimiizde iinemli bir rol oynamaktadrr. Yerel yiinetimlerin belirlendigi bu se9imlerde seymenler, siyasal partilerin aday giisterdikleri ki~ilerin ~Jdigi ozelliklerin yam srra ortaya konulan projelere ve hizmet anlayi~rna yiinelik d~iince ve deger yarg!larrndan da
etkilenmektedir. Kamu hizmetlerinin vatanda~lara en yakm ~ekilde sunuldugu yerel yiinetim anlayi~I, bu nedenle seymenlerin gene! se9imlerde izledigi oy verme
davram~larmdan farkhhk giistermektedir. Yerel yiineticilerin sunduklar1 projeler ve geryekle~tirmeyi vaat ettikleri hizmetler se9men tercihlerini etkilerken, se9im siirecinde siyasal partiler arasmda y~anan, giincel siyasi, ekonomik ve sosyal geli~meler
iizerinden ilerleyen tarti~malar da oy verme davrani~Im etkilemektedir.
Siyasal partiler yerel seyimlerde elde ettikleri b~ari ya da b~ansizhklari, gene! se9imler i9in bir giisterge olarak giirmektedirler. Se9im stratejilerinin belirlenmesinde mikro diizeyde oy oranlarrna ili~kin ayrrn!Ih veriler sunan yerel seyilnler, bu anlamda siyasal partiler i9in biiyiik iinem ~rrnaktadrr. Bu baglamda Tiirkiye niifusunun yakla~Ik
be~te birinin ya~adigi istanbul'daki biiyiik~ehir belediye b~kanhg1 se9im siireci, siyasal parti ve adaylarm rakiplerine kar~I psikolojik iistiinliik saglayabilecekleri bir "se9im arenas!" olarak degerlendirilmektedir. Bu nOdenle kentin biiyiik~ehir belediye ba~kanhg1 i9in yan~an adaylann halka sundugu iletilerin ve olu~turduklar1 imajlarm medya tarafmdan kamuo)'Wla ne ~ekilde aktanld@ iin plana 9Ikmaktadir.
Tiirk siyasal ya~amrnda !2 Eyliil I 980 asker! miidahalesinin ardmdan siiregelen yerel seyimlerin, merkezi iktidarlar1 da belirleyen bir rol oynadigi giiriilmektedir. Ozellikle !989, !994, 1999, 2004 ve 2009 y!lmda yap!lan yerel se9imlerin bu anlamda iinem
ta~Jdigi da bir ger9ektir. Yerel yiinetimlerde b~ar1h alan partilerin, TBMM'de de 9ogunlugu elde ettikleri y~anan siireyle giiriilm~tiir. Bu baglamda 30 Mart 2014 tarihinde yap!lan seyimler, "yerel se9im" kimligi ta~Imasma ragmen, AKP ve CHP'nin istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi ba~kan adaylarmm sundugu iletilere yiinelik haberlere,
9ah~mada analize tabi tutulan gazetelerde az say1da yer verilmesi, yah~manrn problemi olarak ortaya konulmaktadrr.
Bu yah~manrn teorik biiliimiinde, gene! anlamiyla siyasal ileti~im siireci anla!Ilarak, yerel seyim siirecinde adaylarm konu~malanyla kendi imajlarrn1 nasi! tasarladiklari iimekleriyle ele almmi~!Ir. 30 Mart 2014 yerel seyim yar1~rnda AKP ve CHP'nin istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi ba~kan adaylar1 Kadir Topb~ ve Mustafa Sangiil'iin basm iizerinden sundugu iletiler i9erik analizi yontemi kullanilarak incelenmi~tir.
l.
SiYASAL iLETiSiM SURECi
Siyasi ileti~im temel diizeyde ele ahnd1gmda "Siyasal aktiirlerin belli ideolojik amaylanm, belli gJUplara, kitlelere, iilkelere ya da bloklara kabul ettirmek ve gerektiginde eyleme donii~tiirmek, uygulamaya koymak iizere 9e~itli ileti~im tiir ve
~o
I·~"''"'""""
FlU
1-·-~
I. Uluslararas1
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
/.International Communication Science
&
Media Studies Congress
tekniklerinin kullamlarak yapiimas1" ~eklinde tammlanmaktadrr (Aziz, 2007, ss. 3-4: Damlapmar ve Bale1, 2014, s. 32). Diger bir deyi~le siyasal ileti~im, siyasal aktivitenin kendisi kadar eskidir ve bu ileti~im tiirii, modem toplumlarda oldugu gibi, Antik Yunan ve Roma'nm da bir par9asm1 olu~turmaktayd1. Diinya tarihinde her diinemde siyasi liderler kendilerini toplumdaki gruplara anlatmak ve rakiplerinin kar~1smda halkm destegini saglamak i9in ugrn~ vermi~lerdir. Tarihsel siire9te siyasal ileti~imin yiinii aguhkh olarak, liderlerden halka dogru tek bir yiinde ger9ekle~mi~tir (Lilleker, 2013, s. 15). Arae!SlZ siyasal ileti~imin en eski ve elkin iimegini halk toplantiiar1 olu~turmaktad1r. Siyasal kampanya yiiriitenler sokaga 91k1p i~9ilerle ya da farkh gruplarla toplantiiar diizenleyerek konu~malar yapm1~lardrr (Lilleker, 2013, s. 17). ileti~im, hayatm her alanmda oldugu gibi, bilimden sanata, edebiyattan hukuka, tarihten eograf'yaya, ekonomiye ve ka91mlmaz olarak siyasete dahil alan bir siire9tir. Siyasal ileti~im, sadeee se9im diinemlerinde iin plana 9lkan bir kavram olsa da siyasetin biitiin mekanizmalarmda yer alan veya almas1 gereken, ihlal ve ihmal edilemeyeeek bir siireee i~aret etmektedir. Her siyasal ileti~im siireeinin iinemi, tarihten giiniimiize diinyada ve Tiirkiye'de giderek artmakta ve ili~ki kurdugu tiirn disiplinlerle birlikte yeni kavramlar, kuramlar, tanrrnlar, tarll~malar ve yakl~1mlar1 giindeme getirmektedir. Siyasal ileti~im;
siyasette hizmetten kimlige, bireysel ve toplumsal alg1lamadan siyasal bilgilenmeye, kampanya siireeinde siyasal ikna etmeye, siyasal kiiltiiriin olu~umundan toplumsall~maya ve siyasal ileti~im politikalarmdan kitle ileti~im ara9larma kadar yapiian ineelemelerde temel lart1~ma ve ara~!lrma alanlarmdan birini olu~turmaktadrr
(Dam lap mar ve Bale!, 2014, s. 31 ).
Siyasal ileti~im, siyasal siire9ler ile ileti~im siire9leri arasmdaki ili~kileri ele alan ar~!lrmalar1 ve disiplinleraras1 yakla~1mlar1 kapsayan akademik bir alan olarak da degerlendirilmektedir (Mutlu, 1995, s. 304; Damlapmar ve Bale!, 2014, s. 35). Siyasal ileti~im siireeinde, siyasal ileti~imeiler bir aktiir olarak, se9im kampanyas1 gibi kavramlarm sadeee belli boyutlarm1 degil, tiirn boyutlarm1 anlayan ve degerlendirebilen, ileti~im ve siyaset bilgisini sentezlemi~, mesleki kOke"n itibariyle organizatOr, gazeteci, halkla ili~kiler uzman1, akademisyen veya reklame!llk gibi alanlardan gelen ki~ilerdir (B19akp ve K1h9, 2012, s. 42; Damlapmar ve Bale!, 2014, s. 31). Siyasal ileti~im iizellikle aday imaj1 baglammda ki~isel faaliyetlerle ilgili olsa da, olgu ve siire9 olarak
te~kilath, kurumsal bir yap!lanmay1 gerektirmektedir (Damlapmar ve BalC!, 2014, s. 35).
Se9im kampanyalarmda partiler ve adaylar, uyguladlklan ve uygulanmas1 gereken politikalarm1, muhalefet partilerinin yaptlklar1 olumlu ve olumsuz 9ah~malar gibi konularla ilgili bilgileri se9menlerine vermektedir. Biiylelikle vatand~lann tercihlerine 1~lk tutulmaya 9ah~1lmaktadrr. Bilgi verme amaemm yanmda kampanyalarda se9menler 9e~itli mesaj ve ikna teknikleriyle herhangi bir aday veya parti lehine eezbedihneye 9ah~1lmaktad1r. Aynea kampanya yiiriitmek suretiyle se9menlerin oy verme motivasyonlar1 harekete ge9irilerek parti veya aday lehine her tiirlii 9ah~ma i9in seferber ohnalan ama9lamnaktad1r (Kalender, 2000, s. 91 ).
]
NTERNATIONAl
fo~ffi~
I.
Uluslararas1
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
•··;"';::::".:;:.'···
/.International Communication Science & Media Studies Congress
314
1~ I~M>y}~l4,11¢u•li,/T(.>~V
Siyasal ileti~im alam, siyaset iizerinde potansiyel olarak dogrudan ve anlamh etki
yaratacak mesajiarm hazrrlanmasi, yol1anmast, almmast ve dagittlmast iizerine
kuruhnaktadrr. Bu mesajlarm gonderen ve gonderileni politikacllar olabilecegi gibi, gazeteciler, y!kar gruplarmm temsilcileri, ozel veya kamusal kimlikler, orgiitlii veya orgiitsiiz bireyler olabilmektedir. Burada kilit nokta, soz konusu mesajlarm dii~iinceler,
inanylar, davram~lar ve gruplar iizerinde anlamh bir etkisinin olmasrdrr (Graber, 1993,
s. 305: Arsan ve Can, 2009, s. 86).
Siyasal ileti~im siireci sadece seyim kampanyasr donemiyle smrrh degerlendirihnemelidir (Baler, 2003, ss. 157-158; Damlapmar ve Baler, 2014, s. 36).
Siyasal ileti~imin boyutlarmr, sevim donemlerinde siyasal kampanya ve seyim dr~r
zaman olarak iki farkh baglamda ele ahnak gerekmektedir. Seyim donemi
geryekle~tirilen siyasal kampanya ileti~imi, profesyonelle~me baglammda siyasal rekabette iistiioliigiin kuruhnasr siirecinin b~rol oyuncularmdandrr (Uztug, 2004).
Siyasal kampanyalann dr~mda giiniimiizde siyasal partilerin siyasal ileti~imi; profesyonel anlamda seymenlerle, halkla ili~kiler siirecinin yonetilmesi alanmda da kullandrklan goriihnektedir. Yeni ileti~im teknolojilerinin geli~mesi, siyasal kampanya siirevleri ve sonrasmdaki faaliyetlerin boyutlarrm da degi~tirmi~tir. Kampanyalar ve siyasal ileti~im, teknolojiyle birlikte yon degi~tirmi~, partiler yeni ~artlara gore uygulamalarmr ye~itlendirmi~lerdir. Siyasal partiler ozellikle radyo ve televizyonun yam srra giiniimiizde profesyoneller aracrhgryla sosyal payl~1m sitelerinden de yararlamnaktadrrlar.
Siyasal ileti~imin ilk donemlerine bakrlrrsa gazetelerin yam srra siyasetyilerin radyoyu da temel ileti~im aracr olarak kullandrklan bilimnektedir. Aynca modem yagda diinyamn birvok yerinde siyasetviler, televizyonu da kitlelere ul~mak amacryla kullanmaktadrrlar. Omegin 2003 'te Irak Sav~r srrasmda Amerikan hiikfuneti Arapya bir haber kanah kurarak Ortadogu'da destek saglamaya yah~mr~trr (Lilleker, 2013, s.
19). Diger taraftan Nazi Almanyasr'nda, Stalin'in yonettigi Sovyetler Birligi'nde ve Sovyet kar~rtr sav~ filmlerinin yDkya yaprldrgr Hollywood'da politik mesajlarm verilmesi, televizyonun bir siyasal ileti~im aracr olarak kullamlmasrm saglamr~trr. <;oguna gore siyasi kampanyalann yaprh~ ~ekli degi~mi~tir. Aynca internet ve 7 giin 24
saat sunulan haberler sayesinde diinyanm biryok iilkesinde toplumlar siyasi kampanyalar hakkmda daha 90k bilgi sahibi ohnakta ve adaylarr daha yakmdan tanrma imkiinmr elde etmektedirler (Coleman, 2003: Lilleker, 2013, s. 20).
ileti~im teknolojilerinin geli~imi ve yeni medyada kullanllan uygulamalarla birlikte siyasal partiler, ozellikle liderler, kendilerinin "marka ki~ilik" olarak sunulmasr konusunda profesyonel yah~anlardan ve imaj tasarJmcrlarmdan yararlanmaktadrrlar.
~ol
... ,, ... ..,
no
]C
NTEsRNmATIONsALI.
Uluslararas1
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
CONGRESS
/.International Communication Science
&
Media Studies Congress
·~:::c,~.·~·
---~---1.1. Siyasal ileti~im Siirecinde imaj Tasarimi
Giiniimiizde siyasal ileti~im uygulamalarmda siyasi kampanyalann yam sna, parti liderlerinin ve siyasal aktorlerin de imajlarmm olu~turulmas•; toplum nezdinde hu
ki~ilerin hirer kanaat onderi ve itihar sabihi olahilmeleri onem ~Irnaktad1r. Bu haglarnda siyasal ileti~im siirecinde imaj tasarnnmdan habse1meden once "imaj" kavrammm tanunlanmasi gerekmektedir. imaj kavrarnmm konuyla ilgilenen uzmanlar tarafmdan farkh tammlarmm yapiid•g• goriilmektedir.
Bu tammlardan hirine gore imaj; 9e~itli kanallardan -reklamlardan, dogal ili~kilere, i9inde y~amlan kiiltiirel iklimden, sabip hulunulan onyargilara kadar- elde edilen hilgi ve verilerin hir degerlendirmesi olarak ifade edilmektedir. imajm daba anla~IIahilecek
hir diger tammmi da Gartner yapm1~trr. Gartner'e gore imaj, "hir dizi hilgilenme sonunda ula~IIan imge"dir (Tolungii9, 1999, s. 21; YIIdiz, 2002, s. 24). Lilleker'e gore
ise "imaj; bir siyasi Iiderin, adaym ya da organizasyonun dt~a dOnfik sunumudur.
Zihinde var olan hir yapidir, fakat izleyicinin hirey ve organizasyon davrani~Iarmi 90ziimlemedeki giicii iizerinde ·~ekillenmektedir ve izleyicilerin hirey ve orgiitlerin medyada yer almasmdan ve ileti~imde kullandlidan usul ve tarzlardan nasii etkilendikleri ile ilgilidir" (Lilleker, 2013, s. 129).
Aday imajmm olu~turulmasmda hazen yoktan hir imaj yarati!digi goriiliirken; adayda da var olan olumlu ozelliklerin one 9Ikar1hp helirgin hale getirilmesi, digerlerinin ise geriye 9ekilmesiyle de yapiimaktadrr. imajm sabte veya dii~ Uriinii olmas1 ~art degildir. Adaym ki~iliginden ve fiziksel yapiSlndan tamamen farkh hir imaj 9ah~masmm etkisiz hatta zararh olahilecegi de goz oniinde tutulurken; lider imajlarmm, ilgili mesaj ve sloganlarla uyumlu olmas1 gerekmektedir (inceoglu ve Ozerkan, 1997, s. 116). Diger taraftan imaj, d1~ goriiniimden ha~larnakta, davrani~lar, dii~celerin d1~a virrumu ve
konu~malarla ~ekillenmektedir (Rigel, 2000, s. 240).
imajm siyaset9iler tarafmdan henimsenmesi ilk olarak halkm siyasetten geni~ 9aph olarak uzakl~maya h~lamasiyla, ikinci olarak da medyanm iinlii ki~iliklere
yonelmesiyle h~lami~trr. Kamuya psikolojik a91dan ula~mak ve medyada yer hulahilmek i9in siyaset9iler, karakterleriyle ilgili olarak normalde ozel hayat smrrlar1 i9inde kalmas1 ve konu d1~1 olmas1 gereken yonleri iizerinde durmaya ha~lami~lardrr
(Lilleker, 2013, s. 130). Siyasal adaym helirli hir kimlik tammlamasi ve ona hagh konumlandirmayi tammlamasi son derece onemlidir. Kimligin planlamp uygulamaya ge9mesi a~amasmda ileti~im, hem mesaj ~IYICI hem de mesaj olu~turucu hir kaynak olarak temel hir role sabip hulunmaktadrr (Uztug, 2007, s. 53). Ki~isel imajm yonetimi, ayu• kurumsal imaj yonetimi gihi etkili hir kimlik tanimlarnas•yla h~lamah ve siyasal aday oncelikle payda~larm1, etkilemek istedigi ilgili 9evreleri tanrrnlayarak hedeflerini
ol~1mmahdrr (Uztug, 2007, s. 54).
Teknolojiyle birlikte yeni icatlarm ortaya 91kmas1 ve fotografin hasmda kullanilmasmm ardmdan gelen televizyon 9ag1, goriintii diinyasmm geli~imiy le hera her imaj kavramm1 da giindeme getirmi~tir. imaj 9ah~malari, h~lang19ta dogrudan veya dolayh olarak
]
NTERNATIONAL
~~ills~
I.
Uluslararas1
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
•-·~~=-,.;::"·
/.International Communication Science
&
Media Studies Congress
316
ll·1~M>t:WH, >:.><..,j;.'lU~~£1
siyasi aktorler tarafmdan yiiriitiiliirken, giiniimiizde "imaj dan1~manlan" olarak adlandmlan profesyoneller tarafmdan yapdmakta ve se9menlere yeniden iiretilmi~
siyasi imajlarla ula~IImaktadir (Ozel, 2009, s. 170). Ozellikle televizyonun her eve ginnesi, gazete ve dergilerin yaygml~arak renklenmesi, siyasetteki imaj kavrarmm
etkinle~tiren diger etkenler arasmda yer almaktad1r. Televizyon kullammmm
yaygml~masmdan sonra se9ilen b~kanlarla oncekiler arasmda ciddi bir giizellik fark1 bulunmaktadrr. Ozellikle Amerika'da televizyon oncesi 9agda ya;,.i 1800'lerde Ba~kan alan William Harrison ya da Abraham Lincoln ile 1950'lerden sonra se9ilen B~kanlar Kennedy, Lyndon B. Johnson, Gerald R. Ford, Jimmy Carter, Ronald Reagan, Baba Bush, William Clinton, Ogul Bush'la kar~IIa~tmldigmda onemli farkhhklar goriilmektedir (Gevi~, 2008, s. 1; Ozel, 2009, s. 174). Televizyonun yaygm olarak kullamlmaya b~lanmasiYla birlikte ba~kan adaylan bir anda kitlelerle yiiz yiize gelmi~;
adaylann se9menlerin ekranlardan ikna edilebilmesi i9in ciddi anlamda profesyone1 siyasi ileti~im dam~manlarma ihtiya9 duymalan da onem kazanmi~!Ir.
Ote yandan Amerikan siyasetinde Beyaz Saray gorev1i1eri siirekli olarak medyanm ba~kan. hakkmda 9izecegi portreye kendi istedikleri bi9imi vermeye 9ah~maktadirlar. Devlet yonetimi siirekli bir halkla ili~kiler 9abas1 olarak goriilmektedir. <;:e~itli hiikfunet dairelerinden yapdan a91kJamalar onceden denetlenerek Slki bir e~giidiimden
ge9irilmektedir. Basm toplan!Ilari Ba~kan'm gorii~lerini yaymak i9in kullamlmakta, her muhabir toplan!Iya almmamakta, sorular onceden belirlenmektedir (Keane, 1993, ss. 99-100). Muhabirler ile b~kanlarm basm dam~manlarmm sorularm hazirlanmasi ve sorulmas1 ~eklinde ka~Ihkh bir an lay I~ i9inde i~birligi yap!Iklan da dikkat 9ekinektedir. Haberdeki siyasal imajlann kontroliiniin siyasetin ba~hca hedeflerinden biri de oldugu a9Ikt1r. Halkla ili~kiler uzmanlarmm 90gu b~arih imaj iiretiminin ii9 hususu i9erdiginde
-go~ birligindedirler:
L Dinleyiciler i9in, el altmdaki konu hakkmda dii~iiniirken kullamlmak iizere basi! lema veya mesaj hazirlamaktrr. Buna mesaj diizenlemesi denilmektedir. 2. Onunla yan~an mesajlardan daha dikkat 9ekici goriinecek ~ekilde bu mesaj1
biitiin ileti~im kanallarma yaymaktrr. Buna mesajm goze \'arpicihgi ad1 verilmektedir.
3. Mesaji, insanlara ul~t1gmda kabul edilecek ~ekilde giivenilirlik tuzaklanyla sarmalamak, "mesajm giivenilirligi" olarak adlandmhr (Bennett, 2000, ss. 163-164).
Tiirk siyasal ya~ammda ise 12 Eyliil 1980 askeri miidahalesinden sonra Anavatan Partisi'nin kuruculugunu iistlenen, 1983 ile 1987 se9imlerinde iktidara gelerek
B~bakanlik yapan "Turgut Ozal imaj1"nm yara!Ilmasmda "ingilizce", "bilgisayar", "korku" ve "hayal" dort anahtar sozciik olmu~tur. Ozal, halkm yabanci dil saplantismi
yakalam1~, 9ag1 yakalamakta da bilgisayarh doneme ge9i~e onayak olmu~tur. 12 Eyliil oncesi donemde a~m liberalle~me ve para kazanmak i9in her ~ey miibahtrr anlayi~Iyla da, tiiketim hayalleri koriiklenerek, yeni bir imaj yara!Ilmi~trr. Ozal'm pijamalarla evde
dol~mas1, gazetecilere e~ofmanla poz vermesi, mayoyla fotograf 9ektinnesi gibi
~ol
""""""""'"'
nu
1-·--~ 0]C
NTEsRNmATIONsALI.
Uluslararast
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~ttrmalan
Kongresi
CONGRESS
I. International Communication Science
&
Media Studies Congress
•--.::::=~;.""---goriintiileri, gazetelerin biririci sayfalannda yer ainu~ ve bOylece kendinden soz ettirrneyi ba~anm~trr. 'En 90k konu~ulan en 90k tutuland1r' dii~iincesi sayesiride Ozal'm imaj tasanme~lar1 b~any1 yakalam1~lard1r (Rigel, 2000, s. 243). Ozal'm liliimiiniin ardmdan cmnhurb~kan1 alan donemin B~bakan1 Siileyman Demirel'iri ardmdan Tiirkiye'nin ilk kadm ba~bakan1 olan Tansu <;iller, s1k slk Giimriik Birligi'nden soz ederek, yabanc1 kurulu~ adlan, ozel k1saltmalar kullanarak, bilgisayar ve ekran gosterileriyle basma baz1 proje sunumlar1 yaparak, Ba!lh ve modem bir imaj
olu~turmu~tur. <;iller, giyim tarzmda klasik ve spor kryafetleri tercih etmesiyle ol9iilii bir Ba!lhhk sergilemi~tir (inceoglu ve Ozerkan, I997, s. II?). <;iller'in imaj faaliyeti kapsammda ozen gosterdigi bir diger ozellik de atak ve dinamik ba~bakan imaj1
olm~tur. <;iller 90k h1zh yt!riimekte, basamaklan adeta ko~arak 9lkarak, iilke sonmlar1yla b~ edebilecek giice ve enerjiye gondenne yapm1~trr. Enerjik goriinmek, Amerikan ba~kanlanmn dan1~manlarmm ozel olarak onerdikieri yontemlerden biridir (inceoglu ve Ozerkan, I997, s. I IS). imaj konusunda Tansu <;iller'iri d1~mda on plana. 91kan liderlerden biri de; Tiirk siyasi tarihinde onemli aktorlerden biri olan Biilent
Ecevit'tir.
Biilent Ecevit, mavi gomlek ve beyaz giivercinleriyle im;Vm onemirii 90k onceden bilen siyasal · aktorlerden biriydi. Ancak bu, ki~isel bir irnaj faaliyetiriden 90k, partinin ideolojisini arumsatmay1 ama9layan bir "simge" kullanrrmm olu~turmu~tur. Mavi gomlek, partinin, mavi yakahlarm arkasmda oldugunu, giivercin ise ozgiirliige ve aydmhk yannlara giden yolun partiden ge9tigini anunsatmay1 ama9hyordu. Giiverciri daha soma, parti amblemi olarak da Demokratik Sol Parti'niri (DSP) semoolii olarak
yerle~mi~tir. Ecevit'in kasketi, imaj amac1yla se9ilmemi~ olmakla birlikte, kendisinin ve partisinin irnaj1yla biitiinle~tirildigiriden, d1~ar1dan yakl~tmlml~trr (inceoglu ve Ozerkan,
1997, s. I I9). Giiniimiizde partiletden daha fazla Ianman siyasi liderler, verdikleri sozlerle, birbirleriyle yap!lklar1 tartl~malarla, ilanlarla, afi~lerle, mitinglerde yaptlklar1
konu~malarla se9irn oncesi halka ula~maktadrrlar. Birikirn, vizyon, sezgi, yara!lcdlk, duyarhllk, degi~irni yonetme ve cesare! gibi toplmnsal talepleri temsil edebilecek ozeiJiklere sahip, canh ve enerjilc ki~iJikieri temsiJ eden liderJer, se9irn oncesinde kampanya ve lider hakkmdaki nesnel ger9eklerden 90k, se9menin kendi alg1larm1
ka~dayan imaj 9ah~malar1yla birlikte politik mesajlar da vermektedirler (Ozel, 2009, s. I 73). Se9menler, parti programlarma ve se9irn bildirgelerine bakrnaks1zm liderlerin imajlanna, kirnlilclerine, toplmnsal benlikte yer etmi~ birtak1m kriterlere bakarak da oy vermektedirler.
2. TlrRKiYE'DE YEREL SE<;iMLER
"Yerel yonetim" uygulamas1 Avrupa'da ortaya 91krn1~trr. Ama Eski Yunan'daki, Roma' daki kent yonetirni, Bizans'ta ve Orta9ag islam iilkelerirideki belediye yonetimleri modem yerel yonetirnlerin kaynag1 degildir. <;agd~ yerel yonetirniri aynt edici ozelligi kendi b~ma olmay1p, merkezi yonetirnle birlikte ama ondan ayn olmas1drr. Yerel yonetirn bu 9er9evede mali ve idari ozerkligi bulunan bir yapmdan
olu~maktad1r. Tarihsel siire9 olarak yerel yonetimin ortaya 91kr~1 ge9 orta9aglara kadar uzanmaktad1r. Ticaret ve irnalatm geli~mesiyle birlikte kentler biiyiimii~; geleneksel
CONGRESS
] csNms
•~-:·;::',;;::;::;:~~-~lNIM.qltllol,&<.'....wTUII1WI'
=
-I.
Uluslararas1
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
/.International Communication Science
&
Media Studies Conqress
318
yonetici olan toprak soylulan kentlerin yonetiminde iktidan, tiiccar-burjuva sm1f1 ile
payla~mi~!Ir. Boy Ieee monar~ilerde yonetilenlerin bir k!smmm yonetime ka!!lmasi, yerel yonetimlerin dogmas1yla ger~ekle~mi~tir (Ortayh, 1995, ss. 9-1!; Ortayh, 1978, s. 3; Turan, 2008, s. 2).
19. yiizy!la kadar Osmanhlarda belediye te~kilatlanmasi bulunmarnaktadrr. Giinfimiizde belediyelerin sundugu hizmetler arasmda yer alan su, kanalizasyon, temizlik ve itfaiye hizmetlerini baz1 gruplar ve halk saglarnalctaydi (Ortayh, 1985, s. 115; Turan, 2008, s. 2). Devrin imar ve sosyal faaliyetlerinin omeklerini olu~!Irran ~e~me, han, koprii, hastane, ~evi, imarethaneler; padi~ahlarm, vezir!erin, diger bireylerin kurduklar1 vaklflar tarafmdan yaptmhm~tir (TU!nerkan, 1946, s. 6; Turan, 2008, s. 2). 1854 y!lmda istanbul'da belediye b~kanhg1 kurulmu~tnr. Bu k!rrulu~un ad1 'Dersaadet ve Bilad1 Selasede ~ehremaneti'dir (Tumerkan, 1946, s. 6; Turan, 2008, s. 2). Yerel yonetim Osmanh'da 19. yiizy!ldan itibaren kentlerin ve koylerin baymdrrhgm1 ve saghkh
y~amm1 saglayan bir orgiit olarak anl~!lmi~, ancak 20. yiizy1lm sonlanna dogru "demokratik siire~" olarak ani~Ilmaya ba~lanmi~!Ir. Yerel yonetimler Tiirkiye'de demokratik bir arna~la dogmad1ysa da, dogasmda demokrasi oldugu i~in demokratik
siire~te yerini almi~!Ir (Turan, 2008, s. 4). 1923'te Cumhuriyet'in k!rruhnasiyla birlikte belediyelerin i~lev!erinin daha da arttigi goriihnii~, belediyecilik yerel hizmetler baglarnmda ~ok daha onem kazanmi~!Ir.
Tiirkiye'deki yerel yonetimler ve yerel siyasetle ilgilenen gruplarda gozlenen degi~imde, kurumsal ve yasal diizeni zorlayan en onemli etkinin kentsel niifus ar!I~I, kentsel gruplardaki ~e~itlenme ve kentsel y~amla ilgili taleplerin degi~en niteligi . oldugu goriihnektedir. Bu ~er9evede, 1960'tan bu yana y~anan kentsel degi~im, kentlerdeki toplumsal gruplar1 9e~itlendirmi~, taleplerin niteligini degi~tirmi~ ve sonu9ta , yerel politikayla ilgilenen topluluklarm 90gahnasma neden olmu~!Irr. Kentle ilgili yeni yasal ve kurumsal diizenlemeler ise h1zh kentsel don~fimiin ardmdan gecik!neli olarak, merkezdeki kadrolarm direni~ine ragmen 1980'lerden itibaren uygulanmaya
ba~lanmi~!Ir (Erder ve incioglu, 2008, s. 5). "Dalan'"donemi olarak adlandmlan 1984-1989 y!llari, "Projeci Belediyecilik" yakla~Immm da ba~langicim o!u~tnrmu~!Irr. 0 tarihten bu giine "Projecilik", neredeyse be!ediye yonetimine aday kadrolarm tamam1 tarafmdan vurgulanan bir nitelik haline donii~mii~tiir (Erder ve incioglu, 2008, s. 6).
1980 sonras1 degi~iklikler, kisith bir yetki devri getirse de yerel yonetimleri
gii9lendirmi~, yerel politikay1 o tarihe kadar goriihnemi~ derecede canlandirmi~ ve yerel politikayla ilgilenen gruplar1 da 9e~itlendirmi~tir. Bu degi~ikliklerin ger~ekle~mesinde,
1980 asker! yonetiminin mevcut siyasal partilere siyaset yasag1 getirmesinin ve yeni k!rrulan siyasal partilerin, yeni gruplar1 ve kadrolar1 cezbe!Inek i9in yerel siyasete agirhk vermelerinin de etkisi oldugu dikkat 9ekmektedir (Erder ve incioglu, 2008, ss. 6-7). Yerel se9imler, kimlerin yerel yonetici olacagm1 belirleyen se9imlerdir. Bu anlarnda "yerel yoneticiler", kentleri ya da diger yerle~im tiirlerini veya birka9 yerle~im yerini barmd1ran birimleri yoneten, merkezi yonetimin buralara atad1klan kamu yoneticileri degil, se~ilmi~ insanlardan olu~maktadrr. Sozii edilen yerel yoneticinin en yaygm
Ao
1
·-""'~··
nu
I.
Uluslararas1
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
/.International (ammunication Science
&
Media Studies (ongress
omegi, bir kentin se9imle i~b~ma gelen belediye ba~kamdrr. Tiirkiye'de "yerel yonetim" deyince one 9Ikan kurum belediyelerdir. Belediye ba~kanlan ve belediye meclis iiyeleri halloo oylanyla i~ba~ma gelmektedirler. Bunlarm d1~mda il gene! meclis iiyeleri, muhtarlar ve ihtiyar heyeti iiyeleri de se9ilmektedir (Turan, 2008, s. I). Yerel ol9ekte se9imlerin en onemli i~levi, yerel aktor!erin ve · karar organlannm belirlenmesidir. Belediye b~kanlar1, ~ehrin se9imle gelen diger yoneticileri ya da
temsilcileri, kamu denetyileri, yargtylar ve bazt idari gOrevliler ile ~ehrin yasamas1
anlamma gelebilecek ~ehir meclisleri, mahalli konseyler, kom~uluk komiteleri ve benzeri baz1 kurumlarm iiyeleri yerel se9imler aracihgiyla belirlenebilmektedir (Darnlapmar ve BalCI, 2014, s. 91).
Yerel Se9imler adaylann one 9Iktigi Se9imlerdir. Bunun i9in adaylarm performanslan, soylemleri, parti mensuplariyla kurduklar1 ileti~im, partilerinde kendilerine aynlan yer, se9im sonu9lannda etkili olabilen degi~kenlerdir (Turan, 2008, ss. 5-6; Damlapmar ve Balc1, 2014, s. 95). Belediye ba~kanhg1 se9imlerinde en onem!L belirleyici adayd1r. Ancak bu biitiin bolgeler i9in aym derecede ge9erli ohnayabilmektedir. Siyasal partinin go~leri, kadrosu gibi degi~kenler belediye se9imlerinde ikinci plana itilebilmektedir. Y ani yerel se9imlerde on plana 91kan yerel faktorlerdir. Baz1 ara~tmnalar yerel se9imlerde belediye ba~kan adaymm alacag1 oylan dogrudan dogruya belirleyen· faktoriin icraatlara baglanabilecegini gostermektedir. Dahas1 bOlediye hfzmetlerinin partiye olan baghhg1 da etkileyebilecegini ortaya koymaktadtr (Aktaran Dogan ve Goker, 2010, s. 163, Darnlapmar ve Ba!CI, 2014, s. 95). Ancak 30 Mart 2014 Yerel se,imleri'nde ozellikle biiyiik kentlerde adaylarm degil, gene! ba~kanlarm yan~tlgi bir se9im atmosferi goriildiigu ileri siiriilebilir.
2.1. Yerel Se9imlerdeAday imaj1 (:ah~malan
Siyasal partilere gore hedef kitle, oy kullanma durrrmundaki ki~ilerden olu~maktad1r.
Bunlara ula~mak i9in oncelikle bu grubun sosyal, psikolojik, ekonomik ve sosyo-kiiltiirel durumlanmn on l'ah~malarla belirlenmesi gerekmektedir. Hedef kitleye oncelikle "ortak dilin" kullamlmasi, bunun otesinde "balk dilinin" se,ilmesiyle daha 9abuk ul~I!abilir (Dalkiran, 1995, s. 79). Bu tiir faaliyetlerin se9im kampanyalari doneminin yam s1ra se9imler d1~mdaki belli donemlerde de yap!lmas1 siyasal ileti~im
baglarnmda onem ta~trnaktad1r. Kampanya donemlerinde aday kimligi ya da aday imaj1
olu~tltrmak i9in siyasal ileti~im dam~manlan 9e~itli yontemleri, uygularnalari goz oniinde bulundururlar.
Ozellikle siyasal ileti~imle ilgili 9ah~malarda sel'menlere gore ideal aday kimliginin iii' temel degi~keni bulunmaktadtr. Kaynagm degerlilik ol9iitleri (source valence criteria) olarak da adlandmlan bu degi~kenler ~u ba~hklarla tizetlenebilmektedir (Uztug, 2007, s.
60):
Bu degi~kenlerden "giivenilirlik" ogesi, bir9ok konuda yetenekli, iyi ki~ilikli ve enerjik ohna gibi ozel!iklerden olu~maktadrr. "<;:ekicilik" ozelligi, adaym fiziksel ve toplrrmsal ili~kilerden kaynaklanan cazibesi olarak a91klanrrken, "ozde~le~me" ogesinde ise
]csNms
CONGRESS•---.::.:~:;:,"-•
I.
UluslararasJ
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
1. International Communication Science
&
Media Studies Congress
320
IZ•HMoylll!'l,lW<'MWTUWY ' "
-seymenler; kendi ki~ilik ozelliklerini, toplumsal sm1f ya da inan9lan ayismdan adayla benzer ozelliklere sabip olduklan inancma dayandmnaktad1rlar.
Siyasal adaym kon~ma, yazma, dinleme ve sozsiiz ileti~im ay!larmdan kendini
geli~tirmesi, arzuladigi imaj1 ol~turmasmda temel bir zorunluluktur. ileti~imi hayata ge9irmek i9in ki~isel ileti~irn ara9larm1 yetkin ve dogni bir bi9imde kullanmak gerekmektedir. Sozlii ileti~im, temelde "konu~ma" ile ozetlenebilmektedir. Aynca
"konu~ma", siyasetin en onemli ileti~im unsurlanndan birisini olu~turmaktadrr. Belagat sanatmm inceliklerini bihneyen bir ki~inin iyi bir siyasetyi olamayacagi yaygm bir inan9trr. Sozlii ileti~m, yaz1hn1~ ya da yaz1hnarm~ siizciiklerin soylenmesi ile
geryekle~en bir ileti~im tiirii oldugu i9in ses ve i~itmeye dayah bir ileti~im biyimidir. Sozsiiz ileti~im ise ileti~imin en temel tiirlerinden birisi olma ozelligini ta~rrnaktadrr.
insanlar birbirlerinin giizlerine bakmalan ya da kayirmalariyla; giyimleri, duru~lar1,
oturu~ biyimleri ve aralarma koyduklan fiziksel uzakhk gibi gorse! simgelerle birbirleri hakkmda sezgisel bilgi edinerek sozciiklere ba~vurmadan ileti~im kurabilmektedirler (Uztug, 2007, s. 72).
Tanmmayan adaylarm imaj1, se9menlerin siiz konusu aday hakkmda televizyon ya da basmdan bilgi almasmdan sonra olu~maktad1r. Ustelik adaym ortaya koydugu ilk izlenim, yogunlukla se9menin · aklma kaz1nmakta ve aday imajmm olu~masmda ilk yap!lan haberlerin onemini daba da belirginle~tirmektedir (Saguak, 1996, s. 288). Aynca medyanm yan1 srra internet ortammda geli~en sosyal payla~Im aglarmm, diger ad1yla "sosyal medya"nm giiniirniizde adaylarm imajmm ol~turulmasmda onemli bir etken olduklar1 bilinen bir ger9ektir.
Diger yandai:I medya tarafmdan yaratdan imajlarda, politikacmm ge9mi~inden, olaylar
kar~1smda aldigi tavrrdan, destek aldigi gruplarla ili~kilerinden ve ki~isel yap1smdan hareket edilmektedir. Tiirk siyasetinde "Morisson Siileyman", "<;:oban Siilii", "Barajlar
Krah", "Baba", "Tonton Amca", "Ana~Bact", "<;elik Leydi", "Karaoglan" ve "Miicahit"
gibi adlandrrmalara medyada stkhkla yer verildigi goriihnektedir (Saguak, 1996, s. 293). 30 Mart 2014 Yerel Seyimleri'nde istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi b~kan adaylarmdan Kadir Topb~'m da medyada "istanbul'un Kadir Abi'si" olarak adlandmldigi goriihnii~tiir. Topb~ kendi ifadelerinde de bu adlandrrmay1 olumlayarak, "Ad1m1z pkt1 bir kere. Nereye gitsek Kadir Abi diyorlar. Artik istanbul'un Kadir Abi' si var'' (Hiirriyet Gazetesi, 18 Mart 2014, s. 5) ifadelerini kullanmi~trr.
Diger taraftan biiyiik~ehir belediye b~kan adaylan verdikleri vaatlerle ve
konu~malariyla da kendilerine imaj olu~turmay1 ama9lami~Iardir. bmegin CHP istanbul
Biiyiik~ehir Belediyesi b~kan aday1 Mustafa Sarigiil, "bar1~", "sevgi", "ozgiirliik", "demokrasi" vurgulariyla kendisinin toplumu birle~tirici, aynmci ohnayan, demokrat bir kimlige sabip olduguna yonelik bir imaj ortaya koymaya 9ah~m1~trr (Cumhuriyet Gazetesi, 17 Mart 2014, s. 5). Sar1giil, "bar1~", "sevgi" adarm oldugu yoniindeki a9tklamalarmm yam ma be~ y!lda 200 kilometre metro in~a ederek "biitiinle~ik" toplu ula~tma, metro, rayh sistemlere ve deniz ~unacthgma Onem verecegini, aym zamanda
iigretmenleri sembo1ik rakarnla konut sabibi yapacagmi seyim kon~malarmda ifade
Ao.·
1 """';""""""'
nu
1 ·
I.
Uluslararas1
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
/.International Communication Science
&
Media Studies Congress
etmi~tir (Hiirriyet Gazetesi, 26 Mart 2014, s. 22). Sangiil, bu tiir konu~malarmda
yatmmlara yiinelik vaatlerde bulunarak "projeci bir b~kan" olacagt irnajmt karnuoyuna
vennek istemi~tir.
bte yandan AKP Biiyiik~ehir Belediyesi b~kan adayt Kadir Topb~ ise "Bugiine kadar 1.448 projeyi hayata ge9irdiklerini, 205 projenin devam ettigini, 538 projenin ise planlama ve ihale ~amasmda oldugunu" ifade ederek, konu~malarmda "projeci b~kan"
irnajt olu~tunnaya 9ah~m1~1r. Topba~ aynca rakip adaylarmm ise daha az saytda projelerden bahsettiklerini ortaya koymu~tur (Yeni Safak Gazetesi, 18 Mart 2014, s. 10).
3. 30 MART 2014 YEREL SE<;iMLERiNDE iSTANBUL B~EHiR
BELEDiYESi AK PARTi VE CHP BASKAN ADAYLARINJN CUMHVRiYET, YENi SAFAK VE HVRRiYET GAZETELERiNDEKi iLETiLERiNiN ANALiZi 3.1. <;ah~manm Amact ve Onemi
AKP'nin 3 Kastm 2002 se9imlerinin ardmdan iktidara gelmesinden giiniimiize kadar Tiirkiye'de siyasi ayn~malar keskinle~mi~tir. TBMM- i9inde ve dt~mda yer alan siyasi partiler arasmdaki kutupl~ma, y~anan i9 siyasi tartt~malar ve ftkir aynhklar1 daha da
keskinle~mi~tir. Yakla~tk 12 ytldrr iktidarda alan AKP ile muhalefet partileri arasmda trrmanan gerginlik ve tartt~malarm sonucunda 30 Mart 2014 Yerel Se9imi'nin bir gene! se9irn havasmda ge9tigi, parti liderlerinin se9irn karnpanyalarmda iin plana 91kmalarmdan ve yo
gun
miting yapmalarmdan anl~tlmaktadrr.17 Arahk 2013 tarihinde hiikiimete yiinelik ileri siiriilen rii~vet ve yolsuzluk iddialarmm
kar~tsmda halkm tepkilerinin se9im sanchgma nastl yaninyacagmt ortaya koymast ve Tiirk siyasetinin ileriki diinemlerde hangi rotaya girecegini giistennesi a91Slndan 30 Mart 2014 '!ere! Se9irnleri'nin incelenmesi, yaptlan bu 9ah~ma i9in iinem ~tmaktadrr.
Gene! se9im havasm1 ta~tyan bu se9imlerde, I Mart-29 Mart 2014 tarihleri arasmda Yeni Safak, Hiirriyet ve Cmnhuriyet gazetelerinde iktidar partisi Adalet ve Kalkmma Partisi (AKP) ve ana muhalefet partisi Cmnhuriyet Halk Partisi (CHP) istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi b~kan adaylarmm sundugu iletilerle ilgili 91kan haberlerin saylSl, her iki ba~kan aday1 i9in de belirlenmeye 9ah~tlmt~trr. Aynca her iki adayla ilgili 9tkan haberlerin gazetelerde niceliksel a91dan ne ~ekilde yer aldtgt saptanmJ~llr.
<;:ah~manm niteliksel analiz biiliimiinde ise belediye b~kan adaylarmm yerel se9im
siirecinde "istanbul'a y6nelik sundugu iletiler", 'ul~nn', '9evre', 'kiiltiirNsanat', 'spar',
'sosyal faaliyetler', 'egitim', 'turizm' ve 'sagltk' b~ltkh degi~enler yoluyla
belirlenirken; "iilke geneline yOnelik sundugu iletiler" ise 'demokrasi', 'Jaiklik', 'hukuk
devleti', '6zgiirliik', 'yolsuzluk' ve 'ulusal birlik' b~hklan altmdaki degi~kenler
aracthgtyla tablolar halinde saptarunaya 93h~1lmt~ttr.
3.2. <;ah~manm Kapsam ve Stmrhhklart
]
NTERNA TIONAL
~~ills~
I.
Uluslararas1
ileti~im
Bilimi
ve
Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
....
~=:;;-.~·-/.International Communication Science
&
Media Studies Congress
322
IJ,l~Moy}014,1'1<><»W!U~IIl.Y
-<;:ah~mada, 30 Mart 2014 Yerel Se9imleri'nden onceki bir ayhk sfue9 ele ahnarak; I Mart-29 Mart 2014 tarihleri arasmda Yeni ~afak, Hiirriyet ve Cumhuriyet gazetelerinde yaytmlanan haberlerde iktidar partisi AKP ve ana muhalefet partisi CHP istanbul
Biiyiik~ehir Belediyesi b~kan adaylarmm iletileri incelenmi~tir.
Tiirkiye'de ulusal9apta ve giinliik olarak yayunlanmaya devarn eden bu gazeteler, farkh siyasi ve ideolojik kimlik ~tmalart ve birbirinden farkh yaym politikalanna sabip ohnalan nedeniyle 9ah~mada analiz edilmi~lerdir. ilgili gazetelerde yalmzca her iki partinin b~kan adaylarma ili~in yaytmlanan haberler 9ah~mada analiz edilirken; se9imle ilgili fotograflar, kti~e yaztlart ve degerlendirmeler s:aJt~maya d:ihil
edilmemi~tir.
33. <;:ah~mamn Varsa}'lmlart
<;:ah~mada AKP ve CHP'nin istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi b~kan adaylan tarafmdan sunulan iletiler i9in belirlenen varsayunlar ~unlardrr:
1- AKP istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi ba~kan adayt Kadir Topb~ sundugu iletilerde "projeci ba~kan" irnajmt 9izdigi tingtiriihnektedir.
2- · CHP istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi b~kan adayt Mustafa Sartgiil sundugu iletilerde "demokrat" ve "ozgfuliik9ii" bir ba~kan imajt olu~turmaya 9ah~!Igt
varsaythnaktadrr. ·
3- AKP istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi ba~kan adayt Kadir Topba~'m istanbul'la ilgili "ul~tm" projelerine ili~kin iletilere stkltkla yer verdigi varsaytlmaktadrr. 4- AKP istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi ba~kan adayt Kadir Topba~'m se9irn
karnpanyasmda iilke geneline ytinelik iletiler ortaya koymadtgt tingtiriilmektedir.
5- CHP istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi b~kan adayt Mustafa Sartgiil'iin hizmet anlammda "sosyal faaliyef' projelerine ili~kin iletilere agtrhkh olarak yer verdigi tingtiriihnii~tfu.
6- CHP istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi b~kan adayt Mustafa Sartgiil'iin se9irn karnpanyasmda iilke geneline yonelik "toplumu birle~tirici" iletileri yogun olarak sundugu varsaytlmaktadrr.
3.4. <;:ah~manm Yiintemi
<;:ah~mada i9erik 9tiziimleme ytintemi kullantlarak, istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi
ba~kan adaylart i9in belirlenen degi~kenler kapsarnmda incelenen haberler, niceliksel ve niteliksel i9erik analizine tabi tutulmu~!Jrr.
i9erik analizi ytintemi, ilk ba~ta ileti~irne konu olan metinlerin i9eriklerinin objektif ve sistematik yollarla betimlenmesini ama9layan arnpirik bir ytintem tizelligi gtisterirken zarnanla bu metodolojinin geli~mesiyle birlikte sosyal bilirnsel verilerin i9erik analizini
~o
I""'"'"""""'
nu
1 ·
I.
Uluslararasrilet~f'ii,sHimi
ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
/.International Communication Science
&
Media Studies Congress
]NTERNATIONAL
~~m~~
yapmak amactyla da kullamlmaya b~lanmt~tlr. ileti~im ara~ttrmalannda is:erik analizi yontemi, oncelikle aktorlerin iletileri medya is:eriklerinin incelenmesinde kullamlmaktadtr (Alver, 2003, s. 241 ).
Ar~ttrmada is:erik s:oziimleme analizine gore 30 Mart 2014 Yerel Ses:imi'nde istanbul
Biiyiilc~ehir Belediyesi b~kan adaylanna yonelik ol~tttrulan varsaytmlardan hareketle ileti ba~hklart olu~turuhnu~ ve her ileti b~l@mn altmda da yer alan degi~kenler belirlenmi~tir. Ar~ttrma sonucunda elde edilen bulgular tablolama yontemiyle
kar~tl~ttrmah olarak analiz edilmi~tir. Her iki adaya yonelik haberlere hangi gazetenin ne kadar yer verdigi, adaylarm ses:menlerine vaat ettikleri ileti oranlan belirlenerek
degerlendirihni~tir. Daha sonra ise elde edilen bu saytsal sonus:larla beraber 30 Mart 2014 Yerel Ses:imi'ndeki konjonktiirel durumlar da dikkate ahnarak olu~tttrulan
varsaytmlarm smanmast sag1anmt~br.
3.5. istanbul Biiyiikljehir Belediyesi AKP ve CHP Ba~kau Adaylarmm Cumhuriyet, Yeni ~afak ve Hiirriyet Gazetelerindeki iletilerinin Niceliksel i~erik Analizi
Niceliksel i~erik analizi s:ah~masmda, istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi b~kan adaylart hakkmda ii9 gazetede yer alan haberlerin toplam saylSI, adaylar· hakkmda her gazete yaytmlanan haberlerin saytst ve bu haberlerin sayfa is:indeki yerleri incelenmi~tir.
Tabla l. AKP ve CHP'nin Biiyiik~ehir Belediyesi Ba~kan Adaylart Hakkmda <;:tkan Haberlerin Toplam Saytst
Haberlerin Sa'fiSI HUrriyet YeniSafak Cumhuriyet
Say1 I %0ran SaVI 1 %0ran Say1 ' % Oran Toplam 18 I 32,1 18 ' ' 32,1 20
:
35,8~tmnada ses:ilen ii9 gazetede AKP ve CHP Biiyiik~ehir Belediyesi ba~kan adaylart hakkmda toplam 56 haberin yer ald@ tespit edilmi~tir. Bu haberler en s:ok yiizde 35,8 oranmda Cumhuriyet gazetesinde kullanthrken, soz konusu haberler yiizde 32,1 oranmda Hiirriyet gazetesinde, yiizde 32,1 ile Yeni :;;afak gazetesinde yer buhn~tur.
Tabla 2. AKP ve CHP'nin Biiyilk~ehir Belediye B~kan Adaylarmm Her Bir Gazetede <;:tkan Haberlerinin Saytst
Ba~kan Adaylanna YOnelik Haberlerin Say1s1 Hlirriyet Yeni Safak Cumhuriyet
% ' %
Say• Say1 ' Say1 : %Oran
Oran : Oran ' KadirTopba~ 3 16,6 5 ' ' 27,7 2 : 10 Mustafa SangOI 15 83,4 13 ' 72,3 18
:
90 ' Taplam 18 100 18:
100 20 : 100 U~ 1SMay l0l4 • K(Ha;eli/Turkey 323]
NTERNATIONAL
CS
m
~
I.
Uluslararas1
!ieti~im
Bilimi ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
£?.~~-~
I.
International Communication Science
&
Media Studies Congress
P·\SMIIylOI-1,~~~~~
AKP ve CHP'nin Biiyiik~ehir Belediyesi ba~kan adaylan hakkmda gazetelerde 91kan haberlerin sayiSI degerlendirildiginde, AKP istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi ba~kan aday1 Kadir Topb~ hakkmda Hiirriyet'te 3 haber, Yeni Safak'ta 5, Cumhuriyet gazetesinde ise 2 haber yer ahrken; CHP istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi b~an adayi Mustafa Sangiil hakkmda ise Hiirriyet'te 15 haber, Yeni Safak'ta 13, Cumhuriyet gazetesinde ise 20 haber yer almaktad1r. iki b~kan adayma ili~kin en 90k habere yer veren gazetenin Cumhuriyet oldugu goriilmektedir.
·Tabla 3. AKP ve CHP'nin BUyiik~ehir Belediye B~kan Adaylan Hakkmda <;Ikan Haberlerin Say1s1 (ilk Sayfa)
Ba~kan Adaylarma VOnelik Haberterin SayJsJ (ilk Sayfa) HUrriyet Yeni Safak Cumhuriyet SayJ
I
0% ran SayJ : Oran • % Say1 ' : % Oran Kadir Topba~ I 2 : 25 :Mustafa SangUJ I 6
:
75 2 ' ' 100Toplam i 8
:
100 2 ' 100 'ilk sayfada yer alan haberler degerlendirildiginde, Yeni Safak gazetesi adaylara ili~kin
haberlere ilk sayfasmda en yak yer veren gazete olmu~. Gazetede ilk sayfada AKP istanbul Biiyii~ehir Belediyesi ba~kan aday1 Kadir Topb~ hakkmda 2, CHP istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi b~kan aday1 Mustafa SangUI hakkmda 6 haber yer ahrken; Cumhuriyet gazetesinde Sangiil hakkmda 2 haber kullamlm% Topb~ hakkmda haber yer almami~!Ir. Hiirriyet gazetesi ise adaylarla ilgili herhangi bir habere ilk sayfasmda
yer vermerni~tir.
Tablo 4. Kadir Topb~' a ili~kin Haberlerin Sayfa iyindeki Yeri (Hiirriyet Gazetesi)
Haberlerin
Sayfa
ilkSayfa Gl.indem DUnya Politika Toplum Ekonomi Toplam
i!;indeki
Veri
% ' % ' %
Say1
I
O~n
Say1I
O~n
Say1I
O~n
Say1I
O~n
'
Say1 J Oran
Say1 Oran Say1: Oran
sag Ost ' 1
l
100 ' 1 : 33,3' '
KO~e ' ' ' '
:
sag Aft KO~e 1 : 100
:
:
:
' 1 : 33,3 I' sag Orta i ' ' ' ' ' Orta Ost ' ' ' ' ' ' I ' ' ' Orta Aft ' '
:
' ' ' ' ' ':
Tam Orta ' ':
' ' ' I Sol Ost ' ' ' ' ' 1 : 100 1 : 33,3:
' ':
: I KO~e ':
' ' ' SoiAit KO~e ' ' ' ' ' I Sol Orta:
' ' ' ':
:
:
TUm Sayfa I:
: : : : : I Toplam 1 : 100:
' 1 : 100 1 : 100 3 : 100 1 ']C
NTEsRNmATIONsALI.
Uluslararas1
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~tumalan
Kongresi
CONGRESS
/.International Communication Science
&
Media Studies Congress
•~.
..:;;;:;o::::.~·---~---Hiirriyet gazetesinde AKP Istanbul Bii~ehir Belediyesi b~kan aday1 Kadir Topb~'a
ili~kin 3 haberin hirer tanesi sol ve sag iist ko~ede yer ahrken, diger haber sag alt ko~ede
kullamlmi~br. Hiirriyet gazetesinin ilk sayfasinda Topb~ hakkmda habere yer
verilmemi~tir.
Tablo 5. Kadir Topba~'a tli~kin Haberlerin Sayfa I9indeki Yeri (Yeni Safak Gazetesi)
Haberlerin
Sayfa l~;indeki ilkSayfa GU:ndem DUnya Politika Toplum Ekonomi Toplam
Veri
% % ' %
Say•
I
O~n
Say1I
O~n
Say1I
O~n
SaylI
a:n
'
Say1 Oran Say1 : Oran SaVJ : Oran
sag Ost KO~ ' '
:
1 'so
':
1 ' 20' ' ' Sa&Ait Kfi$e i ' ' ' ' sag Orta
:
:
' ' ' ':
:
Orta Ost ' ':
' ' ' ' ' ' ' ' Orta Alt ' ' ' ' Tam Orta 1:
100:
' ' ' ' ' ' 1 ' ' 20Sol Ost KO$e 1 i
so
' ' ' ' 1 ' 'so
:
:
2:
'40SoiAit KO$e 1
so
::
::
' ' 1:
20 Sol Orta ' ' ' ' ' TUm Sayfa:
:
:
':
:
' Toplam 2 100 1 ' ' 100:
2 ' 100:
's
' 100 ' ' 'Yeni Safak gazetesinde AKP istanbul Bii~ehir Belediyesi b~kan adayi Kadir
Topb~ hakkmda yapdan 5 haberin ikisinin ilk sayfanm sol iist ve sol alt ko~esinde
kullanlidigi, diger haberlerin bir tanesinin sayfunm tam ortasmda, ikisinin sag ve sol iist ko~elerde kendisine yer buldugu goriibnektedir.
Tablo 6. Kadir Topba 'a Ili~kin Haberlerin Sayfa i9indeki Yeri (Cumburiyet Gazetesi)
Haberlerin
Sayfa i~;indeki ilkSayfa Glindem DUnya Politika Toplum Ekonomi Toplam
Veri
Say1
I
O~n
: %
:
"
Sav•
!
O~n
Say1I
O~n
SaYtI
O~n
Say1I
O~n
Say1 J Oran Say• : OranSag Ost KO$e ' '
:
' ' '' ' ' ' ' sagAit KO$e ' ' 1 '
so
' ' 1:
so
' ' ' ' ' Sag Orta:
:
' ':
' ':
OrtaOstI
:
:
: ' ' : Orta AftI
' 1:
so
' ' 1 'so
' ' ' ' Tam Orta ' ' ':
:
:
' ' 'Sol Ost KOie
:
:
:
:
' ':
So!Alt KOie ' '
:
' ':
' ' ' ' Sol Orta ' ' ':
':
' ' ' ' TUmSayfa ' ' ' ':
' ':
' ' Toplam ' ' 2 100:
' 2 ' 100 ' ' ' ' U~ 1S May 2lll4 · Koca:eli/Turkey 325($
ffi
S
I.
Uluslararas1
ileti~im
Bilimi ve Medya Ara~t1rmalan
Kongresi
]
NTfRNATIONAL
~9~~~~~~
/.International Communication Science
&
Media Studies Congress
11-l~ M><f }014,11<><~.-1./TUilUY
326
AKP istanbul Biiyiilqehir Belediyesi b~kan aday1 Kadir Topb~ hakkmda sadece 2 haberin kullamld1gi Cumhuriyet gazetesinde, bu haberlerin biri sag alt ko~de, digeri ise orta alt boliimde yer almaktad1r. Gazetenin ilk sayfasmda Topba~'la ilgili hi9bir haber bulumnamaktadrr.
Tablo 7. Mustafa SangUI'e ili~kin Haberlerin Sayfa i~indeki Veri (Hurriyet Gazetesi)
Haberlerin
Sayfa ilkSayfa GUndem DUnya Politika Toplum Ekonomi Toplam
i~indeki Veri
% : % ' %
Say!
I
a:n
Say1 IO~n
Say!I
O~n
SayJ I o:n'
'
SaYJ Oran Say• : Oran Say1 : Oran
Sag Ost KO~e ' ' ' ' ' '
SagAit KO~e 2 : 13,3 ' ' ' '
:
: 2 : 13,3sag Orta I ' '
:
:
:
' ':
OrtaOst I 1 1 6,7 ' ' ' 1 ' 6,7
Orta Alt
I
8 I s3,3 ' ' ' ' ' ' 8 : 53,3Tam Orta 3 ' ' 20 ' '
:
' ':
3:
20Sol Ost KO~e
:
' ' ' ' ':
'' ' So!Ait KO~e 1 ' 6,7 ' ' 1 ' 6,7 Sol Orta
:
:
' ':
:
:
TOm Sayfa ::
' ':
' ' ' ' Toplam I 15 I 100 ':
' 15 : 100 'Hiirriyet gazetesi CHP istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi b~kan aday1 Mustafa Sangiil'e
ili~kin toplam 15 habere yer verrni~ ve bu haberlerin yandan 90gu sayfanm orta alt boliimiinde kullamlmi~trr. Sangiil'le ilgili haberin yiizde 20'si sayfanm tam ortasmda, yiizde 13,3'liik kismi ise sag alt ko~ede degerlendirilmi~tir. Gazetenin ilk sayfasmda Sangiil hakkmda herhangi bir haber tespit edilememi~tir.
Tablo 8. Mustafa Sangiil'e ili~kin Haberlerin Sayfa i9indeki Yeri (Yeni ~afak Gazetesi)
Haberlerin
Sayfa ilkSayfa GUndem DUnya Politika Toplum Ekonomi Toplam
i!jindeki Veri
Say,[ o:n
' %' %
Say1 I
O~n
Say1I
O~n
Say!I
o:n Say!I
a:n
Say1 ! Oran Say1 : Oran
sag Ost KO~e 1 I 16,6 : '
:
: ' 1 : 7,7SagA!t KO~e I ' ' ' ' Sag Orta i ' '
:
:
:
' ' ' ' OrtaOst 1 1 16,6 I : : : : 1 : 7,7 Orta Alt 1 I 16,6 2 I so:
3 ' 23 ' ' Tam Orta I 2:
so ' 2 : 66,6 ' ' 4 : 30,7Sol Ost KO~e 1 I 16,6 '
:
: ' : 1 ' 7,7' ' ' SoiA!t KO~e 2 1 33,6 :
:
1 : 33.4 ' ' 3 ' 23 Sol Orta I ' ' : ' TUm Sayfa I:
' ' ' ' ' ' ' ' ' ' Toplam - 6I
1oo 4 : 100 : 3 : 100 ::
13 : 100I.
Uluslararas1
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
/.International Communication Science
&
Media Studies Congress
Yeni :?afak gazetesinde CHP istanbul Biiyiilqehir Belediyesi ba~kan adayt Mustafa Sangiil'le ilgili yaytmlanan 13 haberin 6 tanesine ilk sayfada yer verildigi dikkat 9ekmektedir. Bu haberlerin yartst sayfamn iist boliimiinde kullamhm~trr. Diger 7 haberin dordii sayfanm tarn ortasmda, geri kalanlar sayfanm alt boliimiinde
degerlendirilmi~tir.
Tablo 9. Mustafa Sartgiil'e ili~kin Haberlerin Sayfa i9indeki Yeri (Cumhuriyet Gazetesi)
Haberlerin
Sayfa l~indeki ilkSayfa Gfindem DUnya Politika Toplum Ekonomi
Veri
Toplam
% : % : %
Say1 I
O~n
Say• IO~n
Say1I
O~n
Sayt IO~n
Say1 Oran Say1 : Oran Say• : Oran
Sag Ost KO$e i
:
:
:
:
:
' 'Sag Alt Kfi$e
:
' 4 ' 25:
:
4 : 22,2' '
Sag Orta 1 50 ' 1 ' 6,25 ' 2 ' 11,1
Orta Ost I ' ' 1 ' ' 6,25 ' '
:
1 : 5,55Orta Alt 1 so L
:
3 : 18,75:
: 4 : 22,3Tam Orta
:
: 1:
6,25:
: 1 : 5,55Sol Ost KO$e ' ' 2 I 12,50 ' ' 2 I 11,1
So!Ait KO$e !
:
' ' 4:
25 ' ':
4 : 22,3Sol Orta :
:
:
:
::
TUmSayfa ' ' ' ' .Toplam 2 100
:
:
16:
100:
:
- 18:
100Cumhuriyet gazetesinde CHP istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi ba~kan adayt Mustafa Sangiil'e ili~kin yayunlanan 18 haberin yalmzca iki tanesi ilk sayfada degerlendirilirken, diger haberlerin be~i sayfanm tarn ortast ve iist boliimiinde yer almaktadrr. Top lam 11 haber ise sayfalarm alt ktsmmda kendisine yer bulmu~tur. 3.6. istanbul Biiyii~ebir Belediyesi AKP ve CHP Ba~kan Adaylarmm Cumbnriyet, Yeni ~afak ve Hiirriyet Gazetelerindeki iletilerinin Niteliksel i~erik Analizi
Niteliksel i9erik analizi 9ah~mastnda, istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi ba~kan adaylarmm ii9 gazetede istanbul kenti ve iilke geneli hakkmda sundugu iletiler ayn tablolar halinde incelenmi~tir.
] csNms
CONGRESS.,~~=::':""·
I.
Uluslararas1
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
/.International Communication Science
&
Media Studies Conqress
328
!~1~M.>y~c:.c,~-....wruoot
-Tablo 10. Kadir Topba~'m Yerel Se~imde istanbul i~in Sundugu Projelere Yonelik iletiler
istanbul i~in Projelere YOnelik iletiler Hiirriyet Yeni $afak Cumburiyet
'
% %
Sav• Oran Sayt : %0ran Sav• Oran Ulll$lffi 2 100 6 42,8 I 100 <;:evre I 7,1 Killtur/Sanat 2 14,4 Spor Sosyal Faaliyetler 3 21,5 Egitim I 7 I Turizm I 7,1 Sal\hk ' Toplam 2 100 14 100 ---- I ' ' 100
AKP istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi ba~kan aday1 Kadir Topba~'m ·istanbul i9in sundugu projelere ili~kin iletiler ele almd1gmda, Yeni i;>afak gazetesinde projeler hakkmda toplam 14 iletiye yer verildigi goriilmektedir. Bu iletilerin yakla~Ik yiizde 43'iinii ul~un, yiizde 21,5'ini sosyal faaliyetler, yiizde 14,4'iinii kiiltiir-sanat, yiizde 7'~erlik dilimini ise 9evre, egitim ve turizm olu~turmaktadrr. Hiirriyet gazetesinde yer alan iki ileti ile Cmnhuriyet gazetesindeki tek ileti ul~Im projesi hakkmdadrr.
Tablo 11. KadirTopba•'m Yerel Se~imde OJke Geneline Yonelik Sundugu iletiler
Dike Geneline YOnelik Sunulan iletiler Hiirriyet Yeni $afak Cumhuriyet
% :% : %
Say1 Oran Sayt : Oran Sayt : Oran
Demokrasi ! ' '
:
Laiklik I ' ' Hukuk Devleti:
' ' bzgOrlfik ' ' Yolsuzluk::
' ' Ulusal Birlik Toplam 'Analiz edilen gazetelerde Kadir Topba~'m iilke geneline yonelik olarak sundugu herhangi bir ileti belirlenememi~tir.
~o
1 ... .., . ..,
nu
I.
UluslararasJ
ileti~im
Bilimi ve Medya
Ara~t1rmalan
Kongresi
/.International Communication Science
&
Media Studies Congress
Tablo 12. Mustafa Sangiil'iin Yerel Se~imde istanbul i~in Sundugu Projelere Yfinelik iletiler
istanbul icin Pro"elere YOnelik iietiler HUrrivet Yeni Safak Cumhuriy~t
% · % ' %
Sayt : Oran '
Sayt a ran Sayt ' ' aran
Ul~tm 2 i Jl,8 I 50 4 : 20 evre I 5,9
:
5 ' ' 25 KOlt11r/Sanat 3 17,5 ' 3 ' 15 Spor I 5,9 ' ' I:
5 Sosyal Faaliyetler 6 35,3 ' 4 ' 20 E~itim 2 11,8:
2 ' ' 10 Turizm I 5,9 I ' 50 I ' 5 Sagltk I 5,9 ' ' ' ' Toplam 17 100 2 100 20 : 100CHP istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi ba~kan adayt Mustafa Sartgiil'iin istanbul hakkmdaki projelerine ili~kin iletiler degerlendirildiginde, en <;ak iletiye Cumhuriyet gazetesinde yer verildigi goriilmektedir. Gazetede tespit edilen 20 iletinin; yiizde 25'ini <;evre, yiizde 20'~erlik boliimiinii ula~tm ve scisyal faaliyetler, yiizde IS'Iik ktsmmt ise kiiltiir ve sana!, yiizde IO'Iuk pay1 egitim alu~turmaktadrr. Spar ve turizm ise yiizde S'~erlik bir aranda kullantlmt~!rr.
Hiirriyet gazetesinde ise Sartgiil'e ili~kin yer alan iletilerin yiizde 3S,3'liik ktsmmt sasyal faaliyetler alu~tururken, bu proje b~hgtm yiizde 17,5'1ik orartla kiiltiir-sanat, . yiizde 12'~erlik aranla ul~un ve egitim, yiizde 6'~arhk oranla <;evre, spar, turizm ve saghk iletileri takip etmektedir. Yeni ~afak gazetesinde yer alan iki iletinin biri ul~tm, digeri ise turizm proje kanularmdan alu~maktadtr.
Tablo 13. Mustafa Sangiil'iin Yerel Se~imde Dike Geneline Yfinelik Sundugu iletiler
~
~Sunulan lletiler Yeni Safaka':':U
'~,
a:':U
__ S!tyt_ Sll)'_I_ I %0ran
8 57.1 5 ' 31.1 Laiklik : 6,3 Hukuk Devleti I ' 6,3 3 21 25
~k
' Tool am 'CHP istanbul Biiyiik~ehir Belediyesi ba~kan adayt Mustafa Sangiil'iin iilke geneline yonelik sundugu iletiler incelendiginde Cumhuriyet gazetesinde 16 iletinin yer aldtgt
