v .
■
> ^ /
İK İ
T T
-T t î i n ı i -T i ı . n m ı ı i n i n m i l l i¡ T A R İ H ! B A H İ S L E R
J
™
J1II1IMİİİ nTfTTTtTTTTTTTTfHTr,!™,,™B
"™l""",“ ™>“ ™
Y a h y a K e m a l M ü ze s i
Yazan: Haluk Y. Şehsuvaroğlu
K a d irşin a s d o stla r ı Y a h y a K e m a l den k a la n b ir k a ç b a v u l e ş y a y ı b ir m e d rese od asın da te ş h ire k o y m u ş la rd ır .
H a y a tın d a b ir m esk en sa h ib i o- la m ıy a n şa irin ö lü m ü n d en sonra eşy a sı da b ir y e rd e d u ra m a m a k ta - dır. D ah a e v v e l, F a tih m ed resesin de u zu n e m e k le r le ta n zim ed ilen b u m ü ze şim di orad an ç ık a rılm ış v e K a fa M u sta fa p aşa m edresesi ne ta şın m ıştır.
B en , h a y a tın d a ik e n , onun şah siy e ti g e le c e k n e s ille re ne a n la ta b ilir ? d iy e d ü şü n d ü k çe , gen iş ke n a rlı, siy a h ş a p k a siy le , k a lın bas ton u, sık sık ç ık a rıp b a k tığ ı cep saati v e n e fti k r a v a tla r ı a k lım a g e lird i. M ü zed e, b u n la rd a n b a şk a , m u h t e lif d o stla rın a y a z d ığ ı m e k tu p la rı, p a sa p o rtla rı, b a z ı k ita p la r ı v e d iğ e r e şy a sı y e r a lm a k ta d ır. B u m ü z e y i, d iğ e r d o stla rın ın da y a rd ım ı ile N ih a t S a m i B a n a r lı h a z ır la m ış tır . Y a h y a K e m a l, m u h itin d e k i in sa n la rı şid d e tle h ic v e d e r d i. K im se onun t e n k it y ıld ır ım la rın d a n k o ru n a m a m ıştır. Y a ln ız ben , ik i üç d ostun dan p e k m u h a b b e tle b a h se t tiğ in i h a tır lıy o r u m . B u n la rd a n b i ri, N ih a t S a m i B a n a r lı id i. D e fa la rc a ona o lan m u h a b b etin d en b a h setm işti.
B u m ü ze v e y e n i b a sıla n şiir k i ta b ı, bu y a z m e v sim in in ilk gü n le rin d e b an a Y a h y a K e m a li n e de rin b ir m u h a b b e tle h a tır la tıy o r . B o ğ a z iç i k ıy a la rın d a o n u n la geçen sa a tle rin h ik â y e s i u zu n o lu r. İs ta n b u l’ un k a p a lı g ü n le r in i h iç se v m ezd i. O na g ö re g ü n eşsiz İsta n b u l v e B o ğ a ziçin in b ir z e v k i y o k t u . F a k a t m u h teşem g r u p lu , d u rg u n y a z a k şa m la rın d a şe v k i h u d u tsu z o lu rd u . M asaaâüda, h e r »eym k en di z e v k in e u y g u n o lm asın ı is te r di. « M illî ilk im iz d ir» d ed iğ i r a k ı, bu a k şam sa a tle rin d e ona y e n i b ir h a y a t v e r ird i. K a d e h le r le m u h a y y ile s i g e n işle r, şiird e n ta rih e a tla r d ı. O a n la tır k e n b ir k a ç a sır e v v e ld e y a ş a d ığ ın ız ı h isse d erd in iz. G ö zü n ü zd e b ü tü n d e k o r, in sa n la r silin ir, e tra fın ız ı e sk i zam an a- d a m la rı k u ş a tır d ı. E s k i h ü k ü m d a r la n , v e z ir le r i, b ir e r b ir e r n e k a d a r y a k ın d a n ta n ırd ı. B ir k a z a s k e r i a n la tırk e n , K o ca m u sta fa p a şa d a , m a h a lle k o m şu lu ğ u e ttiğ in i sa n ır dın ız. Y ü k s e lm e d e v rim iz in h ü k ü m d a rla rın ın p o r tr e le r in i d erin b ir v e c d için d e v e b e n z e rsiz b ir k u d r e tle ç iz e r d i. O a k şa m la rd a , S e lim n a m e y i onun a ğ zın d a n k a ç d efa d in le m iş tik . O g ü n le rd e n za m a n ım ıza d o ğ ru ile r le d ik ç e , in h i ta tın b ü tü n se b e p le rin i, şa rk m ü r a ilik le r in i ç o k a y d ın lık b ir ş e k il de ta s v ir e d e rd i. O m u h teşe m de v ir le r d e in h ita ta d ü ştü ğ ü m ü zü n en b a ş lıc a se b eb in i k ıs k a n ç lık o- la r a k g ö ste r ird i. î ş y a p a n la r a , ça lış a n la r a k a rşı c e m iy e tt e k i t u fe y
lile r in , h a s u tla rın k u n d a k ç ılığ ın ı m u h t e lif m is a lle r iy le a n la tır d ı. Ç a r k ı onun k a d a r b ile n , İçtim aî h a s ta lık la r ım ız ın s e b e b ir i onun k a d a r e t r a flı a n la ta b ile n b a şk a b ir şa h siy e tim iz e te sa d ü f etm e dim .
K e n d is i için , zam an zam an b a zı d e rg ile r d e g ö rü le n te n k itle re ; ço k a lın ır d ı « K öşem ize ç e k ild ik ,’ h iç b ir ş e y le v e kim se ile a lâ k a m ız y o k . Y in e ra h a t b ır a k m ıy o r lar.» d erd i.
S o fra s ın d a k e n d i ş iirle rin in o- k u n m a sın ı te rc ih e d erd i. H a k lı o- la r a k , y a ş a d ığ ı d e v ir için d e, y a l n ız o n la rı b e ğ e n iy o rd u . B en . a ra sıra. H iç im d e n o k u m a k iste rd im . B u n d a n h azze tm ez, fa k a t b e n i de k ırm a m a k n e z a k e tin i g ö ste rir ve susarda
M u a şe re t u su lle r in e u y m ıy a n b a z ı k ö tü i t iy a t la r ı v a rd ı. B ir ç o k dostu b u y ü z d e n k en d isin d en u za k d u ru r o lm u ş la r d ı. Ş iirin in v e soh b e tle r in in h azzın d an k e n d in i a!a- m ıy a n la r , b u k ö tü it iy a t la r a ta h a m m ü l e tm e k sa b rın ı g ö s te r irle r, so frad a iç k ile r in i, y e m e k le r in i m ü m k ü n o ld u ğ u k a d a r ~ e m n iy e t a ltın a a lır la r d ı. Y a h y a K e m a li ziy a n o lm u ş in -, s a n la r ım ız d a n b ir i o la ra k sa y ıy o ru m , çü n k ü , b u k u d re tte b ir in sa n d a n Ü n iv e rs ite le r im iz i, g e n ç li ğ im iz i fa y d a la n d ır m a k im k â n la r ı na sah ip o la m a d ık . O n un ta rih gön-güsünü, ta rih fe ls e fe s in i k ü rsü le rim iz d e n g e n çle rim iz e in tik a l et- tc re b iim e liy d ik .
H a y a t ı İm p a ra to rlu ğ u n p e k d a ğ d a ğ a lı d e v ir le r i için d e g e çti. İk in ci M e ş ru tiy e tte n B irin ci C u m h u r iy e t in son y ılla r ın a k a d a r, ç e ş itli h â d is e le r e şa h it o lm u ştu . Bu h a tı r a la r ı te s b it ed em em iş o lm a k da m illî k a y ıp la rım ız d a n b ir id ir .
P a r is ’te g e ç en g e n ç lik y ılla r ın ın h ik â y e s i a y r ı b ir fa s ıl te ş k il e d e r. O r a d a tR n ıştığı h ü r r iy e t ç ile r in v e L o n d r a ’da b u lu n a n A b d ü lh a k Hâ- mât B e y in o n u n la y a p tığ ı g ö rü ş m e le ri ço k c a n lı b ir ş e k ild e a n la tır d ı. Ç o k v a z ık ki b ü tü n b u n la r k a y b o lu p g itti. H a n g i ta r a fım ız a b a k sa k bu ra m b u ra m ş a r k lıl ık k o k u y o r . D e rb e d e rliğ in , b u g ü n ü gü n ü n e y a ş a m a n ın , v e g e ie c e k zam an a in tik a l e- d em e.n en in ç a re s in i a ca b a n e v a k it b u la b ile c e ğ iz ? Ç e k te m e n n i e- d e riz k i, Y a h y a K e m a lin ö lü m ü n den so n ra, on u y a ş a tm a k iç in gi riş ile n te şeb b ü stü r ü zü n ö m ü rlü olsu n v e onu g e le c e k n e s ille r e can lı h a t ır a la r iv le d e v re d e b ile lim . O- nu o k u s u n la r , ö ğ re n sin le r v e g eçen a srın s o n la r iy le , Y ir m in c i a srın i t k ; v a rış ın d a v a ş ıy a n bu k u d re tli İs ta n b u l şa irin i, o n la r d a b ile b ilsin , h a zzın a v a r a b ils in v e Y a h y a K e m al, y ıld ız la r l a d e ğ iştirm e d iğ i bu s e v g ili şe h rin d e e b e d iy y e p y a ş a sın.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Ta h a Toros Arşivi
