Organik medyanın Kosova maceraları

MarnarailetiSim

.

.

,

_-

_-i*-

.,,...,.,., :...,.,., l

, .

hir taktiEiniz vardt, diye anlatryor bir NA'rO

ORGANIK

s-rnioti. Qttlunlukltt b,t hatalrrrrn ncdenierini

MEDVANIN

KOSOVA

ye sttttustannt hilivoniuk' Ana kamuot'ttnu

MncnnALARI

' .

ro) liivorduk Gcrgeii ancak 15 giitt sunra'

ar-trA kirrr'scli ilgilendinnedi/i zanan uEtklt'

', t '

vordttk' Heryel gihi' kantuovtt da iizerintlc (a-Arq. GOr, Uraz

AYDIN*

ltstlarak olusttmrluror".

*

*"i';:,i::,:'i';;{

Mor*'tn da

1870 Franstz-Alman

savagl hakkrndaki yorumlartnda

be-[rttifi

gibi, savaqlar srraslnda

toplu-munltim

hatlan ortaya glkar, taraflar belirginleEir.

Teknolojik

imkanlarrn celismesiyle

birlikte,

ya$amdaki

et-[intigi

vu toplumsal

ohylar

iiz.erin-deki etkisi gitgide artan kitle iletigim araElannrn da, savaE di'inemlerinde,

neshellikten uzakla$lp aErkqa taraf

tutmaya

efilimli

olduklarr

gozlem-lenmiitir" Gerek

Korf-ez savaqrnda,

cerek

yine

emperyalist

tilkelerle,

lesitli

iiqiincti diinya i.ilkeleri arasrn-ila"daha

ktigiik

gaptaki gatr $m al arda, medya,

cleitirellikten

ve objcktifl

ik-ten uzak

bii

biqimde sahibinin. yani

iktidann

sesi olmaya soyunmu$tur.

Bu

onermeye

bir

kargtt

argiiman

olarak sunulabilecek Vietnam sava$l ijrneEinde ise bastn, ancak burjuva-zinin-bazr kesimierinin grkarlarr

teh-likeve

cirdiEindc ve bizzat hu

ke-simierii

de iavaqa karqt tavtr alma-sryla muhalif ve savag karqitt

yayln-lar

yapmaya baqlamrgtrr' Savaglar srrasrnda medYanrn

tutumu hiqbir

zamaLn taraf

iilkclerin

halklannln 91-karlannt degit (bunlarrn savaElardan qrkarr

yoktur),

her zaman

igin

ege-men stntfinkileri yansrtrr.

Kiirfez

sa-vagrnda, oto-sansiirden kurmaca ha-beie,

ABD

lehine her tiirli.i yanrltma-y(inlend irme ytintem

i

uygulanmtqttr.

ilu

savaq,

tiim

medya eleqtirmenlcri

*

M.U. lletiqim Fakiiltcsi

Marmarailetisim

igin adeta bir laboranr"_i

jlgli

giirmiigttir. _{Burada tizerinde duracalrmrz}

Kosova savaqrnda da,.neiedeyle

tiim

Batr

;.dyu., (yu'ii

_-t*

_NATO

medyasr), srrbistan'rn bombalanmasrnrn insani

_{i"rdil ;;;gr,}

_or,rugunu ilan edip, her rtirlii garlak sese karEr

u*-',

bi."il;;u$;rmurr.

Krsa

_bir

_tarihsel

_gergeve

... Nazi iggaline karEr muzaffer bir miicadele sonucu,

Tito dnderlilinde

1945 _{yrhnda kurulan yugoslavya. Federatif}

_Hatt

_Crrit

"iiy"tr"ri

uti'"y"_

sinde altr cumhurivet,

S,

o.

oz-erk bcitge_y"r

urtyoro.r-B;l^,

srbistan,

Karada!,

Hrvatisian,

Slov_enya,

nosni-fiers;d

_MA;onru

_u.

_{Srrbis_} tan'a

balh

voyvodina

ve Kosovadrr.

Tiim

_{boti;kf;;uairs}

_rE.rirrno"

ylf ar

as.rru^ s a!_layabilmek i gin,

higbir

halka imtiy _az

t*r'n

_{u,nig ve gegitli}

bcilgel eri n farkh

ekonoryt

_{r"t4ila

geligmesi

_{dEtil*k'6unla,}

_{bi rbiri} _

i':::.lliffly:.::ul',

le60'larda oriaya srkan

,i'uii

b;;1,;,

dre bore_

ranmaya ve brrtakrm lrberal politikalann uygulanmasrna yol

ug..'eu

uy_

gulamalar sonucu bir ekonoh.if

ltiyri-mg

ya"gaoryii

oi'gblii

v,llari

96_

lindilinde

Federasyon

_{ciddi bir kizre}

_6Ti

_kar$t.

_tirir.

_bis

_u"iE"zo

milyardolara ulaEn.Bcilgeler arasrndat _{i egiiszril.irir a.turut,'tu.it ten}

be-n

_{varolan dtigmanhklann hortlamasrna sebep olur. Slovenya ve}

Hrva_

tistan

gibi

_{en g.eligmig.cumhuriyerler daha}

_{yqkrJlffia-nri}

_tenol

geti_

siTlgltli

engelledilini,

yoksul-olanlar _{ise digerterinin}

_t"nol"rini

sci_

miirdtiliinii

iddia etmey,e baElarlar. Bu

yrllardi

halkrairn biraraoa yaEa_ masrnda

rjnemli

bir

simgeiel

erken

olan

cjnder

Til;';;;

_oliimti

_de

durumu kolaylagtrrmamrEtrr.

_{son onyrldo}

_{ortuyu grt on}

_.Crl

_{ve kiiltii_} rel sorunlann maddi temeli askrrarak 6u sosyo-eko'nomi[ _{iJigr<ilere da_} yanm _aktad*. ( I

₎

I g8 7'de iktidara g"tg.n

_[g

_qu nis t

earti

iiylii-Mil;;;;,9

de.

trpkr

I _{930'larrn Krar Aleksander'i}

_gibi

_{Srrpta.rn-t-at'im iyetinoe}

uir

liniter devleti

amaghyordu. 1989'da

hizrrlanan

_v""i*.v"ia

_ile,

_S'f

ulusunun tarihi

merkezigrjriilen

Kosova'ya

u.

v6vuoJiiiia

wTa

An_ ayasasr'nda tanrnan stattiler _{geri ahnrr ve lialkrn muhalefeti Jert bir gekil_} de bastrnlrt.

!o

!.y:t]urda_orraya grkmaya baqtayan

kapituri,

restoras-yon

elilimleri,

SSCB ve

Dolu

Bloku'n-daki aig'er

uur6trarit

diktatoi_ li.iklerin yrkrlmasr, ue _{l?\. kuiu.plu di.inya ve ktiieseliegme-siireglerinin}

baglarasryla bjraber giuikge giiglenir ve_ hakim_h;t"

_t;ii;.

_{.i,urupa bur_}

j _{uva,zileri tarafindan des tekren e n Srrp, Hrrvat,}

S lo ven",-B o gn ar.

.ig"."n

srnrfl.an,

zetginlikleri

ve iiretim aragiarnr ele gegirmek ig,n gutrgrnuyu girerler.(2)

Tiim

bu olumsuz kogullair da,

Balkir

_i,^ttt*

g"ri,

.iiriyJt_

gi tepkilerle kargrlar. once Hrrvarisran ve Slovenya,

_;;h;;;;ru

_da Bos-na-Hersek _{balrmsrzhlrnr ilan eder. Bu sonuncusu iig buguk}

_yrlhk

_bir

ig

!gva$ ya$ar ve sanayisinin

yiizde 65'i

yokolur.

1992'de Sirbistan vL

Karada! tarafindan kurulan Yu goslavya.Federal

_{cumhuriyetieri}

_{htinye_}

frl9g

ygr

alan_Kosovaua bagrmsrzhk istemi

gitgide

gii"g kazanrr ve 1997 yrhnda Kosova

_\u+utus

ordusu

_eeriifi

_{eyrJmierine biEtar}

Bu ddnemden itibaren Belgrad ydnetimi

Koswa'daki

Arnavut

halirna

(bu kesim Kosova ni,ifusunun vo

90:n

_{oluqturmaktadrr) kargr baskrlarr} ve

stirgiinleri yolunlagtrnr.

l3

Ekim 99 gtinti

NATO Belgrid'a

Marmnrailetisim

va'dan ordulannr gekilmesi igin 96 saat verir, Belgrad y.$netimi de bu

tiiii*otom,,

kabul'eder. 6-7 $utrat tarihleri arastnda Rambouillet

g6rti$-;;l"ri [i"

tuiunu.

topt-q.

bOrqqmelerin so_n gtiniinde.anlagma

metni-""

i.lAdo

tarafrndan getirilen B Eki'ne gl;re

NATO,

sadece Kosova

de-'tiit.

yueustavya

_{Fediral Cumhuriyeti'nin}

tiim

topraklartnda (hava ve

fl;;.

r;fi;;iieiJ^ttitl

serbest dolaqim hakkrna sahip-olacak ve

iilkenin

vasalarrndan tamamlyla muaf tutulacaktrr. Ayrrca Kosova

3

yll

6zerk

t;iltlil;;"i",

"E"ii,tilgesel

ve uluslararasr Eerqeve

uygyn ise bir

refe-;;;ail

ile b afr mir

zltpni

kazanabilecektir. ( 3 ) M illiyetgi b ir yd netim igin

iilft;*,f

i$ g ut"i u" b6fiinmesi anlam-tna gelen bu " iiltimatomu " Milosevig

;;d;d;i.

T4Mutt'tuNATO'nun

(3 giin si.irmesi tasarlanan) hava

ope-iurnono baslar. Bu bombatamalar so-nucu, Belgrad

y91elfmi'

Kosovah

ilil;hr'tir".ino"ti

baskryr. etnik temizlemey.i ciddi

diizeyo:

q'.t9.1'

ioo"ruiuon

tjncesinde 300 bin. sgnrasmda ise

bir milyon

kigi

s6rtiliir)'

V,l;|."6ilu;nin

itit

altyaprsr ( 136

milyar

dolar

civarrnda). yerle

bir

"1"i.'6^H"'riruntu

Nnro

iie Yugoslav oidusu arastnda imzalanan Ku-rnunouo anlaEmasr

ile

bombalanialar son bulur. Belgrad_g.ig1eri

Koso-ffi;;

g"kilii,

NerO

gtidtimlii

Kosova Banq.Gticii

(KFOR)

_verle'ir'

Ubi

siiafrsrzlandmlu.

i,ncak

gatrymalar, 6zellikle de Mitroviga

kentin-;Jil;;;.*"r.i"air.

Kimi

zaman Srrplarla

Kosovallar

arastnda,

kimi

io.un ir"

Kosovaliveya

Srrp sivillerl'e

KFSR gtuevlileri

arasrnda' 20

d;tgbb

_-rriiii

giinti,

"NAfO'nui

Kosova'daki

kararlilt{1

konusunda

btil-sivaii ve askeri liderlere ve halka

agk bir

mtyi

.t.g.rrye.yi.'.uT39-i;il';;ffi

tiif.nin

askerlerinden oluqan 1500

kiqilik bir

birligin

i{i

On'o

tutriacafr

Dinamik Tepki 2000 tatbikatr baglatrhr.

EnformasYon

delil

konfirmasYon

Bu savaqta da,

bir

kez daha gazetecilik me-s!e$ia1 k69e taqlanndan

bi.i

J;

soigulayrcr anlayrqrn yitimine tanrk olduk. Ttim savaq boyunca batr medyasi, sauagrn

taiaila'ndan biri

olan

NATO'nun sijzciiliigiinti

vaDtl. NATO'nun

yaptrlr brifingler

strastnda vcrilen

bilgiler

sorgulan-i;;d;

;"'i;i"t"ijit

iluriftndun

frigtir

elegtirel tutum sergilenmedi.

Ed-,"J

S"i-d,

izledigi

otuz

NATO

basrn toplantrsl slraslnda, en fazla be5

;;,tr

aitr

eazete;inin, Genel Sekreter

Jivier

Solana'nin

veya

NATO

ii;r.tiirU

i"ltrL-

Str"u'nin agrklamalanna karqt grktrlrnr.anlatryor(4)'

Ko-s ova'd a gcirev yapan gazeteciler ise- b ombalamalarrn ba;rndan itibaren

i alrsmay-, brrakmiqu. YapUkl an aqrklam alar ve an alizler N ATO'nunkiler

iltffi

;digrnOan,

onlinn

rahafhareket edemedifine'. $913f^tf ryla

do[-ru tritrer aktaiamadrfrna karar verilmiqti. Bu nedenle, NATO'dan yapl-ion

ogrtfo*alar yeteili

gortiltiyordu- Halbuki Kosova savagtnatrir

g?zP-1!.i

_;'i1,iitb

tr-utitOtgt tairtir{e iorgulanabilecek hatta eleqtirilebilecek bir-Eirt ?;g" bulunuyordu. Jamie She1, Sudurlika Hastanesi'nin

bombalan-iourt

tr".ine

yaptrlr

aErklamada,

bu

hastanenin

asltnda

bir

krqla

oldu[unu

beliriiybrd"u. Yikrntrlarrn altlndan gtkan ve aralannda on

do-tuiiostnOu

gair

6ir

genE

krankinin

de bulundulu

sivil

c.esetleri bu

agk-l;;y;

yalairlamakiaydr ancak

bu

yalanrn

iizerine

gidilmedi.

Belg-/-oJ

Marmnrailetisim

rad'daki Srrp televizyonunun merkezinin bombalanmasr konusu da yine

lqr,Qylanpasr

gereken

bir

konudur. Bombutu-aoan-lrc

gti"

ti"."

C

NN'in

_{Arl anta'dak i,merkezi, B er grad'da bd}

;;

_;;iiuf

irt"rrn",

rele_

vi.zyon binasrnrn d.e.hedef ahnaca-gr haberini

_{u"ri.. no}

_{,"riada Milose_}

IlE.:

f"kr"trlryla

bilinen

S'p

rstihb-arat Bakanr

ru.t

u"ouivucic,

bom_ Dalamanm olacaEr g,ul,

9N.N'9e yayrnlanacak

Lany

King,in programl_

n a ka u I m as r i qin"bu" b i n ada b u r

unin'ri"dy;i;;ilffiiil:

h*a

m akya_ jrn" _{yaprlabilmesi}

_igin

_{yarrm saat de}

_{erken"gelm".il;;;;i;.}

V".iig"E

kahr

ve bonibalam_agT^r.:rn* gelir.

cNN

b"unun

tiiilrrorir

old;d;;

ve randevuyg_9n

iki

saar 0ncesinde.n

_{iptal ettirdiginiioola}

_eder.(5)Tatr medyasrnrn

.(i!\

gylem rerine baEradrli

yrllardu,{e

o

hilieiorist

_olarak

tanrmladr!r).

Ue-{'yl

_{.yaklagrmr_}

Oi

dtOutgi,rt"*ffi;;.

_fustu*i,

UQK

baskr altrndaki

uii

hatkin silahh

birlikierini

irio"-Jr"ktedir.

Ne var ki,.bu. rirgiittin ydnetimi ve beslenme

kaynakla"

_{lonuiuno akibazt}

pglgetleri

de gormekte fayda _{var. UQK'ntn Almanya}

_u"

_Ar".iko

_{tu.o_}

rnoan

mador

n*tT,l-rl,dcstekrendi!i

_{batr medyasinda da yer armrEtrr.}

Ancak _{bu destek silah ahmrndan dte-paralr aske'r}

_r"ruG;i,

da kajsa_

maktadrr. UQK'y,a

komutan

.rarak

atanan

Agim

ceku nun,

emekri Amenkan generallerince v(inetiien ve vabancr iilkelere parah aiker gon_

deren _\ti]iqarv. professionar _{Res.urcei tnc.}

qirketitfiril

_iliqti

iieii-sinde

oldulu

bilinmektedir.

.g"Iu,

aynr

zamandi t995'te

riajinida

Hrrvat ordusu tarafindan

_ yiizbinlerce Srrbrn topruf.foitnOai stirtilmesi-nin baghca sorumlulanndandrr (o zamanlar

grivat

"ior.""o"

g"n"rol-!1)

$yTca,

UQK'nin uyu$rurucu ricaretiyle

u"

o.gunrr"

rug^i;.gltr".iyr"

(dzellikle de rs.vigrg ve Almanya'daklKosova _maiyas,

_itejihfisl

_{ot<iu_}

!u

bilinmekte(6). Bu arada, Kbsovahlara yiinelik

_{irtnit t.rnliteme}

_{giri_}

gi m

leri

kargr s r nda

UQ{

Kosu va'da

.VaS.ai,.an Qrrpl.arr

u.'f

lng.n

j"r.

Xtf

l':

y:jl"l.1

gi riqi m

i

_{gerqekles tirm teiir. zOO Ui n}

_.iuu".nOi

_{Srrp ve}

gmgene _{Kosova'yr terk etmek zorunda brrakrlmrgqr. Bu}

insanlar, iop_ rakl anndan s i.iriilen Arn avutlardan d ah a

-

.

os

u-'

de gitoirtei.

Yukarrda _{aktardrklarrmlzdan, giiphesiz medya da haberdardr ancak}

ulK

vg ydntemleri konusunda hi"gbir sorguJamayu,

_nrJ.ni",

_gerek

96-riilmemiEtir. _{Sorulan sorular ise zaten ce'iabr}

_bilinen

_u.

toigirunon'io-rrn'kendilerini

daha

iyi i?de

_{edebilmelerini sallayan ,oruia.or. Fransa} Bagbakanr Lionel Jos,pin,

katrldrlr

France z

tanitrnoatiana

_trau".

biilte-ninde bombalamalar hakkrndaki go$qfelqu _agrklar: ',Bu

_bii

_iavas

_aigii

/:i:

l.yk:tr.adrna y.a.pilan.vuruslirdtr-". Elegti'rmey"

,.yiiii

ti.

gareilci

rqrn _{biiylesr brr aqrklama bulunnraz Hint kumaSr sayrJrr. Ancak hiber} su_ ngcyry.z qu _{sorulan sormayl teryih eder: "yetbrinLe erken harekete}

gi-gilebjldi

mi?";

"Bir

kara mtidahalesi tasarlarnak gerekmeyecek mi"?,,;

" A.91.(lq.rymarus he defle rde n

biri

M ilo s ev ig'i o r

tadin kaldtriak

_{o tabili'r}

mi?";

"Bazr miiltecilerin Kosova'ya geri

dandu[tive

orada ci:anh kalkan

o lar a k ku

llanilfi

fi

y ri niind e b i I g il e r

iii

z v ar mt ?i', . (7 )

Nadiren de olsa,

kimi

meslefe yakrErr sorulann

soruldulu

vakit de, bunlar hasrr alh

ediliyor.

Briiksel'de gergeklegtirilen

NATd

basrn

top-Marmnrailetigim

lantilanndan birinde,

ingiliz

gazetect Robert Fisk'in, Irak'ta kullanrlan

ve birqok

kanser vakaslna sebep

olan

'yoksullaqtrrrlmrg urany_um_'lu

cephanelerin kullanrhp

kullanrlmadrlr

sorusu iizerine,

bir

general,

NA-TO'nun bu silahlan kuilandrlr kabul etmig ve aQrklama naklen yayrnlan-mrq+. Daha sonraki

bir

progiam igin.bu^toplantrnm kaydr iizerinde

galt-gan CNN, bu b6li.imi.i tamamen silmiE.(8)

Ancak medyanrn asrl suskun

kaldrlr

konu, nedenleri ve sonugllrryla sava$ln bizzat kendisidir. Hergeyden once bu sav-aq.Birlegmiq

Milletler

$artrnrn, egemen

bir

iilkeye

saldrnlamayallgTI

belirten 2. Maddesine

aykrndri. Ay.tca

NATO

bu miidahale i<;in BM'den.gerekli izni 3lmamry-tr't.

Clinton'ise,

Kongre onaylnl almadan

iilkesini

saYa$a

soktulu

iEin

Amerikan Anayasasrinr ihlal etmiqtir. Bizlere si.irekli olarak, NATO'nun

i'Amavut mtiltecilerin evlerine dijnebilmesi iEin" mticadele

ettili

anlanl-dr, Ancak

higbir

gazeteci,bu

miiltecilgril

brlyiik Eofunlu[unun, bomba-lamalar barslamadan 6nce zaten evlerinde

oldufunu

ve asrl.olarak bom-balamalar

*nutu

Belgrad yiinetiminin etnik temizlemeye g-iriqtifini sdy-leyerek, bu agrklamalira itirazda bulunmadr. Srrp QgngralNebojsa

Pav-kovic,

i\ATb'non

Yugoslavya'ya saldrrmasr

halinde, bunun

aclslnl

Kosovah

Arnavutlardin

grkaracaklan uyarrsmda b_ulunmugtu.

NA-TO'nun tist

dtzey

komutanlanndan General

westley

c]ot9o,

Kosova-hlara karEr

yiirtiiiilecek

saldrrlarrn kesinlikle 6ngiiri'ilebilir oldu!unu

o,;tklu*air.

hynca

sivil

cinayetlerinin, ancak bombalamalann b aqlam

a-rtnOon ronru Iiosoua geneline

yayrldrfr,

daha ijnceleri

UQK'nin

bulun-du!u

yerler ve

gegriliyollar

iizerinde gergekle$tirildiEi Avrupa

Gliv.en-iil"ve'iEbirtlgi

foirhilugu (AGIT)

tarafindan haztrlanan raporda da

be-lirtildi(9).

Belgrad yiinetiminin, Rambouillet gdriigmeleri strasrnda, birgok batt

iitkesiriin teisine, ayrrhkEr Kosovahlarla masaya oturmayl kabul ettig]ni gOrmiigtUf<. Hatia Srrbisian

Millet Meclili,

gortigmeler srrastnda

'^Slr-Eirto,r' Cumhuriy

eti'nin

v

e

Yugo slavy

a

F e

deral

Cumhur iy

eti'nin

e g e

-menli{,ine ve

toprakbAtAnlA[tii,

saygt kapsamutda, tiim etnik

cemnatle-,i,rif

y"rtt"Si;lirm

eSitli{inii

gtit,encV altinda

olacafi

[Kosova.i7ir:!,bi,

Azerklik

yAit;nde

siyasi"bi, airlasmayal'

glulpuk

i91n

_!M

ve AGIT'ten

uarOtm istenilen

bii

metin

sunmuEfu.(10)

Ne var

ki

bu metin,

haber

iianslanna dafrtrlmrg olsa da, kamuoyunun

_.lyytit

bir kesimine ulagma-dr.

Dolayrsryli,

bir diplomatik Eilziim kesinlikle miimkiindi.i, ama bura-dan da ahtaytaUitecefi gibi, biryle bir 962ilm istenmedi'

Yukarrda

gdrdiiliimiiz

gibi, son gi.in

NATO

tarafindan sunulan

altr

koEullar soniasrndi anlaEmazhla diiEtildti

(NATO gtidiimlti

bir

Bang

Gi.ici.i'ntin ti.im Yugoslav topralilannda serbestqe dolaqtmt, y-ol,

kiiprii

gibi

yaprlan

istedili

gibi

defiEtirme, yasalanndan muaf tutulma,

ileti-[iln

,rrgantarrndan iicietsiz yararlanma hnkkr ve Kosova'nrn tig y.tl

i!9T-iind"

Sugt*srz

olabilme hht<i<r). Savagrn sonunda ise B.elgrad'rn

Ko-Marmnrailetisim

sova'ya yerleEebilecgkti,

yani

Yugoslavya'nrn

geri

kalanrnda serbest dolaqrmr sdzkonusu

delildi,

aynca-Kosova'nrn ti-E

_vtl

igerisinde

bafrm-szhla

_{kav-gsabilmesini igeren madde de ortadan}

_i<ltttr.

_{Krsacasr, savag} Kosova halkrna hiEbir

k-qq*

getirmedili gibi

(unutmayahm

_ki

_bu ,'ini sani yardrm.aT.ag! miidahale" onlar adrna b-aglairlmrgtr), Srrplann etnik

temizleme girigimini.de tetiklemigti._Dolayrsryla sava$ uir triq'iEin yaprl-T lgF. B u irrasyonelligin brzzat kendisi basrn- tarafi nd an

sorgutunrnufry-dt**.

Sayrsal Dezenformasyon

Savag siiresince Srrplann Kosovahlara yaptrkian konusunda bir _Eok

s!.y rigv{u-t<. srrplarca

oldiirtilen

Kosovah-sayrsr her gtin

artryordu.in-giliz.DrgiEleri

Bakanh!t

"100'denfazla kntliamda

I0

0b0 kirsi oklt;rt;klti,,

agrklamasmda bulunmuqtu.

ABD

savunma Bakanr bir televizyon

prog-L?T1_d.a silahtaSryacak yagta 100 000 kiginin kayrp otdufunu, truritarin

dldtiriilmtiE

olabilecelini

soylemigti.

Amerikan

Devlet"BakanhEr ise

yaptlr

agrklamada, "500 000 Kosovah Arnavut kaytp,

dtdiiriitmis

ol-yqlgryldan.kor.kuy.oruz" demigri.

2I

Nisan

giinti Frinsrz

TFI

ka'nah,

\{To'ngn

bilgilerine dayanarak 100

000lte

soO 000 insanrn kayrp ve

ijldi.iriilmiig

olabilecelini

aErklamrgtr.

NATo

sava$ran sonra

l0

ooo

er-navutun dldiiri.ildiiEiini.i iddia etmiqti. Bombalamalar sona erdikten son-1.1,

ijlii.

sayrsrnr

ve

sava$ suglarrnr_ araqtrrmak

izere

Kosova'ya giden Yugoslavya igin u_luslararasr ceza Mahkemesi

(yucM),

yupttgt ifrcete-meler sonucu 2018 c_eset-buldu! Aynca hepsinin

Amavutbldu[una

dair

bir

kanrt da yok..

_ft]cMlnin

yanrsrra bolgeye giden diger uhislararasr komisyonlardan hig

biri,

"soyktnm" terimlnin kullanrminr hakh krlacali

diizeyde toplu mezara rastlamadr. Bizlere haftalarca scjylenenlerin aksi_ ne, aynm grizetmeden yaprlmrg kitle _{katliamlanna dair liamtlara, tecavirz} kamplanna veya gegitli uzuvlarr kesilmig cesetrere rastlanmadi.

Koso-va'da bulunan

bu

2018 cesedin drgrnda, 1998'den

ueK'nrn

saldrrrla-lT91n

dolayr

100 Srrp_ve Arnavur hayatmr kaybetmig; sava$ boyunca 426 Srrp askeri ue

ll4

Srrp polisi oldtirtilmti$;

NATo'nun

attigt ub

oug-tiikten sonra bir krsmr patlamayrp mayln iglevi gdren _{pargah bimbalara} basarak_200 kiEi dlmiig..Eryt^.9u sOylenen rakamlarla sonugta onaya

gr-kan 2018 ceset araslndaki farkr-agrklayabilme derdine dtigen

*"dya,

Srrplann cesetleri ortadan kaldrrdrlrnr

iddia

ettr.7 temmuz

iqqq

tarihti

P"!ly.

Mirlor

gazetesi 4hazirrn.gtinfi Trepca maclen ocaklannda yagh

bir

iEginin onlarca kamyonun ocala

biiytik

guvallar soktufunu, ama

bunla-nn

iginde ne

oidulunu

giiremedigini anlatryordu. Bu, diyordu gazete, '.'son

_bir

_{karutlart gizleme gabax igerisinde}

_{aiffirutmtis insanlarti}

ceset-lerinin

kitle s e

I

olarak

bos alnlm"as _ry dr. s orusturmnyt

yiirtitenler

(... ₎

1000'e

yahn

cesedin Auschwitz'de kullarulanlara benzer

finnlarda

ya-kilmrs,olmasmdan korkuyorlar'... ".

Bu

iddialar iizerine olayr aragtrran

Daniel

Pearl

ve

Robert

Block

adh gazeteciler

3l

Aralft

tarihli-waII

street

Journal'da, srizkonusu maden ocaklarrnr inceleyen Fransrz iic

malara

uzmanl jandarmadan oluqan

ekibin

higbir cesei bulamadrlrnr,

Marmnrailetrsim

daha sonra,

finnlardaki ktilleri

inceleyen bir

difer

uzman ekibin de

hig-bir

insan kahntrsrna rastlamadlgrnr belirtiyorlardr. Savaqr meqrulaEtrr-mak tizere

NATO

ve medya

biibirlerini

kaynak gostererek iz,]eyicilere agrkga yalan stiylemigtir. insanlarrn en hassas

olduklan

konular

(siste-niadt tecaviz,liafayli

top oynama,

tjlti

kadrnlann bedeninden cenin 9t-kartrp yakma...)

kuilanrlirak

bombalamalar. igin onay ahnmaya gah$rl-Ar. ( r i

_iZ

t .

yiizyrla

girerken geligmig tilkelerin aydmlanmn rre

medyast-nrnkurgusal gicideti oniinde dehgete kaprlmamak mtimkiin

defil.

Organik

aydrnlardan

organik

medyaya:

hafrua kaybr siiriiYor

italyan Marksist Antonio Gramsci, egemen stntftn, dg.zefn yeniden iiretimi ni sa$arken s adece baskrya/zor1 ba-qvurm aprfrm, o zellikle de

ge-liqmig iilkel6rde, ezilenlerin iizerinde kurduklarr- he g e mony a sayesinde

ontutin rlzasml da almak zorunda

oldulunu belirtir.

Gramsci, aynca, her srnrfin, kendisine "organik" olarak

bafh

aydrnlar

yarattrfrnl

ve

ye-tiqnnlifini

ileri

si.irer. Bu Srganik aydrnlar,

iktidanl

elgileriditlet ve

eA-ir'nt"t

ilzerinde hegemonya yaratmakla, dtizenin devamt ydntinde

onla-nn onaymr iiretmekle

gi)revlidirler.(I2)

Yukarrda

gdrdtiltimtiz

ijrneklerden de anlaErlabileceli. gibi,

tiim

sa-vaq boyunca-bomb--alam

alan

hakh,g ostermek ve NATO' nun boi geyg veitesti-tesine zemin hazrrlamak

igin,

batr medyast, (zamanrnda

Sad-ail';

yaptrEr gibi) Milosevig'i bir leytan, bir

Hitler

olarak sundu

biz\e-;;.

M;rt'"1i2

;organik medya"

tan!ry,

m-edya-nm bu savaqta (ve birgok

s ava$ tai gii

rdtilii

iE levi anlatm ak iqin b iq il

mil

kaftan'

S avag b oyunca,

etnik

gatrqmayr

biiti.inliifii

igerisinde.kavramam t zr

.n

g.ittyt.tk

krsmi,

bireyiel

tlramlara yo _{[u nlaqryordu} hab.er

biiltenleri'

;,d,

_{yosrrda, kolunrJa}

_bir

_{kyrSun, ailesinin on dokuzfeldjytin iiltimtine}

tinri

iirlu"'

"On yasmda.

Diin

akSam Jakovo'dan S.9Id!' Ve basma g.e-lenler korkung" gibf fraberterle bizlere Dren'in, Dren'lerin hikayesi

anla-titar.

';{i,"Ai

ikrZnlarmtza

aElayan

biri

gelece.k.

.giinkii bu,konuSan

bir

pOrtinifidiir" gibi haberlerle dolup taEryoidu giindem, ancak bunlar Bal-Ranlarda yaga"nanlan anlamamza yardrmcr olmuyordu. Bu

allayan

Ar-n avut g tirii nil'iteri, bi zlere b o mbalan alkrqlam am rzr em rediyo rdu,

nzamr-ir

Urefiyordu. Kugkusuz aplayan Srrplarda vardr ama onlan gilremedik haberlerde.

organik

aydrnlann halkrn onayml i.iretme gorevi.bugtin artlk medya-yo

u".Ilrnigtli.

Ve herhalde bu nedenledir

ki,

Paul Nizan'rn,.aydrnlan ele

itOrgt

"Bikgi

kripekleri"ne gdnderme

yapgak

S.e1qe

Halimi,

Franstz

mecfiasr tiz-erine son kitabrnrn adrnr "Yeni bek.gi.kdpekleri"(13)

koy-*ugio..

Organik medya, NATO'nun miidahalesinin insani amaglar

taqt-drlinr

s6yl6rek,

balrmsrzhltnt isteyen

Kosova halkrna_yiinelik insani

htimaniz-Marmara itetiSim

min, ahlakrn ve

aklll

savunucululunu iistlenmiqti. Ancak burada,

med-ya,

_{elEisi.oldufu iktidarlann}

_da

_go[u

_{kez benier kogullarda (rrianda,}

Bask..-),

benzer eylemlerde

bulunduklannl

unutmakta. Trpicr, Sad-dam'm

SgygVt'1iggat-eOiglni "Amerika, her zaman otdugu

gii,'n;ku_

kun

iistilnlii{iinti

gti-g kullanarak ortarlan

kaldrmak

isteyinliin,

saldtr-s.ylqr!"

kargtsmdady"

_djrerek

_karsilayan

_{ABD Biskant}

_Bush'un,

A B D' nin P anamn iS g

alini

" h an r I amarli _{{1,, !ibi.}

1 I +;

Buradan tarihe kqg\j.k.qir

_pelcgle

agrp

l9.yti

zy|ra uzandrlrmrzda,

ltiv.ut

Fransrzdiigiini.irii Alexis de Tocqubville'in de

kimi

qah$;ahrin-da

bu unutkanhktan nasibini alddrnr gdiebiliriz. _{Tocquevilie, Amerikan}

demokrasisini incelerken, Amerikahlarrn

kralderilileie

ve siyahlaru yti_

nelik

tavnna ciddi eleq.tiriler getirmiEtir.

Ancak lg40'h

yrllarda Fransrz ordusunun,-iggal altrndaki cezayir'e ve oradaki Mtisltimanlara

uygula-drfr

vahget konusunda, Tocqueville _{daha ijnce}

_kullandrlr

normlairlrnu-tur.

o

normlann

cezayir.iirnelinde

geqersiz sayrlmairnrn

kayna[ida

Mijsliimanlarrn agalr bir dine inanmalandrr.

_Onlinn

_{tlisiplin alirnaihn_}

masr gerektifiini

belirtir

Tocqueville (Kuqkusuz Amerikairlar de benzer gerekgeler.gcistermiglerdir).(15) Scimtirgecilili megrulagtrrmak igin ge-rekEeler ttikenmez.

Tarihten beri iktidarlar ve _{onlann.organik medyasr ve aydrnlan,} bag-ka

iilkelcri

yargrlamak igin

kullmdrklarinormlan.

"kendi

_{toiriontrtiiet}

Ei_ karlan sijz konusu oldufunda bir grrprda unutuveriyor-unutluruveriyor. Punu

kimi

zaman yalan sdyleyerek,

kimi

zaman zusarak,

kimi

zaman ise, kam _{uoyunun hafizasmr tazelemek isteyenleri engelleyerek.}

"Hafizastz

direnig

olmaz"

:

Entelektiiellerin

karEr saldlnsr.

B ombalamalann baglam asryla

birlikte,

29 Mart gtinii, igerisinde

bir-gok sosyolog., iktisatEr.

h:S-''

tarihgi, gazeteci,

filolofun

ve

bir

Avrupa

milletvekilinin

de bulundulu bir grup Fransz aydrnr "lvATo madahcie-sini

mesrtlasnrya(

ig-in sahte

bir

ikilem"

baEhich bir yazrh

galnda

bu-lundular. Bu

gaglql,

kamuoyu-na_sunulan

'yi

_bombalir

_{ya da Srrp}

ikti-darrnrn Kosova'daki gerici

politikalarr'

ikiieminin

_{gerget Ei} olm^adrgr, NATo'n_un vuruElannrn

AGIT

gi.iglerinin bdlgeyi

terf

ettneiine ve dola-yrsryla Kosovahlara ycinelik saldrnlann artmasrha yol aqtrfr

belirtiliyor-du. B om b-alann aynr zam anda M.ilosevig'in

_{diktatilryal-ikiidannrn}

iag-lamlagtrnlmaslna, Belgrad. ydnetimi lehine

milli

bir konsensiistin

olu!-faslla

ve Srrplann agrn miliiyetgi intikamcrh[rnrn cesaretlenmesine

se-bep

oldulu

sciyleniyordu. _Qalnda gu _{talepler irralanryordu:}

-

Bombalamalar durdurulsun:

-

itgitl

devletlerin ve bu devletlerdeki

milli

cemaatlerin

temsilcileri-nin katrlacafr bir Balkan konferansr dtizenlensin;

Marmnralletisim

-

Halklarrn kendi gelecekleri konusunda karar verme hakkr

ilkesi

savunuimah. Ancak bunun baEka bir halkrn srtrndan yaprlmamasr

veya topraklann etnik temizlemeye

Abii

tutulmast koguluyla;

-

Frinsa'mn NATO'daki yeri iizerine Meclis'te bir tartrqma

gerqek-leqtirilmeli.(16)

Bu Ealrr

diler

Avrupa iilkelerinde de ciddi bir yankr buldu. Metin

ge-qitli difiJre

gevrilip

im2aya agrldr. Sosyolog. Pierre- Bourdieu'niin bagrnr

iektigi

bu

insiyatii l5

Mayrs

giinii

Paris'te bir toplantr

diizenledi

]op-iunttio

Fransri sol entelijansiyasrnrn

yanlsfa

Avrupa'nrn

di

er

iilkele-rinden de katrhm veya m-esaj di.izeyinde destek geldi. New

Left

Review,

Le Monde Diplomarique,

il

lvl an ifesto

gibi

yayrnlar,. tn giliz. ydnetmen Ken Loach,

iipanyol

yazar Manuel Yazquez Montalban,

Fizik

Nobel

OOtitti sahibi

ilya-Prifogyne,

Noam Chomsky, Edward Said, Avru.pa sol partiierinden ve seridildattndan temsilciler bu toplantrya desteklerini sunhular ve toplanfi sonucunda Erkan melr e imza attrlar.

l5

Mayrs Qa[-nsr trlarak

bilinen

"Balkanlarda

Atlil

ve Kaltct bir Bans" baqlfth bu me-tinde bir tincekinde belirtilen gdri.iq ve taleplerin

yanlsra

-

BM

Genel Meclisi sorumlululunda olacak uluslararast bir koruma alunda Kosova'lt Arnavutlann topraklanna geri donmesi;

-

Bireysel ve

kolektif

haklara saygl_gergevesinde harcanmasr iizere Balkan devletlerine ekonomik yardtm ;

-

Kosova'cla uygulanan vahget tizerine uluslararasr ceza Mahke-mesi'nce ytinetilecek bir ara-:[rma;

-

Cenevre Anlaqmasr uyannca srlrnma hakkrna saygl,

tiim

mtilteci-lerin ve

yugoilav

asker kagaklarrnrn Avrupaya kabulii ve serbest dolaqrm hakkr gibi talepler de yer ahyordu.(17)

Yine

"Ne Nato Ne

Milosevig"

ydneliminde

bir

kamuoyu olugturma gabasr dahilinde Chomsky, Sa!d,

W{lgrstein,

Galeano gibi entelekttiel-ier, yazdrklan makalelerle RgO-NATO'nun gergek niyetl.erini _ve

diinya-Oat<i diger _{Eatrgmalara miidahale} etmeyiglerini teqhir ettiler. Chomsky,

bugiinjkadar

Kolombiya, Laos

gibi

iilkelerde yaqanan. katliam lara.goz

uuilan.

hatta bu

iilkeleii

silahlandrran

ABD'nin

askeri mi.idahalesinin nedeninin insani yardrm olamayacafnr, baqka amaglan

oldulunu

belir-tiyordu( I 8)

.

Hai:za ve evrensellik olmadan direnigin de olm_ayacaftnt siiyleyen Said ise, Yugoslavya'da yagananlarrn benzerinin

5

yrl

orrce

Ruania'daki

katliamlarda, Hrrvat askerlerinin 350

bin

Srrp'r toprakla-nndan

stirtgii

srrasmda, Kdrfez savaEtnda 560 bin Irakh

sivilin

dldiiriil-mesinde, ve

itt

etnik temizleme iirneklerinden birine maruz kalan Filis-tin'de gergeklegtifini anrmsatryordu. Washingtonlun

_!frtalya'da,

En-donezla'd'a, lran'da, israil'de ve Avrupa'da

izledili

politikalar

arastnda

bir

ba!

kurulmast, bunlann aym stratejinin pargalan oldufunun.gcisteril-mesi

_lerektilini

vurguluyordu.

"Krizler,

CNN

onlan

izlemey-i

btak-n-{mdibitmiyor"

diyordu Said.(19) Galeano ile wallerstein ise bombala-manrn asrl amaglarrntn, varhk nedeni olan SSCB'nin yrkiltgrndan sonra

Marmnrailetisim

NATo'ya

yeni

bir

_\lev

yiiklemek,

_ABD'nin

_diinya jandarmasr

_roltinti

pekiqtirmek, son model uEaklar ile akrlh bombalann"reklamrnr yapmak ve silahlan_maya yaprlan devasa

yatnml

megrulagtrrmak oldugunu 6erii-tiyorlardr.(20)

--.{ry."t

m-edya bu gatlak seslere karqr taviz vermemekte kararhydr.

NATo'yu

eleqtiren

ya

da en azrndan sorgulayan her

ttirlii

makale,

ko-nugma, toplantrnrn do!rudan Milosevig yantrsi olduluna karar

veriiiyor

ve kamuoyu cjniinde karalanryordu.

Yine

_{Fransrz entelijansiyasrnrn rjnemli}

_isimlerinden

_{Regis Debrey,}

\!{<9do1ya

ve Kosova'da yaptr[r-bir yolculuk sonrasrnda,

r3

ruruyr.

ii]

rll\i

te. Monde _{.gazgresinde yayinlanah Fransa cumhurbaEkam Jatques}

chirac'a

_voj'"l$

bir agft mekfup yazdr. Bu _{mektupta Debiey,}

cum'hur-baEkanrmn Balkanlardaki _{Eatrgmahrn nedenleri ve orada yaEananlar}

ko-nusunda yanhg

bilgilere

ve dolayrsryla yanhg

bir

yonelime'sahip

oldu-g unu belrrtiyord u. B u. metktubun y.ayrnlanmasr _{iizerine organik} ^medya

ve.av{{q

Debrey'e kargr diglerini gdsterdi. Fransa'da

soiyal

demok-ratlar htikiimerre

oldulundan,

bu medyatik

ling girigiminiri

rjnci.isii de aslolarak merkez-sol basrn oldu. Les Dernieres N6uviltes D,Alsace ad\r

derginin.l6

Mayrs 1999

tarihli

sayrsmda gu _{baghk atrlmrgtr:} ,,Miloselviig

yanlm bir

makale Fransu basmmda polemik

yaratn".

Debrey ise Betg'-rad'da sadece Milosevig kargrtlarryla

gortgmtildi.

l4

Mayrs

_{l99g tarlliti}

L i b e.r at i o.n _s azetesj

_l9e,

.9

g

qatlqlar gergeve igeri sinde' yayrnl anm rqrr

"De.lray

_[...]

_{Grand Hotel'de kaldt ve'resmi mnLamlarla gAitiStA,,.OeL_} :gy:in otelden drgan grkmadrlrnr ve.sadece Belgrad yanhianyia

goriiqtti-lti

ima eden bu satrrlan gaz€te,paris te burunai Debrey'deniog"ruraima ih.tiyacr duymam$tl. Ertesi giink'i- Liberation'da _{bu yanltgtn, NJw}

york

Times.'dan ylprlan. yanhg bir geviriye d-ayandr[r

belirtiliyor

da. " _E

imii

at^izi kalsm"

hlla

igliyor,. Le Nouuel

obiervateur

adh

_{hiftahk dirginin}

20-27 Mayrs 1999

tarihli

saysrnda "Regis Debrey'in pilgm seriivenine

ygn(gn.gn

giizelyorum".!a5!!grn

altrnda resmi

6ir Sirpiurulugu

olan

Media center'rn temsilcisi

Milivoje

JVlihailovig'in _Eu sdzleri yer

ahyor-du "o

acaba nerede bulundu{unun

_farhnda

mt?".

bahasonri

bu sti2ler

Mihailovig

tarafindan yalanlandr.

Debrey'in Le Monde'a

yollanrlan mektubu ise, yayrnlanmadan 6nce tinli.i

oiganik

aydrnlardan Bernard Henry Levy ve

Alain

Joxe'a iletilerek, mektupla aynr sayrda

"uzmanla-nn"

kar-qrt yazrlannrn

_{l

_v"I

almasr sallanmr$u. Fiance-inter

radyosun-fa

tf

tvtayls giinii kendi mekrubuna ya.prlan _{elegtirileri dinleyen Debrey,} bu elegtirilere cev^ap veren

bir

yanyr

ilgili

program sunucusuna

yolli-mr$tl. Yazr bir hafta sonraki Le Nouvelle observateur dersisinde ?arkh

bir baghk ve France-inter'e yaprlan referanslar kesilmig ola"rak

yayrnlan-m$

ve aym

dergide

daha _{6nce Eftmrq olan (ve Debrey'in bihabei} oldu-Eu) bir kriEe yazrsrna cevap olarak gcisterilmiEti. Bunlann yamsra

bilu-mum sanstirlii siiylegilsr, nefret piiskiiren "okrtr" mektuplan, "salt

mes-leki"

agrdan yaprlmrE eleEtiriler de bu kampanyanrn

dgeleri

arasrnda yer aldr. Debrey,

k

Monde Diplomatique'inHaztran 1999 saytsrna yazdrpr

Marmnrailetisim

"Bir

savas aygftr" adh uzunca

bir

makalede, medyanrn-kendisine aE-ttlt

rouuEru f.riUan?rfr tiim ydntemleri birer

birer

inceleyerek teghir

etti.(zl)

Kendinden geEerek sava$

grfrrtkanhlr

yaprrlr anlard.a, medya ile

mii-caclele edebilnienin

iki yilnterii

vardrr. Iiunlardan

biri,

medyanrn

dtig-.u"

t"iifOi[i

karqr taraftn girriiqlerini ve haleti ruhiyesini yansttmaktrr'

nu

q"kitA", "oluqturulan kariuoyunun.sarsilmast ve aslmda olaylann

on-iara anf auf Or gr

liUi

olm adrlmr gd rmeleri. sa4an ab

ilir.

4''"*.

_! o y irntem,

il;;;E;"totli

tu*uoyuilun

go4nO9

biitaraf

olalak_ g6riinme

duru--oni

iieUilir

ve bu, .;abamrrrn etkisini krrar

(6rne!in,

b_iiylesi

bir

ydn-tem bir Vietnam savaqr igin betki geqerli otabilir ancak Kosova sava$ln-Ou

iuiifor""ig

ittiOarrna VuL"n giiriinmenin gqk

dl

hayrrh bir iE olmadrlr

;;d;drr)

.

iklnci

ydntem ise,-medyamn siiylemi ve

kullandrft

dil

ince-f"neiet

tarafhh[rnin teqhir edilmesi yalanlannr_n ortaya grkanlmasr,

ikti-a;;;il

;tgufiit itigtit"rinin

agrklan mastdrr. Kantmrzca medya

eleqtir-menlerince benimsenmesi gerei<en bu

ikinci

y6ntemdir' Deb.rey, (yine

tiire)

hatal

davranarak,

a[rk

mektubunda

birinci

ydntemi

izlemigtir'

ijotro ronru rse Le MonrJ.e Diplomatique'e y'azdrEt ve medyayr

bir

savaq

av qrtr olarak Qoztim lemedi

!i'

m akaleiinde Eok daha-tutarh h

ir

yaklaEt m

ntiii"rrnistir.

Ancak her

ikil(inteme

karqt da organik medyantn

goster-;ipi;iia;okrarik

ve saldirgan tavtr krnanmayr hak etmektedir'

Debrey drgrnda resmi goriigi.in drqrna.qr kan.birgok. entelektiiel,

gaze-t".i

V"Vt'., kurulugu

dabrimedyatik

saldrnlardan nasibini

rldr.

Haftahk

ilElr'rir',nuzr deigisi

29

Nisair

1999

tarihli

saytstnda, "Miloseu-ig'in

hir-ttr

4Utrlikgiliri'iizerine

bir roportaj.h.azrrlamrqtr- Ktrmtzr ve Siyah

ito"rti"iitferin've

fagistlerin bu kdnudaki

anlaqmrqlfrnr

vurgulamak

;;;;

_"d

geief.

₎

renklerle benzenmiq

bu altr

sayfalk

dosyada, Le

M;

"A

;

i

ipfo mntiqu e dergis

i

ve yazarlannm, birE ok. aqr n. s.afcr aydrnrn,

Noo*

Cftirmsky, Aleksatidr Soljenitsin, Peter HandFg.giUi tinlti-

aragur-;;i il

;"

y ,J,artann de igerisinde b_ulundu! yt

byl(

i Io s.e v i 9 _.i S b i r li kg i

-irriiiri"rl

ddilmi$ti.

Bu ara'da Serge Halimi, NATO'nun bombalamalart

srras rnda Fransrzlin n M at r a qirketlnin Lazetle y6nlendirilen b om

balann-o^" r."iro"orfrnr

ve Fransrz ordusunun Yu goslavya'da. kullan{rfr.

cepha-;;iigilb"tiift

gofunlu g unun M a t r a tarafr ndan sallandrlrnr bel i rtiyordu'

'L,E;;";;rrr,i"r"girinii

ise

Matra

-Hachette qirketine ait

oldulu

bilin-mekte.(22)

Kimi

zaman ise bcilgeye giden ve durumun hiE

_{e

anlatrldrfr

gibi

ol-maOrgint gtiren "sorgui-ayctr gazeteciler ile iktidarlar arasrnda-

polemik-le. ue""eni"lektiiel ti"nq"

_liriglmleri

gerqekleEiyor. Srrbistan'da Milosevig

Oti".nin"

muhalif

demo'krai kesimlerin, bombalar sonucu yrkrlan

sivil

kurumlarrn

varhfrna dikkat

geken

BBC

muhabiri John Simpson-yine basrn

aracrhlryliDrgigleri

B akanr Robin Cook'un " Milo s evig

_.isbirlikgi'

si " geklindetii agtr hakaretleri ile kargrlagu.Il3qa htikiimet Simnson'un

geri Eafrrlmasr-igin BBC'ye

baskr yaptr,

_PP9

reddetti. Ancak

aynr

Ko-Marmnrailetisim

sovaltlara yaprlanlann daha cince

israil

tarafindan Filistinlilere yaprldrEr-nr ve bom balarm bg.epzri.m olu g rurm _{adr lrn r s ciyrem}

"y"

r.uir"n'.iyuyin,

kesti.(23)

italyan

RAi

terevizy-onu

muhibiri

Ennio

ft.ernonolno'#lr

rad'rn bombalanmasrnr, cizellikle de Srrp televizyonunun

_v"rle

_{bir edil_} mesini sert _{bir dille elegtirdikten sonra rlalya'nrn}

_org*i[

_{niedyasr u"}

oy_

drnlan

tarafindan

"Milosevig'in _{casusr" oimakhsfigl}

_i"ar'.-r2q>

J

Her ne _{kadar'o?d,Iu, Krirfez savagmdan}

_gglekl

_{dersleri grkarttrlrnr,}

yetkililerin

_{agrklamalanna kargr artrk daha d"ikkatli}

"io"Er""

iddia etse de, Kosova

sry$r

srasmda.geieneline _{son derece ovguf; Juuranml$rrr.}

Am erika'nrn B alkanl ar p o ritikasrnrn' mim arl arrnoan

i.ict

ard u orbro oke

bile

bunu

kabul

u4ygi,

"New

york

_rimes'rn,

_w;;ir"s;"n

post,ttn,

NBC'

cBS, ABC,

cNN'in

ve

dergirerin konuyu

isreyisi"muhtesem

vi

d rn:

(

gdste ri le c e

k

dilzey d ey

41 "

Qr.

Ancak

oigir iulotii,

ezirenrer,

,T,lF9fll:,

:i?_k!itrt

veya hark olarak

tanrmlayib'ecelirni,

diEe;

bi;

Kesmrn organik entelekttielleri _{de bu} savaqla

_biilikte

_{artik egem6nlerin} m anip til a_syo nuna kar$r birlikte hareket etme

.yeteneEini kazaim aya b aE_

lamrg tr r. Sarun z kim

i

hatat davranrg lanna

_llgq

er

R; gi

;-D;br.y,o"o

yl_ prcaprmn uzunca

ahntr,

Kiireseilejme ve

y6ni

Diiny"a Diizeni masalla_ nna ve bunlan anlatanlara kargr

birfolunun,

birgolumuz*

aiistin."i"ri_

ni de dile geririrmektedir:

-

"sizler, _{sr)zde, demokrasiyi,}

_{agtk_fikirrilili,}

_yeni

_barbarlt{a

karst

me-dy.nlye.yi

t:",":!

_{edivor.muss.inuz.}

_Haytr.

_{su'rlt;iiiiiitilii"Brsa"kii}

yti-ziisiiniiz.(...) Tarihi, e.leStiy1t1v1 rizgy,tr

araftumay

_tah"liye

,;ii;;;;;;

iy.:,?

!!

!:

:e nt-r1 w r iry e s r) r tin ttiy ti,- k a rma s

*h

!

i

y e r in

i

b a s

fi

i g t, s ip

-:T

::

^y,:

:::

:,,?:

!y,,

ko y uy o r s un uz. ( . .. ₎

.Y

anil

m s

m.

Ar n

k

s i z"e'

iai

_s t

ailm

adrm miicadele e.tyek

gerekti{ini

biliyorum. Diderot'nun _{rahipler_}

le, _{Ana.tole France'm kilise yanhlairyla, watter Benia.iin;in}

*araribiy-la.ve. victor serg.e'in stalinistlerle _{miicadele ettigi giui.}

_i;iiii'orto,

_kadar iyi _{degil.anw.onlarla aynt uzanfida. Evet}

_{giilebifir;iniz;;}

_ir,icadele

sti_ riiyor.

_{Arnk birbirimizi brakmnyaca{ul}

_{sdz. yaruruzda}

_Deilet,

_iAio,

saytsal

tistiinliik,

ekran,

karikatiirisier

ve _4yyak

baim

var. _4..'.t

ors;;

(ys1inceyi gasp edebilirsiniz ama onu

yasakliyamiyi,o[trn

_z. yenebi-Itrstnrz ama tkna edemeuiniz.. Beya.za.siyah., _{siyaha beyaz deme giiciine} sahip ols_antzbile. (...) Ama sizlei de bunu

bitiis

otuni

"*dai

u;io;;-nevi ne

kq(ar

cinayet

.isleyr.i1 4,r, boyun e

_{{meyenlerin,thunu'hig bir}

za

man

ti I diir e mey e c e ks in i 2. " (26)

DiPNOTLAR

*

_DiilIlryn

_en

_a[r

_ve

_yolun

_{metali olan yoksulagtrnlmrg uranyum}

(YU)'

aynl zamanda

gok

ucuzdur (asrrnda _{bir ntikleer sanavi}

atrlrdrr ve silahlanmada kullanrlmasr nlikleer atrk sorunu

bii

dlgiide gozmektedir).

YU

saniyede 1200 merre hzrnda

firlatrl-drlrnda tanklann zrrhrnr delebiliyor. Irak savagrnda Amerika

ve rngiltere

tarafindan

kullanrlan YU'nun, sakat gocuk

**

Eumlanna ve kansere sebep glgugy tespit edildi'

ingiliz

Ato-il;ffiili

A;,t'uiitr;inissr

.y"'fo."

ortava erkanlan gizli

bir raporuna gOre

ii'az

4O ton

UY

Irak ve Kuveyt qiili'ine

bt-;;ililI

;;

b"

""tLt"i'

st lo uin dltimc sebep olm a .potans.iveline

ffi;'B;g*,

fr.f.f,

tt"t

irt"r

gocuklardi lijsemi,

yetiEkinler-de kanser ve

ttimtil

veiottot U"U"t Aofumu-vakalanna . hala

anorm al

.lgiide

.^ ti""O*i"r

beriltiyirlar.

(Bkz. Christine

Ab-delkrim_Delunn",

*"

Gi-f*

es Si Peu c onventionnelles ", Le Monde Diplomatique. Haziran 1999)'

B

"^;;;il;;r,in

ugtatt'iti t ari

tt"

rasvonel oI up olm adr[r

deferlen-"-iir*J;i,

astrnia t

tui

oqioun

balar[rmzli

baflantrh.d11'^Kut-["i"i

r.iaro,

ABb:-AIi

gibi giigler-aErsrndan' yani

_lt+:,

i6;;;

i;i*ity,*o,

?e'ni o"iinva Dtizeni' ABD:A-8.

ililkile-iil",

iiJpiu*rn.io

JiiSiinecek

olirsak

bu miidahale

bir

6lqii-Oe

tusvoti"tdir

ve haqiangrqta amaElanan hedeflere tamamen

;6;il;ffi;ru

du, hirnl alra vakr

I

bir. sonue. elde, edi Imiettr'

;ilD

Brskili

wiiiio*

clinton'a kulak verelim:

"Eler

b.lit\in di.inyaya ruug

yoptno*'zr

do

ig"t"tek

gi'iElii bir

ekonomf^i[t

ki

kurabilecef.sef, nurupa bunun anahtan olmak zorundadtr (...) Bu Kosova douott,'boqtun aqalr bununla

ilgilidir'"(akta-ran Savran, a.g.m.)

Catherine

Samary,^iargalanan

Y-ugoslavva

Bosna'da

Et-nik

SavaE,

.;"u.'e'iilJt-Tonoiot,

ii"n

yay''

istanbul'

[995.

,

,,

Franqois Vercammen, "La Guerre, l'Europe et la Gauche" '

lnp-ricor

, MaYrs 1999.

u"'ii"io'

_-

Muitun,."Guerre et

Restauration

Capitaliste en

ex-Youeoslavie", inprecor. Mayrs 1999'

p^i-"M";i;?"

ri

^c';;;;' ;'i{i,t6it"

Secrete des Neg-ogations de

^

_-

Ii^t"bo"

lllet" , L,e MontJe DiplomatiqLze'

Mayls

_1299"

Edward

Said,

"La

li"rrl*"

des rntelle-ctuels", Le Monde

Diplo-matique,

Alustos

1999'

Robert Fisk,

"L'Etitiq;

o

I'Ep"uu"

de la Force-Mensonges de G uerre au Koso^vi l.-

L,

M i' nd e D i p I o nm tiqr.r e., Alustos . I 999.

cil;ropil

bt

i.t"t,;'A*

origines

de l'Amee de Liberation du

-"ii;;J;",

_{Le Monde}

_Diplomatiqus

Mayrs 1999

ve

_-

Michel

Ctto.ruJourty-[Kotou,i'Freedom

Fighter' Financed

iliot*ized

Crime", internet: Chossudouslq@ sprint'ca'

u"

_-

ifrl"ni"t

c.

Ruppert, J'Th"

DrugTrade

is Entrenched

in

NA-TO

politics", int'ernet: mru p p e 17 @ c o pv c i a. c om.'dan aktaran

Sungur Savran,

"ikinci

Kosbva Savagl", Srnrf

Bilinci,

Ba-MarmarailetiSim

le Doigt

Montre la Lune", Le

Monde 1999. J 4 5 6 I 8 9 10

harYaz

1999. Serge

Halimi,

"Quand

biptomattque, MaYts

Fisk, a.g.m.

n tn

i

//wiw.

o s c e. o r g/ko s r n o

/

r e p o r t slh

r/

N;;;

Ch",ort',

"iu

Kosovo!

il

y

Avait

une

Autre

Solution",

Le Monde DiPlomntique,Mart 2000'

Marmtrut

llet$im

l1

t2

l3

l4

Serge

Halimi

ve Dominique

Vidal,

"Medias et desinformation",

Le Monde Diplonntique, Mart 2fi)0.

Antonio

Gramsci,

Aydlnlar

ve

Toplum,

gev.

Vedrt

Giinyol-Ferit Edgii-Bertan Onaran, _Qan yayrnlan, ist.,1967.

Aynia

bkz. Perry Anderson, Gramsci Hegemonya, Dogu,/Batr Soru-nu ve Stateji, Alan yay., Ist", 1988.

Serge

Halimi,

Diizenin Yeni

Bekgileri,

Evrensel

yay.

rst. 1999.

Noam

Chomsky,,

Sam Arnca

Ne

rstiyor

-ikinci

Dilrrya

Savagr'ndan

Giiniimiize Amerikan Politikalarr-,

Mi-nerva,

Ist..

2000.

Edward Said,

Entelektiiel

-siirgiin,

marjinal,

yabancr-,

.

gev. Tuncay Birkan, Ayrrntr,

Ist.,

1995.

Inprecor, Nisan 1999.

Inprecor, Haziran 1999.

Noam Chomsky, "L'Otan, Maitre du Monde", Le Monde

Diplo-matique. Mayrs 1999.

Said,

a.g.m.

Immanuel Wallerstein, "Bombalarr _{Saln" , EfendisiTler, sayr no.}

5

(15t04^999\

ve Eduardo Galeano, "La _{Confession des Bombes", Rouge, no.}

1825

(29t04il999\.

Regis Debrey, "Une Machine de Guerre", Le Monde Diplomatt-qu e , Haziran 1999 .

22

Serge

Halimi,

"Complioes de...", Le Monde

Diploruttique,Ha-ziran 1999.

23

Ragrp Duran, "Savaq Unsuru olarak Medya", Radikal

iki,

16/l

03t1999.

Ignacio Ramonet, Nouvel Ordre Global", Le Monde Dinlomnri.-que, Haziran 1999.

Halimi-Vidal,

a.g.m.

Debrey,

a.g.m. 1)

I6

17

l8

l9

20 21 24 25 26 274