A İM f t
İ $3
S A R A Y ve BABI A L I N I N İÇ Y U Z U
Yazan: S Ü L E Y M A N KÂNI IRTEM — Tercüme, iktibas hakkı mahfuzdur — Tefrika No. 602
Abdiirrezak efendi saraya nasıl alındı, gözden
düşmesine sebep olan tekerleme
A b d ü lm e c it z a m a n ı o y u n c u la r ın d a n A b d iilh a m it z a m a n ın a y aln ız k a v u k lu Ş ü k rü e fe n d i ile T ü rk ta k lid in i f e v k a lâ d e y a p a n S alim a ğ a k a lm ıştı. F a k a t ikisi d e p e k ih tiy a r o lm u ş la rd ı. A b d ü lh a m it: — B a b a m d a n k a lm a d ır la r ! D iy e re k k e n d ile rin i te k a ü t e t m e k is te m e z d i; a r a d a b ir o rta o - y u n u g ö rm ek h e v e sin e d ü ş tü k ç e b u n la r d a o y u n a iş tira k e d e r le r di. Ş ü k rü e fe n d i Ö ldükten s o n ra k a v u k lu ro lü n e v e k â le te n k o la ğ a sı H ilm i e fe n d i ç ık a rd ı. Du ro le a sa le te n b irisin i b u l m a k ik tiz a e d iy o rd u . K a v u k lu m a a ş ı d iğ e r o rta o y u n c u la rın m a a ş la rın d a n fa z la idi. M eşh u r k o m ik A b d ü rre z a k e fe n d i b u k a v u k lu y e rin e ta lip o la ra k Ş e h re m in i R ıd v a n p a ş a y a m ü ra c a a t e tti. R ıd v a n P a ş a s a ra y d a tiy a tro v e o y u n işle rile m eşg u l o la n ik in ci e sv a p ç ı İly as b e y e p e k g irg in id i; A b d i e fe n d in in ta le b i n i İly as b ey e a çtı. A b d ü lh a m it A b d ü rre z a k e fe n d iy i b ir d e fa g ö rm e k iste d i. H a re m b a h ç e s in d e yo l ü s tü n d e ha
z ırla n a n ta k m a şa n o d a v e rile c e k b ir oy u n a gelm esi iç in A b d i e fe n d iy e b ir y a v e r ile e m ir g ö n d e ril di.
S a ra y tiy a tro s u n d a o rta o y u n u v e rild iğ i v a k it y a ln ız (f a s ıl ta k ı m ı) g id e rd i; o rk e s tra b u lu n m a z dı. Elli, a ltm ış k iş ilik b ir fa s ıl ta
k ım ın ın L.’r, iki fa s lın d a n s o n ra o rta o y u n u b a şla rd ı. A b d i e fe n d i k av u k lu y a, R um e- lih ıs a rlı H a b ip e fe n d i p e şik â ra , N a z if ve H ik m e t b e y le r z en n e y e ç ık tıla r. A b d ü rre z a k e fe n d i b u n d a n so n ra m u z ik a i h ü m a y u n a m ü lâ- z im lik le a lın d ı. F a k a t D ire k le ra ra s m m b u m eş h u r k o m iğ i ih tim a l v e rild iğ i d e re c e d e A b d ü lh a m id in h o şu n a g it m em işti. O y u n e sn a s ın d a y o ld a k e n d isi n e te s a d ü f e d e n b ir İta ly a n a h b a b ın ın : — K om e s ta ti? b e n i? (N asılsın, iyi m is in ? ) S o ru su n a A b d i e fe n d in in : — K im ıs la ttı sen i? T u lû a tiie cev a b ı u m d u ğ u k a d a r A b d iilh a m id i g ü ld ü rm e d i! V a lid e p a şa y ı - M ısır H id iv i A b b a s H ilm i p a ş a n ın v a lid e si - A b d ü lh a m it tiy a tro d a locasına
k a b u l e d e rd i. V a lid e p a ş a n ın k u la ğ ı b ira z a ğ ırc a işittiğ i için ka
fes a rk a s ın d a s a h n e y e k a d a r h e r k e sin d u y a c a ğ ı d e re c e d e h ız lı k o n u ş u rla rd ı. V a lid e p a ş a n ın tiy a tr o d a b u lu n d u ğ u b ir d e fa A b d ü r r e z a k e fe n d i te z g â h ç ı M eh m et e fe n d i ile b irlik te (A ğ a lık o y u n u n u ) oy n am ıştı. Bu o rta o y u n u n d a k a v u k lu z e n g in b ir ad am , p e ş ik â ra d a z e n g in in k â h y a s ı id i; k â h y a zen g in e fe n d isin in h e sa b ın a c a riy e satın a lır, c ariy ey i k a v u k lu y a ta k dim e d e r; k a v u k lu c a riy e d e n h oş la n ır, v ü c u d u n a m a sa j y a p tırır. G e re k c a riy e a h ş v e rişin d e, g e re k m a s a jd a a ç ık ç a te k e rle m e le r biri- b irin i ta k ip e d er. A b d ü lh a m it e ğ len eceğ in e sık ılır. B ir d e fa s a ra y d a o rta oyuncu la ra v e rile n y em ek a ra s ın d a p ilâ va çil k u ru ş la r k a rış tırılır. A b d ü r rezak e fe n d i k a ş ığ ın d a çil k u ru
ş-Orta oyununda yahudi taklidine
çıkan Cemal bey
l a n b u lu n c a d e r h a l: — H a n i b u n u n z e rd e s i! D iy e re k a ltın ç e y re k le rin i d e b ö y le k a ş ık la m a k h e v e sin i iz h a r e d e r. B u d a aç g ö z lü lü ğ ü n e y e ri lir! A b d i e fe n d in in d iğ e r b ir te k e r lem esi k e n d isin in b ü s b ü tü n göz d e n d ü şm esin e seb e p o ld u ğ u riv a y e ti h â lâ a ğ ız la rd a d o la ş ır:
B ir g ü n a y a ğ ın d a n çizm esin i b ir tü r lü ç ık a ra m ıy a n h a d e m e y e k ız a r a k :
— C an ım , iy ice çek , ç ık a r şu n u ! D iy e b a ğ ır ır ; h a d e m e b e ce re m e z ; — E fen d im , ç ık m ıy o r! D er. A b d i e fe n d i d a im a te d a h ü le k a la n is tih k a k la ra im a ile : — S ü p h a n a lla h ! N e d e n ç ık m a sın ! B u d a m e m u r ay lığ ı d e ğ il â ! T a riz d e c e v a p v e rir! B ö y le te k e rle m e le r a r a s ın d a işitilm esin i, şü y u b u lm a sın ı iste m e d iğ i sö zle rin o rta y a a tıla b ile c e ğ in i d ü şü n e n A b d ü lh a m it tu lû a tç ıla r a A b d ü lâ z iz g ib i k ıy m e t v e rm e zd i.
O m ü n d e ric a tı m a lû m v e e v v e ld e n g ö z d en g eçirilm iş tiy a tr o p iy e sle rin i o rta o y u n la rın a te r c ih e d e rd i. Bu y ü z d e n A b d ü rre z a k e fe n d in in s a ra y a a lın m a sı İs ta n b u l h a l k ın ı h o ş la n d ığ ı b u k o m ik te n m a h ru m e tm e k te n b a ş k a so nuç y e r m em iş, a b d ü r r e z a k e fe n d i s a r a y tiy a tro s u n d a o r ta o y u n la rd a n a d ir e n e n d a m ın ı a rz e y le m iştir.
Kanbur Mehmed efendi
K a ra g ö z c ü k a n b u r M eh m e t e fe n d i b a d e m i b a s s a m e y a n ın a a- lın a ra k s a r a y d a k a ra g ö z o y u n la rı n a m e m u r e d ilm işti. M eh m e t e fe n d i o rta o y u n la rın d a ç e tre fil ç e rk e s k a rıs ı ta k lid in e d e ç ık arm ış. [1 ] B ir g ece h a y a l o y n a n m a sı h a k k ın d a ira d e g elir. M eh m et e fe n d i h a re m d a ire s in d e h ü n k â r so fa sın d a p e rd e y i k u r a r ; o y u n a v e ş a r k ıs ın a h a şla r. A b d ü lh a m it g ü n le rin d e (Y ıl d ız ) k e lim e sin i d ile g e tirm e k h a şa b e lâ y ı d a v e t e tm e k ti. M eh m et e fe n d i b ir y e rd e :A y a bak, yıldıza b ak! Şu karşıki kıza b ak !
D iye o k u y a c a k tı. T a m : A y a b a k ! D e d iğ i a n d a A b d ü lh a m id in p e r d e n in sa ğ ta r a f ın d a k e n d isin e d ik k a tle b a k tığ ın ı g ö rü r. B u te h lik e li b e y ti: A y a ¡bak, h a v a y a bak! K a rşık i ta v a y a b a k !
D iy e g e çe re k işin iç in d e n sıy rı lır.
(A rk a s ı v a r )
[ 1 ] A h m et R asim B ey: (M u h arrir bu y a !)
Bu sen e İzm irde s o n b a h a r a t y arışları ço k m un tazam olm uştur. S ah a ıslah edilm iş, trib ü n lerle, pavyonun öntinde b ir p a rk yapılm ıştır. Bu sen e h a v an ın güzelliği k o şu y a fazla m eraklı çekm iştir. Y u k a rıd a g eçen h a fta b ite n at y arışların a aid b ir e n sa n ta n e g ö rü n ü y o r.
ııııııiMiıi(iıııııın!uııuıııiHiıımuııııuııunıınıımııuıınuııuııııııııııtıuııuHiııııi!iuıınnruMiıımjıııııııiMiıııumutııuıııuımıııımııııuıııuuıuıuu
£ger lıer şey sizi sabırsızlandırıyor ve litlzlcmliriyorsa, eğer ulak blı aksilik fikirlerinizi alt-fıst ediyorsa, eğer geceleri uyku tutıııayorsa, tejlıis pek basittir: sinirlerinizin teııepbfıhiyet! artmıştır, tteııîta vakıf vaı'keu bu fenalığı gidermeğe acele ediniz.
Bromural
«Knon.bhtiiıı dünyanın tanıdığı bir ıııüsekkiıı olup kaybettiğiniz rahatı, uykuyu ve afiyeti size iade eder.»— Tesiri gaye! serîdir..—* Broımıral’ii» hiç bu zararı yoktur.
»0 ve 20 kom priıne)'l tınvf tfip* *erde eczanelerde reçele ile satılır,
•
■
»
w
mİstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
