e
r
1
e
TÜRK TARIH KURUMU'NUN GENEL KURUL
TOPLANTISI
Türk Tarih Kurumu'nun 19843 y~l~~ Genel Kurul toplant~s~~ 19 Nisan 1980 Cumartesi günü saat to da Kurum merkezinde yap~ld~.
Kurum üyeleri saat 9,30 da Kurumun kurucusu Atatürk'ün An~tkabrini ziyaret ederek sayg~~ duru~unda bulundular ve bir çelenk koydular. Kurum Ba~kan~~ Ord. Prof. Enver Ziya Karal ~eref defterine ~unlar~~ yazd~ :
"Atatürk,
Kurmu~~ oldu~un Türk Tarih Kurumu'nun üyeleri olan bizler, her y~l yapt~~~-m~z gibi bu y~l da sana olan ~ükranlar~yapt~~~-m~z~~ sunmak ve ba~l~l~k duygular~/Ilim tek-rarlamak için geldik."
Saat onda Kurum merkezine dönen üyeler Genel Kurul toplant~s~na kat~ld~lar. Yoklama yap~ld~. 30 üyenin haz~r bulundu~u anla~~ld~~~ndan ba~kan oturumu açt~. Iki toplant~~ aras~nda kaybetti~imiz as~l üyelerimizden Ord. Prof. Ömer Lütfi Barkan ve Ord. Prof. Hikmet Bayur için iki dakikal~k sayg~~ duru~unda bulunuldu. Yeni üyeler bulunmad~~~~ için gündemin dördüncü maddesi geçilerek be~inci madde uyar~nca Genel Kurul konu~malar~n~~ idare etmek üzere ba~kanl~~a Prof. Dr. Co~kun Üçok, ikinci ba~kan Prof. Dr. Fikret I~~ltan, yazmanl~klara da Prof. Dr. Jale inan ve Prof. Dr. Ya~ar Yücel seçildiler.
Prof. Dr. Co~kun Üçok ve yazmanlar ba~kanl~k divan~nda yerlerini ald~ktan sonra gündemin 6 nc~~ maddesine geçildi ve Genel Müdür Ulu~~ ~~demir Yönetim, Bas~mevi Yönetim ve Denetleme Kurullar~n~n raporlar~n~~ okudu.
Ba~kan raporlar üzerinde konu~mak isteyenlere söz verdi.
Prof. Dr. Münir Aktepe paras~z kitap da~~t~m~n~n hangi ilkelere göre yap~l-d~~~n~, Ord. Prof. Re~at Kaynar, Bas~mevi'nin bir anonim ~irket haline getirilmesi zorunlulu~undan söz ederek bu yolda bir giri~ime girilip girilmedi~ini sordu.
Genel Müdür söz alarak eskiden asistan ayl~klar~n~n çok dü~ük olmas~~ gözönüne al~narak baz~~ asistan ve doçentlere olanlar~yla ilgili yay~nlar~n paras~z verildi~ini, bugün gerek ka~~t ve bask~~ paralar~n~n son derecede yükselmesi, gerekse asistan ve doçentlerin de ayl~k yönünden tatmin edilmi~~ olmalar~~ nedeni ile art~k bunlara paras~z kitap verilmedi~ini, eskilerin de yava~~ yava~~ tasfiye edildi~ini, zaten bun-lara % 50 indirim uyguland~~~n~~ söyledi.
Basunevi'nin anonim ~irket olmas~n~n art~k zorunlu hale geldi~ini, zira Seçim Kurulu i~leri ve telefon rehberleri dolay~s~yla yeni yat~r~mlar yap~lmas~~ gerekti~ini, bunlara ilave olarak Bas~mevi için yeni bir bina yap~lmas~n~n zorunlu oldu~unu, bu nedenle taze paraya gereksinme duyuldu~unu, yeni bina yap~l~rsa buradaki Bas~mevi binas~~ tadil edilerek Kurum'un beliren ihtiyaçlar~n~n giderilece~ini bildirdi.
Konu uzun uzad~ya konu~ulduktan sonra yeni seçilecek Bas~mevi Yönetim Kurulu' nun bu i~i ciddiyetle ele almas~na karar verildi.
Raporlar oya konarak oybirli~i ile onayland~~ ve Yönetim Kurullanyla Denet-leme Kurulu akland~.
Gündemin 7 nci maddesine geçilerek 1980 bütçesini incelemek üzere Bayan Fakihe Öymen, Ord. Prof. Re~at Kaynar ve Prof. Dr. Afif Erzen Bütçe Yar-kuruluna seçildiler.
Gündemin 8 inci maddesi gere~ince Yönetim Kurulu seçimlerine geçildi ve seçimlere 30 üye kat~ld~. Oy ay~rma yarkurulu'na Prof. Dr. Ne~et Ça~atay, Prof. Dr. Tahsin Yaz~c~~ ve Prof. Dr. Ali Sevim seçildi. Gizli oyla yap~lan Yönetim Kurulu üyeliklerine 28 oyla Ord. Prof. Enver Ziya Karal, 25 oyla Prof. Dr. Tahsin Ozgüç, 21 oyla Ord. Prof. Dr. Sedat Alp, 19 oyla Prof. Dr. Bekir S~tk~~ Baykal, 17 oyla Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal, 16 oyla Prof. Dr. Bahad~r Alku-n ve 14 oyla Prof. Dr. Adnan Erzi, yedek üyeliklere ald~klar~~ oy s~ras~yla Prof. Dr. Semavi Eyice, Prof. Dr. Ya~ar Yücel ve Prof. Dr. Mebrure Tosun seçildiler.
Gündemin 9-12. maddeleri gere~ince Denetleme, Onur, Bas~mevi Yönetim Kurullar~~ ile Kitapl~k Yarkurulu için aç~k oyla seçim yap~larak Denetleme Kuruluna Ord. Prof. Re~at Kaynar, Bayan Fakihe Öymen, Prof. Dr. Ya~ar Yücel, yedek üyeliklere Ord. Prof. Dr. Ayd~n Say~l~, Prof. Dr. Ne~et Ça~atay ve Prof. Dr. Tahsin Yaz~c~ ; Onur Kurulu'na Ord. Prof. Dr. ~evket Aziz Kamu, Dr. Hâmit Ko~ay, Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver, Prof. Tayyib Gökbilgin ve Prof. Dr. Tahsin Yaz~c~, yedek üyeli~e de Prof. Dr. Jale /mu; Bas~mevi Yönetim Kuruluna Prof. Dr. Co~kun Üçok, Dr. Hâmit Ko~ay, Prof. Dr. Af if Erzen, Prof. Dr. Tahsin Yaz~c~~ ve Prof. Dr. Ali Sevim, yedek üyeliklere Prof. Dr. Adnan Erzi ve Prof. Dr. Ne~et Ça~atay; Kitap-l~k Yarkurulu'na Dr. Hâmit Ko~ay, Ord. Prof. Dr. Ayd~n Say~l~, Prof. Dr. Adnan Erzi, yedek üyeliklere Prof. Dr. Nimet özgüç, Prof. Dr. Ne~et Ça~atay ve Prof. Dr. Afif Erzen seçildiler.
Gündemin 13 üncü maddesine geçildi. ~eref üyeliklerine önerilen Prof. Dr. H. Güterbock ve Atatürk kitab~n~n yazar~~ Arjantin'in Eski Ankara Büyükelçisi J. B. Villalta seçime kat~lan 30 üyenin oybirli~i ile seçildiler.
Muhabir üyeli~e önerilen bilim adamlar~ndan Romanyal~~ Prof. Dr. Gubo~lu 26 oy, Macar bilim adamlar~ndan Prof. Dr. Hazai 22 oy, Prof. Dr. Halasi Kun 22 oy, Alman Arkeoloji Enstitüsü Istanbul ~ubesi Müdürü Prof. Dr. Müller-Wiener 21 oy alarak muhabir üyeliklere seçildiler.
Vakit geçmi~~ oldu~undan as~l üye seçimleriyle gündemin öteki' maddelerinin ö~leden sonra görü~ülmesine karar verilerek birinci oturuma saat 13 de son verildi. Genel Kurul saat 15 de Prof. Dr. Fikret I~~ltan'~n ba~kanl~~~nda ikinci oturu-munu yapt~. Yoklama sonunda 30 üyenin haz~r bulundu~u anla~~larak as~l üye seçim-lerine geçildi, ancak as~l üyeli~e önerilen bilim adamlar~ndan hiçbirisi üçte iki ço~un-lu~u alamad~. Sonuçtan memnun kalmayan üyeler yöntem, tüzük ve yönetmelik üzerine dü~üncelerini aç~klad~lar. ~u öneriler ileri sürüldü : Adaylar~n eserlerinin önceden te~hir edilmesi, raporlar~n daha ayr~nt~l~~ olmas~, her aday~n raporu okun-
593 duktan sonra ayr~~ ayr~~ seçime geçilmesi, Kollar~n gereksinmesine göre aday gösteril-mesi, raporlar~n önceden ço~alt~l~p da~~t~lmas~, tüzü~ün ve yönetmeli~in de~i~ti-rilerek Sonbaharda yap~lacak Genel Kurul'a yeni önerilerin getirilmesi. Görü~me-ler sonunda Yönetim Kurulu'nun tüzükle, Seçim Yönetmeli~inde gerekli düzelt-meleri yaparak Sonbaharda ola~anüstü Genel Kurul'a konuyu yeniden getirmesine karar verildi.
Gündemin 14 üncü maddesine geçildi. Bütçe Yarkurulunca incelenen bütçe tasar~s~, bütçe yönetmeli~i ve Bütçe Yarkurulu raporu okunarak onayland~.
Gündemin 15 nci maddesi uyar~nca Yönetim Kurulu ile Kollardan gelen öneriler incelenerek ~unlara karar verildi.
Bugünkü ko~ullar alt~nda Kurunfda uygulanmakta olan telif ve çeviri baremi yetersiz oldu~undan yüzdeyüz artt~r~larak yönetmeli~in 13 üncü madde-sinin buna göre düzenlenmesine,
Kurum Kitapl~~~ndaki belgelerle yazmalardan Kurum üyelerinin ve bilim adamlar~n~n ne yolda yararlanaca~~na dair haz~rlanan yönetmeli~in ço~alt~larak üyelere gönderilmesine ve al~nacak cevaplara göre yeniden düzenlenmesine,
Bosna - Hersek Bilimler Akademisinin bilimsel alanda i~birli~i yap~lmas~~ hakk~ndaki önerisinin kabulüne,
ç) Güney-Do~u Avrupa Ara~t~rmalar~~ Uluslararas~~ IV. kongresince önerildi~i üzere Balkan ülkelerinin yer adlar~n~~ gösteren bir liste ile Bizans, Selçuk, Osmanl~, devirleri için birer yer adlar~~ haritas~n~n haz~rlanmas~~ hakk~ndaki önerinin Kollar aras~nda i~bölümü yap~larak gerçekle~tirilmesine,
K~br~s Türk Tarih Kurumun'ca haz~rlanacak "K~br~s Türk Bas~n~nda Atatürk" adl~~ yap~t~n Kurumun~uzca bast~r~lmas~na,
Rahmetli üyemiz Hikmet Bayur için bir an~~ kitab~n~n ç~kar~lmas~na ve bu i~in üyelerimizden Prof. Dr. Adnan Erzi taraf~ndan yürütülmesine,
Büyükelçi Feridun Cemal Erkin'in evi ve kitaplar~~ hakk~ndaki önerisinin Yönetim Kurulunca inceleru-nesine,
Uluslararas~~ Akademiler Birli~inin y~ll~k aidat~~ çok yüksek oldu~undan üyelik i~inin ~imdilik ertelenmesine,
Fransa Hükümeti Ba~bakanl~~~na ba~l~~ bulunan Uluslararas~~ II. Dünya Sava~~~ Komitesi ~ekil de~i~tirdi~inden bu komitedeki üyeli~imize son verilmesine, 1) Eski, Orta ve Yeniça~~ Kollar~ndan genel önerilerin 's önetim Kurulunca incelenerek bütçe olanaklar~~ çerçevesinde uygulanmas~na,
Ord. Prof. Hikmet Bayur'un ölümüyle Atatürk ve Türk Devrimi Ara~t~rma Merkezinde bo~alan üyeli~e Prof. Tayyib Gökbilgin'in getirilmesine.
Gündemde ba~ka bir konu olmad~~~ndan Genel Kurul toplant~s~na saat 19,30 da son verildi.
594
HABERLER
TÜRK TARIH KURUMU YÖNETIM KURULU'NUN
1979 ÇALI~MA YILI RAPORU
Genel Kurulun Say~n Üyeleri,
Yönetim Kurulumuzun 1979 çal~~ma y~l~~ raporunu sunuyoruz:
BÜTÇE DURUMUKurulumuzun 1979 y~l~~ gelir ve giderleri a~a~~daki tabloda gösterilmi~tir.
A.
GELIRLERBölüm
Gelirin Çe~idi
Bütçeye Konan
Sa~lanan
Lira
Kr~.
Lira
Kr~.
Kurum artt~r~m~ndan
~~~
Atatürk vasiyeti geliri
111
Üye ödentileri
IV
Yay~n gelirleri
\~~Bas~mevi geliri
VI
Türlü gelirler
3.361.838,-- 20.000.000,--600.000,-
3 . 361 .838,-
18 .529 .733,5o
2.963.636,- 3.477.808,02715.149,27
TOPLAM 29.963.838,-- 29.051.014,79 B. GIDERLERBütçeye Konan
Harcanan
Bölüm
Giderin Çe~idi
Lira
Kr~~
Lira
Kr~.
I
Görevli giderleri
11.985.535,--
12.038.706,35II
Yönetim giderleri
1.275.000,-- 1.160.519,51III
Bilimsel giderler
14.703.303,—
6.215.218,12IV
Yat~r~mlar ve yat~r~mlarla
ilgili giderler
2.000.000,-- I .425.680,61TOPLAM 29.963.838,-- 20.840.124,59
Bu tablolarda görüldü~ü üzere Kurumumuzun 1979 gelirleri bütçe ile
tasar-lanan gelirlerden 912.823 lira
21kuru~~ eksiktir. Bu eksikli~in nedeni Cumhuriyet
Halk Partisinin geçen y~l oldu~u gibi, bu y~l da Atatürk vasiyeti gelirinden iki küsur
milyon liray~~ kesmi~~ olmas~d~r. Buna kar~~l~k yay~n gelirlerinde 963.636, türlü
gelir-lerde 115.149 lira gelir fazlas~~ elde edilmi~tir.
Giderlerimiz bütçede öngörülenden 9.123.714 lira eksik görülmekte ise de
bask~lar~~ bitmi~, fakat henüz kesin maliyeti al~nmam~~~ kitaplar için ödeyece~imiz
telif haklar~~ ve bask~~ paralar~~ ile bu y~l sat~n al~nan ve harcamalara girmeyen ka~~t
bedelleri gözönüne al~n~rsa, art~rm~larm bu miktar~n çok alt~na dü~mesi gerekir.
595
YAYIN ~~LERIBu y~l içinde ~u eserlerin bas~n-ii bitmi~~ ve yay~nlanm~~t~r:
—
ORD. PROF. ÖMERLfrrFi
BARKAN :Süleymaniye Cami ve imareti in~aat~na ait
Muhasebe Defterleri IL Cilt.
2 —
DOÇENT
DR.Co~~uns~~ ozotiNEL: Kana Geometrik Seramigi (Türkçe ve
~ngi-lizce).
3 — VIIL Türk Tarih Kongresi Bildirileri L Cilt.
4 — F. LEQuENNE
(ÇEVIREN: SUZAN ALBEK) :Galat'lar.
5 —Bilik', ~im~iR: ~ngiliz Belgelerinde Atatürk III. Cilt.
6 —J. G.
BLANCO VILLALTA :Atatürk (~ngilizce).
7 — Belleten: Say~~ 169-172.
~u eserlerin bas~m~~ bitmek üzeredir:
~~ — Menakib-ül-A-rifin II. Cilt
2.bask~~ (Haz~rlayan:
PROF. DR. TAHSIN YAZICI). 2 —Menakib-i ~brahim Gül~eni
(Haz~rlayan: PROF. DR. TAHSIN YAZICI).3 —
ÇA~ATAYUtuçAY: Padi~ahlar~n Kad~nlar~~ ve K~zlar~.
4 —
FUAT BAYRAMO~LU: Hac~~Bayram-~~ Veli, Soyu ve Vakf~.
5 —
FERIDUN CEMAL ERKIN:An~lar I. Cilt.
6 —
PROF. DR. YA~AR YÜCEL:XIII-XV. Tüzy~llarda Kuzey-Bat~~ Anadolu Tarihi.
7 —
ORD. PROF. ÖMER LÜTF~~ BARKAN VE ENVER MER~ÇL~~Ilüdavendiglir Livas~~
Say~m Defteri.
8 — Atatürk Konferanslar~~ VIL Cilt.
Bu y~l ~u eserlerin bas~m~na ba~lanm~~t~r:
~~ — J.
LEFORT :Topkap~~ Saray~~ Müzelerin in Tunanca Belgeleri.
2 —
Netayic'ül-vukuat III. IV. Ciltler (Bugünkü Türkçe'ye çeviren:
PROF. DR. NE~ET ÇA~ATAY).Bu y~l ~u eserlerin bas~m~na karar verilmi~tir:
— B~LIL ~im~iR: ~ngiliz Belgelerinde Atatürk IV. Cilt.
2 — DILA' L ~IM~IR:D~~~ Bas~nda Atatürk ve Türk Devrimi.
TÜRKIYE DI~INDA KATILDI~IMIZ ULUSLARARASI KONGRE, SEMPOZYUM, KOLOKYUM VE BENZERI TOPLANTILAR
Genel Kurulumuzla Yönetim Kurulu'nun ald~klar~~ kararlar uyar~nca bu y~l
kat~ld~~~m~z uluslararas~~ kongre, sempozyum, kollokyum ve benzeri toplant~lar
~unlard~r:
~~
16-19 ~ubat 1979 tarihleri aras~nda Macaristan'~n Budape~te kentinde
yap~lan Güney-Do~u Avrupa Ara~t~rmalar~~ Kurumu'nun "Yak~n Ça~da Balkan
Komisyonu" toplant~s~na yolluk ve gündelikleri Macarlarca kar~~lanmak suretiyle
Ba~kan~m~z Ord. Prof. Enver Ziya Karal kat~lm~~t~r. Ayn~~ zamanda bu komisyonun
ba~kan~~ olan Say~n Karal, bize verdi~i raporda, komisyonun gündeminde iki
mad-denin bulundu~unu, birinci maddede bilimsel bildirilerin okunmas~, ikinci maddede
de Birinci Dünya Sava~~ndan sonra 1918-1923 y~llar~~ aras~nda Güney-Do~u Avrupa
devletlerinin imzalam~~~ olduklar~~ antla~ma metinlerinin iki cilt halinde
yay~nlanma-s~~ konular~n~n bulundu~unu, ikinci konunun uzun tart~~malara yol açt~~~n~, özellikle
Yunan delegesinin antla~malar aras~na ~stanbul Hülnimetince imzalanm~~~ olan
Sevr Antla~masm~n da al~nmas~nda direndi~ini, bu antla~madan söz edilmezse Lozan Antla~masm~n anla~~lamayaca~~, Lozan Antla~masuun Sevr Antla~mas~~ tasar~s~n~n bir tadili oldu~u, belge niteli~ini ta~~d~~~~ savuu ileri sürmesi üzerine kendisinin buna kar~~~ ç~karak Yunan delegesinin sav~n~~ çürüttü~ünü, Lozan Anda~-masum Misak-~~ Milli esaslar~na dayand~~~n~, Sevr Antla~mas~~ tasar~s~n~n bu kitaba al~nmas~~ ile bir tak~m güncel politikalara kar~~~lm~~~ olaca~~n~, e~er bu konuda direnilirse, Türk Tarih Kurumu'nun Güney-Do~u Avrupa Ara~t~rmalar~~ Kurumu'n-dan çekilme zorunda kalaca~~n~~ ileri sürmesi üzerine konunun ertelendi~ini belirt-mektedir.
~~ 17-22 Nisan 1979'da Bat~~ Berlin'de Alman Arkeoloji Enstitüsü'nün 150. y~l~~ dolay~s~yla düzenlenen tören ve kolokyuma üyelerimizden Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal, Prof. Dr. Afif Erzen, Prof. Dr. Nimet özgüç, Prof. Dr. Jale ~nan ve Prof. Dr. Semavi Eyice kat~ld~lar. Prof. Ekrem Akurgal, Prof. Nimet özgüç, Prof. Jale ~nan, Prof. Semavi Eyice'nin yolluk ve gündelikleri Enstitüce kar~~lanm~~, Kuru-mumuz yaln~z Prof. Afif Erzen'in yolluk ve gündeliklerini ödemi~tir. Arkada~~m~z Prof. Eyice'den ald~~~m~z raporda tören program~n~~ haz~rlayanlar~n iste~i üzerine Devlet Kitapl~~~nda Silifke çevrelerinde yapt~~~~ topraküstü arkeoloji ara~t~rmalar~~ konusunda projeksiyonlu bir konferans verdi~i belirtilmi~tir.
~~ 23-27 Nisan 1979 tarihleri aras~nda Paris'te UNESCO Genel Merkezinde Ortaasya uygarl~ldar~~ tarihinin yaz~lmas~~ konusunda yap~lan toplant~ya yolluk ve gündelilderi UNESCO'ca kar~~lanmak üzere Ba~kan~m~z Ord. Prof. Enver Ziya Karal kat~ld~. Arkada~~m~z bize verdi~i raporda, toplant~~ konusunun yaz~lacak tarih kitab~n~n program~n~~ yapmak, ba~yazarlar ile yazarlar~~ seçmek, yanl~~~ ve bas~l~~~~ ile ilgili bilimsel ve teknik konular~~ saptamak oldu~unu, toplant~ya Iran, Pakistan, Fransa, Sovyetler Birli~i, Macaristan, Japonya, Hindistan, Afganistan ve Amerikal~~ tarih uzmanlar~n~n kat~ld~~~n~, ayr~ca Çin, Mo~olistan, Tacikistan, Sovyet Rusya Bilimler Akademisi ile Felsefe ve ~nsanc~l Bilimler Konseyi'nin gözlemci bulundur-du~unu, eserin 6 cilt olarak kronolojik bir biçimde haz~rlanmas~n~n kararla~t~r~l-d~~~n~, kendisinin her cilde bir ad verilmesi hakk~ndaki önerisinin oybirli~iyle kabul edilerek, I. cilde Uygarl~~~n Do~u~u, II. cilde Göçebe ve Yerle~ik Uygar-l~klar~n Geli~mesi, III. cilde UygarUygar-l~klar~n Dörtyol A~z~, IV. cilde UygarUygar-l~klar~n Parlak Devri, V. cilde Ters Do~rultuda Geli~meler, VI. cilde Yak~nça~~ Uygarl~-~~na Do~ru adlar~n~n verildi~ini, her cilt için 3 veya 5 tarih yazar~n~n adlar~n~n gösterildi~ini, IV. cilt için Türkiye'den Ord. Prof. Enver Ziya Karal'm V. cilt için de Ord. Prof. Dr. Ayd~n Say~ll'nm listeye al~nd~~~n~, ancak kendisinin Or-taasya tarihi üzerindeki çal~~malar~n~n yetersizli~ini ve i~lerinin çoklu~unu öne sürerek görev kabul etmedi~ini, bunun üzerine Prof. Ayd~n Say~l~'mn V. ciltten IV. cilde al~nd~~~n~, her cildin ba~~nda sorumlu bir ba~yazarm buluna-ca~~n~, bunlar~n görevlerinin saptand~~~m, tarihlerin ilk önce ~ngilizce yaz~-laca~m~, Prof. Ayd~n Say~h'nm IV. cildin ba~yazarl~~ma getirilmesinin öne-rildi~ini belirtmektedir. Ortaasya tarihi hakk~nda Türkiye'de yaz~lan eser ve makalelerden olu~an ve Kurumumuzca haz~rlanarak UNESCO Genel Merkezine gönderilen bibliyografyan~n takdir ve te~ekkürle kar~~land~~~n~, ayr~ca belirtmek isteriz.
~~ Çivi yaz~s~~ ile yaz~l~~ Hitit dilini ilk çözen büyük Çek Hititolo~u Hrozny'nin oo. do~um y~l~~ dolay~s~yla 3-7 May~s 1979'da Prag'da düzenlenen toplant~ya yollu~u Kurumumuzca, gündelikleri Çek'lerce ödenmek suretiyle üyelerimizden Ord. Prof. Dr. Sedat Alp kat~ld~~ ve Ma~athöyük'te ç~kan Hitit tabletleri hakk~nda bir konferans verdi. Arkada~~m~z~n bize verdi~i raporda, törenlere Do~u Blok'u ülkelerinin çok say~da kat~ld~~~, Sovyetler Birli~i'nde Hititoloji ara~t~rmalann~n geli~ti~i yaz~lmakta ve Hrozny ad~na do~du~u kentte bir müzenin kurulmas~, ad~na bir an~t~n dikilmesi, Çekler'in uluslararas~~ düzeyde ba~ar~~ kazanm~~~ bilim adamlar~na sahip ç~kmakta gösterdikleri duyarl~~~n bir örne~i oldu~u belirtilmektedir.
Üyelerimizden Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal, Uluslararas~~ Mythologie Lexicon'un merkez üyesi olarak ~~ 7-20 May~s 1979 tarihleri aras~nda Paris'te yap~lan Genel Kurul toplant~s~na kat~lm~~t~r. Üyemizin yolluk ve gündelikleri Frans~z Milli Bilimsel Ara~t~rma Merkezince kar~~lanm~~t~r.
5980 A~ustos'unda Bükre~'te toplanacak Uluslararas~~ Tarihsel Bilimler Kongresine sunulacak konulardan biri olan "Tarihte Kad~n" konusunun haz~r-lanmas~~ için Paris'e ça~~r~lan üyelerimizden Prof. Dr. Afet Inan, g Haziran 1979' da Paris'e gitmi~tir. Arkada~~m~z~n yollu~u Kongre Haz~rl~k Komitesince verilmi~, oturma giderleri Kurumumuzca sa~lanm~~t~r. Arkada~~m~z~n bize verdi~i raporda toplant~lar~n Sorbon Üniversitesinde yap~ld~~~~ ve üç gün sürdü~ü, kad~n~n sosyal hayattaki yerinin hangi tarihte ba~lad~~~~ konusunun tart~~~ld~~~~ ve kendisinin Milat' tan Önce II. binde Hititlerde ba~lam~~~ oldu~u hakk~nda belgelere dayanarak yapt~~~~ önerinin kabul edildi~i, kad~n~n her memlekette sosyal, fikri ve ekonomik düzeyde ne gibi haklara ve görevlere sahip oldu~u ve bu haklar~n nas~l kullan~ld~~~~ konusunun da Kongre'ye sunulacak raporda yer almas~n~~ önerdi~i belirtilmi~tir.
~~ Üyesi bulundu~umuz Uluslararas~~ Akademiler 17-23 Haziran 1979 tarihleri aras~nda ~sviçre'nin Bern kentinde yap~lan Genel Kurul toplant~s~na yolluk ve gündelikleri Kurumumuzca kar~~lanmak suretiyle üyelerimizden Ord. Prof. Dr. Sedat Alp kat~ld~. Arkada~~m~z~n bize verdi~i rapora göre, Genel Kurul'un ilk topland~~~~ ~~ o Haziran da Birlik Ba~kan~~ Harmatta, Ortaasya uygarl~klar~~ konu-sunda projeksiyonlu bir konferans vermi~, Birlik'in 5980 toplant~s~n~n da 15-21 Haziran'da Brüksel'de yap~lmas~~ karara ba~lanm~~t~r.
~~ 26 A~ustos — ~~ Eylül ~~ 979 tarihleri aras~nda Italya'n~n Bologna kentinde toplanan Uluslararas~~ IV. Yeni Latin Ara~t~rmalar~~ Kongresine yolluk ve gündelik-leri Kurumumuzca kar~~lanmak suretiyle üyegündelik-lerimizden Prof. Dr. Suat Sinano~lu kat~ld~. Arkada~~m~z~n bize verdi~i raporda, kongrede okunan bildirilerin say~~ ve çe~itlilik bak~m~ndan son derece zengin oldu~u, bunlar aras~nda "Türk Tehdidi" seminerinin dikkati çekti~i, bu seminere kat~larak Türkler hakk~ndaki görü~lerin yanl~~l~~~n' dile getirdi~i, konu~malara bak~l~rsa Türkler hakk~nda bugün hâlâ süregelen olumsuz görü~lerin kayna~~n~n Humanizm ve Rönesans Ça~lann~n Neo-Latin metinleri oldu~unun anla~~ld~~~, bu alandaki ara~t~rmalara Türk bilim adamlar~n~n da kat~lmas~n~n zorunlu oldu~u belirtilmi~tir.
~~ 3-7 Eylül 1979'da Münih'te toplanan Uluslararas~~ VI. Türk Sanat~~ Kong-resine yolluk ve gündelikleri Kurumumuzca kar~~lanmak suretiyle üyelerimizden Prof. Dr. Semavi Eyice "Osmanl~~ Devri Türk Sanat~nda Bedestenler" adl~~ bildirisi ile kat~ld~. Arkada~~m~z~n bize verdi~i raporda Kongre, genel konferanslar~n d~~~nda,
~ ) Osmanl~~ öncesi Türk Min~arisi
Osmanl~~ ve Yaku~ça~~
Mimarisi
Küçük Sanatlar ve ~konografya
adlar~n~~ ta~~yan seksiyonlar halinde çal~~t~~~, Kongre münasebetiyle Türkiye ~~~
Bankas~'n~n "Ça~da~~ Türk Resim Sanat~" sergisi ile bir Türk hah tüccarnun çok
güzel eserlerden olu~an bir Türk hal~~ ve kilim sergisi açt~~~~ belirtilmektedir.
italyan Arkeoloji Enstitüsü'nün 15-25 Ekim 1979'da Atina'da düzenledi~i
"Milat'tan Önce 7. ve 8. Yüzy~llarda Yunanistan ve ~talya" konulu kollokyuma
üyelerimizden Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal kat~larak Kurumumuzun Bayrakl~~
ve Erythrai kaz~lar~~ hakk~nda iki konferans vermi~tir. Yolluk Ve gündelilderi Italyan
Arkeoloji Enstitüsünce kar~~lanm~~t~r.
~~
8-13 Aral~k 1979 tarihleri aras~nda Pakistan'~n islamabad kentinde
düzenle-nen Uluslararas~~ Bilim Tarihi ve Felsefesi Kongresine yolluk ve gündelikleri Kongre
Haz~rl~k Komitesince kar~~lanmak suretiyle üyeleri~nizden Ord. Prof. Dr. Ayd~n
Say~l~~ "~slam Dünyas~nda Hastahanenin Do~u~unda Hint Etkisi ile Bu Etkinin
Ta~~y~c~lar~~ Olarak ~imdiki Afganistan Bölgesi ve Civar~~ Türklerinin Katk~s~"
konusunda bir bildiri ile kat~ld~. Arkada~~m~z bize verdi~i raporda, bildirisinin
ilkönce tepki ile kar~~land~~~n~, ancak aç~klama yap~ld~ktan ve bütünü ile nesnel
oldu~u anla~~ld~ktan sonra ele~tiricilerin tatmin edildiklerini, baz~~ Hintli delegelerin
toplant~dan sonra kendisine ~ngilizce, Frans~zca ve Arapca'da kullan~lan "Arap
Bilimi" ve benzeri terimlerin yerinde olmad~~~n~, bu gibi terimlerin ~slam bilimine
Türklerin katk~s~n~~ dile getirmedi~ini, daha uygun bir ad bulunmas~~ gerekti~ini
söylediklerini, ayr~ca kapan~~~ toplant~s~nda konu~ma f~rsat~~ verildi~i gibi, Pakistan
televizyonunda Kongrenin temsilcisi ile kendisine bir söyle~i olana~~~ sa~land~~~n~~
belirmai~tir.
~~
Amerikan Arkeoloji Enstitüsünün ~ oo. y~ldönümü nedeni ile 27-30 Aral~k
1979 tarihleri aras~nda Boston'da düzenlenen törene üyelerimizden Prof. Dr. Tahsin
Cizgüç onur konu~u olarak ça~~r~lm~~, arkada~~m~z bu törene Kurumumuzu temsilen
"Ma~athöyük Ke~ifleri" hakk~nda bir konferans vererek büyük ilgi toplam~~t~r.
KONFERANSLAR
Atatürk y~ll~k konferanslarm~n XVIII. dizisine bu y~l 30 Kas~m 1979'da
ba~lan-nu~t~r. 15 konferanstan olu~an ve 15 günde bir verilen bu konferanslar 13 Haziran
1980 de sona erecektir. Konferanslar~n konular~~ ve tarihleri ~öyledir :
30 Kas~m 1979 Cuma: Prof. Dr. Co~kun üçok: Tarih Ça~lar~~ ve Türkiye'de
Ça~~
De~i~imi.
14 Aral~k 1979 Cuma: ~ ffet Aslan: Atatürk ve Çocuk.
28 Aral~k 1979 Cuma: Rauf Inan: Tarihte, Dünyada ve Bizde Çocuk Haklar~na
Bak~~.
11 Ocak 1980 Cuma: Prof. Dr. Semavi Eyice: Kizkalesi (Kokos) ve
Civar~n-da incelemeler.
25 Ocak 1980 Cuma: ~brahim Artuk: Amid (Diyarbak~r) de mal ve Nisan
O~ullann~n Sikkeleri ile Bunlar~n T~k~l~~~ ve Akibetleri.
599
8 ~ubat 1980 Cuma: Prof. Dr. ~ ehabettin Tekinda~: ~ah Ismail'in
Osmanl~~ Politikas~.
22
~ubat 1980 Cuma: Em. Tümg. Muzaffer Erendil: Anadolu'da Eski
Muharebeler
(Türk Dönemi D~~~).
7 Mart 1980 Cuma: Prof. Dr. Halil Sahillio~lu: Osmanl~~ ~mparatorlu~unda
17. Tüzy~lda Yabanc~~ Kalp Para Sorunu.
21
Mart 1980 Cuma: Ord. Prof. Dr. Süheyl Onver: K~smen Ya~ant~n ~z
Resimleri ile Ressam Hoca Ali R~za Ekolünden Baz~~ Örnekler.
4 Nisan 1980 Cuma: Ord. Prof. Re~at Kaynar: Atatürkçülükte Yöntem ve
Günümüzün Türk Gençli~i.
18 Nisan 1980 Cuma: Prof. Dr. Ne~at Ça~atay: Islam'da Ilk Çeviri Eserlerin
Dü~ün Alan~na Etkileri.
2
May~s 1980 Cuma: Cihat Akçakayal~ o~lu: Atatürk ve Kurtulu~~ Sava~~~
Konular~nda Baz~~ Yorum ve De~erlendirmeler.
~ 6 May~s 198o Cuma: Em. Tümg. Muzaffer Erendil: Tarih ~çinde Askeri
Tarih.
30 May~s 1980 Cuma: Rauf Inan: E~itim Aç~s~ndan Devrim.
13 Haziran 1980 Cuma: Prof. Dr. Afif Erzen: Enez Kaz~lar~.
Atatürk Konferanslar~~ d~~~nda 1979 y~l~~ içinde düzenlenen öteki konferanslar
~unlard~r:
§ 16 ~ubat 1979 Cuma günü üyelerimizden Ord. Prof. Re~at Kaynar,
"Ata-türk'te Me~ruiyet ilkesi" konulu bir konferans verdi.
§ ~~~ Nisan 1979 Çar~amba günü Prof. Dr. Ünal özi~~ "Antik Çak Suyollar~"
konulu bir konferans verdi.
~~
8 May~s 1979 Sal~~ günü Istanbul Alman Arkeoloji Enstitüsü üyelerinden
Bergama Kaz~lar~~ Ba~kan~~ Dr. Wolfgang Radt "Eski Bergama'da Günlük Ya~am"
konulu Türkçe bir konferans verdi.
§ 14 May~s 1979 Pazartesi günü Frans~z Akademisi üyelerinden Prof. Louis
Robert "Anadolu'da Eski Yer Adlar~" konusunda bir konferans verdi.
§ 26 Kas~m 1979 Pazartesi günü Viyana Üniversitesi Avusturya Tarihi
Ara~-t~rma Enstitüsü görevlilerinden Doçent Dr. Vocelka "Erken Ça~da Orta Avrupa'da
Osmanl~lar" konusunda bir konferans verdi.
§ 27 Kas~m 1979 Sal~~ günü Doçent Dr. Vocelka Kurum üyeleriyle birlikte
"Tanzimat Devrinin Avusturya'da De~erlendirilmesi" konusunda bir seminer düzenledi.
KURUMUMUZDA DÜZENLENEN SEMPOZYUM, KOLOKYUM VEBENZERI TOPLANTILAR
§ Türkiye Cumhuriyeti Seul Büyükelçisi Say~n Melih Erçin'in "Köktürk
— Sekel— Fenike Yaz~lar~~ Üzerine Üç Saptama" ad~~ alt~nda haz~rlad~~~~ tez üzerine
21~ubat 1979'da Kurumumuzda bir kolokyum düzenlenmi~~ ve kolokytuna yazar
d~~~nda Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Co~rafya Fakültesi ile Hacettepe Üniver-
sitesinin Türk Dili Kürsüleri ö~retim üyeleri ça~~nlarak konunun tart~~mas~~ yap~l-m~~t~r.
~~ Türkiye - Polonya Bilimsel ve Kültürel De~i~im program~~ gere~ince Polonya Bilimler Akademisi tarihçileri ve üyelerimizin kat~lmas~~ ile 12-14 Kas~m ~ 979'da Kurumumuzda bir sempozyum düzenlenmi~tir.
Bu sempozyuma Polonya bilim adamlar~nca ~u bildiriler sunulmu~tur: — Prof. Dr. Stefan Kieniewicz: 19 uncu yüzy~l~n sonu ve 20 nci yüzy~l~n ba~~nda Polonya ba~~ms~zl~~~~ konusunda Türkiye'nin görü~ü.
2 - Dr. Zygmunt Abraharnowicz: Polonya ar~ivlerinde Türkiye ile ilgili kaynaklar. 3 — Prof. Dr. Zbingniew Wojcik: 15-18. yüzy~llar aras~nda Polonya ile Türkiye
aras~ndaki ili~kilerin temel sorunlar~.
4 — Prof. Dr. Janusz Tazbir: 15-18. yüzy~llarda Polonya kültürüne Türk etkileri.
BILIMSEL ARA~TIRMALARA YARDIM
~~ Side suyollar~n~n incelenmesi için üyelerimizden Prof. Dr. Jale ~nan'a 50,000 liral~k yard~m yap~lm~~t~r.
~~ Silifke yöresindeki yerüstü arkeoloji eserlerini incelemek üzere üyelerimizden Prof. Dr. Semavi Eyice'ye 25.000 liral~k yard~m yap~lm~~t~r.
~~ Timur ve Imparatorlu~u konusunda haz~rlamakta oldu~u eseri için Fransa ve ~ngiltere kitapl~klannda ara~t~ rma yapmak üzere üyelerimizden Prof. Dr. Ya~ar Yücel'e 47.328 liral~k yard~m yap~lm~~t~r.
~~ Amerikan Arkeoloji Enstitüsü'nün ~ oo. y~ldönümü için Amerika'ya ça~r~lan üyelerimizden Prof. Dr. Tahsin Özgüç'e Orta Anadolu kökenli eserler üzerinde Philadelphia, Baltimor ve New-York müzelerinde ara~t~rma yapmak üzere ~~ 9.982,5o liral~k yard~m yap~lm~~t~r.
Tabula Imperii Romani ile ilgili olarak Anadolu'nun çe~itli yerlerinde epigrafya ara~t~rmalar~~ yapmak üzere Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Co~rafya Fakültesi Klasik Filoloji Kürsüsü okutmanlanndan Ender Vannho~lu ile ~stanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kürsüsü Epigrafya uzman~~ ~smail Kayg~-s~z'a yedi~erbin lira bilimsel ara~t~rma yard~m~~ yap~lm~~t~r.
~~ Zile, Tokat'tan Kayseri'ye giden yol üzerinde çok harap durumda bulunan Selçuklu kervansaray~n~n plan~n~~ incelemek üzere üyelerimizden Prof. Dr. Tahsin Ozgüç'e 20.000 liral~k bilimsel ara~t~rma yard~m~~ yap~lm~~t~r.
KONFERANS SALONUMUZDAN YARARLANAN KURULU~LARIN YAPTIKLARI TOPLANT~, KONFERANS VE SEMPOZYUM
~~ I 5- I 8 Ocak ~~ 979'da Kültür Bakanl~~~~ Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdür-lü~ü'nün 1978 kaz~~ sonuçlar~~ sempozyumu.
~~ 19 Ocak ~ 979'da Türkiye Muharipler Derne~i'nin "Eski ve Yeni Türk
Hali.-lerinin Topluma Getirdiklerini De~erlendirme" konulu konferans~.
~~ 30 Ocak 1979'da Türkiye Muharipler Derne~i'nin "Yeni raz~~ ve Eski Türkçe
~~ 12 ~ubat 1979'da Türkiye Muharipler Derne~i'nin "Harf Devriminin ilk
Uygulamalar~" konulu konferans~.
~~ 27 ~ubat 1979'da Türkiye Muharipler Derne~i'nin "Dil Devrimi ve Atatürk'ün Ki~isel Anlat~m~" konulu konferans~.
~~ 2 Mart 1979'da Türkiye Muharipler Derne~i'nin "Atatürkçülü~ün Ça~da~~
Yorumu" konulu konferans~.
§ 16 Mart ~~ 979'da Türkiye Muharipler Derne~i'nin "Atatürk'ün Ekonomik
Görü~ü" konulu konferans~.
~~ 19-12 Mart ~~ 979'tarihlerinde Ankara Üniversitesi, E~itim Fakültesinin
"Üniversite Yönetiminin Uluslararas~~ Sorunlar~" konulu sempozyumu.
§ 27 Mart 1979'da Türk Kütüphaneciler Derne~i'nin "50. y~ldönümü dolay~siyle
Harf Devrimi ve Kütüphanecili~imize Etkileri" konulu yuvarlak masa toplant~s~.
§ 28 Mart 1979'da Ankara Alman Kültür Merkezinin "Türk Alman Kültür ili~kilerinin Tarihi Ko~ullar~" konulu konferans~.
§ 29 Mart 1979'da Türk Kütüphaneciler Derne~i'nin "250. Y~ldönümü
Dola-y~siyle Türkiye'ye Matbaan~n Giri~i" konulu konferans~.
~~ 28 Nisan — ~~ May~s 1979 tarihlerinde Kültür Bakanl~~~~ Milli Folklor Ara~-t~rma Dairesinin "Halk Ezgilerini J'/otaya Alma Semineri ve Van Halk Bilim Ara~Ara~-t~rmas~" sergisi.
~~ 9 May~s 1979'da Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih - Co~rafya Fakültesinin
"Avusturya'da Ça~da~~ Tiyatro Hareketleri" konulu konferans~.
~~ 12 May~s 1979 da Türkiye Tabiatm~~ Koruma Derne~i'nin Genel Kurul toplant~s~.
~~ 23-25 May~s 1979 tarihleri aras~nda Milli Savunma Bakanl~~~~ Harita Genel Müdürlü~ü'nün "Türkiye Ulusal Fotogrametri Birli~i VL kongresi.
~~ 28-29 May~s 1979 tarihleri aras~nda Maliye Hesap Uzmanlar~~ Derne~i'nin
"Türkiye'de Vergi Denetimi ve Sorunlar~" konulu sempozyumu.
§ 31 May~s ~ 979'da Türk E~itim Derne~i'nin "E~itim Hizmet Ödülü" toplant~s~. § 25-26 Ekim 1979 tarihleri aras~nda Türk E~itim Derne~i'nin "Çocuk ve E~itim" konulu sempozyumu.
§ to Kas~m 1979'da Türk Silahl~~ Kuvvetleri Emekli Subaylar Derne~i'nin
"Atatürk Devrimi ve ilkeleri" konulu konferans~.
~~ 22 Kas~m ~ 979'da Üniversiteli Kad~nlar Derne~i'nin "Gerçek Atatürkçülük
Nedir?" konulu aç~k oturumu.
to Aral~k 1979'da UNESCO Türkiye Milli Komisyonu'nun Birle~mi~~ Milletler ~nsan Haklar~~ Evrensel Bildirisinin 31. y~ldönümü dolay~s~yla düzenledi~i aç~k oturum.
UNESCO TÜRKIYE M~LL~~ KOM~SYONUNDAK~~ ÇALI~MALARIMIZ
Geçen devrede UNESCO Türkiye Milli Komisyonunda Yönetim Kurulu üyesi olarak Kurumumuzu temsil eden Prof. Dr. Afet man bize verdi~i raporda Uluslar-aras~~ Kad~n Y~l~~ münasebetiyle kurulan komisyonun yürütücüsü olarak çal~~malar yap~ld~~~n~~ ve bilgiler topland~~~n~, Türkiye'de ve d~~~ memleketlerde bu amaçla
yap~lan toplant~lara kat~lan delegelerimizin raporlar~n~n, Türkiye Cumhuriyeti devrinde kad~n~n meslek, bilim, kültür ve sanat hayat~ndaki durumu ve kad~n y~l~~ ile ilgili yay~nlar~n bir bibliyografyas~n~n haz~rlanmas~n~~ önerdi~ini, bunlar~n üç ki~ilik bir yaz~~ kurulu taraf~ndan haz~rlanaca~~n~, UNESCO konular~~ ile ilgili olarak Atatürk'ün sözlerinin kronolojik bir s~raya göre toplanarak Atatürk'ün ~~ oo. do~um y~l~~ nedeni ile yabanc~~ dillerde yay~nlanmas~n~~ ve ~~ 98 ~~ 'de bu metinler üzerin-de Ankara ve Paris UNESCO merkezlerinüzerin-de bir aç~k oturum düzenlenmesini öner-di~ini belirtmi~tir.
ATATÜRK'ÜN VAS~YET~~ KONUSUNDA CUMHUR~YET HALK PART~S~~ ~ LE ÇIKAN ANLA~MAZLIK
Geçen y~lki raporumuzda aç~klad~~~m~z gibi, Atatürk'ün vasiyeti konusunda Cumhuriyet Halk Partisi ile aram~zda ç~kan anla~mazl~k bir çözüme ba~lanmad~~~~ için Türk Dil Kurumu ile birlikte yarg~~ yoluna ba~vurma zorunda kald~~~m~z~~ üzülerek belirtmek isteriz. Dava devam etmektedir.
GENEL MÜDÜR ULU~~ ~~DEM~R ~Ç~N YAPILAN TÖREN
Do~umunun 80. ve Kurum'daki görevinin 48. y~ldönümü nedeni ile Genel Müdürümüz Ulu~~ i~demir için 3 ~~ Mart ~~ g7g'da bir tören düzenlenmi~~ ve Belleten' in ~~ 7o. say~s~~ Ulu~~ i~demir ad~na yay~nlanm~~t~r.
PROF. CEMAL ALAGÖZ K~TAPLI~INI KURUMUMUZA BA~I~LADI
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih - Co~rafya Fakültesi Co~rafya Profesörlü~ün-den emekli say~n Cemal Alagöz çok de~erli koleksiyonlar~~ kapsayan özel kitapl~~~n~~ Kurumumuz'a ba~~lam~~t~n Kendisine te~ekkürlerimizi sunanz.
ORD. PROF. ÖMER LÜTF~~ BARKAN'I VE ORD. PROF. H~KMET BAYUR'U Y~T~RD~K
Kurumumuz bu y~l 24 A~ustos ~ 979'da as~l üyelerimizden çok de~erli arka-da~~m~z Ord. Prof. Ömer. Lütfi Barkan'~, 6 Mart ~ 98o'de de en eski üyelerimizden büyük tarih ara~t~nc~s~~ Ord. Prof. Hikmet Bayur'u yitirmi~~ olman~n bahts~zl~~~na u~rad~. Yeri güç doldurulacak olan arkada~lar~m~z~n bu kay~plar~ndan dolay~~ bütün üyelerimize ba~sa~l~~~~ dileriz.
"HÜDAVEND~GAR L~VASI SAYIM DEFTER~" ADLI KITAP HAKKINDA AÇILAN DAVA
Rahmetli üyelerimizden Ord. Prof. Ömer Lütfi Barkan taraf~ndan haz~rlanarak Kurumumuzun yay~nlar~~ aras~nda bas~lm~~~ olan "Hüdavendigâr Livas~~ Say~m Def-teri"nin cetvelleri ile haritalar~n~n haz~rlanmas~nda kendisine yard~m eden ~stanbul Üniversitesi Iktisat Fakültesi uzmanlar~ndan Enver Meriçli, Say~n Barkan'~n ölü-münden sonra kitab~n kendisi taraf~ndan haz~rland~~~m, yaln~z önsözünün Prof. Barkan taraf~ndan yaz~ld~~~n~~ öne sürerek esere sahip ç~kmak istemi~~ ve mahkemeye ba~vurarak kitab~n bas~m~n~~ durdurmu~tur. Dava devam etmektedir.
ULUSLARARASI GÜNEY - Do~u AVRUPA ARA~TIRMALARI KURUMUNUN IV. KONGRESI
Üyesi bulundu~umuz Uluslararas~~ Güney - Do~u Avrupa Ara~t~rmalar~~ Ku-rumu IV. Kongresinin 13-18 A~ustos 1979 tarihleri aras~nda Ankara'da KuKu-rumu- Kurumu-muzun i~birli~i ile toplanaca~~n~, Organizasyon Komitesi üyelerinin adlar~n~~ geçen y~lki raporumuzda belirtmi~tik.
Say~n Cumhurba~kan~m~z Fahri Korutürk kongrenin koruyucu ba~kanl~~~n~~ kabul buyurmu~lard~.
13 A~ustos 1979 Pazartesi günü saat 9,30'da kongre üyeleri Türk Tarih Kuru-mu'na geldiler. Buradan otobüslerle Atatürk'ün An~tkabrine gidilerek bir çelenk kondu ve sayg~~ duru~unda bulunuldu.
Kongrenin aç~l~~~ töreni saat ~~ ~~ ,3o'da Hacettepe Üniversitesi konferans salo-nunda yap~ld~. istiklâ1 mar~~ndan sonra Ba~kan Enver Ziya Karal ilk sözü Cumhur-ba~kanl~~~~ Genelsekreteri Büyükelçi Haluk Bayülken'e verdi. Say~n Bayülken Cumhurba~kan~~ Say~n Fahri Korutürk'ün aç~l~~~ söylevini okudular. Daha sonra kongre ba~kan~~ Ord. Prof. Enver Ziya Karal Türk Tarih Kurumu ve kongre çal~~-malar~~ hakk~nda bilgi verdi. Güney - Do~u Avrupa Ara~t~rçal~~-malar~~ Kurumu ba~kan~~ Prof. Dr. Nikolai Todorov Kurum çal~~malar~n~n önemi hakk~nda geni~~ aç~klama yapt~. Prof. Todorov'dan sonra Ankara Üniversitesi Rektörünü temsilen rektör vekili Prof. Dr. Aral Olcay, UNESCO Genel Direktörü Dr. Alex Mirochnikov birer konu~ma yapt~lar.
Genel Kurulun ö~leden sonra saat ~ 6'da yap~lan toplant~s~nda UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Ba~kan~~ ve Kongre Genel Sekreteri Prof. Bedrettin Tuncel, Amerika Birle~ik Devletleri Heyetinden Prof. Albert Lord, Romanya Sosyalist Cumhuriyeti delegelerinden Prof. Dr. Razvan Theodorescu konu~tular. Ayn~~ gün kongre ba~kan~~ Ord. Prof. Enver Ziya Karal Dil ve Tarih - Co~rafya Fakültesi holünde kongre üyeleri ~erefine bir kokteyl verdi. Kongre 14-18 tarihleri aras~nda Dil ve Tarih - Co~rafya Fakültesinde seksiyonlar halinde çal~~t~. 18 A~ustos 1979 günü ö~leden sonra saat ~ 6'da Türk Tarih Kurumu'nda yap~lan törenle kongre sona erdi.
18 A~ustos ak~am~~ D~~i~leri Bakan~~ Say~n Gündüz Ökçün yabanc~~ konuklar kö~künde kongre üyeleri onuruna bir kokteyl verdi~i gibi, Turizm ve Tan~tma Bakanl~~~~ da ~~ g A~ustos'ta Gordiyon, Konya ve Göreme'ye birer gezi düzenledi. Kongre üyeleri Ankara'dan çok iyi izlenimlerle ayr~ld~lar. Birçoklar~~ da gönder-dikleri yaz~larla kongrenin düzenlenmesinde gösterilen ba~ar~y~~ övdüler.
ATATÜRK VE TÜRK DEVRIMINI ARA~TIRMA MERKEZININ ÇALI~MALARI I. Atatürk ve Türk Devrimi ile ilgili çal~~malar:
— Harf Devrimi Sempozyumu bildirilerinin yaz~m~~ ve kontrolü
tamam-lanm~~~ ve bas~lmak üzere Genel Müdürlü~e teslim .edilmi~tir.
2 — Atatürk ve devrimleriyle ilgili yeni ~~ ~~ o kitap fi~i ç~kar~lm~~, böylece fi~~ toplam~~ 4.029 u bulmu~tur.
3 — Atatürk ve devrimleriyle ilgili 15 tefrika derlenmi~, böylece tefrika say~s~~ 642 olmu~tur. Bunlar~n fi~leri yaz~lm~~~ tasnifi yap~lm~~t~r.
4 — 2.621 makale ve haber fi~i yaz~larak, tasnifi yap~lm~~, fi~lerin katalo~a yerle~tirme i~i tamamlanm~~t~r. Fi~~ toplam~~ 75.809 olmu~tur.
5 — Ak~am gazetesinin 1934-1935-1936-1937 y~llar~~ ile, Dünya gazetesinin eksik olan say~lar~~ taranm~~t~r.
6 — Y~l sonuna kadar i~lemi tamamlanarak, s~n~fland~nlan ve dosyalar~na giren 925 kuptir ile kupür say~s~~ 64.642 olmu~tur.
II. Ba~~~~ olarak al~nan belgeler ve üzerindeki çal~~malar:
— Sadrazam Tevfik Pa~a varislerinden al~nan belgelerden 166o tanesinin
s~n~fland~nlmas~~ tamamlanm~~, bunlardan 537 tanesi yeni yaz~ya çevrilerek daktilo edilmi~, 146 tanesinin de özeti yap~lm~~t~r. Ayr~ca 31 Mart Vakas~~ ile ilgili 24 tane Frans~zca belge Türkçeye çevrilmi~, 1071 gazete kupürü dosyalanm~~t~r.
2 - Fahri Acuner'in evrak~~ teslim al~nm~~t~r.
3 — Em. Gnl. Dr. Ali R~za Erkan'dan ~~ gazete, 2 makale, 9 resim al~nm~~t~r. III. Kitaplar:
— Cami Baykurt'un "Son Osmanl~~ Afrikas~nda Çöl Hayat~, Çöl Adamlar~,
Araplar, Berberiler, Tuare~, Abdülhan-~id Devrinin Sürgünler Diyar~ndan Hat~ralar-Jön Türki Tarihinden Bir Sayfa" adl~~ eserinin daktilo edilmesi tamamlanm~~~ ve
bas~l-mak üzere Genel Müdürlü~e teslim edilmi~tir.
2 - Salahi Sonyel'in bas~lacak olan "Kurtulu~~ Sava~~~ ve D~~~ Politika II" adl~~
kitab~~ tekrar gözden geçiriln~i~, 20 belgenin asl~~ bulunarak, düzeltilmi~tir. IV. Türkiye Cumhuriyeti devrine ait toplanmakta olan bilgiler ve dosyalar :
— Atatürk döneminde Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne seçilen
milletvekil-lerinin ö~renim ve meslek durumlar~~ ile, bunlar~n devrelere ve bölgelere göre mik-tarlar~, az~nl~klardan seçilen milletvekilleri.
2 - Mecliste ve Senatoda kad~n milletvekillerinin biyografileri. Siyasi
hayat-taki çal~~malar~~ ve ba~ar~lar~.
3 — Türk Devrim Kanunlar~n~n metinleri, kronolojik s~raya göre bir araya toplanmaktad~r.
4 — Hatay meselesinde gazetelerde yay~nlanan ve Atatürk taraf~ndan yazd~r~l-cli~~na Prof. Dr. Afet Inan'~n tan~k oldu~u makaleler toplanmaktad~r.
K~TAPLIK ÇALI~MALARI Aksesyon :
1979 y~l~~ içinde kitapl~~~m~za 941'i ba~~~, 3oo'ü de~i~im. 47o'i sat~n al~nmak ve 158'i T. T. K. kanal~~ ile olmak üzere toplam 1869 kitap, ayr~ca 22 harita, 1380 gazete, 4 yazma, 3 fotokopi, 5 mikrofilm gelmi~, ~~ o38'i ba~~~~ ve de~i~im, 263'ü sat~n al~nmak suretiyle toplam ~ 3o ~~ dergi koleksiyonumuza eklenmi~tir.
Kataloglama :
Yukar~da dökümü yap~lan eserlerin her türlü kay~t, fi~~ vb. i~lemleri tamam-lanarak yerlerine konmu~tur. Ayr~ca geçen y~l tasnifinin yap~ld~~~n~~ bildirdi~imiz
foto~raf ar~ivisnizin fi~leri ço~alt~lm~~, resimler de yeni yapt~r~lan kutu - dosyalara yerle~tirilerek ar~iv dolaplanna konmu~tur.
Kitap Deposu:
Bu y~l kitap say~m' yap~lm~~~ bir önceki say~ma göre 17 eski kay~p bulunmu~, 50 yeni kay~p tesbit edilmi~tir.
1979 y~l~~ sonunda kitap varl~~~m~z 73.166'ya, dergi varl~~~= 71.852'ye, yazmalar gol 'e, fotokopiler ~~ 72'ye, mikrofilmler 189'a yükselmi~tir.
Okunan Kitaplar:
Bu y~l içerisinde okuyucu salonunda ~~ 2.0 13 kitap, 3183 dergi, 143 gazete okun-mu~tur.
Cilt:
651 kitap, dergi ve gazete ciltlenmi~, ayr~ca resim ar~ivimiz için 300 adet kutu - dosya yap~lm~~t~r.
De~i~im:
Bu y~l 54'ü özel, 265'i ~ah~s ve müessese olmak üzere 319 yerle d~~~ yay~n de~i~imi yap~lm~~t~r.
Paras~z Da~~t~m:
Kurumumuz yay~nlar~ndan bu y~l ç~kan 8 kitap ile 5 Belleten 35 as~l, 23 muhabir, 1 2 ~eref üyesi ile 8o ~ah~s, 33 makam, 46 kurum, müze ve kitapl~~a paras~z da~~t~l-m~~t~r.
Ayr~ca Kurumumuza kitap yard~m~~ için ba~vuran iki kurulu~a konular~~ ile ilgili kitaplar gönderilmi~tir.
Kitapl~k Komisyonu:
Kitapl~k Komisyonumuz bu y~l da gerek duyuldukça toplanm~~~ ve kitapl~~kla ilgili i~leri görü~mü~tür.
Sergi:
IV. Uluslararas~~ Güney - Do~u Avrupa Ara~t~rmalar~~ Kongresi s~ras~nda en
ba~ta, Federal Almanya olmak üzere, Bulgaristan, Romanya, Macaristan delegas-yonlar~~ taraf~ndan Kongreye gönderilen kitaplar sergilenmi~tir. Bu kitaplar daha sonra kitapl~~~m~za arma~an edilmi~tir.
KAZILAR
Eskiça~~ Kolunca verilen kararlar gere~ince bu y~l da Alacahöyük, Perge, Kül-tepe - Kani~, Ma~athöyük, Konya Karahöyü~ü, Bayrakl~, Erythrai, Çavu~Kül-tepe, Acemhöyük, Ikiztepe kaz~lar~~ ile Side Su yollar~~ ara~t~rmalar~na devam edilmi~tir. Kurumumuzun bu y~l yapt~~~~ kaz~lara Kültür Bakanl~~~~ yan~nda Ankara Üniversitesi ve Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu da para yard~m~~ yapm~~t~r. Gerek Kültür Bakanl~~~na, gerekse Ankara Üniversitesi ile Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu'na ~ükranlar~m~z~~ sunar~z.
Bu y~lki kaz~lar hakk~nda kaz~~ kurullar~~ ba~kanlar~ndan ald~~~m~z raporlar~~ oldu~u gibi sunuyoruz:
— Alacahyük'te 1979 rd~~ Çal~~malar~ :
Alacahöyük'te 1979 mevsiminde arkeolojik kaz~~ ve restorasyon çal~~malar~~ 7. ve 8. aylar içinde ve ancak (30) günlük k~sa bir sürede devam etmi~tir.
Kaz~~ Heyeti:
Kaz~~ heyeti ba~kan~~ ve T. Tarih Kurumu üyesi Dr. Hâmit Zübeyr Ko~ay, kaz~~ heyeti ba~kan yard~mc~s~, arkeolog Mahmut Akok.
Kültür Bakanl~~~, kaz~~ temsilcisi, Çorum Müzesi Asistan~, Osman Ünsal. Foto~rafç~, Kültür Bakanl~~~, Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlü~ü foto uzman~~ Selahattin Oztartan.
Hesap i~leri uzman~, Anadolu Medeniyetleri Müzesi hesap uzman~~ ve mutemedi, Ahmet Bekçi'den kurulmu~tur.
Alacahöyük'te 1979 mevsimi kaz~~ çal~~malar~ :
Alacahöyük'ün 1979 mevsimi kaz~~ çal~~malar~, kaz~~ ödene~inin azl~~~~ dolay~s~y-la, 1978 mevsimi kaz~lar~n~n devam~~ ~eklinde ve ayn~~ kaz~~ alanlar~nda derinli~ine yap~lan çal~~malarla, Eski Hitit ça~~~ tabakalar~~ içinde sürdürülmü~tür.
Höyük üzerindeki arkeolojik kaz~lar, fiili olarak (21) gün sürmü~~ ve çe~itli tür ve yap~da k~ rk say~da müzelik eser elde edilip, envanterleri yap~larak, Alacahöyük Müzesi yetkilisine teslim olunmu~tur.
Alacahöyük'ün bu mevsim, eski eser buluntular~~ aras~nda, orijinal vas~fta, biri silindir, öteki dikdörtgen prizma biçimli iki mühür Orta Anadolu arkeoloji ve tarih kültürüne kazand~r~lm~~~ birer belgedir. Buluntular aras~nda pi~mi~~ toprak kap parçalar~na vurulmu~~ mühür bask~lar~~ da ele geçmi~tir.
Alacahöyük'te 1979 mevsimi yap~lan onar~m ve restorasyon çal~~malar~ :
Alacahöyük'te bugüne kadar kaz~larla aç~lan alanlar~n yüzölçümü 6o.000 m2. yi bulmaktad~r. Bu alanlar içinde bulunan çe~itli ça~lara ait yap~~ kal~nt~lar~, kaz~~ heyetimizce kabul edilen bir program çerçevesinde ve uzun u~ra~malarla onar~l-m~~, tanzim ve restore edilmi~lerdi. Üstleri aç~k ve hava etkenlerine kar~~~ koruyucu niteli~i yetersiz olan bu buluntular~n, zamanla da~~lan ve bozulan bölümleri, yine kaz~~ heyetimizin programlad~~~~ bir onar~m düzeni içinde süreli olarak denetim ve bak~m alt~nda tutulmaktad~r.
Bu mevsimde, Eski Hitit Ça~~~ mimari parçalar~n~n çe~itli tabakalar~n~~ bir arada gösteren topluluklar~n, üst yüzlerine, modern malzeme ile d~~~ etkenlere kar~~~ ve çamurdan harç gösteri~inde koruyucu bir yüzleme çekilmi~tir.
Duvarlar~n da~~lmaya yüz tutan bölümleri de, gereken biçimde onar~lm~~t~r. Geni~~ kaz~~ alan~n~n iç k~s~mlar~~ ve yap~~ duvar~~ üstleriyle, yap~~ bölümlerini kaplarru~~ olan yabani otlar ba~tan ba~a ve yerinde korunan eserleri bir keder ver-meden temizlenmi~tir.
Alacahöyük, k~rk mevsimi a~an sürekli çal~~malar, geni~~ eski eser buluntular~~ ve bilimsel yay~mlanyla, Orta Anadolu arkeoloji ve kültür tarihi için kaynak olan niteli~i güçlü bir varl~k durumunda, dünya bilim çevrelerinde ününü sürdürmektedir.
Dar ödenekli ve k~sa süreli son mevsimlerin çal~~malar~nda da, elde edilen yeni buluntulanyla, bu yerin önemi, yeni yeni kaz~larla üzerine e~ilme gere~ini tekrar ortaya ç~karm~~~ bulunmaktad~r.
Yeni mevsimlerde geni~~ ödeneklerle, geni~~ çal~~ma olana~~~ sa~land~~~~ takdirde, Alacahöyük umut dolu bir ara~t~rma yeri olarak de~erini ve verirr~ini esirgemiyecektir.
DR. HAM~T ZÜBEYR KO~AY MAHMUT AKOK
Alacahöyük Kaz~~ Heyeti Ba~kan~~ ve Arkeolog
T. Tarih Kurumu 'üyesi
2 — Perge Kaz~s~~ 1979 Çal~~malar~ :
Türk Tarih Kurumu, Kültür Bakanl~~~~ Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdür-lü~ü ile ~stanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi adlar~na yürütülen 1979 y~l~~ Perge kaz~s~~ to Eylül'den 26 Ekim'e dek sürmü~tür. Kaz~da bulunan heykellerin onar~m~~ ve foto~raf çekme i~leri, mozaik onar~m~~ 24 Kas~m'da son bulmu~tur. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu ile Uluslararas~~ Side Dostlar~~ Vakf~~ da kaz~lar~~ maddi olanak-larla desteklemi~lerdir. Bütün bu kurulu~lara te~ekkürlerimiz sonsuzdur.
Ba~kanl~~~mdaki kaz~~ ekibi, Ba~kan Yard~mc~s~~ Asistan Dr. Halûk Abbaso~lu, Arkeolog - Mimar Ülkü izmirligil, Asistan Ahmet Vedat Çelgin, Doç. Dr. Somay Onurkan, Topograf Adnan ~akar, Epigraf ~smail Kaygusuz, Mimar Gülsün Saraçlar, Arkeolog Desinatör Füsun Arman, Arkeolog foto~raf uzman~~ Semra Sar~bekiro~lu, Arkeolog Restoratör Sait Ba~aran, Arkeolog Restoratör Hüseyin Ak~ll~, Arkeolog Ne~'e Atik, arkeoloji ö~rencilerinden Arzu K~l~çözlü, O~uz Tekin ve Dilek Yarcan' dan olu~mu~tur. Kültür Bakanl~~~~ temsilcisi olarak bu çal~~malar~m~za Bursa Müzesi Asistanlar~ndan Oya Kozaman kat~lm~~t~r.
1979 y~l~~ çal~~malar~m~z~, I. Kaz~lar, II. Alan Düzenlemesi, III. Topografik Çal~~malar, IV. Epigrafik Çal~~malar, V. Mozaik Çal~~malar~, VI. Onar~m Çal~~ma-lar~, VII. Heykel Onar~m~~ ba~l~klar~~ alt~nda toplayabiliriz.
I. Kaz ~ lar:
I. Ana Sütunlu Cadde (ja) Kaz~s~ :
Caddenin bat~~ kanad~nda geçen y~l kal~nd~~~~ yerden ba~lanarak kuzeye do~ru devam edildi. Böylece 12o-127 No. lu postamentlerin arkas~na rastlayan portik ve porti~e aç~lan 4 dükkân~n duvarlar~na ili~kin sokel bölümü, kap~~ söveleri meydana ç~kar~ld~. Portik taban~n~n mozaik dö~eli oldu~u saptand~. Porti~in önünde caddenin bat~~ ~eridinde geçen y~l kal~nd~~~~ yerden kaz~ya devam edildi ve 127. postamentin önüne var~ld~. Do~u kanad~nda kar~~~ bölüme ili~kin sütunlar~n mermerden olmas~na kar~~n burada granittendir. Sutun. kaidelerinden 124 No. sütunun d~~~nda hepsi tam olarak bulunmu~tur. Porti~in mermerden korinth düzeninde sütun ba~l~klar~, kireçta~~ndan arkhitrav parçalar~~ de meydana ç~kar~ld~.
2. Agora'n~n Kuzeyindeki, Tacitus Caddesi (j2) ~le Agora'n~n Do~usundaki le
Cad-desinin Bir Bölümünün Kaz~s~ :
Tacitus Caddesinde ( J2) geçen y~l kal~nd~~~~ yerden, 30 No. lu postamentin berisinden ba~lanarak do~uya do~ru 13 m. ilerlendi. Mimarl~k parçalar~~ (kap~~
lentosu, söve gibi) yan~~ s~ra damgal~~ tu~la, matara ~eklinde ve üzeri bezemeli pi~mi~~ topraktan kap, keramik parçalar~~ ve yar~~ giyimli kad~n heykeli fragman~~ bulunmu~tur. j2 Caddesinin porti~i, 30 No. lu postamentten sonra geç döneme ili~kin bir mekânla (No. ~~ 6) kesintiye u~rar. Bu mekan bat~dan Tacitus Caddesinin porti~ine, do~udan ise Je Caddesine aç~l~r. Ayn~~ zamanda güneyde biti~ik oldu~u 17 No. lu mekânla da irtibatl~d~r. 17 No. lu mekanda da Je Caddesine ve bat~dan Agora'n~n kuzeydo~u kö~esine rastlayan D giri~ine aç~l~r.
Je caddesinde birtak~m geç dönem duvarlar~na rastland~~ ve durumu ~imdilik aç~kl~~a kavu~mad~. Burada da moloz aras~nda mimarl~k parçalar~, damgal~~ ve monograml~~ tu~lalar bulundu.
3. Güney Hamam~~ (I) Kaz~s~ :
Palaestra'n~n bat~~ porti~i tamamen, do~u porti~inin önemli bir bölümü, geçen y~l kaz~lm~~~ olan güney porti~ine aç~lan II. No. lu mekan~n yar~s~~ ile bat~~ duvar~n~n arkas~nda bulunan koridor kaz~lm~~t~r. III No. lu mekân~n apsisi ile IV No. lu mekan~n bat~~ duvar~~ önünde de sondajlar aç~ld~.
Bat~~ porti~inin mermerden sütun kaideleri, sütun gövdeleri ve korinth düzenli ba~l~klar~~ ile kireçta~~ndan saçakl~~a ili~kin parçalar~~ fazla harap durumda ele geçti. Kuzey bölümünde porti~e, cephesinde g sütun bulunan VI. No. lu mekân~n bir bölümü aç~lmaktad~r. Bu mekan~n di~er bölümü ise kuzey porti~inin bat~~ ucuna aç~l~r. Sütunlar granitten, kaide, ba~l~klar ve saçakl~klar mermerdendir. III No. lu mekân~n giri~i önünde Plankia Magna'y~~ onurland~ran bir yaz~t~~ kapsayan kireçta~~n-dar~~ bir blok in situ buluntu. VI No. lu mekân~n kuzey porti~ine aç~lan bölümünde 7. sütunun önünde bir kaide bulundu. Belki de hemen burada yaln~z fragmanlar~~ elimize geçmi~~ olan kolosal, Herakles Farnese tipindeki heykel bu kaide üzerinde duruyordu.
1 2 m. geni~li~i ile kuzey porti~i bir salon görünümündedir. Porti~in arka duvar~n~n önünde üç büyük kaide vard~r. Bunlar ta~tan örülmü~~ olup üzerleri mermer levhalarla kapl~d~r. Kuzey bat~~ kö~esindeki kaidenin yak~n~nda ç~plak bir genç heykeli ile bir genç ba~~~ bulundu. Ancak ba~~n heykele ait olmad~~~n~~ saptad~k. Ortadaki kaidenin üzerinde duran Imparator Traianus'un heykeli 42 parça halinde ele geçti. Elleri hariç heykel tam durumdad~r. Imparator'u z~rhl~, orduya hitap eder (adlocutio) pozunda gösterir. Sa~~nda Dacia eyaletinin personification'u diz çökmü~~ durumda gösterilmi~tir. Bu figür Traianus'un Dacia'hlara kar~~~ kazand~~~~ zaferini simgeler. Imparator'un Anadolu'da tam olarak bulunan ilk heykelidir. Yap~t kolos-sal boyutu (2.460 m.), kabartma bezemeli görkemli z~rh~, nefis portre ba~~~ ile büyük bir de~er ta~~r. Üçüncü kaidenin üzerinde duran z~rhl~~ imparator'un ba~~~ buluna-mad~. Bu heykel Traianus'un heykelinden daha büyük ve görkemlidir. Imparator heykellerini kapsayan geni~~ portik bir tür imparatorlar salonu görünümündedir. Hamam~n güney porti~ine aç~lan IV No. lu apsisli mekarun içini 20.00 X 13.00 m. boyutunda büyük bir havuz kaplar. Mekân~n bat~~ duvar~~ ilki yuvarlak ikisi dikdörtgen olmak üzere üç ni~le, apsis ise be~~ dikdörtgen ni~le uzuvland~nlm~~t~r. Ni~lerir~~ önünde ~~ .o5o m. geni~li~indeki set mermer dö~emeli olup fasad mimarl~~~-n~n tabamimarl~~~-n~n~~ olu~turur. Bunun üzerinde ni~lerin ortalar~nda ve yanlar~nda 1.5o m. yüksekli~inde in situ payeler bulunmaktad~r. Payeler ve ni~lerin içi 1.50 m. yük-
sekli~ine dek mavi ve ye~il hardi mermer levhalarla kapl~~ olup a~a~~dan ve yukar~-dan profilli beyaz mermerden silmelerle s~n~rland~r~lm~~t~r. Ni~lerin ortalar~ndaki payelerin, arkalar~nda bulunan suyu getiren künklerin geçmesine mahsus delikler-den, F, çe~mesinde oldu~u gibi, çörten ta~~y~c~~ olduklar~~ anla~~l~r. Di~er payeler cephe mimarl~~~~ ile ilgili olabilir. Mermerden sütun kaidelerinden sütunlardan ve bn düzenli ba~l~klardan pek az~~ ele geçmi~tir. ~yi cins kireçta~~ndan saçakl~klar ise daha iyi durumda korunagelmi~tir. Ayr~ca konsol parçalar~~ ve bol miktarda tonoz örtüsüne ili~kin tu~lalar bulundu. Haraketli fasad mimarl~~~, renkli mermer kaplamalar~~ ve buluntulardan anla~~ld~~~~ üzere zengin bir ~ekilde heykellerle süslü mekan, ku~kusuz göz kama~t~r~c~~ bir güzelli~e sahipti. ~çinde büyük yüzme havuzu (Natatio) bulunan bu mekan hamamla (III No. lu mekanda) ancak indirek ba~lant~l~~ olup, tüm cephesi ile palaestra'n~n porti~ine aç~l~r. Mekan~n görkemli görünümünü bir kat daha artt~ran heykellerin hepsi havuzun taban~~ üzerinde bulundu. Bunlar s~ras~yla: Nefis i~çilik gösteren Herakles ba~~, Küçük Nemesis heykeli, giyimli kad~n portre heykeli, ç~plak ve elinde bereket boynuzu tutan Genius, Nemesis, Hygieia, Asklepios ve Rahibe heykelleridir.
III No. lu mekânda apsis'in do~u bölümünde aç~lan sondaj burada da bir havuzun bulundu~unu ortaya koydu. Apsis'in içi ayn~~ IV No. lu mekânda oldu~u gibi be~~ ni~le uzuvland~r~lm~~t~r. Ni~lerin ortas~nda bulunan payeler ayn~~ ~ekilde çörten ta~~maktad~r. Ni~lerin yan~ndakiler ise yukar~da bulunan in situ kalm~~~ ba~l~klar~ndan anla~~ld~~~~ üzere paye ta~~yorlard~. Burada havuzun taban~nda giyimli bir kad~n heykeli bulundu, ba~~~ eksik oldu~undan bir portre mi yoksa bir ideal figür mü oldu~u saptanamad~. Bu mekan~n hamam~n frigidariumu oldu~u anla~~l~yor.
II. No. lu mekanda bat~~ duvar~n~n dibinde aç~lan sondajda, hypokaust (cehen-nemlik) sistemine rastland~. Bu sistem I No. lu mekan~n alt~nda da uzanmaktad~r. Buna göre II No. lu melcân~n hamam~n ~l~k bölümü, Tepidarium'u, I No. lu meka-n~n ise hamam~n s~cak bölümü, Kaldarium'u oldu~u anla~~lmaktad~r.
Bat~~ ve kuzey portiklerine 9 sütunlu cephesi ile aç~lan mekan~n önünde kaz~y~~ do~uya do~ru sürdürdük. Burada bir ~apel'e rastland~. Giri~in basamaklar~~ üzerinde üç Kharit'ler grubuna ait ortadakinin solunda duran figüre ili~kin torso bulundu. ~apelin giri~i için daha önce mevcut sütunlu yap~~ kullan~lm~~t~r. ~apel'in büyük bloklardan yap~lm~~~ apsis'i k~smen ayakta kalm~~t~r.
II. Alan Düzenlemesi:
1968 y~l~nda kaz~lm~~~ F2 çe~mesinde Füsun Arman'~n denetiminde düzenleme çal~~malar~~ yürütüldü. 1978 y~l~nda F2 çe~mesinin arka mekan~~ kaz~s~~ s~ras~nda bir havuza ili~kin parçalar bulunmu~tu. Çe~menin ilk kaz~s~~ s~ras~nda bulunmu~~ olan havuz parçalar~na i~levi ve yap~daki yeri hakk~nda ipucu verebilecek durumda olmad~klar~ndan çe~me binas~n~n yay~nlanan rekonstruksiyon resminde (Arif M~.ifid Mansel, AA, 1975, res. 26) yer verilmemi~ti. Füsun Arman eski ve yeni bulunmu~~ parçalar~~ birle~tirerek havuzu tümledi. 1975-76 y~llar~nda kazd~~~m~z F4 çe~me-sinde in situ bulunan benzeri havuza dayanarak ayn~~ zamanda havuzun boyutlar~n~~ ve i~levini de gözönünde tutarak bunun eski rekonstrüksiyon resminde kemerli geçidin hemen üstünde yer ald~~~n~~ saptad~. Çe~menin ilk kaz~s~~ s~ras~nda ç~kar~lm~~~ ancak
nerede durdu~u ve ne i~e yarad~~~~ hakk~nda yarg~ya var~lmad~~~~ için rekonstrüksiyon
resminde yer almam~~~ önemli birkaç mimarl~k parçan~n da böylece yeri saptanabildi.
Ayr~ca bu düzenleme sonucu çe~menin mimarl~k parçalar~~ karmakar~~~k
du-rumdan ve do~an~n kötü etkisine terkedilmi~likten kurtar~lm~~~ oldu. Bugün ören
yerini ziyaret edenler bu düzenleme sayesinde Çe~me yap~smm amtsal fasad~m
gö-zünün önünde canland~rabilir.
III. Topografik Çal ~~ malar:
Nekropol'iln ölçüleri tamamland~~ ve 2000 ölçekli paftasm~n çizimi yap~ld~.
ören yerinde ta~namlay~d çal~~malar yap~ld~~ ve gerekli kotlar al~nd~.
Planda Magna'nm mezarm~n ölçüleri al~nd~.
Yeni kaz~~ yerleri kent plan~~ üzerine i~lendi.
IV. Epigrafik Çal ~~ malar:
~ . Antik kentin sur içi ve sur d~~~~ alanlar~nda ara~t~ rmalar yap~larak yeni
yaz~tlar saptand~.
Yeni kaz~lan alanlarda bulunan yaz~tlarm kopyas~, estampaj~~ yap~ld~~ ve
foto~raflar~~ al~nd~.
Daha önce yay~nlanm~~~ yaz~tlar alanda saptanarak kar~~la~t~rmalar yap~ld~.
Bu çal~~malarda 34 yaz~t i~lem gördü. Onemlilerinden bir tanesi Barbaros
mahallesinde Ali Horton'un evinin önündeki s~mak üzerindeki yaz~tt~r. Burada
Apollon ilk kez Bendos s~fat~n~~ ta~~r. 2. önemli yaz~t do~u surlar~n~n iç taraf~nda,
kulenin önünde bulunan bir kap~~ lentosu üstünde bulunmaktad~r. Perge'de Men
kültürünün varl~~~n~~ kan~tlayan ilk yaz~tt~r. 3. önemli yaz~t Güney hamamm~n
kuzey porti~inin do~u bölümü kaz~smda bulunmu~tur. Perge'de bulunan kent
hazine yap~s~n~~ tan~mlamas~~ aç~s~ndan ilginçtir.
V. Mozaik Çal ~~ malar ~ :
Bu y~l Semra Sar~bekiro~lu taraf~ndan geni~~ çapta mozaik incelemeleri yap~lm~~~
ve denetiminde gene geni~~ çapta onar~m çal~~malar~~ sürdürülmü~tür. I. Güney
hamammm güney porti~inde, 2. Güney harnammm do~u porti~inde, 3. Agora'n~n
bat~~ porti~inde ve Ja Caddesinin J8 -J9 sokaklar~~ aras~nda do~u porti~inde çal~~~ld~.
VI. Onar ~ m Çal ~~ mas ~ :
Perge ören yerinde, Kültür Bakanl~~~~ Eski Eserler ve Müzeler Genel
Müdür-lü~ü ve Perge ekibinin i~birli~iyle onar~m çal~~malar~~ bu y~l da sürdürülmü~tür.
I. Perge'yi kuzey - güney, do~u - bat~~ yönlerinde kesen iki ana caddenin
kav~a~~nda yer alan Demetrios ve Apollonios Tak~'nm onar~m ön çal~~malar~~
ta-mamlanm~~~ ve onar~m projesi Mimar Arkeolog Ülkü Izmirligil taraf~ndan
haz~r-lanm~~t~r.
Mimarl~k parçalar~, kaz~dan ç~k~~~ s~rasma göre numaralanm~~~ olup birbirleriyle
ba~lant~lar~~ saptax~arak alan içinde her yap~~ s~rasma ait ta~lar yanyana getirilerek
düzenlenmi~tir.
Tak~n statik etüdleri Prof. Dr. Müfit Yorulmaz taraf~ndan yap~lm~~t~r. Bu hususta, an~t~n temelinde gerekli sondaj yap~lm~~t~r. Sondaj s~ras~nda Ne~'e Atik arkeolojik buluntular üzerinde özellikle keramik stratigrafisi ile ilgili çal~~malarda bulundu.
Yap~~ malzemesi örne~i an~lar-ak su emme bas~nç ve çekme dirençlerinin deney-leri
I.
T. Ü. Maden Fakültesi Mühendislik Jeoloji ve Kaya Mekani~i Kürsüsü taraf~ndan yap~lm~~t~r.2. Agora'n~n kuzey porti~i ile yap~sal ve i~levsel bütünlü~ü olan Tacitus Cad-desinin ( J2) onar~m~~ mevcut mimarl~k elemanlarla yap~lacak bir anastylos projesi Mimar - Arkeolog Ülkü ~zmirligil taraf~ndan haz~rlanm~~t~r.
VII. Heykel Onar ~ m ~ :
Bu y~l Perge kaz~s~~ heykeltra~l~k yap~t bak~m~ndan çok verimli oldu. Antalya Müzesine te~hirlik 15 yap~t teslim ettik. Bunlar~n yan~s~ra çok say~da heykel parçalar~~ da bulundu. Teslim etti~imiz te~hirlik 15 heykelden ii tanesi onar~m gerektiriyordu. Bunlar 2-73 parça halinde ele geçmi~tir. Bunlara 66 parça halinde ele geçen yaz~t~~ da ilave edersek, bu y~l toplam 224 parça birle~tirilmi~~ oldu.
Heykellerin onar~m~nda Istanbul Müzesinden heykeltra~~ restoratör Nejat Ozatay'~n bize büyük yard~m~~ oldu. önce kendisine Arkeolog Hüseyin Ak~ll~'y~~ restoratör olarak yeti~tirdi~i için te~ekkürü bir borç bilirim. Nejat Ozatay ayn~~ zamanda Antalya Müzesinde çal~~malar~~ s~ras~nda müze müstahdemlerinden Abdurrahman Ozkan'~~ da restoratör yard~mc~s~~ olarak yeti~tirmi~tir. Böylece bu y~l onar~m~~ problemli parçalar Nejat Ozatay'm nezaretinde Hüseyin Ak~ll~~ ve yard~mc~s~~ Abdurrahman Özkan taraf~ndan yap~lm~~, zaman zaman kendisi de bu çal~~malara müdahele etmi~tir.
Perge Kaz~s~~ Ba~kan~~ PROF. DR. JALE ~NAN 3 — Kültepe Kani§ Kaz~lar~~ 1979 Çal~~malar~ :
~~ 979 y~l~~ Kültepe Kani~~ Kaz~lar~~ ba~kanl~~~mda Prof. Dr. Kutlu Emre, Arkeolog: Hamdi Kodan, Hayri Ozeski, E~ref Ilter, Metin Akyurt; Foto~raf Selâhattin Oztar-tan, Mustahz~r Abdullah Çulha'dan olu~an heyet üyeleri taraf~ndan yürütüldü. Eski Eserler ve Müzeler Umum Müdürlü~ünü Kayseri Arkeoloji Müzesi asistan~~ arkeolog Mustafa Kol temsil etti. Kaz~lar, 1978 Kaz~s~~ s~ras~nda haz~rlanan programa göre üç alanda yürütüldü:
— Sitadel'deki büyük saray~n çevre duvar~~ üstüne ve avlusuna B. Hrozny ve köylüler taraf~ndan y~~~lan yüksek toprak, hamiyetli bir vatanda~~n da makina yard~m~~ ile kald~r~l~p ta~~nd~~ ve böylece çevre duvar~n~~ ~~ -h/22-25 karelerinde izlemek ve saray~~ çevrelemek çok kolayla~t~. Bu seneki kaz~larla saray~n merkezi bir avlusu olmad~~~, avlunun yap~n~n önünde oldu~u ve bu husus hakk~nda Acernhöyük saray-lar~na ba~land~~~~ anla~~lm~~~ ve Hitit saraylar~ndan veya mabetlerinden ayr~ld~~~~ kesinlik kazanm~~t~r. Bununla Assur Ticaret Kolonileri ça~~ndaki saray modelinin ve yap~~ tekni~inin M.
O.
ikinci binin ikinci yar~s~na ait Hitit tipinden ayr~ld~~~~ kan~tlanmaktad~r.2 - Kanun'da la, Ib ve II. yap~~ katlar~n~n 1978'de aç~~a ç~kar~lan bölüm-lerinin geri kalan k~s~mlar~~ bulunmu~~ ve kaz~~ alan~nda la yap~lar~n~n çok iyi korun-du~u, sokaklar~nm, meydanl~klar~n~n varl~~~~ ile de do~rulanm~~t~r. Ib yap~~ kat~na ait tabletlerden ba~ka, II, yani, en zengin döneme ait yeni ar~ivlerin tablet ve zarf-lar~na, planlar~~ iyi korunmu~~ evlere ve küçük eserlerin her türüne rastlanm~~t~r. Kültepe/Kani~~ kaz~lar~~ 1948 y~l~ndan bu yana çivi yaz~l~~ ve mühür bask~l~~ tabletle-rini, zarflar~n~, her sene yeni örneklerle kar~~m~za ç~kan serami~i ve hayvan biçim-li kaplar~~ ile, uluslararas~~ bir ticaret merkezinin zenginbiçim-li~ine e~siz bir örnek olma özelli~ini hiç kaybetmemektedir. Kültepe olmaks~z~n Eski Dünya ticaretinin, ay-d~nlanmas~na imkan yoktur. Çünkü, bugüne kadar bu bölgenin hiçbir kesiminde bu konuda ve bu ça~da Kültepe ile mukayese edilebilecek zenginlikte tablet, mühür bask~s~, seramik, ve madeni eser sa~lam~~~ ikinci bir merkez yoktur. Kültepe'de, 1979 y~l~nda yap~lan ke~ifler, bu gerçe~i bir kez daha vurgulam~~t~r.
3 — Kani~~ Karumu'nun merkezindeki bir II. kat ar~ivinin 500 m. güneyinde yap~lan kaz~larda, çok iyi korunmu~~ ve ~iddetli bir yang~nla tahrip edilmi~~ 4 odal~~ bir II. kat evi ke~fedildi. Tablet müstesna, evin dayanabilen e~yas~~ günümüze kal-m~~t~r. Bu yeni kaz~~ alan~n~n II. kat evlerinin, bütün Karuma, yani, en az~ndan 2 kilometrelik bir kesime yay~ld~~~n~~ isbat etmesi bak~m~ndan önemlidir.
TAHSIN (5ZGÜÇ
4 — Ma~at Höyük Kaz~lar~~ 1979 Çal~~malar~ :
1979 y~l~~ Ma~at Höyük kaz~lar~~ ba~kanl~~~mda Prof. Dr. Kutlu Emre, Arkeolog: Hamdi Kodan, Hayri Ozeski, E~ref Ilter, Metin Akyurt; Foto~raf Selahattin oztar-tan, Mustahz~r Abdurrahim Çulha'dan olu~an heyet üyeleri taraf~ndan yürütüldü. Eski Eserler ve Müzeler Umum Müdürlü~ünü Kayseri Arkeoloji Müzesi Asistan~~ Arkeolog Mustafa Kol temsil etti.
Kaz~lar, haz~rlanan çal~~ma program~na göre üç ana alanda yo~unla~t~r~ld~ : a) Sitadel'in her yönünde karanl~kta kalan bütün konular üstünde çal~~~ld~. Saray~n kuzey ve do~u yönü tam plan~~ ile aç~~a ç~kar~ld~, ve iki yönde de bu an~tsal Hitit saray~n~n, Bo~azköy mabetlerinde de görüldü~ü gibi, ana kaya blokunun ~ekline ba~l~~ kalarak, baz~~ kesimlerinde d~~ar~~ ç~k~nt~ l~~ ve baz~lar~nda da içe girintili olarak in~a edildikleri anla~~ld~.
II. Hitit Yap~~ Kat~n~n aa-D/1-6 karelerindeki sunakl~~ binan~n güneye uzayan bodrum odalar~~ aç~~a ç~kar~lm~~~ ve I. Suppiluliuma (138o-1335) zaman~na ait olan bu yap~n~n ancak ~~ 7 odas~~ incelenebilmi~, geri kalanlar~~ tahrip edilmi~tir. Bu yap~~ da ana kayan~n ~ekline uymu~~ ve odalar~~ bir orta avluyu çevirmi~~ olmal~d~r.
H-J/3-6 karelerinde II. Tudhaliya saray~n~n do~uya bakan bodrum kat~~ oda-lar~n~n önemli bir bölümü üstüne in~a edilen büyük yap~~ da II. Hitit yap~~ kat~n~n sitateldeki resmi bir binas~n~~ temsil etmektedir. S~rta kurulu~u nedeni ile önemli bir k~sm~~ tahrip edilmi~~ olmas~na ra~men, bu yap~~ M. O. 14. yüzy~l~n ilk çeyre~ine ait yap~lar hakk~nda ö~retici olmu~tur.
H/8'de saray~n kullan~lm~~~ sular~n~~ bo~altan eski ve yeni kanallar, detayl~~ olarak, incelenmi~tir.
A~a~~~ ~ehrin yukar~~ do~u kesiminde L-0/8- ~~ ~~ karelerinde sitadeldeki yap~~ katlar~n~n ça~da~' olan üç Hitit yap~~ kat~mn binalar~~ ve orta safhaya ait olan~n~n ta~~ dö~eli avlusu ve kanal~~ incelenmi~tir.
A~a~~~ ~ehrin yukar~~ güney kesiminde L-M/14-16 karelerindeki üç Hitit yap~~ kat~n~n en geç safhas~na ait olan büyük bir evin 7 odas~~ aç~~a ç~kar~ld~~ ve Hitit özel evlerinin fevkalade ölçülü in~a tekni~i ve plan~~ hakk~nda çok yararl~~ bilgi edinmemiz sa~land~.
Burada da daha eski dönemde (M. O. 15/1600 y~llar~nda) Dündartepe'de Oldu~u gibi, a~ac~~ ve çamur s~vas~~ bol, ta~~~ çok s~n~rl~, malzeme ile in~a edilmi~~ özel ev kal~nt~lar~na rasland~. Bunlar, Ma~at Höyük'de ormanl~k bölgenin yerel özelli~ine tan~kl~k etmektedir.
Saray avlusu her dönemde bir meydanl~k olarak b~rak~lm~~, ancak Demir Ça~~nda baz~~ kesimlerine mütevazi küçük evler kurulmu~tur. Bu evlerde eski ve çok geç üslüptaki Frig serami~inin güzel örnekleri aç~~a ç~kar~lm~~t~r. Bunlar aras~nda M. O. 5. ve 4. yüzy~l~n ilk yar~s~na ait olan ve bu bölgenin yerel özelli~ini temsil eden kaplar~n tümü • en az tan~nan örnekler grubuna girmektedir. Bunlar, bu ça~da bölgenin zengin malzemesini olu~turmaktad~r.
Bat~~ yamac~nda ee-cc/4-7 karelerinde Ma~at Höyük'ün Kani~~ Karumu Ib ve onu izleyen dönemin ça~da~' olan katta, sitadeldeki yap~larda ve a~a~~~ ~ehrin özel evlerinde serami~' in bir çok türü, hiyeroglifli veya hiyeroglif i~aretsiz bulleler, madeni eserler zengin bir koleksiyon olu~turmakta ve Kayseri'de oldu~u gibi, Tokat'ta da zengin koleksiyona sahip bir arkeoloji müzesinin temellerini atmaya neden olmak-tad~r.
Kaz~~ heyetimiz Ma~at Höyük'ün be~~ kilometre güneydo~usundaki ~sa Köy yak~n~ndaki 13. yüzy~la ait Selçuklu kervansaraym~n toprak alt~ndaki kal~nt~lar~~ üstünde de incelemelerde bulundu.
Bu han Sivas - Amasya anayolu üstünde ve Zile - Tokat aras~ndaki Hatun Han'a yak~n ilk durak olup, bu kesimi Demirci Da~lar~n' a~arak Köhne (Sorgun) üstünden Kayseri'ye ba~layan ve Roma - Bizans Ça~~ndan beri önemini koruyan do~al ve k~sa yol üstündedir. Ayn~~ vadide ve bu han~n bir menzil güneyinde Han-köy'de küçük bir k~sm~~ korunmu~~ ikinci bir Selçuk Kervansaray~~ da inceleme program~m~zdad~r. Isa Köy'deki Selçuklu kervansaray~n~n bu bölgedeki Çiftlik kervansaray' tipine girdi~i anla~~lmaktad~r. Buradan denenen tunç sikkelerin tümü 13. yüzy~la ait Selçuklu sikkeleridir.
TAHSIN CiZGÜÇ
5 — Konya Karahöyük Kaz~s~~ 1979 Çal~~malar~ :
Türk Tarih Kurumu, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih - Co~rafya Fakültesi ve Kültür Bakanl~~~~ Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlü~ü ad~na yürütülmekte olan Konya Karahöyük kaz~s~na 1979 y~l~nda 28 A~ustos ~~ 979 tarihinde ba~lanm~~~ ve kaz~~ çal~~malar~~ 30 Eylül 1979 tarihine kadar sürdürülmü~tür.
Ba~kanl~~~m alt~ndaki kaz~~ heyetinde Arkeolog Neriman Tezcan, Ankara Üni-versitesi Dil ve Tarih - Co~rafya Fakültesi Hititoloji Asistan~~ Dr. Burhan Balc~o~lu, Türk Tarih Kurumu'ndan Hititolog Sedat Erkut, Dil ve Tarih - Co~rafya Fakültesi
