A. O. Vet. Fak. Derg. 40 (2): 250-255 1993
ATLARDA SERUM ESTERAZ SİSTEMİNİN ELEKTROFORETİK BELİRLENMESİ
Cahit Bağcı! Faruk Doğruı::'
The determination of serum esterase &ystem in borses by clectrophoresis
Sumınary: In this stutly, a total of 264 hane saıım samples (I 20
arabian lıorses-lo 144 Thoroughbred Jioı'ses) were obtained in arda to deteet
the esterase system in horses in Turkey
kJ'
an eleetrophoretie method. Esterase £ı:pes were determined using a combinatian of asidie horizontale stanlz gel eleetrophoresis and alkaline polyae~ı:lamide gel eleetrophomis.The results of the researeh have enabled the detcrminalion of }'1', 1'1, CL, II and IS phcnotypes in arabian horses and F1', FI, FS, II and }SphcnotyjJcs in Thoroughbered horses. The gene frequencies have heen determined as F=
O .058, C=0 .042, i =-.cO .883, aı/d S =0 .0 i7for arabian hoıses and ]i = O .083, C =0, 1=..0.865 and S=-O .052 jiır Thoıoughhred horses.
Özet: Bu ça,.ışmada Tiirk£ve atlarında estemz sisteminin etektrofordik olarak belirlenmesi için 120safkan arap, 144safkan ingiliz olmak üzere toplam 264 at semmu kuılanılmıştır. Estera.-::'tiplai asidik horizontai nişasta jd clck-hoforezi ile alkali poliakrilamit jel elektr~forezi birlikte kııllamlara!, helirlen-miştir.
Araştırma sonucunda arap atlarında F}~ };1, CI, il ve IS,. ingiliz at-larında FF, FI, F S, il ve ISfenatipleri belirlenmiş ve arap atları için F =0.058, C =0.042, 1=0.883, S =0.01,. İngili:: atları için F--=0.083, G=- O, 1=0 .865, S =0 .052 gen frekansları hesaplıamııştı)'.
Giriş
Omurgalılarda serum esterazı üzeriEde ilk kez Augustion (5) durmuş ve esterazıI'. çok çeşitliliğirı.c dikkat çekmiştir. Atlarda ıse
1 Araş.Cör.Dr. AÜ. Vet. Fak. Fizyolojii Anabilim Dalı. Ankara, Türkiye. 2 Dr., Etlik Hay. Hast. Araş. Em .. Ankara, Türkiye.
ATLARDA SERU)':I ESTERAZ SISTEMİNı=" BELİRLENMESİ 251
esteraz sistemi üzerip.de ilk defa O kl1İve arkadaşlarıp.ca (I 4) çalışıl-mış 94 atta i i esteraz bölgesinir. varlığmı genetik olarak kontrolünün mümküp. olduğup~u düşünmüşlerdir.
Gahne (7), yaptığı araştırmada atlarda 6 fenotip tanımlanmış ve bunları F,I,S homozigot; FI, FS ve IS heterozigot olarak adlan-dırmıştır. Daha sonra yapılan araştırmalarda (4.6.
ıo).
bu allellere EsG, EsH, EsO ve EsX eklenmiştir.1989 yılı karşılaştırmalı test sOP.uçlarma göre de esteraz sistemi F,G,H,I,S,O,R şeklinde klasifiye edilmiştir (2).
Ülkemizde atlarda esteraz sistemi üzerine yaymlanmış bir çalış-ma buluP.çalış-maçalış-maktadır. Bu araştırma ülkemizde yetiştirilen ve soy kütüğü tutulan atlarda esteraz sisteminin de kaydının sağlanması ve araştırmacılara yön vermesi amaçlanmıştır.
Materyal ve Metot
Bu araştırma Etlik Veteriner Kontrol Araştırma Laboratuvarına gönderilen 120 safkan arap ve 144 safkan ingiliz olmak üzere toplam 264 kan serumu üzerinde yürütülmüştür.
Esteraz fenotipleri alkali pH da poliakrilamit jel elektroforezi ve asit pH da nişasta jel elektroforezi ilc belirlenmiştir. Alkali poliak-rilamit jel elektroforezi, Gahne ve arkadaşları (8) tarafından kullanı-lan metodun, asidik p.İşasta jel elektroforezi ise Scot (15) tarafından kullamlan metodun modifiye edilmesi ile gerçekleştirilmiştir.
pH 7.8 lik jel solüsyonu (Tris O .09375 M.) ile % 4, % 8, %12' lik 3 kademeli poliakrilamit jel cam plakalar arasında dökülerek ha-zırlanmış ve numuneler Whatman 7 nolu kağıtlara emdirilerek jel üzerir.e tatbik edilmiştir. pH 9'luk elektrot tamponu (Tris borat 0.065 1\1.) kullanarak soğukta 1750 V., 75 mA de göç başlatılmış ve 3 dakika sonunda kağıtlar alınarak göçe 10 cm. oluncaya kadar de-vam edilmiştir. Daha sonra esteraz kısmı ix Naftol asetat ile boyan-mıştır.
Asidik p.işasta jel elektroforezi için pH 4.5'luk jel solusyonu (0.5 M sitrik asit O .2 M. tris) ile % II .6'lık hazırlanan nişasta jeli üzerine Watman 44 nolu filtre kağıdına cmdirilen nUmuı'.eler tatbik edilerek 300 V. da 1/2 saat, 400, 500 V. da birer saat göçe tabi tutulmuştur. Göç işlemini takiber. p.İşasta yanlamasına ortadap. kesilerek ix Naftol asetat ilc bayap.mış ve değerlep.dirilmiştir.
252 CAHİl' B:\(;CI- FARl:K DO(;HUı.
Bulgular
Araştırmamızda kullanılan 120 arap, 1H ip.giliz olmak üzere toplam 261 atta serum ~steraz tipi olarak F,GJ ve S olmak üzere 4 tip belirleEmiş ve bup.laıw. ho;-;ıozigot ve lıctcrozigot olmak üzere 6 fenotipi buluP.muştur. Şekil 1 dt' r.işa~;ta jd c!ektroforezir.deki cs-teraz bap.tları verilmiştir. Ayrıca Tablo ide iı:giliz ve arap atlarıp.da gen frekansları, Tahlo 2 de ise fÇ"I'.0tipdağılımı giisterilnırktedir
Şekil i. Ni~asta jel dektrofurezimlc csteraz bantları. Figure I. The esterase b:uıds on starch gel dectrophorcsis.
Tablo 1. Arap ve İngiliz atlarında esteraz fenoıip1cı.j dağılımı.
Irk
i
FF 1'1ı
FS Gl II ISı
Toplam --- --- --- ---_.-"------
-~i-.~;;;----Gözlenen 2 ıo - LO 9'1 Arap -_•..._--- ---_..- --- ---_..- ..- --.-.-.- -1'> 0.0:, Beklenen i 12 i 9 94 3---.-1
---~---"_.._-
...._----_
.... '- ....- _. .---Gözlencp i 21 i _. 103-::1
141i
İngiliz --_._._. --_._"- -" .._..- --_.._- i' ~> 0.0", Beklencn 2 l3 2 - ım) ,ATL:\RD,\ SERUM ESTERAZ SISTE:V1İ:\'I:\ BELİRLEN:V1ESi 253
Tablo 2. ,\r2p Ye İngiliz "tlarında csteraz sistemi gen frekanslan. EsS EsI
ı
O.042:'().'oi3l (;.~~~-~!, .~.'O~~ '~.~; 71 0.008 ,- ._--- ./--- --'c---, ~-, '- -- -;.;---'-0.8('" CL (.020 0.0:.>_:l, 0.013 -EsI' U.O!l3 0.016 0.058 ,: 0.015 Tartışma Ye SonuçAraştırmamız sor.uçları ve literatür bildirimlcrip..dep.. (9,
ı
I) elde edir>.diğimiz bilgilere göre esteraz alkali pI-I'da F, I, S şeklir,de 3'e ayrılmakta olup, a~it pH'da görülmeyen S bandı buradan değer-ler_clirilmektedir. Diğer F har_dı F ve G, [ hap.dı ise H ve i olarak asit pH'da 4- de ayrılmaktadır. BUJ'.un da a~it pH dap. değerlendirerek sOP.uçlar elele olunmaktadır.Araştırmamız sor~uçlarıı'.a göre Türkiye safkan arap atlarında ımlunar. csteraz fcrı.oLİpleri FF, FI, Gl, II ve IS şeklir.de, safkap.. ip.-giliz atlarmda ise, FF,
n,
FS ve IS şekliJ~de bir dağılım göstermek-tedir. Tablo 2 im:e1er_diğip.dc ger_ frekap_slan arap atlarında F =0 .058, G =0.042, i ""',O .883, S =0 .017, ingiliz atlarıı".da ise F =0.083, G ""O, i,~O .865, S =0 .052 şeklip_de olduğu görülmektedir.Bu sonuçlar Kamiı'.~ki ve arkadaşlarmm (ll) arap atları için F =0 .028, G,-=oO .086, i=0 .864, S =0 .021, ip.giliz atı için F =0 .058, G ",O, 1=0.914, S ~O .028 değerleri ve Trommerhousen ve arkadaş-larınıp. (16) arap atı ic,:İr:F ---CCOO.020, G ~O .035, i~~O .935, S =0 .OLÜ, İl'.giliz atı için F :-=:0.055, G=O .155, i,-,,-O .705, S ,,--,-O.085 bildirim-leri ile uyumlu olmasır~a karşIP., Van Hacrrı.gen ve arkadaşlarıp.ın (17) Fresian atları için bildirdikleri F =--0.008, G =0 .48 i, i =0 .504, ve Agııilar ve arkadaşlarının (I) Eıı.dülüs atı için F=-O .027, G =0 . 267, H =0 .021, i,,-,O .675, S ,----O .009 olarak bildirdikleri değerler-dep_ biraz farklıdır. Bu da ırklar arasır.da geniş farklılığıI'. bulunduğu şeklil'_dc açıklaıı.maktadır.
Tablo 2 incelendiğinde her iki ırkta da gen frekansları Hardy.-''''einberg kuralına (3) uygunluk göstermekte olup beklenen değerler gözlenen değerler arasındaki farkm öp..emi P> O .05 şeklindedir. Bu da populasyonıııı cler.gedc olduğur.u gösterir.
Irklar arcısı karşılaştırma yapıldığında hcl' iki ırkta da i gep.İp.İn haskın olduğu, arap atlarında gözlenerı. Gl fCl'.otipip.if'.ip_gilizat1armda
254 CAHİT BAGCI - FARCK DO(;RUL
görülmediği, ingiliz atmda gözlemlerren FS rjn de arap atında bu-lunmadığı dikkati çekmektedir. Bu da gerı.otiplerir.in dağılımııı.ıı~ ırkıardan bağımsız olmadığı gözlencn fCP.otipik farklılığm ırkıara bağlı olduğu şeklinde açıklanmaktadır. Nitekim literatür bildirimleri
cı
O,i2, i3) arasında yer alan bazı ırklardaki H O R tiplerirı.e ülkemiz at-larında rastlal'.ılmamıştır.
Sonuç olarak esteraz sisteminin belirlcP.ebilmesi için alkali poli-akrilamit jel elektroforezi ilc asidik nişasta jel elektroforeszinir. birlikte yürütülmesi gerekmektedir. Böylece elde olunan sorı.uçlar ülkemiz at yetiştiriciliğinin gerı.etik kontrolünün daha güvenilir hale gelmesini sağlayacaktır. Ayrıca bu sistemin bu konuda çalışan araştırıcılara ışık tutacağına inanmaktayız.
Kaynaklar
1. Aguilar, P., Rguez, .PP., Vega, J.L. Andres, D.F. (1992). Blood group ard proteiıı polymorphizm gene frequeneies for the Ardalusian breed. ISAG Conferenee Interlaken b 15. 2. Andres, D.F. (1990). l'ersonal eomminication. Cordoba Ü. Vet. Fak.
3. Andrew, G.C. (1989). l'riııciples of population geneties. second edition. U.S.A. 4-. Ariza. A., Aydres, D.F. Aguilar, P., Alverez, A., Garzon, R. (1979). Polimorpsmos
Bioquimicos en Coballos. Archives de Zootecnia 28 (ııı): 221-238. 5. Augustion, K.B. (1961). Ann. N.Y. Acad. Sci., 94, 844.
6. Fisher, R.A. and CScott, A.M. (I 978). lsoeleetrie focusing of horse serum esterase isc;:yıııes and detection of new phenotypes. Anim. Blood Grps. Bioehem. Genel. 9: 207-2ı3. 7. Gahne, B. (1966). Studies on inheritarue of eleetrophoretie forms of transferrin albt/miıı prN,l.
bimun and plasma esterase of horses. Geneties. 53; 681-u94.
8. Gahne, B., Juneja R,K., Grolmus, J. (1977). Horizoıdal polyarylamide gradier.t gel eleetrophoresisfor the siıııultaneous phe,lolyping of transferriı" post-trar.sferrin, albumin aı,d pos!-a/bumin in the blood plasıııa of eattek. Anim. Blood Grps. lliochem. Genct. 8: 127-137. 9. Kanıinski M. (1974). Esterase p!ıenatypes ir. horse. Anim. Blood Frps. Biochem. Genel.
5 (Sup!. 1): 23.
10. Kanıinski, M. (1978). The "ull allele inA the horse esterase (ES) system detected by en~nıe assay and roekert immuneleetropheresis in heteroz)'geus. Anim. Blood Frps. Biochem. Genct. 9: 197-205.
ll. Kanıinski, M. and Andres, D.F. (1986). Eleetrophoretie Jfarkers of Andalusioaıı 1I0rses. Comparison of Spanis/ı and Lusitanimı Lineages. Comp. Biochem. Physiol (83B) 3:
ATLARDA SERU\l ESTERAZ SİSTE~lİ~İ~ BELİRLENMESİ 255
12. Kaminski, M., Urbanasko, H. (1980). Structure Gell£tique des Chevaux Arabes de France: Variants Electro/,lıere tiqııes sangııins. Reve. Med. Vet. 131; 613-626.
13. Nisbimura, T. and Watanabe, S. (1974). Studies on serum esterase iso.z;ymi:sin pnııies. J.ol' i\gricultııral ScicllCc ol' tlıe Tokya Ünivcrsity. ın, 231-237.
14. Okbi, Y., Oliver, W.T. and Funnel, H.S. (1964). ıVlıdti/,le forms ~f cho/ir.es!ernse iıı horse, pasma. i\"atıırc. :101; 50G.
I;,. Scott, A.M. R(1979). l'rea/bıııııiııs iıı Arab horses: a mode/~for a be~ter iııterprctation of the system. XVI tlı eonl'ere!:ec ISABR, Abstracts, 4: IV, 180-190.
1G. Trommersbausen, B. and Clark, R.S. (ı 985). Blood gmul, arıd protein polymorphism gme jrc'lue1uies for serl'lt breeds of horses iıı the Uııiled Stales. Anim. Dıaad. Grps. Bi()('hem. GencI.. lG; 93-108.
17. Van Haeringen, W.A. and Van Haeringen, H. (1992). Genetir markers iıı Friesian
