KURUCUSU I TUNUS NADÎ
2 5
Telgraf ve mektub adresi: Cum huriyet, İstanbul — Posta kutusu İstanbul No. 248Telefonlar: Umumi S antral N um arası: 24298. Yan İçleri: 24299. M atbaa: 24290
Perşembe 5 Ocak
C l üNÜN MEVZULARI,
Adananın kurtuluş yıldönümü
/azan; Taha Toros
Birinci Cihan Harbinin sonunda . hüviyetine mağlûb damgası vuru- ■ lan bir devlet olarak mukaddera
tımızı hüzün içinde beklerken, ga- [ lib devletlerin ilk kararı, Türk . yurdunu paylaşmak oldu.
Harbin galibleri çöken Osmanlı İmparatorluğunu taksime uğraşır ken, Fransızların • payına pamuk diyarı Çukurova düştü.
O. asırların saadetini toprağının verimile sağlamış ve bereketli olu şunu, uğrunda akıtılan insan oğlu nun kanından almış bir Ova idi.
Her avuç toprağında feyiz ve bereketin çeşidli ve eşsiz örnekle rini bir şeref gibi taşıyan Çukur ova Türkündü. Mazide de, tarihte
de Türkten başka sahib bilmedi. Bu mümbit topraklar istilâcıların
gözlerini kamaştırdı. Onlar, bu
yurdun gururunu, sakinlerinin sü rürünü kıskanarak Çukurovalılarm bahtlarını alınlan gibi aklaştıran pamuğunu kendi başlarına tac yap mak istediler.
Yeryüzünde kılıcı hırs kadar
kınından oynatan hangi kuvvet
vardır? İşte onlar da kılıçlarını böyle bir hisle çektiler, çizmelerini müstemlekeye gider gibi giydiler.. Uşaklarile, bayraklarile Çukurova- ya saldırdılar!..
. Yanılmışlardı! (Çukurova), be
yaz bayrak çekerek emperyalizmi hazmedebilecek ruhsuz bir varlık değildi. O kolayca girilin yerleşi- lebilecek bir çöl de değildi.
O mümbitti, mahsuldardı, bir to huma bin verirdi amma; emper yalizmin zehirli tohumlan bu di yarda üreyemezdi.
Düşman istilâsına çetin bir kale olmağa çalışan Çukurovalılar, muh teşem Toroslara çekilerek iki yıl dan fazla yaptıklan savaşta Türk kahramanlığının örneklerini göster diler.
Bilmem tazelemeğe lüzum var
mı? Toroslarda bin kişilik müceh hez bir Fransız taburunun, yalnız (42) Türk köylüsü tarafından esir
edildiğini Türk tarihinden başka
hangi milletin tarihi yazar? İstilâcı ordular Türk iradesi karşısında e- riyen bir mum oldu. Türklüğü yok
etmeğe yeltenen sinsi fikirler,
Türk kudretinin bol ışıkları altın da silinen bir gölge haline geldi.
En nihayet, bütün cihanın bize karşı olan düşmanlık hisleri, harab- Iığından yıkılan köhne bir köprü gibi dostluk ırmağına karışıp git
ti!
* * *
ları olmağa lâyık birer er oldukla rını ispata hazırdırlar.
Bugün Toros dağlarının karlı te peleri. kanlı etekleri hâlâ o günün birer kahramanlık şahidi gibi dim dik duruyor.
Bu kahramanlık ve hamaset ül kesi her geçene canlı tarihini anla tıyor: Bu toprağın bereketi kadar kahramanlığında da bereket var dır.
* * *
Hayatına haksız çekilen kılıcı
kırmasını, topraklarının asaletine yakışmıyan beyrakları yırtmasını bilen bir millet ancak Türk milleti kadar asil ve tarihî olabilir.
Bugün Çukurova, pamuğu kadar temiz bir aklığa, dağlan kadar hey betli bir kudrete, toprağı kadar özlü bir varlığa ;ahibdir. Çukur- ovalılar ise bereket fışkıran bir o- va, her vatan meselesinde uyanık bir yuva ve İstiklâl Mücadelesinden kalan binbir hatıra içerisinde ya şıyorlar.
Güneş kadar sıcak kanlarının bahası olan bu hatıralar, bugünün ve yannm inkılâb nesline tetiğine kadar hız ve heyecan dolu mukas- des bir silâh olarak devredilecek
tir.
* * *
Adana 28 jul evvel bugün kur tuldu. 4-5 Ocak 1922 tarihinde.
İşgal ordusunun son kafilesi bo rusunu çalıp giderken gazi ordu, Adana, Tarsus ve Mersine girmiş ti. O gün işgalciler malını sahibine teslim eden bir hırsız gibi anava tandan ayrılırken. Çukurovalılar da
Uç yıldır malına hasret çeken sahib gibi, sevinçle yurdlarma kavuştu lar.
O gün, Torosların mağrur bakışı, Seyhanm çılgın akışı ve ay yıldızın dalgalanışı, şaheser bir tablo yara tıyordu. O gün, yurd uğrunda can veren aziz şehidlerin mukaddes hatıralan, Çukurova semasında do laşıyordu. O gün, Muhiddin Paşa kumandasındaki Türk ordusu şeh re girerken, sokaklar kurban kan- iarile sulanıyordu. O gün, bir
va-| tan parçası hürriyetine, vatandaş- | 1ar yuvasına kavuşuyordu.
* * *
Millî Mücadelede düşmana ilk
kurşunu atan Çukurovalınm vata nı, diğer istilâya uğrayan yurd kö şelerinden evvel kurtulmuştu. Bu kurtuluşu elde etmek için çok yi ğitler verildi, çok aslanlar gömül dü. Torosların yeşil sırtları bu ha kikati canlı bir tarih gibi hâlâ hay kırıyor. Her ağaç gölgesinde bir gene şehidin mezarı, her dere için de Türkün şehametini gösteren ka- fatasları var!
Bu mücadelede köylü kadınlar
Kartacalılarm kahramanlığını ge
ride bıraktılar. Çocuklar cephelere yiyecek ve mermi taşıdılar. Böyle erkeği, kadım ve cocuğile mücade leye atılan bir millet elbette ki mu vaffak olurdu. Nihayet kanile fe- yizleştirdiği şanlı toprağını, 5 Ocak 1922 sabahında şanlı bayrağının gölgesi nurlandırdı.
O gün Adanada Ulu Cami ile Sa at Kulesi araşma, dünyanın en muazzam bayrağı, bayrakların en güzeli çekildi. Bu bayrak şehid ka nı silinmiş kırmızı bezlerden iba retti. Toroslar da, daha evvel, bu gün için bu şerefli bayram için ha zırlanmıştı.
Bu bayrak, o günün rnesud ve ölmez bir yadigârı olarak, gene her yıl ilk çekildiği saatte Adananın semasını selâmlar. Onu gören Ada nalIlar, ilk kurtuluş gününü düşü nerek gözyaşlaıile, altından geçer ler ve hürmetle onu selâmlarlar. O, her yıl çekilirken, hiç bir zaman
kendi yerini yabancı bayrakların
alamıyacağmı da nazlı nazlı dalga lamamdan hissettirir.
5 Ocak 1922 sabahı Adananın
mücadele takviminin son şerefli
yaprağıdır. O gün, Türk ordusunun kahraman erleri ve bu kahraman ların atlarının nal sesleri caddeleri
doldurmuştu. Sevincden kurban
kesenlerden kendilerini bile kur ban etmek istiyenler oldu. Yurd
sevgisi, Bayrak sevgisi, Hürriyet
aşkı Türke neler yaptırmaz ki?..
Bir gün (5 Ocak 922 de) vatan evlâdına, evlâd vatanına kavuştu. Çukurovada takvim bugünden baş lar.
Her karış toprağına en büyük
fedakârlıkları yapmaktan çekinmi- yen bu vatan çocukları, hâlâ o çe tin mücadelelerin hatıralarile heye canlıdırlar. O kara günlerde doğan çocuklar, babalarının kahramanlık masallarım dinlerken onların
oğul-Kişlsel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
