J\ Ü N Y A N B Y dört bir tarafından kafile kü f ile gelen turistler, şehrin kendisinden evvel, merak la görmeğe koştukları (Topkapı Sarayı), ( A yasofya), (Arkeoloji) müzelerini hayratı hayran gez dikten sonra, hemen hemen ağız birliği etmişçesine soruyorlar:
— Sizin askerî müzeniz yok mu?
— Var., deseniz|
— Hani, gösterin, görelim?.. diyecekler..
On yıldır muhatabı olduğumuz ve nasıl cevaplanclırabileceğimizi bir türlü kestiremediğimiz bu haklı sualde bir hayli de: « — N a sıl olur, Türkler gibi cengâverli ğiyle cihanı titretmiş, kı fa la r fethetmiş bir milletin, bu zafer ler hâtıralarını muhafaza ve teş hir Vazifesini ihmal etmesi İhti mali olabilir m i?» serzenişi se- zildiğinden, cevap bulmak büs bütün güçleşiyor.
N eyi gösterebiliriz? Senelerdir bir eski kışla bodrumuna, âdeta çürümeğe, küflennieğe terkedil miş gibi yığılıp bırakılmış bir birinden kıymetli ecdat ve zafer ler yadigârı silâhlan, kalkanları, tuğlan, toplan, yatağanları, zırh lan ihtiva eden sandıkları, denk leri mi ?
Böylesine bir ihmalkârlığın utancından kaçınriıak için, ister
istemez; )
-— Var amma, jiıenüz lâyıkiyle tasnif ile, teşhir ^dilebilecek bir hale getirilemedi..» deyince, bu mânâsız cevabı, nğsıl bir hayret ve taaccüple karşıladıklannı tah min edemezsiniz..
Bu derece akıl ve mantığa uy maz bir mazereti, j anlıyamamak- ta haklı değiller mi?
Beş yüa küsur senedir bizim olan bu şehirde, lüzumunu içten gelen bir istekle duyup, yıllarca evvel kurduğumuz bir askerî mü zeyi, - hâlâ göçebelikten kurta- np - lâyık olduğu bir binaya yer- leştiremeyişimizi hangi mazeretle mazur gösterebiliriz?
îşte tam bu sırada, kışla - bir türlü akıl erdirilemeyen sebep lerle - Teknik Üniversiteye dev- rolundu. Bunun arkasından da, Askerî Müzenin Ankaraya nakli kararı duyuldu.
Neden, niçin?.. Hangi mâkul düşünce ile, ne bilen, ne anlıyan, ne anlatan vardı.
Maçkadâki binanın Askerî Mü zenin elinden almışı yetmiyormuş gibi, bir de İstanbul gibi turizm merkezi bir şehri, bu müzesin den mahrum etmeğe kalkış, a ffo lunur bir hata değildir.
Bereket versin ki, bu I«xrarın - nihayet isabetsizliği anlaşıla rak - geri alındığı söyleniyor.
Bugün Teluıik Üniversiteye verilen Askerî Müze binası
M a h v o l u y o r L
yapıya kavuşma imkânını bul muş, hem de Askerî Müze, biçil miş kaftan denecek derece dört başı mâmur binasında, yerini bulmuş olacaktır.
Aksi takdirde, Askerî Müzeye, vakit geçirmeden münasip bir yer bulmak, daha doğrusu, h'.çbir fedakârlıktan kaçınmadan, tarihi şan ve şerefiyle mütenasip bir saray inşa etmek zarureti var dır.
Bu ihmal edilir, hattâ gecik tirilirse, müsebbiplerinin, bilerek veya bilmiyerek yüklenecekleri vebalden, kendilerini kurtarabil melerine imkân yoktur.
Bırakın turistleri, biz kendi kendimize bile, bu saçma sapan mazereti kabul eylemeği guruı u- muza yedirebilir miyiz?
içlerinde; dünya askerlik tari hinde ilk muntazam ve adına lâ yık ordu olan Yeniçeri ordusu ile, zamanımıza kadarki Türk ordu larının kıyafetlerinden tutun, ko ca Fatihin şahsî tulgasma, Y a vuzun, Kanunî’nin hâtıralarına ve bir Türk icadı olarak - lııt'alar fethinde en büyük rolü oynamış - meşhur yatağanlara, Napolyon ordusundan iğtinam edilmiş top lara varıncaya kadar, dünyanın en namlı müzelerinde bile eşlen buiunmıyan birbirinden kıymetli yüzler ve binlerce silâh, kılıç, kalkan, tulga, zırh, sancak ve saymakla bitmiyecek askerî eşya bulunan bu eşsiz hamaset hâzi nesini, sırf, yersizlik yüzünden,
bir bodruma atıp, toz toprak içinde bırakmak, bir cinayet de ğildir de, nedir?
Dokuz sene evvele kadar, Aya- sofyanın yanındaki A ya irini ki lisesinde bulunurken - rutubetli
;e kasvetli olduğu kadar dar da _ geldiğinden - en münasip yer ola
rak seçilen Maçlja (Silâhhane) kışlasına nakli kararlaştırılan, as kerî müze, bu kışlanın, Teknik Üniversiteye terki üzerine, lıâlâ yersizdir.
Halbuki, esasen bir silâhhane olarak inşa edilmiş olan Maçka kışlası, müze haline getirilmek için, bir hayli para sarfiyle, tâdil ve tâmire de başlanmıştı.
Mevki itibariyle de, tam müze olmağa elverişli bir yerde bulun duğundan, tâmir işi biter bitmez, yepyeni bir şekilde muazzam bir müze kurulması için, esaslı bir tasnif ve tertip faaliyeti de gös terilmişti. Yâni, binanın elveriş liliği ile mütenasip bir tasnif ile, müze, Türk harb sanayiine ve dünya silâh tarihine ait bilgileri Bina karan da geri alınmak naya sığınışın çeşitli mahzurla- daha çok genişletip aydınlatacak fazileti gösterilirse, hem Teknik rından kurtularak, tam mânasiy- bir şekilde ortaya konmuş ola-Üniversite, bir kışla bozması bi- le üniversite olmağa elverişli bir çaktı.
TARÎHlMtZÎN EN KIYMETLİ EŞYALARINI
KOYNUNDA SAKLAYAN ASKERÎ MÜZE İH
MAL YÜZÜNDEN MAHVOLUP GİTMEKTEDİR!
BU MÜZE İSTANBULDAN AYRILMAZ BİR
PARÇADIR. BU MÜZENİN MES’ULLERİ GELE
CEK NESİLLERE NASIL CEVAP VERECEKLER!
Aı^ibüı ■Rrşıvıef'ûe ıstanbufkelleği Taha Toros Arşivi
